ONZE COLLECTE WERKT
HEEL EENVOUDIG!:
VORIG JAAR ETTELIJKE
MILJOENEN NAAR
ONDERZOEKINGEN
Alle dragers van
pacemaker zitten
veilig in een
,NHS-computer'
7 AD LATJES
HMIEWDOnv.250
AO LOTJES
PRINSES
JULIANA
D-TOURS
495.-
D-TOURS
Kinderbescherming
goedkoopste xliegretours
AD LOTJES
Het Nieuws van de Nederlandse Hartstichting
(020) 198822
April 1981/Pagina 3
DEN HAAG, april 1981
Het veelomvattende werk van de Nederland
se Hartstichting gaat steeds meer in de rich
ting van de preventie; dat wil zeggen het
voorkomen dat mensen hart- en vaataandoe-
ningen krijgen. Dat is zowel de opvatting
over als de visie op de activiteiten van de
NHS van coördinerend directeur Ted Meines.
Cursus
Sigaren
Hartenark
Speurwerk
REIS ROND DE WERELD VANAF 1990,-
ONBEPERKT VLIEGEN BINNEN DE USA
EN MEXICO VOOR 329 DOLLAR
AUTOHUUR HOTELOVERNACHTING
IN DE USA EN CANADA VANAF
11 DOLLAR PER DAG PER PERSOON
DAGTRIP CHINA 75,- vanuit Hong Kong
VIDITEL 250
- Moppen en spelletjes
- Reserveer Uw reis thuis op de buis
- Viewtrade: direkte import uit het Verre Oosten
Argentinië
2738,-
Australië
2400,-
Bahama's
1130,-
Barbados
1169,-
Brazilië
2250,-
Canada
.899,-
Chicago
1049,-
Chili
2695,-
Colombia
1878,-
Costa Rica
1685,-
Curagao
1550,-
Egypte.
895,-
Fiji
3147,-
Florida
999,-
Hawaii
2048,-
Hong Kong
1625,-
India
1375,-
Indonesië
__1745,-
Ivoorkust
1680,-
Jamaica
1384,-
Japan
1850,-
Kameroen
__1925,-
Kenya
1540,-
Korea
_2185,-
Liberia
1695,-
Mexico
1395,-
Mozambique.
_1750,-
New York
898,-
Nieuw Guinea 2660,-
Nigeria1475,-
Pakistan
Panama.
Peru
.1320,-
_1454,-
.1750,-
Philippijnen1782,-
Puerto Rico1227,-
Samoa2811 ,-
Senegal1080,-
Singapore
Sri Lanka_
Tanzania_
Thailand_
Venezuela
Zaire
Zambia,
_1575,-
.1575,-
1665,-
.1495,-
_1758,-
.1995,-
.1875,-
7- DAGEN langs
RIJN-of MOEZEL
Steeds meer werk
in de preventie
Van onze persdienst
„Indertijd werd de Hartstichting
in feite primair opgezet voor de
bestrijding van hart- en vaatziek
ten", aldus de heer Meines, „maar
zo geleidelijk aan werd het ons
steeds duidelijker dat ook wij -
zoals zoveel instanties die zich
met de volksgezondheid bezig
houden - het accent steeds ster
ker moeten gaan leggen op de
preventie".
Deze ontwikkeling in de richting
van de preventie blijkt bijvoor
beeld duidelijk uit het jaarthema
van de Hartstichting van vorig
jaar: "Gezond Gewicht". Het is
langzamerhand iedere Nederlan-
der zonneklaar geworden dat ge
zond voedsel en het op peil hou
den van een verantwoord li
chaamsgewicht noodzakelijke
dingen-zijn bij de pogingen om
gezond te blijven. In dat kader
heeft de Hartstichting vorig jaar
dan ook voor zo'n 200.000,-
rond 100.000 "waagschalen" on
der het publiek verspreid. Hierop
valt gemakkelijk af te lezen of
men, gezien zijn skeletbouw en
lengte, op het "verstandige" ge
wicht zit. Deze "publiekswaag-
schalen" zijn zo goed aangeslagen
dat inmiddels besloten is om een
professionele waagschaal aan te
maken en deze te verspreiden on
der 4000 huisartsen en internis
ten.
Verder heeft de Hartstichting on
der de titel "Geslaagd Gewicht"
een schriftelijke vermagerings
cursus uitgegeven, omdat nu een
maal mensen die te dik zijn een
grotere kans lopen op hart- en
vaataandoeningen. Voor deze
schriftelijke vermageringscursus,
waarbij de essentie ligt op een ge
dragsverandering, behoeft men
alleen maar de verzendkosten te
betalen en dit komt neer op een
bedrag van 12,75.
Allemaal activiteiten die dus
duidelijk met preventie te ma
ken hebben. Op welke wijze de
gelden hiervoor besteed worden,
wordt in brede kring zorgvuldig
afgewogen. Directeur Ted Mei
nes - sinds vier jaar als sturende
en stuwende kracht aan de Hart
stichting verbonden, is trou
wens de man die in laatste in
stantie nog eens scherp in de ga
ten houdt of al de bijdragen van
het Nederlandse volk aan de
Hartstichting precies daar te
recht komen, waar volgens de
meerjarenplannen en de meerja
renbegrotingen het geld aan
dient te worden besteed en te
vens de mogelijkheden gescha
pen zijn om bij zekere calamitei
ten daar financiële steun te bie
den waar het 't hardst nodig is.
Dat vereist niet alleen inzicht in
maar ook een adequaat overzicht
over heel wat activiteiten, want
het is bepaald niet zo dat bijvoor
beeld de collectegelden in een be
paald jaar volledig besteed wor
den aan de doelstelling die wij tij
dens de voorjaarscampagne als
centraal thema gekozen hebben.
Zo zullen er ook dit jaar heel wat
meer activiteiten gefinancierd
moeten worden dan uitsluitend
zaken die met het gekozen jaar
thema Hartrevalidatie te maken
hebben.
Naast de uitgaven op al deze ver
schillende gebieden ziet de Hart
stichting zich ook gesteld voor
kosten die nu eenmaal gemaakt
moeten worden om het gehele ap
paraat zo efficiënt en slagvaardig
mogelijk te laten functioneren.
De Hartstichting beschikt over
een hoog gekwalificeerd aantal
medewerkers in vaste dienst en
daarenboven nog een aantal op
part-time basis.
Een relatief gering deel van de
personeelslasten dient te worden
gerekend tot de organisatiekos
ten (waaronder de financieel-ad-
ministratieve dienstverlening).
Deze personeelskosten bedroe
gen te zamen met de kosten van
huisvesting, kantoorinrichting en
dergelijke in 1980 een bedrag van
ruim 2 miljoen gulden.
Van de directie
DEN HAAG, april
Onze landelijke collecte die
as. maandag (6 april) van
start gaat, werkt heel een
voudig.
U kunt op drie manieren uw
bijdrage leveren: in een zak
je, in de collectebus of per
„intekenlijst".
1) De zakjescollecte: en
kele dagen voor de collectant
zich aan uw deur meldt, wor
den kleine envelopjes (zakjes)
huis-aan-huis bezorgd. U
kunt uw bijdrage in het zakje
doen, het dicht plakken en bij
het bezoek van de collectant
het zakje deponeren in een
grote vierkante bus, die de
collectant u dan voor zal hou
den. U kunt in dit zakje ieder
wettig betaalmiddel doen;
uw girobetaalkaart, uw ac
ceptgirokaart, uw giroche
que, uw bankcheque. Kort
om: alle kaarten die u als re
keninghouder bij de Postche
que- en Girodienst of bij de
bank rechtstreeks kan indie
nen. Vergeet u uw handteke
ning niet? (Overigens kunt u
hierbij géén stortingskaarten
gebruiken. Dat is een betaal
middel, waarbij u de hulp
van een postkantoor nodig
heeft!)
2) De straatcollecte: bij
de straatcollecte wordt de
„rammelende collectebus"
gebruikt. Deze ronde bussen
zijn ongeschikt voor uw giro
en/of bankformulieren. Wel is
er een speciale opening voor
uw papiergeld!
3) De intekenlijst: in en
kele noordelijke provincies
zal de collectant van de Ne
derlandse Hartstichting u be
naderen met een intekenlijst.
Op deze lijst vult uw naam en
(als u wilt) ook uw adres in.
In de daarvoor bestemde ko
lom plaatst u het bedrag dat
u wilt geven. Die handeling
bekrachtigt u met uw handte
kening. Het is wél de bedoe
ling dat u de collectant ge
lijktijdig het geld overhan
digt.
1 Directeur Ted Meines: „Steeds meer doen aan preventie".
Van onze persdienst
Den haag, april
De Hartstichting heeft vorig jaar weer enige miljoenen
guldens uitgegeven voor speurwerk naar en ontwikke
ling van allerlei mogelijkheden die uitzicht bieden op
nog weer betere methoden om hart- en vaatziekten te
voorkomen en te bestrijden.
Elk jaar gaat ongeveer de helft van het geld dat we voor
dat doel ter beschikking hebben naar projecten, waar
voor we zelf het initiatief nemen. De rest wordt als subsi
die verstrekt aan mensen of instellingen die steun hebben
gevraagd voor een onderzoek, dat in de lijn van onze
doelstellingen ligt", aldus medisch directeur dr. E. Dek
ker.
Van onze verslaggever
GRONINGEN, april
De computer rukt op over een breed front; onze hele sa
menleving raakt steeds verder gecomputeriseerd. Vaak
vinden we dat een schrikbeeld, waarbij een Orwelliaan
se toekomstfantasie volop werkelijkheid dreigt te wor
den: machines gaan ons regeren!
Dr. Bart Dekker ...ik zou wel een waslijst van 200 door ons
gesubsidieerde wetenschappelijke projecten kunnen opsommen...
Bij het doen van een greep uit de
talrijke wetenschappelijk activi
teiten die de Hartstichting het af
gelopen jaar geheel of gedeelte
lijk financierde noemt hij:
ten slotte lopen allerlei zaken,
waarvoor in het verleden de aan
zet is gegeven, ook dit jaar nog
door. Zo gaat het verspreiden van
waagschalen (waarvan er 200.000
zijn aangemaakt en tot dusver
100.000 verdeeld) gewoon door.
Ook komt er een verfijnde waag
schaal voor artsen, waarmee ook
de kniebreedte en daarmee de
zwaarte van het skelet nauwkeu
riger kan worden gemeten, ter
wijl ook voedingscursussen voor
medici op stapel staan.
Dit alles ligt in feite nog in het
verlengde van „Gezond Ge
wicht", het jaarthema van 1980
van de Hartstichting. Daarnaast
heeft men in het kader van het
motto voor dit jaar: „Geef het hart
een nieuwe start", een reeks acti
viteiten op het gebied van revali
datie in portefeuille.
„Binnenkort worden daarvan de
details onthuld", zo besluit dr.
Dekker zijn opsomming, die nog
maar een fractie weergeeft van
het wijd vertakte netwerk van on
derzoekingen en activiteiten.
„Ik kan wel een waslijst van rond
de 200 wetenschappelijke activi
teiten gaan opsommen", aldus dr.
Dekker, „maar dat zou de mensen
alleen maar vervelen. „Het zal wel
waar zijn", wordt dan de reactie.
Maarer zijn in ons land toch
bijna tienduizend mensen die het
wat een veilig en prettig idee vin
den dat ze „in de computer zit
ten"! Die de dag prijzen waarop
hun namen en gegevens in zo'n
geraffineerd „electronisch brein"
werden gestopt: dat zijn de bijna
tienduizend dragers van een zgn.
pacemaker, een kunstmatige
„gangmaker" die ervoor zorgt dat
het hart regelmatig klopt als de
natuurlijke gangmaker het min of
meer laat afweten. Die laatste be
staat uit de zogenaamde sinusk-
noop, waarvan - als alles goed is -
elektrische prikkels uitgaan die
de hartspier doen samentrekken.
In Nederland zijn nu 81 zieken
huizen (klinieken) waar pacema
kers worden geïmplanteerd. Tel
kens als er weer zo'n levensred
dend „machientje" onder de huid
van een patiënt wordt ingebracht,
vult men een zogenaamd patiën
tenpaspoort in, waarvan de pa
tiënt zelf een kopie krijgt en een
kopie in de betreffende kliniek
blijft. Maar een kopie van die
kaart gaat óók naar het Acade
misch Ziekenhuis in Groningen,
want daar vindt de centrale com
puterregistratie van pacemaker
patiënten plaats, welk project me
de dank zij de Nederlandse Hart
stichting kon worden gereali
seerd.
Cardioloog dr. Hilbert J.Th. Tha-
len. die samen met computerdes
kundige ir. W.A. Dijk de leiding
„Ondertussen lopen alle andere
zaken natuurlijk gewoon door.
Veel van onze projecten strekken
zich trouwens over meerdere ja
ren uit. Zo hebben we weliswaar
dit jaar Revalidatie als thema ge
kozen, maar we zijn in ons cen
trum de Hartenark in Bilthoven
al sinds 1977 intensief met revali
datie bezig (zie voor een artikel
over de Hartenark elders in deze
krant - red.). En met de vele acti
viteiten in de Hartenark is jaar
lijks wel een bedrag van 1,5 mil
joen gulden gemoeid."
Directeur Meines noemt graag
bedragen, omdat hij van mening
is dat voor het besteden van ge
meenschapsgelden niets zó ple
zierig is als duidelijkheid.
„In grote lijnen is het zo dat wij in
het afgelopen jaar 1980 zo'n 4,9
miljoen gulden hebben besteed
aan preventie, zo'n 4,4 miljoen
gulden aan bestrijding en onge
veer 4,2 miljoen gulden aan infor
matie en voorlichting, speurwerk
en ontwikkeling daarbij inbegre
pen. Dat speurwerk is vaak voor
het publiek niet zo'n duidelijke
zaak, maar men dient wel te be
denken dat aan een goede pre
ventie en bestrijding het noodza
kelijke speurwerk en/of ontwik
keling vooraf dient te gaan en dat
zal telkenmale het geval moeten
zijn. Gelukkig komen de medici
regelmatig met fantastische din
gen voor dag, waaraan wij dan als
Hartstichting een belangrijke
steen hebben mogen bijdragen".
Een vergelijkend onderzoek
van dr. Ans Matroos en dr. Mag
nus onder de bevolking van Zeist,
bij mensen, die wel en die geen
hartinfarct hebben gehad. Behal
ve, dat daarbij nog eens opnieuw
de slechte invloed van het roken
van sigaretten kwam vast te
staan, bleek voor het eerst ook
dat sigaren een nauwelijks min
der funeste invloed hebben. „Uit
buitenlandse statistieken kwam
dat nooit zo naar voeren", aldus
dr. Dekker, „omdat daar door
gaans te weinig sigarenrokers wo
nen. Ons land telt er echter nog al
wat, zodat ook op dat punt de fei
ten nu eindelijk eens boven tafel
kwamen".
In dat onderzoek werd ook duide
lijk, dat mensen die regelmatig
wandelen (een uurtje per dag o.f
zo), een prima kans hebben om
gezond te blijven. „Het zit hem
dus niet in het fanatieke trimmen,
maar in de regelmaat en het vol
houden", aldus de medisch direc
teur.
De Hartstichting steunt ook de
nationale registratie van pacema
kers. Daarbij hebben de leden
van de z.g. „pacemakerclub"
(waarin ook fabrikanten en im
porteurs zitten), de gegevens van
alle types van die instrumenten,
die in Nederland in omloop zijn
in een (door de stichting geschon
ken) computer in Groningen ge
stopt. Op die manier kan direct
worden nagegaan, waarom een
bepaald merk pacemaker defect
raakt. Via die organisatie krijgen
patiënten die op reis gaan, ook te
horen waar zich in Europa een
goed pacemakercentrum be
vindt, dat het dichtst bij hun
plaats van bestemming gevestigd
is. „Het ziet er naar uit, dat dit Ne
derlandse voorbeeld alom in Eu
ropa navolging zal vinden", stelt
dr. Dekker tevreden vast.
De Hartstichting deed verder
mee, aan een project van de
ANWB, dat de naam „witte fiet-
sentrailer" draagt. Mensen, die in
een bepaalde streek in ons land
willen gaan fietsen, kunnen bin
nen het kader van dit initiatief
een afspraak met de ANWB ma
ken, die daar dan komt voorrij
den, met een vrachtwagen vol
fietsen. Doel van dit project is het
(gezonde) fietsen verder populair
te maken, zowel binnen als bui
ten het woon/werkverkeer.
(ADVERTENTIE)
Ad Latjes
presenteert:
.oo'
„A
„,oV
- leidsestraat 81a, amsterdam
telegraafstraat 9, tilburg
postbus 226, 5000 ae tilburg
telex 52492, viewdata 250
telefax 013 352745
Telefoon
Noord-Amerika
Midden-Amerika -
Zuid-Amerika
West-Afrika
Oost-Afrika
Stille Oceaan
West-Azië
Australazië
Rond de Wereld
013-420081
013-321475
013-321485
013-351575
013-354575
013-423044
013-350575
013-321325
013-321325
heeft van dit project, vertelt over
die registratie: „We hebben hier
alle gegevens uit heel Nederland
van alle mensen die sinds 1978
een pacemaker hebben gekregen.
Als we de naam weten van een
patiënt of van de kliniek waar de
implantatie is gebeurd, kunnen
we binnen enkele seconden over
alle gegevens beschikken. Waar
om heeft hij/zij een pacemaker?
Wat voor merk? Wat voor electro
de? Enzovoort.
Als een patiënt ergens proble
men krijgt, bijvoorbeeld door
een verkeersongeluk, kan men
via één telefoontje naar ons on
middellijk alle van belang zijn
de gegevens te weten komen. Als
een serie pacemakers op een be
paald moment problemen geeft,
kunnen we meteen zien welke
patiënten dat merk en jaargang
pacemakers hebben en kunnen
we direct alle ziekenhuizen
waarschuwen. Vrijwel alle fa
brikanten nemen gelukkig, ook
bij de geringste twijfel, contact
met ons op. Het systeem functio
neert werkelijk erg goed.
Dank zij de gegevens die het be
vat kunnen we nu ook analyses
maken die zowel direct voor de
patiënt als in het algemeen voor
de wetenschap van belang zijn.
Door de registratie kunnen we nu
ook beter en sneller wegwijs wor
den in de doolhof van de vele ty
pen pacemakers die er tegen
woordig op de markt zijn; alléén
in ons land al ruim 120! Als ge
volg hiervan kan de arts nu het
type pacemaker kiezen dat het
beste bij een bepaalde patiënt
past. Ook hebben we nu betrouw
bare gegevens over noodzaak en
tijdstip van vervanging van de pa
cemakers zelf, want die hebben
met de huidige batterijen wel een
lange levensduur, maar toch ook
niet het eeuwige leven."
Het aantal mensen dat dank zij
een pacemaker langer en/of beter
kan leven, is de laatste jaren sterk
toegenomen. Op dit ogenblik
worden in Europa tussen 90.000
ADVERTENTIEi
Het vrijwel nieuwe luxe
Rijn- en Moezelschip
VAART NU ONDER
CONTRACT VAN
Gezellig ingericht, ruime
hutten met douche en
toilet, mooi restaurant en
goede keuken, avondver
maak aan boord en
vriendelijke bediening.
VOLLEDIG VERZORGD
v.a.
vertrek elke zaterdag
vanaf 4 april
BEL METEEN VOOR DE
GRATIS KLEUREN-
FOLDER
of uw ANVR-reisbureau
en de ABN-bank.
en 100.000 pacemakers per jaar
geïmplanteerd.
Dr. Thalen; „In het begin van de
jaren zeventig hebben wij in ons
land alle belangstellende klinie
ken bijeen kunnen brengen en
mede dank zij dr. Dekker van de
Nederlandse Hartstichting kon in
1973 de Nederlandse Werkgroep
Hartstimulatie worden opgericht.
In 81 klinieken in ons land komen pacemakerdragers geregeld
hun „kunstmatige gangmaker" laten controleren. Hier een beeld
van zo'n controle in het Academisch Ziekenhuis in Groningen, met
assistente Marijke Visscher en dr. H.J.Th. Thalen.
Van de directie
DEN HAAG, april
Deze krant, „Het Nieuws van de Nederlandse Hartstichting",
verschijnt aan de vooravond van onze collecteweek die maan
dag as. (6 april) begint.
Wij realiseren ons dat de verspreiding van onze krant plaats
vindt tijdens de collecteweek van SAKOR, de Nationale Collec
te Kinderbescherming. Deze collecte is 30 maart begonnen en
duurt tot en met zaterdag 4 april.
Naast de overheidssubsidie is er ten behoeve van het per
soonlijk welzijn van de kinderen veel extra geld nodig. De finan
ciële steun van SAKOR blijft daarom nodig als aanvulling op de
overheidssubsidies. Steeds weer zijn er noodzakelijke uitgaven
voor het kind, waarvoor een beroep moet worden gedaan op
SAKOR. Meer dan welke groepering dan ook, zijn de kinderen
afhankelijk van wat anderen voor ze doen. Daarom verdient het
werk van de Stichting SAKOR ons aller aandacht.
Wij wijzen er dan ook graag met nadruk op dat dit de SA-
KOR-week is! Wij hopen van harte, dat de SAKOR-collecte een
groot succes wordt!
