Het regenwater stond zo hoog dat je
het hele eiland over kon schaatsen
99
autobedrijf
ciulobedfijf
Qutqbednjf
autobedrijf
autobedrijf
autobedrijf
autobedrijf
HEEMKUNDIGE KRING WALCHEREN DUIKT OUDE NAMEN OP VAN PERCELEN IN KOUDEKERKE
knuijt
99
Nieuwjaarsconcert in de
n.-h. kerk in Oost-Souburg
WOENSDAG 7 JANUARI 1981
TOTAAL OPLAGE 333.803 EX.
UITGAVE: ZEEBRA WEEKBLADEN - 30e JAARGANG
Roofvogels
i
JUWELIER
VAN DE REE
VOOR DE BETERE
MANNENMODE
i w n ij w hi] i
WEEKBLAD VOOR WALCHEREN: EDITIE MIDDELBURG EDITIE VLISSINGEN TELEFOON (01184) 19910
201
KANTOOR: TORENSTRAAT 5. VLISSINGEN
POSTADRES: POSTBUS 350, 4380 AJ VLISSINGEN
Een veldnaam is
meer dan een naam
KOUDEKERKE - „Den
block daer Geleyn Pier
Pools in plach te woonen
ende daer lest Comelis Jan
Mattheeus in gewoont
heeft ende nu Jacob Pau-
welz. in woondt". Met deze
omstandige omschrijving
■wordt een blok perceeltjes
buiten de bebouwde kom
in de gemeente Koudeker-
ke bedoeld. Of liever ge
zegd, werd bedoeld, want
deze veldnamen raken
steeds meer in onbruik. De
Heemkundige Kring Wal
cheren heeft het tot zijn
taak gemaakt deze oude
veldnamen voor het nage
slacht op te sporen. De
kring heeft een boekje uit
gebracht waarin de resul
taten zijn vermeld van de
naspeuringen van drie in
de gemeente Koudekerke
geboren en getogen men
sen: Jac Besuijen, W.P.
Roose en P. Wielemaker.
Tegenwoordig staan alle
percelen met een nummer in
het kadaster vermeld. Vroe
ger was het voor de boeren
echter vanzelfsprekend hun
percelen een bepaalde naam
te geven. Deze in vele geval
len zeer oude namen waren
alleen bij overlevering van
vader op zoon bekend en
werden maar zelden in offi
ciële documenten geboek
staafd. Alleen de oudere ge
neratie kent de namen nog
van de percelen die door de
herverkaveling in 1953 gron
dig werden gewijzigd. De
drie hebben zeshonderd na
men verzameld in het vroe
gere gemeentegebied van
Koudekerke dat vroeger tot
de bolwerken van Middel
burg reikte en zuidelijk van
Middelburg tot de Oude Vlis-
singseweg, dus tot over het
kanaal.
Verschillende blokken, dat
zijn verzamelingen van per
ceeltjes, hebben namen
waarin het woord werf voor
komt, zoals Aelewerf en
werf meet. Werf staat voor
vliedberg en op de namen af
gaand zijn er in Koudekerke
meer dan tien van dergelijke
vliedbergen geweest. Er zijn
er nog twee van over.
Een ander blok werd het
Boehuysen- block genoemd.
Het heette ook wel „den block
daer 't Boehuys in staet".
Volgens de samenstellers is
dit blok naar het huis Der
Boede genoemd. De oor
spronkelijke betekenis van
boede is: huisje of keet.
Waar de naam „de roo
cluyse" vandaan komt, is niet
helemaal duidelijk. Het bete
kent letterlijk de rode kluis
en een kluis kan dan een
kluizenaarshut of een mon-
nikskluis zijn. De naam kan
dan afkomstig zijn van het
Brusselse Roklooster dat
grond in Zeeland bezat. Mo
gelijk hebben aangrenzende
percelen „Anteunishoek" en
„Broedershoek" hier ook mee
te maken, zo veronderstellen
de samenstellers.
„Thelich Cruice (het heilig
kruis) is waarschijnlijk een
blok uit de categorie kruis
landen. Dat zijn landen „door
gelovigen geschonken ter be-
strijding van de kosten ener
door Philips den Goede te on
dernemen kruisvaart". Vol
gens de schrijvers werd op
deze kruislanden soms een
kruis geplant. Uit de archie
ven blijkt dat het bewuste
blok in 1578 werd aangeduid
als „den block bewester 't
heilige cruijce".
Weer een ander blok
draagt de typisch Neder
landse naam Neerlant of Ne-
derlant, wat betekent laag of
aan zee gelegen land. Veel
blok- en perceelsnamen zijn
gebaseerd op persoonsna
men, zoals ook het blok in de
aanhef van dit stukje. De
meeste namen zij n echter wel
korter, zoals Tegen Janus
Aarnoutse, Tegenover Bom-
meljé, Achter Ekkebus en Bie
Moe Ka. Nog een paar mooie
namen: de Weie van Nom
Abram, *t land van Moe
Zoefje, 't Stikje van Duum,
Koppeëindje, 't Land Schêêve
Jan. Andere namen zijn af
komstig van de grootte,
vorm, ligging, gebruik, enzo
voorts van een perceel.
Wie meer toil ■weten over
het Slobberduuntje, het
Veel percelen zijn genoemd naar Vliedbergen. Deze vliedberg bij de Breeweg is één van de
twee die er nog steeds zijn. /oto. Cor Schuihoerve.
Kootjespadje, de Pitmeet, de
Pestweie of 't Ollebolletje kan
in de boekhandel terecht. De
titel -van het boek is: De veld
namen van Koudekerke. Er is
een speciale map bij het boek
je gevoegd met kaarten van
het gebied.
„Toen wij in 1926 op Walcheren kwamen wonen,
stond in de winter het (regen) water zo hoog, datje op de
schaats ongeveer het hele eiland over kon rijden en in
het vroege voorj aar kanoden we dwars over weilanden,
uitsluitend gehinderd door een enkel dammetje".
Dit schrijft baron A.J.H.
van Lynden in Zeeuws
Nieuws, het tweemaande
lijkse blad van het Zeeuws
Coördinatieorgaan van na
tuur-, landschap- en milieu
bescherming. Hij woonde
vroeger- en sinds '79 weer op
de buitenplaats Ter Hooge bij
Middelburg. In Zeeuws
Nieuws haalt hij herinnerin
gen op over het planten- en
dierenleven op Walcheren en
vergelijkt dit met nu.
„Zoals bekend was Wal
cheren, de „tuin van Zee
land", voor de oorlog een
kleinschalig gebied, groten
deels uit eiland bestaande,
omgeven door prachtige mei
doornhagen, hét biotoop voor
de kleine zangers die er onge
stoord nestelden. Vormde het
boerenland met zijn half na
tuurlijke begroeiing een do
rado voor een heerlijke flora
met een enorme rijkdom aan
vlinders, kevers en vogels, de
duinen en stranden werden -
op een paar badplaatsen na -
als „woeste gronden" nog bij
na niet betreden".
Van Lynden noemt hele se
ries vogels en dag- en nacmt-
vlinders die er na het onder
water bombarderen in de
oorlog niet meer zijn. Veel is
voorgoed naar het verleden
en de nostalgie verwezen, zo
als het geratel van de rug-
streeppadjes dat op lange zo
meravonden over het hele
eiland te horen was, de roep
van de steenuiltjes rond holle
bomen en knotwilgen, de
duizenden prachtige mar
grieten en harlekijnorchis
sen, enzovoorts, enzovoorts.
De Kaloot was nog een reser
vaat van de stichting Het
Zeeuws Landschap, het
grondwater hoefde van de
boeren niet zo laag te zijn en
van recreatie was nog amper
sprake.
Van lynden verwerkte in
het artikel een aantal waar
nemingen uit zijn dagboek
die voor zichzelf spreken. „In
augustus/september zaten er
bij Vrouwenpolder honder
den sterns op het strand: vis-
diefjes, grote sterns en
dwergsterns, gereed om naar
zuidelijker streken te ver
trekken. En als je toen aan
het strand lag te zonnebaden,
hoorde je de hele tijd de
schelle kreten van de grote
sterns, die met hun hoogroe-
pende jongen langsvlogen".
„Voorts herinner ik me dat
we, met de kano het Veergat
overvarend, bij een zandbak
tussen de zeehonden zwom
men. Op de zandbanken in
het Veergat zat ook altijd een
hele rits aalscholvers".
„Vanaf de boulevard te
Vlissingen zag je ook vaak
bruinvissen spelen. Reiger
kolonies waren er verschei
dene op Walcheren, ook op de
andere eilanden. Die van Ter
Hooge telde in 1943 al 38 nes
ten, welk aantal in 1945 on
danks afschot door de Duit
sers was opgelopen tot ruim
50 nesten; Meliskerke 40 nes
ten in 1953, bekend was ook
de kolonie op Nieuwland".
Van september tot mei
overwinteren er elk jaar en
kele slechtvalken op Ter
Hooge, waar zij het leven van
de reigers danig verzuurden.
Samen met de daar broeden
de boomvalken en de vele to
renvalken vormden zij de
trots van Ter Hooge. 's Win
ters werd het roofvogelbe
stand dan nog aangevuld met
enkele buizerds en sperwers,
een enkele havik en soms
zelfs een zeearend of rode
wouw.
„In augustus was het geen
zeldzaamheid zo'n tien val
ken tegelijk in de lucht te
zien: De boomvalken jagend
op libellen of omzwermd
door zwaluwen, vraten hun
prooi in de lucht op. Vaak
stootten zij als j agertj es op de
grote bommenwerpers: Een
buizerd of een paar zwarte
kraaien. Dit jaar kreeg ik de
boomvalk gelukkig weer eni
ge keren op Ter Hooge te zien,
dus wie weet....". Ook andere
verdwenen vogels, als ker
kuil, de prachtige gekleurde
ijsvogel en de wielewaal zijn
weer op Ter Hooge gesigna
leerd, zij het een enkeling.
Deze opsomming maakt
niettemin duidelijk dat van
Lynden kan schrijven: „Het
moet dan helaas gezegd wor
den dat - ondanks de gewel
dige inspanningen van de
kant van de natuurbescher
ming - de vogelwereld in het
algemeen en de goede bioto
pen in het bijzonder ontstel
lend zijn achteruitgegaan".
VERLOVINGSRINGEN UITZOEKEN
zorgt voor de Juiste sfeer en een
GROTE KOLLEKTIE
Keuze uit bijna 100 modellen
St.-Jacobsstraat 10
Vlissingen
OOST-SOUBURG - De
Stichting Welzijn voor Oude
ren heeft een nieuwjaarscon
cert georganiseerd in de n.-h.
kerk aan het Oranjeplein in
Souburg op vrijdagavond 9
januari.
Het concert is toegahkelijk
voor jong en oud. Aan dit
nieuwjaarsconcert wordt
meegewerkt door het Sou-
burgs Ouderenkoor onder
leiding van mevrouw Franc-
ke en organist S. v.d. Meer.
Ook treden enkele solisten
op, zoals de sopraan Anja van
de Doel, die de nummers Hei-
denrösslein en Bist du bei mir
zal zingen en .de bas-bariton
W. Otterdijk. Als trompettist
treedt Bert Vader op onder
begeleiding van Wim Kuzee
op het orgel.
Kaarten voor dit concert
zijn verkrijgbaar bij de dien
stencentra Bachten Komme,
Bachten Reede en als er over
zijn aan de zaal. Het concert
Ixgint om 20.00 uur.
waar U altijd welkom bent voor:
a/ onderhoud van alle merken auto's
b/ uitlaatsystemen (gratis montage)
c/ banden, accu's en accessoires
met interessante kortingen
yVYV
J. u.
waar U garanties worden geboden om
dat wij onder de BOVAG-vlag werken.
waar U terecht kunt voor LADA en
ZASTAVA, omdat ze goed en goedkoop
zijn. Daarom zijn wij dealer voor Wal
cheren.
L-
waar voor occasions geldt: Niet goed?
Geld terug! Zo simpel is dat.
waar U terecht kunt voor levering van
alle merken nieuwe auto's omdat U als
klant koning bent.
waar U.de koffie al gauw zult weten te
vinden, omdat wij het op prijs stellen,
als U zich bij ons thuisvoelt.
Graag tot ziens bij
(vanaf Rotterdam Kaai,
Punt,-Havendijk, Klein Industrie
terrein t/h Dierenasiel rechtsaf).
Noordmonsterweg 4, Middelburg
tel. 01180-36815
