Lieve Familie, beste allemaal"
van Goese groep Split in Midgard
Open Huis en vegetarische
maaitijd voor haanlozen
SKW Vlissingen
kreeg geld voor
peuterspeelzaal
RUITER
Sport- en
spelinstuif
Vrouwenpolder
KINDER
BOEKEN
WEEK
DB
Onderzoek naar oorzaak
hoge kindersterfte
Mixed hockey
club zeventig
jaar oud
Middelburger heeft inspraak
over manier van inspraak
WOENSDAG 1 OKTOBER 1980 - TOTAAL OPLAGE 323.350 EX.
UITGAVE: ZEEBRA WEEKBLADEN - 29e JAARGANG
JUWELIER
VAN DE REE
Cursus
vormgeving
metaal en
kunststoffen
in Midgard
Proefpiramide centraal wonen
Vlissingen is bijna gereed
WEEKBLAD VOOR WALCHEREN: EDITIE MIDDELBURG EDITIE VLISSINGEN TELEFOON (01184) 19910
KANTOOR: TORENSTRAAT 5 VLISSINGEN POSTADRES: POSTBUS 350. 4380 AJ VLISSINGEN
VLISSINGEN - De eerste piramidewoning van het pro-
jekt Centraal Wonen Vlissingen is vrijwel gereed. De wo
ning, die in de wijk Wester zicht is gebouwd, zal dienst
gaan doen als proefpiramide voor een hele wijk van derge
lijke woningen. De gemeente Vlissingen heeft in Groot
Abeele aan het Amemuids Voetpad grond gereserveerd
voor deze nieuwe vorm van wonen, ontwikkeld door het in
milieuvriendelijkheid gespecialiseerde bedrijf De Kleine
Aarde in Boxtel. De bewoners van Groot Abeele zullen nog
door de leden van het projekt worden uitgenodigd voor een
kennismaking met hun waarschijnlijke toekomstige buren
en hun manier van wonen.
In heel Nederland zijn nu
zo'nvijfentwintig groepen met
de ideeën van Kleine Aarde
aan 't werk, maar het projekt
„Centraal Wonen Vlissingen"
is het verst gevorderd. Volgens
voorzitter Ton Caljouw kan
volgend jaar met de bouw
worden gestart voor de dertig
huishoudens die zich bij het
projekt hebben aangesloten.
Uitbreiding tot het ideale
aantal van vijftig a zeventig
huishoudens is dan nog moge
lijk. De piramidewoningen
komen in groepjes rond ,een
gemeenschapsruimte te staan
waar ook de ingang tot de wo
ninggroep, de zogenoemde
Kluster. De gemeenschaps
ruimte heeft een waslokaaltje,
bergkasten, een keiden en een
kamer die eventueel als ont
moetingsruimte en eetkamer
dienst kan doen.
Een kluster bestaat door
gaans uit vijf huishoudens, wat
niet betekent dat er dus vijf
piramides zullen staan. Een
piramide is geschikt voor
hoogstens twee personen.
Grotere gezinnen hebben meer
ruimte nodig en daarom wor
den de piramides aan elkaar
geschakeld, zodat het mogelijk
is twee of zelfs anderhalve pi
ramide te bewonen. „Het
voordeel van deze woonvorm
is, dat je zowel op jezelf als met
elkaar kunt leven", vindt Ton
Caljouw.
Bij de Vlissingse woningen is
tevens een moestuin gedacht,
die levenskrachtig gehouden
zal worden door 's mensens ei
gen uitwerpselen. Verwarming
zal geschieden via zonnecol
lectoren die opgevangen re
genwater verwarmen en ook
douchen en wassen gebeurt
met regenwater.
In architectenkringen werd
de piramidewoning al snel om
gedoopt tot kringloopwigwam.
Deze naam geeft aardig weer
wat Kleine Aarde en de ont
werpers van de woning, de
architecten Gerard Schouten
en Gerrit de Jonge voor ogen
staat. Ton Caljouw: „Het plan
staat nogal lijnrecht tegenover
de opvattingen die de maatsc
happij tot nu toe over wonen
heeft gehuldigd; aparte wijken
voor hogere inkomens, aparte
wijken voor lagere inkomens,
bejaarden in een tehuis en ge
handicapten in Het Dorp. Hier
kunnen arbeiders en academi
ci, oudere en jongere mensen,
gezinnen en alleenstaanden bij
elkaar wonen. Hoe meer be
roepen, hoe beter het is, want
bij de bouw willen wij zoveel
mogelijk zelf doen om de kos
ten te drukken".
Dat laatste is ook gebeurd
bij de proefpiramide op het
casco na door de leden zelf ge
bouwd is. Na twee jaar theore
tisch met hun toekomstige
woongenot te zijn bezigge-
weest kan het uiteindelijke
resultaat nu aan de praktijk
worden getoetst. „Wat de
ruimte betreft, valt het ons erg
mee", zegt Peter Stok, lid van
Centraal Wonen. „Wij hadden
verwacht dat de schuin oplo
pende wanden de loopruimte
meer zouden beperken"
De woning meet op de grond
acht bij acht meter en is bij de
punt zeven meter hoog. Er is
een woon- en een slaapverdie
ping en in het midden van de
piramide staat de zogenaamde
natte kolomeen stenen kolom,
waarbinnen op de slaapver
dieping een regenwaterreser
voir een douche en beneden de
keuken en w.c. staat. Aan de
zonkant zorgen tot op de vloer
reikende ramen voor veel licht.
De bedoeling is daarachter een
soort plantenkas te maken.
Ton Caljouw: „De door de zon
verwarmde en door planten
zuurstofrijk gemaakte lucht
zal uit de kas opstijgen en in
huis zorgen voor een goed kli
maat. De oude gebruikte lucht
De proefpiramide in Westerzicht.
komt langs de grond weer in de
plantenkas en zo krijg je een
voortdurende luchtcirculatie".
De zonnecollector moet nog
geplaatst worden, evenals een
windmolen die voor de electri-
citeit zal gaan zorgen. Leerlin
gen van de H.T.S. in Dordrecht
berekenden als afstudeerpro-
jekt de kosten van verschillen
de manieren van energievoor
ziening. Voormalig H.T.S-ers
Reu: „die zich nu ook voor een
woning in het toekomstige
wigwamdorp heeft ingeschre
ven: „Zonne-energie bleek in
vergelijking met wind-energie
nog erg duur te zijn. Daarom
heeft het Vlissingse projekt
ook gekozen voor electriciteit
via windmolens. Volgens onze
berekeningen kunnensten van
de kosten van de windmolen
binnen de afschrijvingstijd
worden terugverdiend. Een
kilowatt uur kost ongeveer elf
cent tegen achttien cent bij de
provinciale energie maatsc
happij. Het is dus rendabel".
De PZEM is in pricipe bereid
de overtollige enrgie aan te ko
pen en bij windstilte energie te
leveren. Voor het wigwamdorp
dat in de gemeente Vlissingen
zal verrijzen zijn drie k vier
windmolens nodig. De erva
ringen met de molen bij de
proefpiramide zullen van nut
zijn voor het gebruik van deze
grotere windmolens. In de wo
ning die tijdens de bouw al
druk werd bezocht door geïn
teresseerden uit het hele land
komt een informatiecentrum
voor milieurvriendelijk bou
wen en wonen. De piramide
vorm, zo gekozen omdat die de
meeste warmte vast zou hou
den, is in strijd met een hele
serie bouwvoorschriften en
verordeningen.
Staatsecretaris Brokx heeft
de gemeente Vlissingen toes
temming gegeven die voorsch
riften soepel te hanteren. „Dat
maakt in de kostprijs van de
woningen aardig uit", id de
conclussie van Ton Caljouw.
De piramide, inclusief het
aandeel in de gemeenschaps
ruimte, gaat maximaal 90.000
gulden kosten. Volgens het
Bouwfonds Nederlandse Ge
meenten betaalt een één- of
tweepersoonshuishouden met
een laag inkomen na aftrek van
subsidies maandelijks honder
zestig gulden af. Iemand met
een inkomen van 29.000 gul
den moet 300 gulden aan
maandelijkse lasten opbren
gen. Aan huur zouden de pira
mides zo'n 280 gulden doen.
Deze bedragen worden lager
als de toekomstige bewoners
meehelpen met de bouw, ter
wijl volgens Ton Caljouw
jaarlijks 12000 gulden aan
foto: Cor Schuilwerve.
energie bespaard wordt. De
gemeente Vlissingen is bereid
de toekomstige bewoners
maximale inspraak te geven bij
de vormgeving van hun
woonplannen. De dertig Vlis
singse huishoudens hebben
onderlig al uitgemaakt wie ze
als buren in de kluster willen
hebben. Per kluster bepalen de
deelnemers in overleg met de
architecten en de inmiddels
aangetrokken kleinschalige
aannemer hoe hun woon
ruimte er uiteindelijk uit gaat
zien. Dat kan per klister aardig
verschillen", zegt Ton Cal
jouw. „Sommigen willen alles
samen doen en dus echt ge
meenschappelijk wonen, an
deren willen meer op zichzelf
staan en zien niets in een ge-
meensschapsruimte"Wie be
langstelling heeft voor het
projekt, kan nog meedoen. Op
gave bij Ton Caljouw aan de
IJsselstraat in Oost-Souburg.
MIDDELBURG - Zater
dagavond 4 oktober is in het
jongerencentrum Midgard
in Middelburg voor het
eerst sinds tijden weer een
theatervoorstelling te zien.
Het is „Lieve familie, beste
allemaal" van de Goese
groep Split dat al een aantal
malen in Goes te zien is ge
weest.
Het stuk ontstond vanuit
improvisaties rond het thema
familie, een thema waar iede
reen altijd weer mee te maken
heeft. In tien scènes zet Split
herkenbare familiesituaties op
het toneel. De verschillende
scènes staan op zichzelf en ge
ven stuk voor stuk een beeld
van de emotionele verhoudin
gen tussen familieleden. De
toeschouwer kijkt als het ware
in de beslotenheid van de huis-
en slaapkamer.
De groep Split ontstond op
initiatief van Willem Ploum en
Dizette de Smid die in Amster
dam in verschillende toneels
tukken (onder meer in Keurs
lijf en baleinen) ervaring heb
ben opgedaan. Ze kregen zes
mensen bij elkaar die na een
lange aanloopperiode besloten
samen een voorstelling te ma
ken. Aan het uiteindelijke re
sultaat heeft ook Olga Zuider-
hoek, actrice bij het Werkt
heater, bijgedragen door Split
gedurende enkele weken te be
geleiden.
Lieve familie, beste allemaal
begint om half negen. Kaarten
zijn voor vijf gulden te koop bij
Midgard, tel. 01180-14281 (in
voorverkoop).
VERLOVINGSRINGEN
UITZOEKEN
zorgt voor de juiste sfeer en een
GROTE K0LLEKTIE
Keuze uit bijna 100 modellen
VROUWENPOLDER - Va
naf dinsdag 7 oktober staat el
ke dinsdagavond van halfne-
gen tot tien het gymnastieklo
kaal van Vrouwenpolder open
voor volwassen mannen en
vrouwen die mee willen doen
aan een sport- en spelinstuif.
De deelnemers kunnen zelf
bepalen welke spelen of spor
ten zij in die tijd willen doen.
De leiding is in handen van
recreatiesportleider Ruud Na-
gelkerken.
De eerste twee ken
nismakingsavonden is de toe
gang gratis, daarna zijn de
kosten één gulden vijftig per
avond.
De instuif wordt georgani
seerd door POOSR-Veere.
MIDDELBURG - Anneke
Gerestein-de Vries start
woensdagavond 8 oktober in
het Middelburgse jongeren
centrum Midgard met een
cursus vormgeving in metaal
en kunststoffen.
Anneke heeft aan de Stadsa-
cacemie in Maastricht een op
leiding in deze vormgeving ge
volgd en vestigde zich na de
opleiding in Middelburg. Ze
werkt voornamelijk met goed
kope materialen, zoals hout,
been, perspex, kralen, en leer
die ze combineert met roestvrij
staal, ijzer, koper en dergelij
ke. Hoewel Anneke zelf voor
namelijk sieraden maakt, is
dat niet het enige onderwerp
dat ze tijdens de cursus zal be
handelen. Het gaat er vooral
om de mensen met deze mate
rialen te leren omgaan. Wat er
gemaakt zal worden, hangt
van de cursisten zelf af.
Aanstaande vrijdagmiddag
en -avond en zaterdagmiddag
en -avond is werk van Anneke
Gerestein in Midgard te zien.
Belangstellenden kunnen dan
ook kennis met haar maken en
zich voor de cursus opgeven.
VLISSINGEN - Vanaf donderdag aanstaande kunnen
baanloze Vlissingers elke week terecht in de ontmoe
tingsruimte van het V.J.V.-centrum aan de Verkuyl Quak-
kelaarstraat 95. Elke donderdagmiddag van half twee tot
half acht is er dan Open Huis met de bedoeling een beetje
beweging onder de haanlozen van Vlissingen te krijgen.
Vanaf vijf uur kunnen de belangstellenden er ook vegeta
risch eten voor het lage bedrag van vier gulden.
Annemieke van der Meulen
en René Busker hebben dit
initiatief genomen omdat zij
menen dat er voldoende ideeën
leven onder de mensen zonder
baan. Tijdens het Open Huis
kunnen die ideeen dan aan de
orde komen, in de hoop dat een
en ander tot concrete resulta
ten zal leiden.
„Wij denken bij voorbeeld
aan zaken als alternatieve ar
beid. Ook de problematische
kanten van het werkloos zijn,
zoals het op een straf uitkering
gezet worden, kunnen door een
samenbundeling van krachten
tot redelijke proporties wor
den teruggebracht", aldus van
der Meulen en Busker. Het ligt
in elk geval niet in de bedoe
ling om vanuit dit Open Huis
met een pasklaar programma
te komen; de mensen kunnen
ook komen om te praten, te
drinken en te eten. Dit alles op
niet-commerciele basis.
VLISSINGEN - De Stich
ting Sociaal Kultureel werk
Vlissingen heeft van het Ko
ningin Juliana Fonds een
bijdrage ontvangen van vier
duizend gulden. Met dit bed
rag wordt de inrichting van de
Peuterspeelzaal de Hummelt
jes in Papegaaienburg betaald.
V.a. 1 oktober
Pók bij:
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN
01184-12733
VLISSINGEN - De sterfte onder de zuigelingen in Vlis
singen is vijftig procent hoger dan in de rest van Zeeland
en in Nederland. Per duizend zuigelingen sterven er in
Vlissingen vijftien en in de rest van Nederland tien, zo
blijkt uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek over de periode 1961 tot 1977.
B. en W. van Vlissingen had
den de geneeskundig inspec
teur voor de volksgezondheid
in Zeeland gevraagd een on
derzoek te doen naar het ver
band tussen radio-actieve
straling en volksgezondheid.
Het PvdA/PPR-raadslid
mevrouw Meijer-Brouwer had
op een dergelijk onderzoek
aangedrongen naar aanleiding
van publikaties over de radio
actieve straling van Hoechst-
slakken die her en der in de
provincie gebruikt werden en
worden bij dijkwerken en we
genaanleg.
In eerdere publikaties had
de Leidse dr. Bos een mogelijk
verband gelegd tussen hoge
kindersterfte en radio-actieve
straling.
De geneeskundige hoofdins
pectie gaat nu onderzoeken of
die hoge sterfte in Vlissingen te
wijten is aan één bepaalde
ziekte.
MIDDELBURG - De Mid
delburgse Mixed Hockey Club
werd op 2 oktober 1910 opge
richt. Dat is dus zeventig jaar
geleden en de club viert dat
zaterdag met een veteranen-
toernooi in het sportpark
Voorborch in Middelburg.
Van elf tot halfvijf zullen de
oudere dames en heren elkaar
op het veld bestrijden. Be
langstellenden kunnen dat
gaan zien. Na afloop worden
de prijzen uitgereikt. Geno
digden zetten het feest dan nog
even voort met een mossel-
maaltijd en cabaret in de
avonduren.
MIDDELBURG - De burger
is mondig verklaard en mag
over steeds meer zaken mee
praten, ook over gemeentelijk
zaken. Om de manier waarop
dat gebeurt te regelen heeft het
college van b. en w. van Mid
delburg nu een ontwerp ge
maakt van een inspraakveror
dening.
Nu de burgers over alles mo
gen meepraten, mogen zij dat
ook over deze inspraakveror
dening. Tot 15 novermber kan
iedereen die dat wil zijn zegje
doen over de ontwerp-in-
spraakverordening. Dat kan
op een speciaal inspraakfor
mulier. Deze formulieren en
ook de verordening is op het
gemeentelijk bureau voorlich
ting in het stadhuis te verkrij
gen. Na 15 november worden
alle reacties besproken in de
raadscommissie Best uur-Be
stuurden van de gemeente.
Daar wordt ook bekeken of
nog een inspraakbijeenkomst
nodig is. Uiteindelijk zal de
gemeenteraad de definitieve
inspraakverordening moeten
vaststellen.
