Uf i-usy
WEKELIJKS ZEGGEN 70 BOEREN BEDRIJF VAAR WEL
Massada treedt op in MTS Vlissingen
PARKET
JANVIER
DANSLES
UB
JANVIER
DE
RUITER
AP
SPECIALE VERKOOP
BIJ
APARTE CLUBS VOOR: SCHOLIEREN
JONGELUI
GEHUWDEN
JOH
Tekeningen en aquarellen
W. Smorenburg in ZKC
ZEELAND
-
WOENSDAG 9 JANUARI 1980 -
TOTAAL OPLAGE 327.668 EX.
Kleinschalig
heidspremie
JUWELIER
VAN DE REE 4
CENTRAAL-
PARKETMAGAZIJN
LANGE DELFT 11 M'BURG, TEL.: 13891
'4ff-'45
V i/i
K^y
SCH
WEEKBLAD VOOR WALCHEREN: EDITIE MIDDELBURG EDITIE VLISSINGEN TELEFOON (01184) 19910
POSTADRES: POSTBUS 350. 4380 AJ VLISSINGEN
Jonge boeren bedenken nieuwe
oplossingen voor oude problemen
MIDDELBURG/GOES - De Nederlandse en de Europese landbouwpolitiek van de
laatste tientallen jaren hebben de boerenstand geen goed gedaan. De prijzen van ons
voedsel moesten laag blijven. Het gevolg was (en is nog steeds) dat sinds 1960 wekelijks
zeventig tot negentig Nederlandse boeren hun bedrijf vaarwel moeten zeggen en zich voor
ander werk of dew.w.me Iden. De boeren die overblijven proberen boven het bestaansmi
nimum te blijven door hun bedrijven te vergroten en te mechaniseren, door personeel te
ontslaan en door het opzetten van een bio-industrie. De protesten van de landbouworga
nisaties tegen deze politiek zijn zwak; zij steunen de schaalvergrotingdie juist ten koste
van de kleine en middelgrote boeren gaat en zij pleiten voor een goede saneringsregeling
voor boeren die moeten stoppen. Een steeds groter aantal jonge boeren begint zich echter
tegen deze heilloze politiek te verzetten. Zij willen geen saneringsregeling, maar een
gezond landbouwbeleid waarin zoveel mogelijk boeren kunnen blijven boeren. Omdat
dat beleid niet zo snel te veranderen is, hebben zij een aantal mogelijkheden bedacht om
ondanks de moeilijke omstandigheden toch boer te kunnen blijven. Hun antwoorden
getuigen van meer fantasie en een beter besef van de werkelijkheid dan die van de
landbouworganisaties.
Deze boeren zijn in Neder
land verenigd in het Neder
lands Agrarisch Jongeren
Kontakt (N.A.J.K.), de
Zeeuwse afdeling heet
Z.A.J.K. De voorzitter van het
Z.A.J.K. is J. de Regt uit 's
Gravenpolder. Zijn boerderij
vlak bij de zeedijk bestaat uit
een woonhuis, een enkele eeu
wen oude landbouwschuur,
een boomgaard en een nog in
tacte drin kput voor het vee. Hij
is landbouwer en werkt met
zijn vader en broer op het be
drijf. De Regt is optimistisch
over de mogelijkheden die er
volgens hem voor de boeren
nog zijn. Maar eerst komt hij
met enkele cijfers die de nood
zaak van een ander beleid
aantonen.
„Volgens ons blijven er -als
't zo doorgaat - uiteindelijk
maar 25.000 boeren in Neder
land over. En dat zijn geen ver
zinsels van het Z.A.J.K., maar
cijfers van het ministerie van
landbouw. Op het ogenblik
zijn er nog een kleine 150.000.
Wij willen dat er minstens
100.000 overblijven en dan zó
dat zij ook nog een redelijk in
komen hebben".
Stopte sinds 1960 een op elke
drie boeren hun bedrijf, het
aantal boerenzoons dat het be
drijf van hun vader nog durfde
overnemen, daalde helemaal
spectaculair. In 1960 begonnen
nog 92.251 boerenzoons een
boerderij, in '77 waren dat er
nog maar 15.682. Daar zijn
meerdere oorzaken voor aan te
wijzen. De Regt noemt er en
kele. „Een boerenzoon gaat
meestal werken nadat hij de
middelbare landbouwschool
heeft afgemaakt. Bij zijn vader
in het bedrijf moet hij dan in
alle soberheid pezen. Hij kan
een potje maken om later het
bedrijf over te nemen. Die
overnamekosten zijn niet ge
ring: een half tot een miljoen
gulden. Dat kan hij natuurlijk
nooit opbrengen; hij zal het
grootste gedeelte dan ook
moeten lenen. In '74 heb ik al
'ns een praatje gehouden in
Barneveld, waar ik gezegd heb
dat het overnemen van een be
drijf eigenlijk onmogelijk is
geworden. De bedrijven wor
den steeds groter met als ge
volg dat de investeringen voor
een beginnende boer ook
steeds groter worden. Het zal
duidelijk zijn dat grote boeren
dat geld gemakkelijker op tafel
kunnen leggen. Je krijgt zo dus
een kapitaalophoping bij en
kele grote boeren, terwijl de
andere boeren steeds afhanke
lijker worden van de banken.
Het geleende geld moet in een
periode van dertig jaar terug
betaald worden en er zijn al
banken die voor vijftig jaar
krediet geven. Tegen de tijd
dat de boer gepensioneerd is,
heeft hij zijn hypotheek afbe
taald".
Tegenslagen zal een boer met
een dergelijke schuldenlast
niet gauw te boven komen. De
slechte oogst in '77 kostte vol
gens de Regt heel wat boeren
de kop. En onzekerheid is juist
een van de kenmerken van het
boerenbestaan. Zo is nooit van
te voren te bekijken wat het
land het komend jaar zal op
brengen. De Regt: „Die onze
kerheid wordt nog vergroot
doordat de regering en de
E.E.G. de maximum prijzen
van ons voedsel bepalen. De
boeren hebben dat veel te veel
uit handen gegeven, want juist
die lage prijzen zijn er de oor
zaak van dat het zo slecht gaat
met de landbouw. Om toch aan
een redelijk inkomen te ko
men, gaan de boeren zo veel
mogelijk produceren". Via
kunstmatige middelen wordt
zo veel mogelijk opbrengst uit
de grond gehaald en als het
mogelijk is, zal de boer meer
grond aankopen. Hoe groter de
boer, hoe gemakkelijker zijn
bedrijf deze ontwikkeling zal
kunnen volgen, maar hoe klei
ner de boer hoe moeilijker hij 't
zal krijgen. Het slot van het
liedje is vaak dat hij zijn grond
aan een grote boer moet verko
pen. De Regt vindt daarom dat
de groei er bij de grotere be
drijven uit moet.
„Omdat grotere bedrijven
gemakkelijker geneigd zijn
nieuwe investeringen te doen,
halen zij ook het grootste deel
van de investeringspremies
naar zich toe. De kleine boer
kan van die mogelijkheden
amper profiteren. Wij zouden
daarom het liefst een klein
schaligheidspremie ingevoerd
zien, een premie die ten goede
moet komen aan de kleine en
middelgrote bedrijven. Zo'n
premie kan de race naar steeds
meer produktie de man al wat
afzwakken"., meent de Regt.
Om het beginnen van een boe
renbedrijf wat minder zwaar
VLISSINGEN-Zaterdag 12
januari treedt de latin-rock-
groep Massada op in de MTS in
Vlissingen. Het optreden be
gint om 20.00 uur.
Massada heeft in korte tijd
zowel in Nederland als in het
buitenland een grote popula
riteit gekregen. Zowel de
langspeelplaten Astaganaga
en Pukul Tifa, als de uitge
brachte singles hebben in ver
schillende Europese landen op
de eerste plaats van de hitlij
sten gestaan. In 1979 werd aan
Massada de Zilveren Harp
overhandigd. Sinds oktober is
de groep als volgt samenge
steld: Rudy de Queljoe - solo
gitaar, Wilco Toeroe Leerdam
- basgitaar, Walter Seel -
toetsinstrumenten, Jan Stam -
saxofoon, dwarsfluit en sopra
no, Johnny Manuhutu solo
zanger en percussie, Eppy Ma
nuhutu - drums en zang, Seth
Mustamu - solopercussie en
zang, Nino Latuny - ritmegi-
VERLOVINGSRINGEN
UITZOEKEN
zorgt voor de juiste sfeer en een
GROTE K0LLEKTIE
Keuze uit bijna 100 modellen
taar en zang en Peter Kuyt
trompet en bugel.
Kaarten voor dit optreden
zijn verkrijgbaar
koop en bij Uit in
aan de zaal.
in voorver-
Zeeland en
i tFoto: Cor Schuilwerve
Kleine boeren verdwijnen steeds meer uit het landschap. Maar wat is klein? Boeren die in de jaren vijftig bijvoorbeeld twintig tot
dertig koeien hadden, konden toen groot genoemd worden. Nu zouden ze met dat aantal te klein zijn om van te leven.
te maken is het Z.A.J.K. voor
stander van het afzien van de
vrije marktprijs voor de grond-
Het Z.A.J.K. constateert bij
de consument een groeiende
vraag naar produkten als
scharreleieren, boerenkaas,
volkorenbrood en dergelijke.
Een vraag naar minder fa
brieksmatig geproduceerde
produkten. dus. In een intro
ductieboekje voor een studie
dag schrijft het Z.A.J.K. dat
alternatieven voor de huidige
landbouwmethoden meer
aandacht verdienen in de
praktijk en in het landbouw
onderwijs. „Alternatieve
landbouw probeert het na
tuurlijke evenwicht zoveel
mogelijk te handhaven om de
planten in een stabiele omge
ving te laten groeien, waardoor
ze volwaardige produkten
kunnen leveren", aldus het
Z.A.J.K.
In het boekje vraagt het
Zeeuwse jongerencontact zich
af of het wel verantwoord is
steeds intensiever gebruik te
maken van chemische gewas
beschermingsmiddelenen de
natuur te dwingen in een ge
wenste richting. „Hoe lang kun
je hier ongestraft mee door
gaan?" vraagt het Z.A.J.K.
zich af. „Blijkt niet, dat on
danks gerichte veredeling
steeds nieuwe en meer agres
sieve ziekten de kop opste
ken?".
Dat deze'jonge boeren de
alternatieve landbouw serieus
overwegen, blijkt ook uit wat
de Regt zegt. „Zoals de consu
ment 't wil hebben, moet de
boer 't produceren. De boer
moet er dan wel wijzer van
worden. Bij het scharrelei bij
voorbeeld eist de tussenhandel
een veel te groot deel van de
winst op. Voor de boer blijft
maar een cent per ei over. Om
dit op te vangen is bij ons het
idee ontstaan van een coöpe
ratie met boeren en consu
menten als leden. Die coöpe
ratie zou de in - en verkoop van
deze nieuwe produkten moe
ten regelen. Zo schakel je de
tussenhandel uit en kun je be
ter op de vraag van de consu
ment inspelen. De slachtkip,
zoals die vroeger op de boer
derij rondliep, kun je bijvoor
beeld nergens meer kopen.
Terwijl er toch vraag naar is,
want ze zijn veel lekkerder. Op
dit terrein liggen veel moge
lijkheden".
De Regt vindt het jammer
dat de meeste boeren zo ach
terdochtig zijn ten opzichte
van het idee: de boer als land
schapsparkwachter. „Als de
mensen heggen, windsingels,
drinkputten en oude land-
bouwschuren in stand willen
houden en de overheid betaalt
daar een premie voor, waarom
zou de boer dan niet meewer
ken? Dit soort dingen bepaalt
de waarde van het landschap.
Een aantal boeren bracht eens
een bezoek aan zo'n boer op
Texel. Die man had schapen in
een duingebied. Hij mocht ei
geen kunstmest gebruiken en
moest het landschap houden,
zoals 't was. Die boeren vroe
gen heel achterdochtig of hij 't
nou wel leuk vond om zo te
boeren. Die man gaf als ant
woord dat hij best tevreden
was. Hij hoefde geen tijd te
stoppen in het zaaien van
kunstmest of bestrijdingsmid
delen en dat gaf hem de moge
lijkheid wat te handelen in de
schapen. Bovendien kreeg hij
van de overheid de kosten van
bijvoeren vergoed en hoefde
hij maar een symbolische
pachtprijs te betalen".
De Regt en met hem het
Z.A.J.K. vinden dan wel dat er
een premie van de overheid te
genover moet staan". Die oude
landbouwschuur van mij is
verschrikkelijk inefficiënt.
Voor mijn part brandt die af en
bouw ik een beter hanteerbare
schuur. Alleen met een premie
zou ik eenzelfde schuur weer
opbouwen, want het is natuur
lijk wel mooi. Zo is het ook met
windsingels. Ik had er een bij
de boerderij staan, maar door
die bomen bracht dat perceel
weinig op. Ik heb de windsin-
gel omgekapt voordat de ge
meente Borsele het bestem
mingsplan buitengebied vast
stelde. Stel dat die bomen in
het plan zijn opgenomen en
niet mogen worden gekapt.
Dan vermindert mijn inkomen,
terwijl er niets tegenover
staat".
IA voor snelle beslissers
JA Nü beslissen
in 1980 laten komen
in 1981 betalen (laatste deel)
Dat kan bij Centraal Parket Magazijn.
Dat betekent extra voordeel
voor 0: in 1981 profiteren
van prijzen die in 1979 golden I
Bovendien alles rechtstreeks
geïmporteerd met uitschakeling
van de tussenhandel
Daardoor ongeloo'liik reldramewnb^dwge^
eiken lamel 15 mm y 29*90 m2
eiken mozaïek 8 mm dj g bQ
laklaag, dus nauweWks ondeihoud
Wilt ii zélf leggen' Prima1
Laat u hel liever aan ons over dan krijgt
u vakwerk tegen kostprijs.
ket in
50 verschillende soorten 1
Redenen genoeg om nu de hoorn van de
telefoon te pakken en te draaien.
(076) 139044 of 143421 (bgg
(van 9.00 tot 21.00 uur).
Bezichtiging en adviezen altijd gratis
en vrijblijvend, maai wel uitsluitend
op afspraak Wees geen dief van uw eigen
portemonnee BESTEL NU PARKET
BETAAL LATER.
Nieuwe Haagdijk 8 - Breda
IMaak een afspraak
I en bezichtig liefst 300 m2 parket i
HERENMODE
Aanvang der nieuwe cursus op donderdag 10 januari in
de concert- en gehoorzaal Verwerijstraat te Middelburg.
Inlichtingen en aanmelden dagelijks van 14-17 uur per
telefoon 01100-20176. Jacob Valckeplein 4, Goes.
EEN DANSSCHOOL KIES JE
MET ZORG
GOES MIDDELBURG ZIERIKZEE
MIDDELBURG - Van za
terdag 12 tot en met donderdag
31 januari is in het Zeeuws
Kunstenaarscentrum in Mid
delburg een tentoonstelling te
zien met tekeningen en aqua
rellen van Willem Smoren-
burg. De tentoonstelling wordt
geopend door drs. A.J.H.
Mutsaers, directeur van de
Stichting Zeeland op zaterdag
12 januari om 16.00 uur.
Willem Smorenburg komt
uit Rotterdam. Hij volgde een
opleiding aan de Koninklijke
Academie voor Beeldende
Kunsten in Den Haag. Hij
heeft enkele jaren les gegeven
in tekenen en kunstgeschiede
nis, maar de laatste jaren wijdt
hij zich helemaal aan zijn eigen
werk, dat voornamelijk be
staat uit tekeningen en aqua
rellen. De tekeningen zijn
meestal in conté, kool en pastel
uitgevoerd. Zij laten een rea
listisch portret zien, dat is ge
combineerd met andere motie
ven, waarin de spanning tus
sen de motieven het belang
rijkst wordt. Deze spanning
voert hij nog op door te werken
■■■PB., ffi
met contrasten. Ook bij de
aquarellen zijn kleur en
kleurspanning zo hoog moge
lijk opgevoerd.
Het Zeeuws Kunstenaars
centrum is gevestigd aan de
Molstraat 13 (ingang Spui
straat).
De openingstijden zijn
dinsdag tot en met vrijdag van
10.00-12.00 uur en 14.00-17.30
uur. Woensdag en vrijdag te
vens van 19.00-21.30 uur en op
zaterdag van 9.00-12.30 uur en
van 14.00-16.00 uur.
gebonden 47-
bij ons nog steeds
leverbaar
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN
01184-12733
