US I-Vfi
ILLUSTRATIES GEVRAAGD
DANSLES
Financiële adoptie van
kinderen uit derde wereld,
Hoe gaat dat in z'n werk?
DANSSCHOOL JANVIER
PARKET
Mijnwerkers
Ziekelijk
Staking
m*.
SÉpi k
c r-
w u m mmwm
Welkomdienst
met muziek
Expositie in
W oltershuis
S.C.G. heeft
nieuwe naam
Disco -avond
in Het Buut
Aparte clubs voor:
SCHOLIEREN
JQTN JONGELUI
DL# GEHUWDEN
BEAT BALLET
INSCHRIJVING
GOES MIDDELBURG ZIERIKZEE
fSU—
CENTRAAL
PARKETMAGAZIJN
^EEKBLAD VOOR WALCHEREN: EDITIE MIDDELBURG EDITIE VLISSINGEN TELEFOON (01184) 19910
POSTADRES: POSTBUS 350. 4380 AJ VLiSSlNGEN
Landarbeiders
vertellen
hun eigen
geschiedenis
OVEZANDE - Wie heeft er foto's over het landarbei
dersleven van vroeger? Dat is de vraag van de journalist
Kees Slager uit Ovezande. Kees Slager stelt een boek sa
men over het leven en werken van de landarbeiders in het
Zuidwestelijk Zeekleigebeid, dat in het voorjaar zal ver
schijnen. Een boek waarin landarbeiders uit West-Bra
bant, de Zuidhollandse eilanden en Zeeland in hun eigen
woorden vertellen hoe ze in de eerste helft van deze eeuw
moesten zwoegen en ploeteren om in leven te blijven.
Kees Slager: „Ik ben sinds een jaar landarbeiders aan
het interviewen voor uitgeverij „Link" in Nijmegen, die
een serie „Boeken van de Arbeid" uitbrengt. Uitgangspunt
van die serie is dat de geschiedenis voornamelijk bestaat
uit belevenissen van de hogere klassen. De arbeiders ne
men hun geschiedenis mee in het graf. Wat weten wij nou
van de arbeiders in de Gouden Eeuw? Niets toch. Wij
vinden dat ook de belevenissen van de lagere klassen deel
zijn van de geschiedenis".
Het is een nieuwe vorm van geschiedenis schrijven die in
het buitenland, vooral Amerika, Italië en Engeland al eni
ge jaren in opmars is. De zogenoemde „Oral History", wat
je het beste kunt vertalen met „gesproken geschiedenis".
Voornaamste doel is om datgene wat het gewone volk
beleefde vast te leggen in hun eigen woorden. Daarom
wordt er ook met bandrecorders gewerkt om een zo zuiver
mogelijk beeld te krijgen. Niet alleen van datgene waar
mee ze bezig waren, maar ook om hun manier van praten,
hun uitdrukkingen te behouden".
Uigeverij Link is begonnen
met het maken van boeken.
Kees Slager: „Er is er een ver
schenen over de mijnwerkers.
In dat boek komen zo'n vijftig
mijnwerkers aan het woord,
die vertellen hoe ze hebben
moeten werken. En dat zijn
heel andere verhalen dan je in
de officiële geschriften te lezen
krijgt. Daar staat niet in dat ze
een hele dag languit op hun rug
in een gangetje van 60 centi
meter doorsnee moesten liggen
hakken, dat ze daar ook moes
ten eten. En dat lees je in het
boek „Mijnwerkers wèl".
Mijnwerker is een beroep
dat in Nederland niet meer
bestaat. Het is verdwenen. En
er zijn veel meer beroepen die
uitsterven. Er zijn praktisch
geen wevers meer, geen steen
bakkers. Over al die verdwij
nende beroepen komen boeken
om te voorkomen dat later
niemand meer zou weten hoe
die mensen leefden.
Kees Slager: „Landarbei
ders zijn een typisch voor
beeld. In het begin van deze
eeuw vormden de landarbei
ders de grootste beroepsgroep
van het Zuidwestelijk Kleige
bied. Nu is er nog een enkeling
bij een loonbedrijf, maar dat
werk kun je niet vergelijken
met wat de landarbeiders
vroeger deden".
En wat opvallend is, is dat er
inderdaad praktisch niets te
rug te vinden is voor de be
langrijke beroepsgroep in bij
voorbeeld een provinciaal ar
chief in Middelburg. Kees Sla
ger: „Onder het kopje landar
beiders vind je nauwelijks iets.
De boerenorganisaties, de
standsorganisaties zoals de
ZLM hebben wel aan ge
schiedschrijving gedaan. Maar
die belichten vooral de kant
van de boeren. Ruim honderd
jaar geleden, in 1849, heeft de
ZLM een onderzoek gedaan
naar de toestand van de arbei
ders. Er was toen een grote
landbouwcrisis. De boeren
hadden het slecht, maar de ar
beiders nog veel slechter. Dat
onderzode is gedaan zoals het
heet „In het belang van de ar
beidersklasse en in het belang
van de rust en de veiligheid".
Wat was het geval? Die mensen
gingen roven om in leven te
blijven. In feite waren ze ver
geten tot ze een gevaar voor de
samenleving vormden. Ze
hebben het in dat rapport bij
voorbeeld over „bleek uitzien
de, zwakke en ziekelijke we
zens". Maar verder vind je
weinig of niets in het archief".
Toen Kees Slager de kans
kreeg om de geschiedenis van
de landarbeiders vast te leggen
heeft hij onmiddellijk ja ge
zegd. „Het interesseerde me
altijd al, omdat ik een vader
heb die zelf tot zijn veertigste
landarbeider is geweest". Hij
heeft nu tientallen arbeiders
en hun vrouwen (want die
werkten net zo hard mee)
geïnterviewd, in leeftijd va
riërend van 60 tot 88 jaar.
„Kijk, je hebt nü nog mensen
die aan het begin van de eeuw
in de landbouw werkten. Toen
werd er eigenlijk nog hetzelfde
gewerkt als in de eeuw daar
voor. Alles met de hand: graan
snijden, wieden, aardappels
rooien enzovoorts. De hele
ontwikkeling van de mecha
nisatie en wat dat voor de ar
beiders betekende heb ik nu
ook van mensen die het zelf
allemaal hebben meege
maakt".
Hij heeft met tientallen
mensen gepraat omdat wat er
in het boek komt ook histo
risch verantwoord moet zijn.
„Het verhaal van één arbeider
kan gekleurd zijn. Maar ik heb
gemerkt dat steeds dezelfde
verhalen terugkomen. Er wor
den dingen vastgelegd die an
ders echt verloren zouden
gaan. Wie weet bijvoorbeeld
-«>•- -V-. i'y 8
b '"f
'v'// A*/ i
t T"'
- S >''i
"S-
3»- v, >3
V-V*7
fcPs&'J I WH
Wieden op het land.
dat er in Nieuwvliet een sta
king van de landarbeiders is
geweest die maar liefst zeven
maanden heeft geduurd? Wie
weet dat er op Goeree-Over-
flakkee een -staking is geweest
waarbij de politie te paard met
de blanke sabel op de stakende
arbeiders insloeg? Wie weet
nog het verschil tussen boe
renknechten, vaste arbeiders
en losse arbeiders? Hoe is het
mogelijk dat in het zuidwesten
de lonen het laagst waren van
heel Nederland? Enzovoorts
enzovoorts".
De mensen vertellen er zelf
over en om die verhalen te on
dersteunen zijn foto's nodig.
Die zijn er heel weinig. Omdat
de landarbeiders zelf te arm
waren om foto's te laten maken
en op de boerderijen een foto
toestel ook niet zo vaak te
voorschijn kwam. Kees Slager:
„Van mijnwerkers zijn er bij
voorbeeld wel, omdat die bij
bedrijven werkten die nog als
eens een gedenkboek samen
stelden of een bedrijfskrant
hadden. Als er mensen zijn die
nog foto's hebben dan zo\ik ze
graag lenen, om de verhalen te
versterken"
Er is een aantal zaken die hij
graag op de plaat zou willen
hebben:
- landarbeidershuisjes bij
voorbeeld. De interieurs met
de bedsteden, de worstestok
enz.;
- elke landarbeider had een
-i r.-w- - -
ind.
MIDDELBURG - Zondag
avond 6 januari is er om zeven
uur een Welkomdienst voor ie
dereen in de Ontmoetingskerk
aan de Oosterscheldestraat in
Middelburg.
Ds. Hoogerwerf spreekt over
het thema: „Het lijden vraagt
om reaktie", en Ds. Borgers
leidt de dienst. Om de samen
zang te inspireren komt het
J.N.V.C.-koor uit Dordrecht
over. Riaan Rijken bespeelt het
orgel en het Reveil-Combo
neemt de begeleiding op zich.
De dienst worden gehouden
onder auspiciën van „Youth
for Christ", „Leger des Heils",
Gereformeerde Evangelisatie
en de Hervormde gemeente.
VLISSINGEN - Donderdag
3 januari is in het Woltershuis
aan de Hogeweg in Vlissingen
een expositie te zien van werk
van de clubs en kursussen. Het
gaat onder ander om potten
bakken, batikken, tekenen en
het kinderclubhuiswerk. Het
Woltershuis is dan geopend
van 10.00-18.00 uur. Ook be
staat de mogelijkheid tot in
schrijving voor een cursus of
club.
varken, er waren hele straten
vr-v. va i mshokken zijn daar
foto's van?, of van het slachten
zelf op het slachtveld;
- interieurs van boerderijen.
In Zeeuwsch-Vlaan deren had
je bijvoorbeeld de „kluis", het
onderkomen van de vaste
knechten boven en tussen de
stallen;
- de kinderarbeid; kinderen
werkten al heel vroeg mee op
het land of als koeiewachter;
- foto's van het vlasbedrijf, de
„zwingelkeet" waar het linnen
uit het vlas werd gehaald;
- foto's van hoe de boeren
leefden, hoe ze erop uittrokken
in hun koetsen;
- delvers; in de winter moes
ten de arbeiders vaak de sloten
uitdelven;
- de vrijetijdsbesteding van
de arbeiders, er waren toneel
verenigingen, in Zeeuwsch-
Vlaanderen had men wedstrij
den hoefijzers gooien enz.
Iedereen die denkt foto's te
hebben die de verhalen van de
landarbeiders kan ondersteu
nen, kan contact opnemen met
Kees Slager, Nieuwstraat 2,
Ovezande, telefoon 01195-328.
En nog een laatste verzoek:
Als er mensen op Walcheren
zijn die denken dat ze nog
kunnen vertellen over hoe het
daar was als landarbeider, dan
komt Kees Slager graag naar
ze toe. „Op Walcheren heb ik
nog met weinig mensen ge
praat. En elk gebied heeft zijn
eigen verhalen, zijn eigen
werkmethoden. Soms verschilt
de situatie zelfs van dorp tot
dorp. Over Walcheren vooral
zou ik graag nog wat meer ver
halen en gebeurtenissen we
ten".
(ADVERTENTIE)
VLISSINGEN-In het nieu
we jaar start de Stichting
Culturele Gemeenschap Vlis
singen met een nieuwe naam.
Vanaf nu is het: Culturele Raad
Vlissingen.
VLISSINGEN - Donderdag
3 januari wordt in Het Buut
aan de Beatrixlaan in Vlissin
gen een disco-avond gehou
den. De avond is toegankelijk
voor alle kinderen van negen
tot en met veertien jaar en zal
om kwart voor zeven beginnen
en om halfnegen eindigen.
Kosten een gulden per per
soon.-'
Aanvang nieuwe cursus in Middelburg donderdag 10 januari
dagelijks van 14.00-17.00 uur per telefoon: 01100-20176,
's avonds i.v.m. lessen geen inschrijving.
Jacob Valckeplein 2 - Goes - Tel. 01100-20176
aiÉSÉiNiit:
v- (M
,,s
ét
Vlaswerkers.
a voor snelle beslissers
JA Nü beslissen
t in 1980 laten komen
in 1981 betalen (laatste deel)
Dat kén bij Centraal Parket Magazijn.
Dat betekent extra voordeel
voor 0: in 1981 profiteren
van prijzen die in 1979 golden
Bovendien alles rechtstreeks
geïmporteerd met uitschakeling
van de tussenhandel.
e eiken lamel 15 mm dik 'gQ 2
Wilt zélt leggen? Prima!
Laat u het liever aan ons over dan krijgt
u vakwerk tegen kostprijs.
IMaak een afspraak -i
en bezichtig liefst 300 m2 parket in
I50 verschillende soorten
Redenen genoeg om nü de hoorn van de
telefoon te pakken en te draaien:
(076) 139044 of 143421 (b.g.g).
(van 9.00 tot 21.00 uur).
Bezichtiging en adviezen altijd gratis
en vrijblijvend, maar wel uitsluitend
op afspraak. Wees geen dief van uw eigen
portemonnee. BESTEL NU PARKET
BETAAL LATER.
Nieuwe Haagdijk 8 - Breda
Financiële adoptie van kin
deren is een populaire manier
van hulpverlening aan de Der
de Wereld aan 't worden. De
Vereniging Wereldkinderen is
een Nederlandse vereniging ter
bevordering van hulp aan kin
deren in nood. Het zijn een
aa ntal vrijwilligers die zich via
deze vereniging aktief bezig
houden met hulp aan kinderen
in de Derde Wereld, ongeacht
hun geloof, ras of huidskleur.
Wereldkinderen is opgericht in
1971 met toen als belangrijkste
doelstelling; het uitoefenen
van pressie op de overheid om
te komen tot een minder afwij
zende houding ten aanzien van
interlandelijke adoptie. Sinds
de oprichting zijn veel van de
oorspronkelijke doelstellingen
min of meer bereikt. Bezig zijn
met interlandelijke adoptie
betekent echter onvermijde
lijk: geconfronteerd worden
met het lot van de kinderen
voor wie adoptie niet de aan
gewezen manier van hulpver
lening is. Daarom geeft We
reldkinderen nu ook blijvende
hulp aan bepaalde tehuizen.
Want „adopteren-op-afstand
van kinderen is zeker voor ou
dere kinderen, die niet meer
naar Nederland gehaald kun
nen worden, de enige moge
lijkheid om hulp te bieden. In
de vereniging Wereldkinderen
heet dit „sponsoren". Sinds
1975 worden er al kinderen ge
sponsord. Als men een kind
sponsort, moet men een bedrag
van f 50,- per kwartaal over
maken. Men kan op bescheiden
schaal korresponderen met het
kind om te laten merken dat er
aandacht aan hem of haar
wordt besteed. Met het geld
krijgt het kind een betere ver
zorging en opleiding.
Wereldkinderen heeft goede
kon fen op sponsorgebied in
In s Philippijnen, Colum
bia, ;.e Dominicaanse Re
publiek, Thailand en Indone
sië. Regelmatig worden de te
huizen en instellingen bezocht
en de relaties zijn goed. Het
sponsorproject is binnen vier
jaar gegroeid tot ruim 3000
kinderen, verdeeld over de ge
noemde landen.
Voor het kind betekent het
sponsorschap erg veel. Het
krijgt nu namelijk een kans in
eigen omgeving. De leeftijd
van een „sponsorkind" kan
variëren van 0 tot 18 jaar. De
besteding van het geld hangt
ook af van de leeftijd, maar
wordt vooral gebruikt voor
kleding, voedsel en medica
menten. Tevens geeft het een
Kir d de kans om naar school te
gaan, boeken te kopen en een
schooluniform aan te schaffen.
Voor ieder kind wordt ter
plaatse door sponsorreferen
ties. apart bekeken wat de spe
cifieke behoeften zijn. Het
sponsorschap is een stimulans
voor de kinderen; ze weten nu
dat er iemand is die aan hen
denkt. Hoe men het kontakt
met het sponsorkind opbouwt
hangt af van het eigen enthou
siasme.
Voor iedere sponsor
referentie in het buitenland is
in Nederland een kontaktper-
soon aangesteld. Ook in Zee
land wonen drie van zulke
kontaktpersonen. Eén ervan is
mevrouw d'Hui, uit Vrouwen
polder. „Mijn werk is eigen
lijk", aldus mevrouw D'Huit,
„de sponsorouders op de
hoogte te houden van het wel
en wee van hun sponsorkind,
eventuele moeilijkheden met
de taal oplossen en de corres
pondentie verzorgen".
Iemand die zich aanmeldt
als sponsorouder krijgt binnen
enkele weken een foto van het
kind, met daarbij een beknopte
beschrijving van zijn levens
situatie. Geinterresseerden
kunnen kontakt opnemen met
Anneke en Peter Kuit, De
Steenkamp 124, in Voorthui
zen, tel. 03429-2338. Zij zijn lid
van hét bestuur van de Vereni
ging Wereldkinderen.
