FILMEN IS: SPELEN
MET TIJD EN RUIMTE
KRO-D.J. VINCENT VAN EN
„Dat zijn vlooien"
9
jé
EEN
GOED
GEVORMD
FIGUUR
NIEUWE BOEKEN
Spel mei ruimte
Spel met de tijd
Konstrasten
Goede les
scene
Vele
mogelijkheden
Missie
zendingskalender 1980
Minder
luidruchtig
Sociale
informatie
Misschien hebt u die na
tuurfilm op de televisie ook ge
zien. De film van de bosmui-
zenfamilie, die woonde in een
omgevallen, holle boomstam.
Ze werden bedreigd door al
lerlei dieren. Je zag ze om hun
schuilplaats heen zwerven of
in de bomen er om heen loeren
naar buit. 't Was bijzonder
spannend, zo leek het. Maar
dienatuurfilmers wisten beter,
want de opnamen werden op
verschillende plaatsen en tij
den gemaakt. Ze hadden zelfs
nauwelijks betrekking op el
kaar, maar ze werden met veel
fantasie tot een boeiende na
tuurfilm samengevoegd. Want
dat kan bij filmen: spelen met
tijd en ruimte.
't Beste voorbeeld was: die
uil in de boom, die urenlang
geduldig zat te wachten tot
zo'n jonge bosmuis zich buiten
zijn schuilplaats zou vertonen.
Dat lukte vooral als een in
dringer de muizen dwong om
de nooduitgang te kiezen, want
dan sloeg de uil toe. Via knap
pe montages werd dat effect
inderdaad bereikt, maar
waarschijnlijk zat de uil op een
heel andere plek in 't bos en
was de muis, die hij tenslotte
verschalkte, een verre achter
neef van de muizenfamilie in
de holle boom.
Er zwerft een vos rond de
muizenwoning en je houdt je
hart vast, want zelfs zijn kop
verdwijnt in de opening. Maar
alleen de filmer weet, dat hij
met veel geduld die opnamen
een seizoen daarvoor heeft ge
maakt. Dat jaar verschil kon
door montage van twee film
scènes wegvallen, zodat het
lijkt of de vos de muizenfamilie
bedreigt. Als je daarna de op
name van de uil, die een muisje
vangt, achter die vossen-op-
namen monteert, wordt het
verschil in tijd én in afstand
overbrugd en onstaat er een
boeiend verhaal.
lijkheid, die voor de kijkers een
geestig effect oplevert.
Kijkend naar zo'n natuur
film leer je een grondregel voor
het maken van een boeiende
film: speel zoveel mogelijk met
de twee elementen, die de
aantrekkelijkheid van een film
kunnen verhogen: de ruimteen
de tijd. Want die regel geldt
ook voor wie probeert zijn of
haar eigen leven in beeld te
brengen.
U hebt in de vakantie vaak
gefilmd en nu begint u met het
monteren van al die losse scè
nes tot een geheel. In het ma
teriaal zitten o.a. drie scènes:
een van een moeder, die bij de
tent aardappelen zit te schil
len. Een andere opname brengt
haar en de kinderen in beeld
als de boodschappen doen. De
derde opname laat de vader
zien, die lekker lui ligt te lezen.
Door de laatste scène in enkele
stukjes te knippen en deze te
monteren tussen de beelden
van de actieve moeder en de
winkelende familie, worden
tijd en ruimte met elkaar ver
bonden. Het resultaat is een
verschuiving van de werke-
U kunt met deze methode
ook een spanning in een film
opbouwen, die er eigenlijk niet
inzit. U maakt een film van het
leven van uw gezin in het af
gelopen jaar. Er is een stuk
film van een hond, die binnen
huis zit te spelen met een oude
pop, die compleet wordt ge
sloopt: armen er af, benen er
af, en tenslotte het hoofd. Er is
ook een scène van een familie,
die deze zomer zorgeloos bui
ten in de tuin aan 't sjoelen is.
Ook nu worden weer die twee
totaal verschillende opnamen
in gedeelten tussen elkaar ge
monteerd en het resultaat is:
een climax van een onbezorgd
spelend gezin terwijl binnen de
hond een kleine wandaad be
gaat.
Dit zijn twee willekeurige
voorbeelden, die alleen maar
laten zien, wat je met enige
fantasie kunt doen met be
staand filmmateriaal of met
opnamen, die nog gemaakt
moeten worden. Wie zo filmt
en monteert, ontdekt dat een
filmkamera eigenlijk een mid
dels is om er kreatief mee te
spelen. Een spel, waar uzelf
van geniet en waar uw huisge
noten en vrienden ook erg veel
plezier van zullen hebben.
Te goed voor consumptiemuziek
met wegwerppresentatie
toch bij ons horen. Daarom:
„Wij met elkaar".
Centraal Missie Commissa
riaat en Nederlandse Zen
dingsraad geven dan ook met
elkaar deze kalenders uk.
Rechtstreeks bestellen is mo
gelijk: Nederlandse Zen
dingsraad, Prins Hendriklaan
37, 1075 BA Amsterdam, tel.
020-717654, giro: 493248.
Prijs 5,50 plus 2,- ver
zendkosten. Centraal Missie
Commissariaat, Postbus
90727, 2509 LS Den Haag, tel.
070-244594, giro 17606. Prijs:
6,- plus 2,- verzendkos
ten.
Wie eenmaal de genoegens
van een wintersportvakantie
heeft beleefd zal zeker alweer
staan te popelen om de be
sneeuwde bergen in te trek
ken. Het enthousiasme voor
de wintersport wordt steeds
groter, want ook dit seizoen
schijnen 'n honderdduizend
beginners de stap te willen
vallen men niet al te grote
uitgaven heeft gedaan. Begin
dan ook met een eenvoudig
skipak of skipantalon, dat
natuurlijk wel waterafsto
tend moet zijn. Een jacket of
blouson, een paar pullies,
wollen blouses, truien en
geitewollen sokken en soe
pel, warm ondergoed zijn
natuurlijk een eerste vereis
te!
Twee dunnen lagen over
elkaar geven meer warmte
dan één dikke trui! Voor
après-ski kan men natuurlijk
alles dragen, mits het maar
past in de omgeving waar u
heengaat. Wie reeds ervaring
heeft, zal zijn garderobe wel
in orde hebben, maar vergeet
ook dan niet, dat juist skikle
ding om een goed gevormd fi
guur vraagt. Vandaar dat
Triumph International deze
body fashions ontwierp, die
alle - overbodige - rolletjes
onder skibroek, pulli en
sweater tot een minimum re
duceren. Deze lichte „cor
rectors" belemmeren in geen
enkel opzicht uw bewegin
gen, zelfs niet bij de vreemd
ste capriolen. Door hun per
fecte pasvorm en super-elas
tische materialen zitten ze
als gegoten en geven toch de
nodige steun, wat prettig is
als men uren op de latten
staat. Bovendien is het nog
lekker warm ook!
Filmen is: spelen met tijd en ruimte. Onze filmmedewerker vertelt in dit artikel hoe dat kan met
als voorbeeld de familie, die onbezorgd in de tuin aan 't spelen is terwijl de hond in de huiskamer een
kleine wandaad begaat.
„Hoe word en blijf je zo kri
tisch, dat je uit het grote aan
bod van platen goed selec
teert?"
Van Engelen: „Door veel
bladen te lezen, intervieuws,
zelf mensen te interviewen,
veel naar platen luisteren, met
anderen mensen er over pra
ten. En natuurlijk concerten
gaan beluisteren. Live is altijd
het meest eerlijke. Op de bühne
moet iedereen het waarma
ken".
Vincent van Engelen on
derscheidt zich van zijn colle-
ga-discjockeys op Hilversum
III door een aanzienlijk minder
luidruchtige en onzinnige
presentatie van zijn program
ma's. „Omdat dat nu eenmaal
in mijzelf zit opgesloten, denk
ik. Ik ben voor de radio wie ik
ben. Ik ben helemaal geen zin
om daar alsmaar onzin te gaan
zitten-schreeuwen. Al die zo
genaamde grappen en grollen,
die consumptiemuziek met
bijbehorende wegwerppre
sentatie, daar voel ik me toch
wel te goed voor. Ik wil niet
bezig zijn met namaak en nep.
Ik wil mijn vak goed doen. In
de wereld van de muziek gaat
het niet om poen verdienen al
leen. In Amerika heeft eens ie
mand gezegd dat popmusici de
dichters van de tweede helft
van de twintigste eeuw zijn.
Dat is dan misschien een beetje
overdone, maar ik zie dat ook
wel een beetje zo".
Om die dichterlijke lieden
een kans te geven buiten de
platenmaatschappijen om -
„er wordt gemarchandeerd bij
het leven" - speuren Van En
gelen en zijn medewerkers ook
zelf naar talent. Zo \vorden
voor het programma Rock-
temple (woensdagavond 22
uur) regelmatig opnamen ge
maakt van Nederlandse bands
uit het club- en buurthuiscir
cuit. Maar de aandacht wordt
tevens op België gericht, waar
van Engelen en de zijnen ook
het' nodige talent vermoeden.
Van belang achten de KRO-
programmamakers ook een
verjonging van het presenta
toren-team. Van Engelen is
zelf met zijn 32 jaren de jongste
van alle KRO-deejees. „Daar
om", zegt van Engelen, „heb
ben we bij de directie het plan
'85 gelanceerd, 't Is eigenlijk
afkomstig van Henk Bouman.
In 1985 zijn wij allemaal zo
rond de veertig. Wij hebben de
gegronde vrees dat we ons dan
niet meer in voldoende mate
kunnen inleven in onze luis
teraars, die zich blijven ver
jongen. Dat blijven mensen
vanaf een jaar of dertien veer
tien, terwijl wij maar ouder
worden. Het plan '85 behelst
om tegen die tijd een nieuwe
groep jonge presentators klaar
te hebben staan. We willen nu
beginnen met audities - waar
voor we een budget gekregen
hebben-en we stellen ons voor
uit enkele honderden gegadig
den een paar talenten te vissen.
Iedereen die meent dat hij iets
voor ons kan betekenen kan
zich aanmelden.
Degenen van wie wij menen
dat zij het zouden moeten wor
den, willen we een free-lance
contract aanbieden voor bij
voorbeeld een jaar of vijf. We
zullen ze vaktechnisch en so
ciaal begeleiden. Na afloop
van bijvoorbeeld die vijf jaar
moet het team misschien hier
en daar verjongd worden,
maar iemand kun je natuurlijk
niet zomaar op straat gooien.
Daarom willen wij een over-
bead-periode, waarin zo ie
mand gewoon betaald wordt
en rustig naar iets anders uit
kan kijken, 't Plan is goedge
keurd, we mogen er aan gaan
werken".
„En wat moeten die oudere
jongens, zoals Van Engelen
dan?".
Van Engelen: „Iets anders.
Ik zie nog genoeg mogelijkhe
den voor mezelf. In ieder geval
een gedeelte van de begelei
ding van die jonge mensen. Wij
hebben dat voorgesteld, wij
zullen dat uitwerken".
MARNIX KRIJNS
„Ieder kind mocht een dier
maken naar eigen keuze. De
meesten kwamen met een
hondje, een koe of een slang.
Maar één meisje had allemaal
piep-kleine balletjes gedraaid.
Een hele verzameling peper
korrels. Wat zijn dat?, vroeg de
juffrouw. Nou, zei het kind
verbaasd (want wie ziet dat
nou niet!?), dat zijn vlooien"!
Dit citaat komt uit de zojuist
verschenen Algemene Missie
kalender en Nederlandse Zen
dingsraadkalender voor 1980,
waarin verteld wordt over een
Peruaans meisje uit een groot
stedelijke krottenwijk dat
(door de dagelijkse omgang
ermee) van alle dieren de
vlooien het beste kent. Het
staat in een artikel van dr. J.C.
Gilhuis dat hij in de kalender
heeft geschreven naar aanlei
ding van een foto van een peu
terschooltje in een „dorp van
één nacht", ook wel paddes-
toelwijk genoemd.
„Wij met elkaar" is de titel
van de nieuwe missie/zen
dingskalender, waarin dertien
kleurenfoto's van vooraan
staande fotografen de inter
menselijke relaties in beeld
willen brengen. Iedere foto
heeft als onderschrift een ci
taat uit de bijbel. De bijbel
teksten zijn de keuze van be
kende sprekers en schrijvers,
die op de keerzijde van ieder
maandblad de gedachten die
de foto's bij hen opriepen in
een beschouwing hebben ver
werkt. Behalve de reeds ge
noemde Rossum, prof. dr. J.M.
van der Linde, de pastores A.C.
Raadschelders en Jan ter Laak.
De kleurenfoto's tonen ta
ferelen uit de Las Mulatasar-
chipel, de Indiase staat Ma
dras, de Centraal-Afrikaanse
republiek Roeanda, Peru, de
Indiase staat Nagaland, Nepal,
de Antillen, Ethiopië, Senegal
en een niet nader genoemd La
tijns-Amerikaans land. Dit
laatste heeft te maken met de
geheimhouding van de plaats
van vergadering van de gefo
tografeerde groep eenvoudige
mensen die een belangenver
eniging willen oprichten.
Ter inleiding van deze co-
produktie van missie en zen
ding schrijft Jan Filius dat de.
kalender eigenlijk een album
met familieprotretten is, verre
familie weliswaar, maar die
HILVERS UM- „De basisgedachte van zenderkleuring vind ik
prima. Het programmeren op groepen mensen, die daardoor pre
cies weten waar ze met hun verlangens terecht kunnen. Maar het
functioneert nu natuurlijk nog niet optimaal. Er zijn kinder
ziekten. Je moet ook niet vergeten dat de omroepen er min of meer
door overvallen zijn. De invoering van de zenderkleuring is ver
schrikkelijk snel gegaan. Dat vraagt aanpassingen, geeft perso
nele problemen. Wat niet wegneemt dat ik het een waardevol
experiment vind, dat uiteindelijk een verrijking voor de radio zal
blijken".
gaan wagen. Na de afgelopen
slechte zomer hebben kenne
lijk velen behoefte aan zon en
de gezonde berglucht...
Het is echter wel zaak om
je garderobe voor skisport en
langlauf in orde te hebben.
Bij een goede sportzaak zal
men zeker een juist advies
geven. He} is aan te raden, om
als beginner de ski's en de
schoenen te huren, zodat
wanneer het tegen mocht
heeft geërfd: het besmette,
inktzwarte verleden van de
Tilsits.
Ook is al bepaald - ter be
scherming van het familieka
pitaal - met wie ze moet trou
wen. De onervaren jonge
vrouw staat dan voor de be
langrijkste beslissing van haar
leven... Een boek met veel
romantiek en sfeer.
HET SMARAGD SYNDICAAT
De nieuwe thriller van Ge
rald Browne, spelend in New
York, Mexico, Brazilië en Co
lombia. Een machtig misdaad
syndicaat, gespecialiseerd in
smaragdensmokkel, wordt op
gerold door een avontuur zoe
kende New-Yorker en zijn ei
genzinnige vriendin. Browne
geeft tussen de regels door een
realistisch beeld vin de cor
rupte Colombiaanse smarag-
denhandel.
Joe Wiley vliegt, vluchtend
voor verveling en alimentatie,
naar Mexico waar hij Lillian
Holbrook ontmoet, een mooie
en eigenzinnige miljonaire, die
bovendien gek is op gevaar.
Via haar komt Wiley in contact
met het beruchte smaragd
syndicaat in Bogota, een
machtige organisatie die de
internationale - illegale-han
del in smaragden met harde
hand regeert.
De samenwerking verloopt
■echter minder voorspoedig dan
verwacht en Wiley's naam
prijkt al spoedig op het elimi
natielijstje van het syndicaat.
De jacht wordt geopend, maar
hij duikt onder en beraamt sa
men met Lillian een duivels
plan om het hoofdkwartier van
het syndicaat te overvallen. Ze
worden daarbij gesteund door
een linkse Colombiaanse vrij
heidsstrijder. Vanaf dan wis
selen razend snelle acties en
onverwachte wendingen el
kaar af. Het slot is adembene
mend en verrassend!
Aldus Vincent van Engelen
(32), programmamaker en
presentator van verschillende
KRO-programma's op Hil
versum III. Dé rustige disc-
jockey toont zich bij deze een
voorstander van de veelbe
sproken zenderkleuring. De
nadelen vallen volgens hem in
de categorie „kinderziekten"
en hij is het er niet mee eens,
dat de zenderkleuring bepaal
de programma's onmogelijk
zou maken.
Van Engelen: „Ja, je zit na
tuurlijk met het gegeven dat er
voor iedere zender een bepaal
de formule is. Maar als een
omroep nou een goed pro
gramma heeft, zou dat dan
moeten verdwijnen, omdat het
niet geheel aan zo'n formule
voldoet? Ik vind van niet.
Misschien moet je het een
beetje aanpassen, maar al te
strak hoef je je aan zo'n for
mule niet vast te houden. Wij
kunnen best afspreken 80%
muziek en 20% gesproken
woord, maar er zit natuurlijk
niemand thuis met een stop
watch om te controleren of we
ons er wel aan houden. Trou
wens, informatie kan je als
muziek in de oren klinken,
terwijl muziek stomvervelend
kan zijn. Dat is ook maar netzo
lang als het breed is.
Bovendien: sanctiemaatre
gelen zijn er toch niet. Het ge
beurt allemaal op basis van
vrijwilligheid. Als je het wer
kelijk helemaal consequent
wilt doen, dan heb je een ander
omroepbestel nodig dan het
Nederlandse. Dan moet je bij
voorbeeld een BBC hebben of
zo. Maar hier heb je verschil
lende omroepen en dus ver
schillende inzichten. Daar
zitten we nu eenmaal mee".
Vincent van Engelen zelf zit
bij de KRO. Al sinds 1966. Na
de HBS probeerde hij een jaar
economie te studeren. Het lag
hem niet en doordat hij in zijn
middelbare schooltijd al eens
wat voor Veronica had gedaan,
had hij een entreetje bij de
KRO, toen daar een presenta
tor werd gezocht. Hij deed er
verschillende programma's
vooral op jeugdigen gericht.
Aanvankelijk gebeurde dat in
een tamelijk onsamenhangend
geheel, waarin iedere pro
grammamaker alleen maar
zijn eigen winkeltje beheerde
en daarmee uit. „Maar de
laatste jaren", zegt Van Enge
len, „is daar wat meer struc
tuur in gekomen. Op de weke
lijkse vergaderingen, waaraan
alle KRO-mensen die voor Hil
versum III werken aan mee
doen, wordt het gehele pro
gramma bepaald. Daar wor
den ook onze uitgangspunten
bepaald: wat wil een KRO wel
en wat niet. Daar hebben we
bijvoorbeeld vastgesteld, dat
we niet uitsluitend bevesti-
gend willen opereren. Daar
mee bedoel ik: je alles laten
opdringen door de platen
maatschappijen. Platen draai
en, niet omdat ze goed zijn,
maar omdat ze in de topzoveel
staan. Dat is bevestigend wer
ken, zoals dat door sommige
omroepen gedaan wordt".
Natuurlijk is het niet zo
makkelijk onder woorden te
brengen, hoe je je in de gekozen
muziek kunt profileren. In het
programma „Des Engels", dat
in de plaats gekomen is van
„Drie op je boterham" geven
we sociale informatie. Hebben
we bijvoorbeeld gemeld dat die
rechtshulpverzekeringen he
lemaal niet nodig zijn voor een
grote groep mensen, omdat die
gratis rechtshulp kunnen krij
gen. Met het geven van dit
soort informatie kun je laten
zien, wat voor standpunten je
in wilt nemen. Om dat via je
muziekkeuze te doen is minder
eenvoudig...."
„De Evangelische Omroep
slaagt daar anders aardig in".
Van Engelen: „Ja, dat is zo.
Als we het in die richting
moeten zoeken, zouden wij
misschien nog uitsluitend
Gregoriaans moeten draaien".
„Toch hebben weVnze cri
teria. We bekijken bijvoor
beeld of het een groep uitslui
tend om het verdienen van geld
te doen is, of dat die mensen
serieus muziek willen maken.
Natuurlijk is ook van belang of
iets naar jouw smaak wel of
niet deugt. Maar daarnaast
heb je nog criteria, die iedereen
aan kan leggen".
DE TILSIT ERFENIS
Nu in de serie romantische
historische boeken van L.J.
Veen dit succeswerk van de
populaire schrijfster Catherine
Gaskin. Tegen de sfeerrijke
achtergronden van een zonnig
Caribisch eiland, wereldstad
New York en good old" En
geland ontrolt zich het verhaal
van een mooie jonge vrouw die
een gigantisch fortuin lijkt te
gaan erven.
19 jaar oud en zeer bekoor
lijk is Ginny Tilsit als ze het
eiland St. Nicolaas verlaat om
na een mislukte liefdesaffaire
in Amerika op adem te komen.
Ze reist naar New York maai" al
na korte tijd bereikt haar het
bericht dat haar vader en tante
zijn overleden en zij enige erf
gename is van het immense
Tilsit fortuin. Bij de afwikke
ling van het testament komt
Ginny Tilsit echter tot de
schokkende ontdekking dat zij
behalve geld nog iets anders