03 RUITER
r
49.-
I
J
JUWELIER VAN DE REE SEIKO QUARTZ PLUS 5 AKTIEM
Apartheid veroorzaakt
achteruitgang in mens-zijn'
EEN PRACHTIGE ZAKREKENMACHINE VOOR SLECHTS5.
Concert in
de Oostkerk
Tien schrijvers doen mee
aan literaire manifestatie
FNV praat
over energie
BIJ AANKOOP VAN EEN SEIKO QUARTZ HORLOGE
JUWELIER VAN DE REE
WOENSDAG 3 OKTOBER 1979
Cosmetica
VERLOVEN
IN SFEER
MN DE REE
Agenda's 1980
nu
VOLOP
LEVERBAAR
MEVR. SCHAALJE
Belangrijke mededeling voor parketvloer-
bedrijven, aannemers en partikulieren.
Centraal Parket magazijn nu ook in Breda.'
WEEKBLAD VOOR WALCHEREN: EDITIE MIDDELBURG EDITIE VLISSINGEN TELEFOON (01184) 19910
..Dieren worden uit economisch
oogpunt op alle fronten misbruikt"
MIDDELBURG/GOES - Morgen, 4 oktober, is het we
relddierendag. Tijd om 'ns stil te staan bij de van mensen
afhankelijke dieren, die in onze technisch snel vorderin
gen makende maatschappij steeds vernuftiger gebruikt
worden. Het gaat dan om de dieren die ons het stukje vlees
(u weet wel waarom) en het ei (elke dag een ei hoort erbij)
leveren en om de proefdieren die een onschadelijk gebruik
van de oogschaduw en parfums van de cosmetische indus
trie garanderen. Mevrouw Haverman, lid van het hoofd
bestuur van de Nederlandse Veréniging tot Bescherming
van Dieren, vindt althans dat deze dieren als economisch
goed op alle fronten worden misbruikt. Zij staat daarin
niet alleen; in allerlei publikaties van de laatste jaren
wordt veel kritiek geuit op de moderne manier van vee
teelt, de bio-industrie, en de vivisectie ten behoeve van de
cosmetische industrie. Actiegroepen als Lekker Dier en de
werkgroep Rechten voor al wat leeft, bestrijden deze tak
ken van de industrie zeer fel.
De Vereniging tot Bescher
ming van Dieren, die steeds de
naam heeft gehad alleen maar
te bestaan uit wat overdreven
poezen- en hondenliefhebbers
en -liefhebsters, is volgens me
vrouw Haverman ook op dit
gebied actief geworden. Dat
imago noemt ze verleden tijd.
„Ons werkterrein omvat alle
dieren, zowel de huisdieren als
de vogels en andere in het wild
levende .dieren, want de dieren
worden op alle terreinen door
de mens bedreigd". Ze geeft
daar een lange serie ontmoedi
gende voorbeelden van, maar
steeds met de strekking dat de
mensen dat zelf kunnen ver
beteren als zij dat zelf willen.
„Kalveren en ook varkens
moeten ons het mooie witte
vlees leveren. Dat is goed, al
thans dat wordt ons aange
praat. In feite is het helemaal
niet zo goed, want het is ijze-
rarm vlees. Om dat witte vlees
te krijgen moet zo'n kalf in het
donker staan en krijgt het ij-
zerarm voedsel, zodat het beest
een veel te zwak beenderstelsel
krijgt. Het kalf staat in een kist
en kan, als het daar al sterk
genoeg voor zou zijn, dus toch
niet lopen. Daarbij komt dan
nog dat in de stallen een hoge
temparatuur wordt gehand
haafd met een vochtigheid van
70 80 graden. Het kalf gaat
dan zweten en krijgt een enor
me dorst. Dat is ook de bedoe
ling, want op deze manier ver
zwelgt het dier twee emmers
kunstmelk per dag en is heel
snel op gewicht. De beenderen
kunnen deze groei niet bijbe
nen natuurlijk.
Het jonge dier dat in zijn kist
staat te staan, gaat zich verve-
leh. Het gaat aan de uitsteken
de lichaamsdelen van het
buurkalf zuigen. Een soortge
lijk euvel doet zich ook bij kip
pen en varkens in de bio-in-
dustrie voor. Mevrouw Ha
verman: ,,Bij de kippen is dit
probleem al jaren geleden op
gelost door de snavels van de
kuikens af te knippen. De bat-
terijkippen die met z'n zessen
net in een kooitje passen, kun
nen dan uit verveling niet meer
de darmen uit de kont van el
kaar pikken. Bij kalveren is
men nu zover dat men de tong
punten amputeert. Dat maakt
het zuigen onmogelijk".
Over de varkens, die net als
de kippen en kalveren in zo
groot, mogelijke aantallen op
een zo klein mogelijke ruimte
worden gehouden, wil ze iets
kwijt dat haar erg tegen de
borst stuit: „De castratie van
de jonge mannelijke big
getjes". „Zonder verdoving
wordt met een scheermes de
balzak opengesneden en de
Deze kip is veertien a vijftien maanden oud en heeft als legkip afgedaan. De batterijkip leeft niet
half zo lang als een scharrelkip en gaat dan ook veel sneller de weg van de soepkip.
beide ballen er uitgehaald.
Vervolgens naait men dan de
zaak weer dicht. Een en ander
gaat natuurlijk met enorm ge
krijs van de biggen gepaard.
Dit wordt dan gedaan om te
voorkomen dat het vlees de
urinegeur van het mannetjes
varken zou krijgen. Dat is nog
niet waar ook. De varkens
worden geslacht als ze zes
maanden oud zijn, dan hebben
ze die geur nog niet".
Voor proeven met dieren
voor de cosmetische industrie
heeft mevrouw Haverman
geen goed woord over. „Het
zijn verschrikkelijke proeven
met als enig doel onze eigen
schoonheid. Bovendien zijn
deze produkten niet noodza
kelijk, want er zijn vervangen
de cosmetische artikelen ver
krijgbaar die niet eerst op
dieren worden uitgetest. Dat
zijn produkten op kruidenba
sis".
Die proeven worden in de
verschillende laboratoria van
de verschillende cosmetische
industrieën vooral gedaan bij
konijnen. Stoffen die het
vrouwelijk oog zo mooi moge
lijk moeten maken, worden in
geconcentreerde hoeveelheden
in de ogen van vastgebonden
konijnen gedruppeld. Vervol
gens kijkt men wat de gevolgen
zijn: wordt het oog rood en dik
of gaan de oogvliezen loslaten,
enzovoorts. Om te voorkomen
dat huidcrèmes irritatie ver
oorzaken bij de mens wordt de
huid van het proefkonijn uit
geprobeerd. De huid wordt
kaalgeschoren waarna er en
kele huidlagen worden afge
schuurd totdat de huidlaag be
reikt is die men wil uittesten.
Een andere manier is: een dier
(vaak een marmot) gedurende
twaalf uur achtereen voortdu
rend onderdompelen in de sub
stantie die men wil testen. En
zovoorts, enzovoorts. Derge
lijke gruwelen kunnen we de
wereld uitbannen als we ons
bewuster gaan gedragen. Als
de mensen dergelijke cosmeti
ca niet meer kopen, dan dwing
je de fabrieken tot verande
ring", aldus mevrouw Haver
man.
Er zijn nog talloze voorbeel
den te geven over onze manier
van met dierep omgaan, zoals
het ih groten getale vangen van
trekvogels in België, Frankrijk
en de Middellandse-Zeelan-
den, de vivisectie voor de me
dische wetenschap, maar me
vrouw Haverman ziet ook
lichtpuntjes. „De minister van
landbouw heeft namelijk aan
gekondigd de legbatterijen in
de loop van een aantal jaren te
laten verdwijnen. Dat is het
eerste begin van maatregelen
die op de hele bio-industrie
zouden moeten worden toege
past. Ik vind de overheid na
melijk de ware schuldige, niet
de boer. Die is het slachtoffer
van de schaalvergroting en van
de voorlichtingsorganen van
het ministerie van landbouw
die kritiekloos achter de ont
wikkeling naar een bio-in
dustrie stonden. De christelij
ke partijen hebben wat dat
betreft ook vuile handen. In
hun programma's staat niets
over de dierenmishandeling in
de bio-industrie. En als de
mensen niet voor de dieren op
komen, wie moet 't dan wel
doen?".
begint met ringen kopen bi|
JUWELIER
Het is moeili|k je beslissing
te nemen uit bi|n*100 model
len maar gezellig I
MIDDELBURG - Zaterdag
6 oktober wordt in de Oostkerk
in Middelburg een concert ge
geven door de mezzo-sopraan
Titia Dijkstra, de fluitist Fe-
renc Hutüra en de organist
Leen de Broekert.
Titia zal onder meer liederen
uitvoeren van Rousseau en
Lully. Ferenc vertolkt met
Leen sonates voor traverso en
orgel van Blavet, Holteterreen
De la Barre.
Het concert, dat om acht uur
begint wordt georganiseerd
door de werkgroep Muziek van
het Koninklijk Zeeuwsch Ge
nootschap der Wetenschap
pen.
MIDDELBURG - Het Zeeuws Kunstenaarscentrum start za
terdag 6 oktober de reeks schrijversavonden van het komend
seizoen met een literaire manifestatie. Tien Nederlandse en Bel
gische schrijvers en schrijfsters hebben hun medewerking toege
zegd. Het programma bestaat uit een discussiemiddag die om
twee uur begint, een koud buffet van halfzes tot halfacht en
daarna het voorlezen uit eigen werk.
De onderwerpen van dis
cussie zullen waarschijnlijk
zijn de verhouding tussen de-
derlandse en Belgische litera
tuur en de manier van uitgeven
die men kiest. Het publiek kan
ook aan deze discussies mee
doen. Vanaf halfacht lezen de
uitgenodigde dichters een of
twee gedichten uit eigen werk
voor, waarna ze iets over het
voorgelezene zullen vertellen.
De tien auteurs, allen actief
als schrijvers van essays, re
censies of artikelen, zijn: Tony
Rombouts uit Antwerpen,
dichter uitgever en hoofdre
dacteur van het tijdschrift
„Trap". Maris Bayar, eveneens
uit Antwerpen, is getrouwd
met Rombouts. Zij publiceerde
verschillende dichtbundels en
proza. Joris Denoo uit Kortrijk
is redacteur van het tijdschrift
Yang en schreef enkele dicht
bundels. Willy Tibergien uit
De Pinte is hoofdredacteur van
de Poëziekrant. Daarnaast
schrijft hij artikelen, recensies
en interviews. Daniël Billiet
uit Laarne is behalve dichter
en toneelschrijver redacteur
van de Poëziekrant. Wouter
Kotte is directeur van het Mu
seum voor Hedendaagse Kun
sten in Utrecht en dichter. De
Hilversummer Ton Luiting is
dichter en de man achter het
NOS-programma Dichters in
de Vaart. Jana Beranova is een
in Rotterdam wonende Tsje
chische. Ze schrijft poëzie en
vertaalt werk van dissidenten.
Anton van Kraaij uit Middel
burg is dichter en winnaar van
de aanmoedigingsprijs voor
literatuur van Zeeland. Jo
hanna Kruit uit Biggekerke
tenslotte publiceerde vier
dichtbundels.
Paul Krugerstraat 55-57
VLISSINGEN
01184-12733
MIDDELBURG - Donder
dag 18 oktober houden de be
sturen van de FNV-afdelingen
Vlissingen en Middelburg een
gezamenlijke ledenbijeen
komst in de Concert- en Ge
hoorzaal aan de Singelstraat in
Middelburg. Het thema is
„Energie".
Als spreker is uitgenodigd de
Federatiebestuurder van de
FNV, Joop ter Horst, die een
inleiding zal houden over de
energieproblematiek. Na 'de
pauze is er gelegenheid tot het
stellen van vragen en discussie.
Donderdag 15 november krijgt
deze bijeenkomst een vervolg
in de vorm van een Forumdis-\
cussie-avond over hetzelfde
thema.
De aanvang van de eerste
bijeenkomst is om acht uur.
PEDICURE
gedipl. S.V.O.
Troelstraweg 59
VLISSINGEN
Afspr. 01184-66127
i
l
i
Rechtstreeks tegen fabrieksprijzen, dus goedkoper, ook voor
partikulieren. Ter gelegenheid van de opening van onze
vestiging in Breda, zullen wij de eerste 100 kliënten bij aankoop
van de huiskamervloer minimaal een gratis
slaapkamervloer leveren van 16 m2. 50 modellen en
houtsoorten zijn in onze toonzaal aanwezig. Prijzen waar u
nergens voor kunt kopen, bijv. eiken massief, 8 mm mozaïek,
kompleet met keiharde laklaag. Ongelegd foutvrij dus zonder
kwasten, 39.- per m2.
Mocht u niet Willen of kunnen leggen, dan doen onze ervaren
parketteurs dit tegen kostprijs.
Massief eiken STROKEN
Kambala STROKEN
Mvtenaye STROKEN
Grenen STROKEN
Alle prijzen ongelegd en BTW inbegrepen
Bel nu voor een afspraak ter vrijblijvende bezichtiging van 300
m2 parket.
Centraal Parket magazijn
Nieuwe Haagdijk 8. Breda. tel. 076-139044.
U kunt van 9.00 tot 21.00 uur een afspraak maken
per rrv
I
I
I
VLISSINGEN
BELLAMYPARK 20
MIDDELBURG
MARKT 29
GOES
LANGE VORST 14
MIDDELBURG - Het
anti-apartheidscomité
Zuidelijk Afrika draait
vrijdag 5 oktober in het
Rijn-Schelde-Instituut aan
de Dam 47 in Middelburg
de film Inzicht-Uitzicht. De
loods Rob Smit, die veertien
jaar in Zuid-Afrika heeft
gewerkt, vertelt na afloop
een en ander over dat land
en met name over de apart
heid. Degenen die belang
stellen in dat land en de
banden die het heeft met
Nederland kunnen om acht
uur in het instituut terecht.
Zij kunnen ook met Rob
Smit in discussie gaan over
de manier waarop de
apartheid zou moeten ver
dwijnen. Rob Smit komt in
het onderstaande verhaal
aan het woord over zijn
tweede vaderland.
„Ik ben in Zuid-Afrika weg
gegaan, omdat het me te heet
onder de voeten werd. Ik voel
de dat me elk ogenblik iets zou
kunnen overkomen in dat land
waar ik van ben gaan houden.
De apartheid verziekt er alles.
Ik begon dat steeds meer te
zien als een achteruitgang van
mijn mens-zijn. Omdat ik me
daartegen verzette door te de
monstreren en waar ik ook was
er tegen te ageren, zagen de
blanken me steeds meer als een
gevaar. Ik werd door hen als
een verrader beschouwd. Ik
was dan ook banger voor de
blanken jn Zuid-Afrika dan
voor de zwarten. Het klinkt
misschien gek, maar ik hou van
de zwarte mensen. De heb
zucht en het keiharde mate
rialisme van de blanken, daar
ben ik bang voor. Ik heb aan
den lijve ondervonden hoe te
genstanders van het apart
heidsregime door de blanken
worden behandeld, geïntimi
deerd is eigenlijk een beter
woord. Je werd genegeerd, je
kreeg geen huis, als je in de
buurt van blanken was, begon
nen ze het nazistische Horst
Wessel-lied te zingen, de ge
heime politie volgt je voortdu
rend en als je doorgaat met ac
ties word je in, je eigen huis op
gesloten, zoals dat met ds.
Beyers-Naudée is gebeurd.
Dan kom je in een isolement
terecht dat lang niet iedereen
kan volhouden.
Ik zie nog steeds mogelijk
heden voor een Zuid-Afrika
waar zwart en blank gezamen
lijk optrekken, al is de realiteit
dat de haat snel toeneemt en
daarmee ook de angst. De men
sen stellen zich steeds egoïsti-
scher op en durven de zwarten
niet de rechten te geven waar
ze recht op hebben. De maatre
gelen die premier Botha nu
neemt om de apartheid te ver
zachten, veranderen niet zo
veel. Het zijn schijnmaatrege-
len die alleen de kleine apart
heid verminderen, zoals de
banken voor blanken en voor
niet-blanken of het gescheiden
sporten. De grote apartheid
blijft, namelijk de apartheid
die het grote zwarte rechteloze
bevolkingsdeel uitbuit. De rij
ke blanke minderheid weet via
allerlei wetten de zwarte er
onder te houden, door ze bij
voorbeeld geen stemrecht te
geven of door ze te verbieden
een vakbond te vormen.
Niettemin blijf ik de utopi
sche hoop houden dat er in
Zuid-Afrika een geweldloze
revolutie plaats zal gaan vin
den. Dat er in onderling over
leg een samenleving ontstaat
waarin blank én zwart bepalen
wat er in het land gebeurt. Ide
aal wordt het natuurlijk nooit,
maar dat is 't ook in Nederland
niet. Hier heerst ook een
voortdurend compromis tus
sen de verschillende partijen.
Dat is overigens voor veel men
sen die van Zuid-Afrika naar
Nederland gaan een behoorlij
ke teleurstelling. Zij denken:
Nederland is een progressief
land, waar veel mensen achter
een boycot van Zuid-Afrika
staan. Als je dan op een verga
dering voor een boycot-actie
komt, zie je tien mensen. Het is
hier al niet anders: ook hier
wordt een grote groep mensen
gebruikt door een kleine groep.
Toch hoop ik dat die grote
groep zich solidair verklaart
met die grote groep onder
drukten in Zuid-Afrika en
achter een boycot gaat staan.
Dat is ook in Rhodesië een
prima middel gebleken. Het
raakt vooral de blanken, niet
de toch al arme zwarten. In
Rhodesië bouwden de zwarten
bijvoorbeeld noodgedwongen
eigen industrietjes op. Neem
een timmerman die zijn ge
reedschap moet importeren.
Eerst zit hij met zijn handen in
het haar. Na verloop van tijd
gaat hij zijn eigen gereedschap
maken, zodat hij nog onafhan
kelijker van de blanke wereld
wordt bovendien. Een boycot
van Nederland is ook nog eens
gerechtvaardigd, omdat grote
multinationals als Shell en
Philips hun handen behoorlijk
vuil maken in Zuid-Afrika.
Zuid-Afrika maakt op het
ogenblik een grensstrook van
tien kilometer breedte vrij van
elke begroeiing, vergelijkbaar
met het ijzeren gordijn tussen
het oosten en het westen. Het is
Philips die mede de appara
tuur levert om de mensen die
deze strook passeren onmid
dellijk te kunnen opsporen".
Tot zover Rob Smit.
V
