Zaken
flitsen
COFFEESHOP
Tafeltennis-interland
Nederland-Rusland
in Middelburg
,1NATUURLIJKE LIEFDE'IN
HET STEDELIJK MUSEUM
HH de Klerk
prijswijzer!
n.HH DE KLERK
VRIESEK00P EN P0P0VA OPNIEUW
TEGENOVER ELKAAR
498.-
m
decoratie service
Terminus
ZATERDAG 17 DECEMBER
IN MIDDELBURG
Demonstratie tegen
neutronenbom
Filmhuis
met
honing-
bloemen
615.-
ANWB houdt
koplampencontrole
Hoge produktie
ETALEREN
REKLAME DISPLAY
Opfokbedrijf
Legbatterij
1 ste en 2de Kerstdag
geopend
vanaf 16.00 uur
Middelburg
wil nieuw
industrie
terrein
bouwrijp
maken
Adviesprijs
Vlissingen: Spuistraat 6, tel. (01184) 17720
SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 14 DECEMBER 1977
De techniek en het ei,
de kip en de legbatterij
„De technische ontwikkeling in de pluimveehouderij is
erg ver, veel verder als bij de andere sectoren in de land
bouw. Bijna alles is tegenwoordig mogelijk. We hebben bij
voorbeeld de mogelijkheid om de kippen acht dagen per
week een ei te laten leggen. Dat kan door de verlichting zo
te regelen, dat het in een week acht maal licht wordt. De
verlichting in een legbatterij zorgt er ook voor dat een kip
het hele jaar door z'n eitje blijft leggen. In normale om
standigheden gaat de kip minder leggen als de dagen kor
ter worden en in de herfst (ruitijd) en de winter gaat de kip
zelfs helemaal van de leg af. De consument wil zijn ei, of
het nu zomer of winter is, en liefst zo goedkoop mogelijk.
De pluimveehouder zorgt dat 't er is".
Aan het woord is F. Eazers.
Hij houdt als voorlichtings
man de pluimveehouders in
Zeeland en West-Brabant op
de hoogte van nieuwe ontwik
kelingen in de pluimveehoude
rij. Zijn standplaats is het
Landbouwcentrum in Goes.
Hij is het niet eens met de in
houd van een artikel over de
bio-industrie, dat kort geleden
in dit weekblad verscheen.
Hierin werd het boek „Leed
eten" van Albert Mol bespro
ken. In dit boek komt de indus
triële veehouderij, de moderne
manier waarop kalveren, var
kens, leg en mestkippen ge
houden worden, er niet zo best
af.
„Ik kan alleen spreken over
legkippen", zegt Edzers op zijn
kantoorkamer in het Land
bouwcentrum. ,De legkippen
in een batterij zijn gezonde
dieren. We hebben vrijwel alle
ziekten uitgebannen en de
„uitval" is nog maar zo'n drie
procent. Vroeger, toen de kip
pen nog losliepen, stierven er
veel meer. De kippen kunnen
al scharrelende veel gemakke
lijker ziekten oplopen als in
een batterij. Bovendien is de
produktie van een kip veel ho
ger. Een kip legt in een batterij
gemiddeld driehonderd eieren
per jaar, een buiten lopende
kip komt daar lang niet aan".
De verlichting zorgt er voor
dat de dagen niet korter wor
den, zodat de kip in de veron
derstelling leeft „naar de
zomer toe te gaan" en instinc
tief eieren blijft leggen.
Legbatterijen zijn naar de
stellige overtuiging van Edzers
niet meer weg te denken. „Je
kunt niet meer terug naar de
situatie, dat de kippen weer
buiten lopen. Mijn vader kon
vijfentwintig jaar geleden nog
leven van de eieren van zo'n
achthonderd kippen. En veel
pluimveehouders met hem. Nu
moet iemand al gauw vijftien
duizend kippen hebben om aan
een redelijk inkomen te ko
men".
De grote omwenteling begon
zo'n twintig jaar geleden.
Zoals overal stegen de kosten
en het meest voor de hand lig
gende, een verhoging van de
eiprijs, gebeurde niet. Om toch
een redelijke boterham te kun
nen blijven verdienen, moester
naar andere oplossingen ge
zocht worden. Die kwam in de
vorm van legbatterijen, een
systeem dat in de loop van de
jaren steeds verder geperfec-
AXELSESTRAAT 217
TERNEUZEN
TEL. 01150-96929
tioneerd is. Om een indruk te
geven van de omstandigheden
waarin ons eitje tegenwoordig
gelegd wordt, laat Edzers eerst
een opfokbedrijf zien (hier
groeit het kuiken op tot legkip)
en dan een legbatterij.
Het opfokbedrijf van J.
Sinke uit Waarde bestaat uit
twee naast elkaar gebouwde
lange stallen met de bekende
voedersilo's. In de twee stallen
groeien steeds vijfendertigdui
zend hennen op tot legkip. Als
eendagskuikens worden ze
aangevoerd vanuit Aalsmeer
en verdeeld over de uit dik
staaldraad opgetrokken
kooien. Kachels houden de
temperatuur de eerste dagen
op 36 graden. Naar mate de
kuikens ouder worden, laat
Sinke de temperatuur dalen
tot ongeveer achttien graden.
De kooien staan in een lange rij
in de lengte van de stal, zo on
geveer als een rij eengezinswo
ningen. Met dit verschil dat er
in plaats van muren tralies
zijn. Ook flatbouw is bij batte
rijen een normale zaak: er
staan drie „woonlagen" boven
elkaar. De kuikens zitten nu in
de middelste rij kooien en heb
ben nog aardig wat loopruim
te. De bovenste en onderste
lagen in de stal zijn leeg.
Sinke: „Deze kuikens zijn
nog maar een week oud. Als ze
wat groter zijn, doen we ze in
de bovenste en onderste rijen.
Ze lopen nu ook nog op papier,
want de pootjes zijn nog te
klein voor de roosters". De
roosters in een batterij dienen
ér voor om de mest door te la
ten. De mest kan zo in een goot
opgevangen worden, terwijl
het kuiken, en in een legbatte
rij de kip en het ei, schoon
blijven.
In de eerste drie weken van
hun bestaan worden de kui
kens tegen allerlei ziekten in
geënt. Edzers legt uit hoe dat in
zijn werk gaat. Via de moe
derkip heeft het kuiken antis
toffen tegen ziekten meegekre
gen, waar hij de eerste drie
weken mee door kan komen. In
deze periode moet het enten
dan ook gebeuren. De kuikens
krijgen de entstoffen via het
drinkwater naar binnen. Het
gebeurt ook wel via verstui
vers: iemand loopt dan door de
rijen en verspreidt een fijne
regen met antistof, ongeveer
als het spuiten in boomgaar
den. De kuikens worden
tweemaal geënt tegen voge
lpest en bronchitis, verder
tegen trilziekte, pokken en dif
terie. Ze hebben dan al een prik
gehad tegen marek, een ver
lammingsziekte, die vroeger
veel voorkwam. Nu zie je 't he
lemaal niet meer. Het enten
gaat volgens een schema dat
opgesteld wordt door de Ge
zondheidsdienst voor Pluim
vee in Doorn. Sinke krijgt ook
zo'n schema, dat moet worden
toegepast onder begeleiding
van dierenartsen".
Het aantal kuikens dat als
gevolg van het inenten sterft, is
volgens Sinke niet erg groot.
„Er is wel wat meer uitval,
maar het is niet noemens
waard". De kuikens die het
niet overleven, worden elke
morgen uit de kooien verwij
derd. Deze kuikens hebben nog
een puntige snavel. Bij de hen
nen in de ernaast gelegen stal is
de punt eraf.
Sinke: „Wij bekken op zo'n
acht negen weken". Edzers:
„Wij zeggen; niet laten bekken
dan acht a negen dagen. Als je
het op de eerste dag doet, gaat
het kuiken namelijk meteen
weer naar de voerbak. Het
heeft veel minder pijn". „Als ze
ouder zijn eten ze enkele dagen
niet, da's waar", zegt Sinke.
Maar het is makkelijker wer
ken als ze ouder zijn. Het af
stellen van de machine is erg
moeilijk bij kleine kuikens".
Als de kuikens gegroeid zijn
tot hennen van achttien we
ken, gaan ze naar de legbatte
rij. Edzers laat de batterij zien
van de Blaey uit Yerseke. Een
stal met voedersilo en zesdui
zend kippen in de batterij-
kooien. Edzers: „Hij doet 't er
bij. Van zesduizend kippen
kun je niet leven".
Ook hier staan de kooien van
staaldraad in lange rijen langs
het looppad opgesteld. Er zijn
twee verdiepingen. In elke kooi
zitten zes kippen, loopruimte
is er niet. Als de staldeur open
gaat, klinkt er een gekakel op
van jewelste. De Blaey: „Dat is
een teken dat ze het best naar
de zin hebben. Als ze iemand
zien, dan gaan ze praten. Ze
zijn ook voortdurend bezig,
dan weer met de snavel in de
voerbak en dan weer aan de
waternippel. Ze zien er ook
prachtig uit: mooie witte kip
pen met rode kammen. Als een
kip niet gezond is, heeft ie niet
zo'n rode kam. Ik zeg wel 'ns:
de kippen zitten hier gewoon
in een sanatorium".
De eieren zijn vlekkeloos
wit. Er liggen er honderden in
een geultje onder de voerbak.
Het rooster, waarop de kippen
staan, helt iets, zodat het pas
gelegde ei meteen uit de kooi
rolt. „De kip wil het ei wel
terug halen om het in zijn nes
tje te krijgen. Dan pikt ze er
naar en beschadigt het ei op
den duur. Dat probleem heb
ben we zo niet, want de kip kan
er niet bij", zegt de Blaey. De
kippen zien er zo prachtig wit
uit, omdat ze zich niet aan de
mest kunnen bevuilen. De mest
valt door de roosters, wordt
opgevangen en loopt via bui
zen naar een tank buiten de
stal. Een boer uit de omgeving
haalt de mest op en gooit dit
over zijn land. Veertien maan
den blijven de kippen bij de
Blaey, dan gaan ze naar de
slachterijen.
Helemaal gelukkig is de
Blaey niet met de manier
waarop het nu gaat. „Ik zou het
wél op een andere manier wil
len, maar hoe hè. Bovendien
weet je niet of een kip het
slecht heeft. Hij kan 't je niet
vertellen". Ook Edzers zegt
best terug te willen naar de si
tuatie van twintig jaar gele
den. „Maar je kunt niet meer
terug en de kippen weer buiten
laten lopen. Een persoon kan
dan hoogstens tweeduizend
kippen onderhouden. De op
brengst zou veel te laag zijn om
van te leven. Dat kan alleen als
de consument veel meer voor
z'n eitje zou willen betalen. We
hebben 'ns uitgerekend wat
het ei van een buiten scharre
lende kip zou moeten kosten.
We kwamen uit op veertig cent
en dan zou er nog verlichting
bij moeten zijn ook om de kip
het hele jaar door te laten leg
gen. Anders wordt een ei nog
veel duurder".
Tijdig reserveren voor het
Kerstdiner is gewenst
Op aanvraag zenden wij U het
complete Kerstmenu
HOTEL RESTAURANT CAFÉ
t.o. station GOES Tel. 01100-275C
^»Lid Holland Tourist Hotels*
VLISSINGEN - Sinds en
kele weken is Vlissingen weer
een nieuwe coffeeshop rijker.
Dat is coffeeshop La Reine op
de hoek van de Lange Zelke en
de Schutterijstraat.
Van Dijke opende de zaak op
woensdag 23 november. „Er
komen meer bezoekers, dan ik
had durven verwachten," zegt
hij. „Winkelend publiek, men
sen komen tussen de middag
eten, mensen in allerlei soorten
en maten komen naar binnen
en dat is ook mijn bedoeling. Ik
wil me niet op een speciaal pu
bliek richten, federeen moet
zich hier thuis kunnen voelen".
Van Dijke heeft de coffeeshop
al meteen na sinterklaas in de
kerstsfeer gebracht. Denne-
takjes aan de gevel en een
kerstboom en kerstversierin
gen in de coffeeshop.
„Omdat ik sfeer erg belang
rijk vind. Er is toch al niet zo
veel sfeer in de Lange Zelke
met die strakke nieuwe ge
bouwen".
In Coffeeshop La Reine zijn
veel verschillende soorten kof
fie te krijgen, maar ook brood
jes, uitsmijters, soepen en ver
schillende soorten ijs.
MIDDELBURG - De landelijk opgezette actie „Stop de
neutronenbom" breidt zich steeds verder uit. Al meer dan
tweehonderdduizend Nederlanders hebben hun handte
kening onder een petitie tegen deze bom gezet. Om de actie
kracht bij te zetten, hebben de Initiatief Komitees van
Middelburg, Vlissingen, Goes en Terneuzen besloten een
demonstratie te organiseren in Middelburg. De demon
stratie start zaterdag 17 december om twee uur op het
Damplein.
Het is de bedoeling dat F. Reinders, lid van het Initiatief
Komitee Middelburg, de demonstranten zal toespreken bij
het startpunt op het Damplein. Daarna wordt een tocht
door de stad gemaakt. De geplande route is als volgt: Dam
plein, Korte Delft, Lange Delft, Nieuwe Burg, Groen
markt, Bachtensteene, Lange Noordstraat, Markt, Plein
1940, Gortstraat, Koestraat, Het Groene Woud, voorlangs
het Trefcenter, Achter de Houttuinen, Langeviele en
Markt. Hier zal een ander lid van het Initiatief Komitee
Middelburg een toespraak houden, waarna de demonstra
tie wordt ontbonden. De comités nemen spandoeken mee
met de volgende opschriften: Neutronenbom waarom,
Stop de Neutronenbom, Neutronenbom vergroot oorlogs
gevaar, Een zaak van leven of dood, Neutronenbom keer
punt, Neutronenbom klaar..., Vrede in gevaar, enzovoorts.
De actie „Stop de Neutronenbom" wordt landelijk ge
steund door het IKV (Interkerkelijk Vredesberaad), PvdA,
D'66, PPR, CPN, PSP en Pax Christi.
I \J rde
eutronen
MIDDELBURG - B. en W.
van Middelburg willen een
nieuw gedeelte van het indus
trieterrein „Arnestein" bou
wrijp maken voor de vestiging
van bedrijven. Het gaat om het
gedeelte langs de Nieuwe Kle-
verskerkseweg. Het voorstel
komt maandag 19 december in,
de raad.
In een toelichting op het
voorstel zeggen B. en W. dat in
de loop der jaren steeds grond
is uitgegeven aan de hand van
de behoefte aan bouwgrond.
Noordelijk van de spoorlijn is
de uitgifte van gronden op het
ogenblik zo ver gevorderd, dat
het gewenst is een nieuw ge
deelte in exploitatie te gaan
nemen.
De totale kosten van het
bouwrijp maken, het aanleg
gen van openbare verlichting,
gasleidingen, waterleidingen
eielektriciteit worden ge
raamd op 2.527.200 gulden.
VLISSINGEN - Mocht de bezoeker van het Stedelijk Museum in Vlissingen al wat anders
gedacht hebben bij de titel „Natuurlijke Liefde", dan zal hij zien dat de tentoonstelling
gewoon gaat over „Liefdevoor de natuur". Kunst- en natuurfotograaf Bob van Sen laat in een
serie zeer fraaie foto's zien hoe zijn visie op de natuur is. Aan het motto „Geef om de natuur"
van het Wereld Natuurfonds voegt hij toe: geef, zie en onderga. Is iedereen wel bereid en klaar
om verdere vervuiling van ons „nest" te voorkomen? Met een selectie uit zijn recente werk
van dit jaar ondersteunt Bob van Sen het beroep op de mens om terug naar de natuur te
komen. Het is geen expositie van b.v. harde tegenstellingen tussen de chemische industrie en
uitstervende planten of dieren geworden. Meer een dwalen door de nog bestaande natuur met
een haarscherp oog voor het kleine detail. Een geestige serie is hierbij de foto's van knoestige
bomen, die iets heel menselijks hebben. De foto's zijn deels in kleuren en zwart-wit. Al het
geëxposeerde werk is te koop en kan via een aankoopformulier bij Bob van Sen in Vlissingen
besteld worden. Van elke verkochte foto zal hij 25,- afstaan aan de nationale aktie van het
Wereld Natuurfonds „Geef om de natuur".
De expositie duurt nog tot en met 1 februari en is van maandag t/m zaterdag van 10-12 en
van 14-17 uur geopend.
MIDDELBURG - Donderdagavond 15 december vindt
er in Middelburg een belangrijk sportgebeuren plaats. De
Nederlandse tafeltennisploeg speelt dan een interland
tegen Rusland in de zogenaamde Europese superliga. De
interland begint om half negen in de Slaghvaert aan de
Kruitmolenlaan in Middelburg. De wedstrijd wordt geor
ganiseerd door de tafeltennisvereniging Middelburg-Zuid
in verband met het tienjarig bestaan van de vereniging dit
«jaar.
Nederland is vorig jaar ge
promoveerd naar de superliga
en speelt deze competitie dit
seizoen voor het eerst. Neder
land zit met Zweden, Zuid-
Slavië, Frankrijk, Rusland,
Engeland, Hongarije en
Tsjecho-Slowakije in deze
competitie.
Tot nu toe heeft Nederland
het er nog niet zo goed afge
bracht. De drie wedstrijden die
gespeeld zijn, tegen Joegosla
vië, Frankrijk en Zweden wer
den alle drie met verlies afge
sloten. In de wedstrijd tegen
Rusland zal Nederland het ook
moeilijk krijgen: bij de dit jaar
gehouden wereldkampioen
schappen eindigde Rusland als
zevende en Nederland als vij
fentwintigste.
Het Nederlands team be
staat uit de heren Bert van der
Helm, Nico Slobbe, René Hijne
en de dames Bettine Vriese-
koop en Judy Williams. Bert
Schoofs is de coach.
In het Russische team spelen
mee: Anatoly Strokatov, Sar-
kis Sarkhojan, Valery Schewt-
schenko, Elmira Antonjan en
Valentina Popova. De scheids
rechters zijn B.R.J. Webb en
B.R. Rowlen, beiden uit Enge
land.
Er kan een herhaling ver
wacht worden van het gebeu
ren in de finale om het Euro
pees jeugdkampioenschap in
juli dit jaar, toen Bettine Vrie-
sekoop en Valentina Popova
tegenover elkaar stonden. Bet
tine won en was daarmee de
eerste Nederlandse die een Eu
ropese titel behaalde. Valen
tina zal nu wel op revanche be
lust zijn.
MIDDELBURG - In het
Filmhuis van Jeugd en Muziek
wordt deze week de film „Les
Fleurs du miel" van Claude
Faraldo gedraaid. Deze maker
van „Bof" en „Themroc" vindt
dat de bevrijding van de mens
pas begint met de bevrijding
van seksuele taboe's waarvan
al zijn films tot nu toe getui
gen.
In Themroc stond de man,
een arbeider, centraal en in
Honingbloemen gaat het over
de bevrijding van de vrouw,
een huisvrouw. Deze rol wordt
zeer overtuigend gespeeld door
Brigitte Fossey. In de film is zij
getrouwd met een filmcriticus,
die de mond vol heeft van slag
zinnen over Avontuur en Vrij
heid. Tijdens een echtelijke
ruzie komt een wijnbezorger
langs, gespeeld door de regis
seur zelf, die bij de ruzie be
trokken wordt. De vrouw be
sluit met hem naar bed te gaan
en een ommezwaai te maken
naar de beginselen van haar
man. Deze kan dat niet erg
waarderen.
In de Zwaan in Souburg,op-
woensdag 14 december (20.30),
in Het Kuiperspoorttheater in
Middelburg op vrijdag 16 de-
cemberf 20.30 en 23.00 en in
de Villa in Goes op zaterdag 17
december om 20.30 uur.
Klassieke bijzetfauteuil
met extra hoge zitting,
stevig Pullman interieur.
Speciale steun in de rug,
solide houten romp, fraaie
gebloemde gobelin
bekleding.
Uit voorraad leverbaar.
De Klerk prijs
JgSltr
ROTTEROAM/AMSTERDAM/OEN HAAG/UTRECHT/DOETINCHEM/VUSSINGEN/DE LIEF
MIDDELBURG - Onder het
motto „Zicht op Licht" voert
ook dit jaar de ANWB weer een
landelijke actie voor goed af
gestelde koplampen van de
auto. Na 13 jaar controle blijkt
het nog steeds nodig te zijn de
actie regelmatig te herhalen.
De ANWB wil de automobilist
er van overtuigen hoe belang
rijk een goede autoverlichting
is voor de eigen veiligheid en
voor die van anderen.
Een team van technici
brengt dan ook de hele vol
gende week in het Middel
burgse ANWB-technostation
aan de Arnesteinweg 20 (in
dustrieterrein) door om daar
gratis auto's te keurren op hun
verlichting en deze zo nodig af
te stellen.
Iedereen is welkom van
maandag 19 december tot en
met vrijdag 23 december, dage
lijks van 8.00 tot 16.30 uur.
