Voor dat bedrag blijft u
bovendien op de hoogte
van het Zeeuwse
milieugebeuren. Ook u
bent onderdeel van dat
milieu. Het gaat daarom
ook u aan! Vul
onderstaande bon in: 't is
een kleine moeite voor een
belangrijke zaak!
in een zo groot mogelijke
verscheidenheid
behouden, dan moeten we
gezamenlijk proberen de
bedreigingen te
voorkomen of weg te
nemen. Wat kunnen we er
aan doen?
De Stichting Zeeuws
Coördinatieorgaan voor
natuur- landschaps- en
milieubescherming zet
zich in voor het behoud en
herstel van een rijk milieu
in onze provincie. Dat vergt
mankracht en geld. Het
Coördinatieorgaan is
mede dank zij een subsidie
van de provincie Zeeland
in staat zijn werk te doen.
Maar er is meer nodig: üw
steun! Geef blijk van uw
zorg voor het milieu door
een kleine geldelijke
bijdrage. Kosten van een
donateurschap? f 15,- per
jaar (maar méér mag ook!).
Meer dan de helft van
het aantal soorten planten
in ons land wordt in het
voortbestaan bedreigd.
Willen we de ons toch
zoveel fleur, geur en kleur
brengende plantenwereld
De tot de rozenfamilie
behorende agrimonie siert
met zijn tot anderhalve
meter hoge statige gele
bloemaren als een soort
fragiele toortsen onze
dijken, wegbermen en
slootkanten. Deze plant is
al van ouds bekend om z'n
geneeskrachtige
eigenschappen. Zijn
slaapverwekkende kracht
zou zo groot zijn, dat
iemand bij wie men het
kruid onder 't hoofdkussen
had gelegd, niet eerder
ontwaakte voordat men 't
weer had
weggenomenVerder
trok men wel thee van de
blaadjes als middel tegen
leverkwalen (de oude
Grieken noemden de plant
dan ook „leverklaver").
De niet zo algemeen
voorkomende cichorei,
met zijn lenteblauwe
bloemen, wordt ook wel
„wegewachter" of
„zonnekruid" genoemd.
De bloemhoofdjes van
deze plant met zijn
bittersmakend melksap,
sluiten zich tegen de
middag. Wie wel eens
Brussels lof of witlof eet,
eet de in het donker
gegroeide spruiten van
geselecteerde rassen van
deze plant. Het is een zusje
van de andijvie, waarvan
We noemen er enkele:
schorren en slikken
worden ingepolderd en
met zand opgespoten;
kenmerkende
schorrenplanten krijgen zo
steeds minder
groeiplaatsen (waar vind je
nog zeekraal en
lamsoren?). Ruil- en
herverkavelingen zorgen
voor veranderingen in de
grondwaterstand (waar
vind je nog vochtige
weilanden met de vroeger
alom bekende
pinksterbloemen?).
Moderne vormen van weg
en dijkbermbeheer met
gebruik (en vooral
misbruik) van chemische
bestrijdingsmiddelen
zorgen voor een eentonige
plantengroei (waar vind je
nog margrieten in de
bermen?). Spuiten met
onkruidbestrijdingsmiddelen
en het werken met
kunstmesten op
bouwlanden zorgen voor
„onkruidvrije" gewassen
(waar vind je nog
klaprozen en
korenbloemen op de
akkers?). En dan hebben
„doorgeschoten" planten
er erg veel op lijken. De
cichorei werd vroeger in de
geneeskunst gebruikt om
scheurbuik te genezen. In
de 17e en 18e eeuw
brouwde men een soort
koffie van de wortels en in
de tijd van Napoleon
werden die wortels
zwartgebrand en gebruikt
als koffiesurrogaat
(suikerij). Wie weet doen
we dat straks weer
Meer algemeen is het
kruipend stalkruid dat we
met zijn lange, behaarde
en vaak plat op de grond
liggende Stengels kunnen
vinden langs dijken,
bermen en in de duinen.
De bloemen zijn erg mooi
roze.
Tot slot uw aandacht
voor een tweetal
beschermde planten, de
aardaker en de wilde
marjolein. De Aardakker
heeft vrij grote, prachtig
donkerrode bloemen, die
erg lekker ruiken en veel
lijken op de gekweekte
lathyrusbloemen. In een
schoolflora van 1911 lezen
we nog, dat,de plant wordt
gekweekt op kleiachtige
bouwlanden en in Zeeland,
terwijl ze soms zeer veel in
't wild voorkomt". Dat
kweken gebeurde om de
knolvormige verdikkingen
van de wortels. Die
knolletjes werden vroeger
net als aardappelen
gekookt en dan met boter
gegeten. „Muizen met
steerten" of „gedroogde
muizen" noemde men ze
ook wel. De naam
Aardaker betekent
eigenlijk „aardeikel"
(aker-eikel). In
Op deze pagina laten we
u kennis maken met een
aantal in onze provincie
meer of minder algemene
planten, waarvan er enkele
beschermd zijn. Dat laatste
betekent, dat u ze niet mag
plukken, uitspitten,
vervoeren of wat dan ook.
En als u toch een
veldboeket wilt plukken:
pluk dan alleen van die
planten, waarvan er in de
directe omgeving veel
voorkomen. Dus niet die,
waarvan u er maar ééntje
zietEn bedenk: een
boeket van wilde planten
verwelkt snel. Geniet
daarom van de natuurlijke
kleurschakeringen van de
planten in 't veld en laat ze
zo veel mogelijk staan!
De decoratieve
kruisdistel is eigenlijk geen
echte distel. Het is een
schermbloemige, maar
dan wel een stekelige,
want deze grijs- tot
geelgroene plant heeft erg
stevige, stijve stekels langs
de bladranden. Met zijn
kogelronde, witte
bloemhoofdjes komen we
de plant tegen op zandige
gronden, duinen en dijken
in Midden-Zeeland. Veel
soorten van de familie
waartoe hij behoort kweekt
men als tuinplant. Het is
een broertje van de blauwe
zeedistel, die tot de
beschermde planten
behoort. De achteruitgang
van de blauwe zeedistel, is
vooral veroorzaakt door
het vele plukken voor lang
houdbare boeketten. Een
treffend voorbeeld waartoe
dat plukken leiden kan
tegenstelling tot vroeger
tijd, toen de Aardaker de
tarwe- en gerstakkers als
„onkruid" opfleurde, is de
plant nu een uiterst
zeldzame verschijning.
De wilde marjolein
vinden we in hoofdzaak in
Noord- en
Midden-Zeeland. Het is
een stevige, zodenvormende
plant, volop bloeiend met
dichte, halfbolle groepen
van paarsrode bloempjes.
De marjolein staat graag
op een droog en warm
plekje. De huisvrouw kent
vast wel de gekweekte
vorm (veel gebruikt als
kruid voor worst, vlees- en
visschotels).
Waarschijnlijk is de plant in
de 16e eeuw bij ons als
geneeskrachtig gewas
ingevoerd. Zo maakte men
de beroemde marjoleinzalf
van rundvet en marjolein.
De zalf scheen
verwarmend en kalmerend
te werken op nerveuze
mensen...
U ziet, over zo maar een
handvol planten is veel te
vertellen. Hopelijk mag dat
nog lang zo blijven!
Foto's:
Jan van de Kam.
Zonder toedoen van de
mens zou ons land nu voor
meer dan 95% met bos
bedekt zijn geweest.
Tijdens zijn ontwikkeling
van jager tot landbouwer
en veehouder heeft de
mens echter
veranderingen in dat
landschap
teweeggebracht.
Veranderingen ten goede:
zijn ingrepen hebben tot
een grote afwisseling in dat
landschap geleid, met een
grote verscheidenheid aan
milieutypen en plaats
biedend aan vele, vele
soorten planten. Die
rijkdom bereikte omstreeks
de eeuwwisseling zijn
hoogtepunt en daarna ging
het snel bergafwaarts.
Van de ruim 1300 in ons
land voorkomende hogere
planten wordt nu ongeveer
de helft met uitsterven
bedreigd. Sommigen
zullen zo'n mededeling
schouderophalend naast
zich neerleggen. Maar
toch: het moet ons aan 't
denken zetten. Want het
feit, dat er soorten
verdwijnen betekent dat er
een verandering gekomen
is in de omstandigheden
waaronder die planten tot
dusverre altijd konden
voortbestaan. Hun
„natuurlijk milieu" is
veranderd of geheel
verdwenen. Dat kan
velerlei oorzaken hebben..
we 't nog niet gehad over
de invloed van water-,
bodem- en
luchtverontreiniging op
onze plantenwereld.
Het resultaat is er naar;
meer dan de helft van de
plantensoorten loopt het
gevaar te verdwijnen, uit te
sterven. We kunnen
daarom maar niet
ongeremd doorgaan met
het exploiteren van ons
landschap. Aankoop en
beheer van bedreigde
gebieden vindt al plaats.
Maar waar het vooral om
gaat, is dat een ieder
doordrongen raakt van het
besef dat ook een goede
zorg voor alle overige
natuurelementen bittere
noodzaak is. Gelukkig zijn
er voor degenen die van de
bodemopbrengsten
moeten leven regelingen in
het leven geroepen, die
voor het beheer en
onderhoud van
landschappelijk en/of
natuurwetenschappelijk
waardevolle elementen
geld in het vooruitzicht
stellen: de zgn. beheer- en
onderhoudsovereen-
komsten.
Een positief in plaats van
negatief beheer van het
landschap wordt daardoor
mogelijk: het „verbouwen"
en „behouden" kan nu op
goede wijze samengaan.
marjolein
aardakker
\a6rimonie
5talkruid
Ja. ik voel me betrokken bi| het
Zeeuwse milieugebeuren en wil daarom
het Coórdinatieorgaan als begunstiger
steunen Mijn naam en adres luiden.
(handtekening)
Doe bon in enveloppe en adresseer als volgt:
Zeeuws Coordinatieorgaan.
Antwoordnummer 34. Vlissmgen
(Een postzegel is niet nodig die betalen wi) voor ut).
