500 Jaar Brouwershaven
Zoek tijdens
vakantiereis
verkoeling in
champagnekelder
24e ronde van
-Kwadendamme.
Koken
is een vak
Geldkraan minder wijd open als vorig jaar
Oorspronkelijke opzet Festival
Nieuwe Muziek niet haalbaar
Menigeen heeft wel
zijn ruiten maarniet
z'n vrouw verzekerd
overbeharing
mieke petiet -:--v *i
BROUWERSHAVEN - Dit jaar gaat Brou
wershaven op grootse wijze het feit herdenken
dat de Nederlandse volksdichter Jacob Cats op
10 november 1577 binnen zijn wallen geboren is.
Op zijn geboortedag is er een herdenkingsplech
tigheid in de St. Nicolaaskerk en gedurende de
hele maand juli wordt er op de bovenverdieping
van het voormalige tonnenmagazijn een ten
toonstelling gehouden die aan hem gewijd is.
Dezelfde tentoonstelling zal in augustus in Mid
delburg te zien zijn en mogelijk daarna nog in
Den Haag
Schrijver
De Stad
Zeeland -suite
zomer - bloot J
harsbehondeling vooroksels,
onder- en bovenbenen
DE SCHELDEBODE VAN WOENSDAG 15 JUNI 1977
Merdenhïng Jacob Cats
en tentoonstelling
„Het is niet onze bedoeling
om tot een herwaardering van
Cats te komen, maar we willen
vooral iets weergeven van de
verwaarloosde aspecten van
het leven van deze veelzijdige
man", vertelt de heer M.P. de
Bruin, hoofd van het documen
tatiecentrum voor het Zeeuws
deltagebied. „We belichten
drie facetten; zijn Zeeuwse pe
riode, zijn verdiensten voor de
tuinkunst en de landaanwin
ning en zijn literaire zijde.
Maar misschien moet ook een
herziening van het oordeel
over zijn staatsmanschap
daarin een plaats krijgen".
Na zijn vroegste jeugd in
.Brouwershaven doorgebracht
te hebben bezocht Jacob Cats
van zijn elfde tot zijn veer
tiende jaar de Latijnse school
in Zierikzee. In 1593 ging hij
letteren en vervolgens rechten
studeren in Leiden en hij pro
moveerde in 1598 in Orléans.
Hij vestigde zich toen als advo
caat in Den Haag maar omdat
hij aan de derdedaagse
(Zeeuwse) koorts leed ging hij
een tijd naar Engeland, waar
hij in Oxford en Cambridge in
contact kwam met de piëtisten,
een stroming die het geloof in
de gewone dagelijkse dingen
van het leven ervaart. Dit is
bepalend voor zijn leven ge
worden; eenvoudige vroom
heid is een blijvend kenmerk
van hem geworden. In 1603
vestigt hij zich in de Noord
straat in Middelburg en hij
houdt zich in de jaren van het
bestand bezig met landaan
winning in Zeeuwsch-
Vlaanderen. Hij moet daarbij
veelvuldig procederen tegen de
vorige eigenaars, de kloosters.
In 1612 wordt dat land om
strategische redenen weer
onder water gezet. In hetzelfde
jaar wordt hij pensionaris van
Middelburg in 1623 van Dord
recht. In 1636 zet hij de kroon
op zijn carrière door raadspen
sionaris van Holland te wor
den, het hoogste ambt in de re
publiek, dat hij tot 1652 be
kleedde. Dan trekt hij zich op
75-jarige leeftijd terug en gaat
het buiten Zorgvliet (het te
genwoordige Catshuis) bou
wen. Hij krijgt dan pas gele
genheid zich volop aan zijn li
teraire werk te wijden.
Hij debuteerde als schrijver
in 1618 met „Sinne- en Minne
beelden", een bundel moralis
tische gedichtjes bij gravures
van de Middelburger Adriaan
van der Venne. In 1625 ver
scheen „Het Houwelick" en in
1637 „De Trouringh", boeken
die in hun tiid een enorme po
pulariteit genoten. De oplaag
van „Het Houwelick" was
50.000 exemplaren, een astro
nomisch aantal als men be
denkt dat Nederland toen nog
slechts 1 a 2 miljoen inwoners
telde.
Ook in de eeuwen daarna
werd hij nog veel gelezen, maar
1776 klaagde Bilderdijk al dat
hij nog slechts „van het plompe
gemeen (het onontwikkelde
plebs) gelezen wordt". Het feit
dat men in 1829 het standbeeld
in Brouwershaven voor hem
oprichtte duidt er echter op dat
hij toen nog hoog genoteerd
stond. De verguizing begon
met Potgieter. Conrad Busken
B.uet boorde hem definitief in
de grond. In een beroemd ge
worden opstel zag hij in Cats
„al wat onhebbelijk is in onze
landaard" gepersonifieerd.
Kwalifikaties als „godvre
zende moneymaker, leuteraar,
Zeeuwse poldergast" hebben
tot op heden zijn image be
heerst. Op de tentoonstelling
zullen onder meer de oor
spronkelijke tekeningen van
Van der Venne te zien zijn, die
door de familie De Jonge van
Ellemeet aan de Maatschappij
Steeds meer Nederlanders
grijpen hun vakantiereis naar
het zonniger zuiden aan om
een bezoek te brengen aan de
wijnkelders van een champag
nehuis. De koelte van de diep
in de krijtrotsen uitgehouwen
■champagnekelders betekent
dan een weldadige verfrissing
tijdens de vaak afmattende rit
naar de uiteindelijke vakan
tiebestemming.
De Champagnestreek - waar
alle champagnehuizen zijn ge
vestigd - ligt in het noordoos
ten van Frankrijk, op slechts
enkele honderden kilometers
van ons land.
De belangrijkste
steden in het gebied zijn Reims
(met name bekend door de
middeleeuwse kathedraal) en
Epernay.
Een groot aantal champag
nehuizen biedt bezoekers een
gratis rondleiding door de
wijnkelders aan en vaak wor
den deze rondleidingen afge
sloten met het drinken van een
glas champagne „van het
huis". Een gratis folder „Rond
leidingen Champagnekelders
1977", waarin een volledig
overzicht wordt gegeven van
de adressen en bezoekuren van
deze champagnehuizen, als
mede de talen waarin rondlei
dingen worden verzorgd, kunt
u (uitsluitend Schriftelijk)
aanvragen bij: Comité Inter-
professionnel du Vin de Cham
pagne, Raamweg 43, Den
Haag.
van Letterkunde zijn geschon
ken. Een deel van de expositie
zal gewijd zijn aan het 500-
jarig bestaan van Brouwers
haven. Weliswaar is de pre
cieuze stichtingsdatum van de
stad niet bekend, maar in het
jaar 1477 is er voor het eerst
sprake van „stad" in de offi
ciële stukken. Mevrouw M.E.
Janse-Glas, voorzitster van het
tentoonstellingscomité, ver
telde dat men daar een beeld
wil geven van de geschiedenis
van het stadje, zijn opkomst en
bloei dankzij de haringvisserij,
de meekrapteelt en de zout-
produktie, zijn neergang tot
aan het begin van de 19e eeuw,
en de welvaart die er daarna
weer kwam doordat de Oos-
tindiëvaarders niet meer door
het zeegat van Goeree naar
Rotterdam konden maar op de
rede van Brouwershaven wer
den overgeladen in lichters,
waar in 1872 echter weer een
eind aan kwam toen de Rotter
damse Waterweg gegraven
was.
Men denkt eraan iets te laten
zien van oude tekeningen, pla
ten, kaarten en akten betref
fende de stad; de afbeeldingen
over de bouw en restauratie
van kerk en stadhuis, het
schilderij van de potvis, het
gildewezen, een poortersboek,
dokter Kamerling, artsoplich
ter, de meekrapteelt, scheep
vaart en loodswezen, stran
dingen en strandvonderij, red
dingwezen en berging, visserij
en inmakerij, watersnoodramp
en de afsluiting van het Brou-
wershavense Gat.
De Catsherdenking op 10
november zal verzorgd worden
door prof. dr. A.Th. van Deur-
sen en dr. L. Strengholt, die in
leidingen houden, mevrouw
Tine Ruijsschaert, die declara
ties ten gehore brengt en Ton
Koopman, die op het uit 1557
daterende orgel werken van
o.a. Sweelinck speelt.
25 juni is de openingsdag
van Brouwershaven 500 jaar
stad. Dan is er ondermeer
volksdansen en een grote his
torische optocht van personen
en praalwagens.
KWADENDAMME - Van
kwart over twaalf zondagmid
dag tot zo rond halfzes snorren
de wieltjes in Kwadendamme.
Het comité „Sportvrienden"
brengt achtereenvolgens ju
nioren, liefhebbers en ama
teurs aan de start. In alle ge
noemde categorieën is het
deelnemersveld zowel kwanti
tatief als kwalitatief zeer be
hoorlijk.
„Volgend jaar hebben we de
jubileumronde en reeds nu is er
in öns comité van gedachten
gewisseld over het dan te bren
gen programma", zegt secreta
ris Jan Franse. „Het is zeker
niet uitgesloten dat we dan met
iets groots voor de dag te ko
men". Jan Franse laat het
woord profronde nog niet val
len maar het is wel duidelijk
dat men die kant uit wil.
Aanstaande zondag kan er
echter ook reeds genoeg spek
takel worden verwacht. Om
kwart over twaalf openen de
junioren het programma met
een wedstrijd over 60 kilome
ter en onder hen bevinden zich
diverse sterke kleppers. We
noemen onder andere: Theo
Appeldoorn, Peter Heeren, Ad
van der Poel, Laurijssen, Van
Oers, Freijters en Van Beers.
Bij de 44 vertrekkers behoren
tevens een aantal Zeeuwen
zoals Ronnie van der Sijpt,
Cees Tolleman, Cees Vleugel,
George der Weduwe en Peter
Kouijzer.
Bij de liefhebbers (52 ver
trekkers) zijn alle bekende
Zeeuwen van de partij dus: Ko
Tolhoek, Johan Lepoeter,
Hans Moens, Bert Steenbak
ker, Ton Veerman, Louw en
Jan de Jager, Wil de Feber, Ad
van der Ploeg en Rinus Ver
boom. Zij gaan het opnemen
tegen prominenten als Siep
van Dongen, Wim Wielhouwer
en Rien van Brussel. De lief
hebbers vertrekken om twee
uur en rijden 40 kilometer.
De amateurs binden om
kwart over drie de strijd aan in
de Grote Prijs Bar 't Con Ma
Net over een afstand van 100
kilometer.
Wim Lugtenburg, Peer
Maas, Reinier Stroosnijder,
Cees van Dongen, Ger van
't Geloof, Jan Konings, Peter
Koppert, Jan van Meer, Ger
St.-Nicolaas en Ad van Treijen
zijn stuk voor stuk in staat om
een vooraanstaande rol te gaan
vertolken. Maar dit geldt
uiteraard ook voor de Zeeuwen
Wim de Waal, Cees Spaans,
Vester Aarts, Thijs Fase, Ton-
nie Huijzen, Wim Jeremiasse
en de plaatselijke renner Wim
de Wilde, die prof-plannen
heeft. De Wilde zal uiteraard
in eigen omgeving nog eens
ouderwets willen vlammen en
op waardige wijze afscheid
willen nemen van zijn langdu
rige amateur-status.
Langs het 1850 meter lange
parkoers zullen de wielerfans
dan ook zeker niet in slaap vól
len zondag in Kwadendamme.
Een gezellige avond met
vrienden of kennissen op be
zoek begint natuurlijk met een
geurige, lekkere kop koffie.
Uw gasten zijn dat van u ge
wend. Maar hebt u er wel eens
aan gedacht iets met uw ge
wone koffie te dóen, en iets
heel speciaals te schenken?
Zoals bijvoorbeeld Napoli-
taanse, Ierse of Weense koffie.
Of café royal of café flambé. Of
duivelskoffie.
Koffie heeft ontzettend veel
mogelijkheden, als u maar
steeds begint met het zetten
van een extra sterke, extra pit
tige pot. Of liever nog: espres
so. Dat is trouwens op zichzelf
al een bijzondere traktatie.
Espresso kennen we allemaal
van vakanties in het zonnige
zuiden. Van gezellige terrasjes
MIDDELBURG - Het Festival Nieuwe Muziek dat
Jeugd en Muziek Zeeland eind juni-begin juli organiseert
zal er door financiële tegenvallers anders uit gaan zien als
eigenlijk de bedoeling was. Kreeg Jeugd en Muziek vorig
door voor het Xenakis-festival honderdduizend gulden,
nu is de totale subsidie met een kwart verminderd tot
vijenzeventigduizend gulden. De duur van het festival
wordt daarom met een week ingekort tot twee weken.
Bovendien krijgt het festival nu meer het karakter van een
aantal losse concerten, omdat het centrale thema waaraan
het Festival Nieuwe Muziek was opgehangen, het Zen-
Boeddhisme, geschrapt moet worden.
Er zullen dit jaar ook geen
lezingen, films en tentoonstel
lingen rond composities ge
houden kunnen worden. De be
langrijkste componist die in
Middelburg muziek met oos
terse filosofie als thema zou
laten horen is de Italiaan Gia-
cinto Scelsi. Jeugd en Muziek
heeft zijn naam van het lijstje
geschrapt, evenals dat van de
Amerikanen Morton Feldman,
Christian Wolff en George
Crumb, wier muziek eveneens
door oosterse filosofie beïn
vloed is. Er worden overigens
wel werken van hen ten gehore
gebracht. C.R.M., de gemeente
Middelburg en vooral de pro
vincie hebben de geldelijke
steun verminderd.
Het programma ziet er voor
lopig als volgt uit: op de eerste
dag van het festival, vrijdag 24
juni, treedt het Radio Kame
rorkest onder leiding van de
jonge Nederlandse dirigent
Lucas Vis op in de Oostkerk in
Middelburg. Het orkest zal
werken spelen van Strawins-
ky, Feldman, Cristobal Halff-
ter (soliste in dit stuk is de in
Frankrijk wonende Elisabeth
Chojnacka met clavecimbel,
zij was vorig jaar ook in Mid
delburg bij het Xenakisfesti-
val) Xenakis en twee werken
van Scelsi. Alle werken, op dat
van Strawinsky na, zijn Neder
landse premières. Het pro
gramma wordt opgenomen
door de NCRV voor een latere
radio-uitzending. Het optre
den van het Radio Kameror
kest begint om half negen 's
avonds.
Eveneens in de Oostkerk be
gint zaterdag 25 juni om half
negen een optreden van het
Nederlands Kamerkoor onder
leiding van Huub Kerstens.
Voor de pauze worden compo
sities gebracht van Daan Man
neke, Jan Vriend, Flavio Testi
en Reinbert de Leeuw. Na de
pauze brengt het kamerkoor
onder begeleiding van vijf in
strumenten Medea van I ;nnis
Xenakis. Dit concert, dat in
samenwerking met het Hol
land Festival verwezenlijkt
wordt, bestaat uit werken die
in Nederland voor het eerst ten
gehore gebracht worden.
Op zondag 3 juli is er een op
treden van de Londense groep
Spectrum onder leiding van
Guy Protheroe in de Kuiper
spoort. Spectrum brengt de
Nederlandse première van
N'Shima van Iannis Exakis.
N'Shima wordt gezongen door
Sarag Walker en Margaret
Cable onder begeleiding van
twee hoorns, twee trombones
en een cello. Het tweede werk
van Spectrum is Lanaia, even
eens van Xenakis.
Jeugd en Muziek onderhan
delt nog met het Asko ensem
ble. De bedoeling was Asko
drie dagen naar Middelburg te
laten komen. Het geldgebrek is
er de oorzaak van dat het nu de
vraag is of het ensemble zelfs
maar voor één dag zou komen.
Mocht dit optreder. toch door
gaan, dan speelt Asko drie
stukken van Jos Kunst en een
van Jan van Vlijmen, waarbij
Geoffrey Madge aan de piano
zal zitten.
Op verzoek van Jeugd en
Muziek Zeeland heeft CRM
aan Leo Cuijpers de opdracht
verstrekt een Zeeland-suite te
componeren. Hiermee is een
reeds lang gekoesterde wens
van Leo Cuijpers in vervulling
gegaan. De Zeeland-suite
wordt een compositie voor
jazz-sextet, waarbij elk van de
tien delen aan een bepaald deel
van Zeeland gewijd is. Delen
van de Suite zullen woensdag
29 juni tot en met zaterdag 2
juli op de Zeeuwse eilanden
tehoren zijn. Zaterdagavond
wordt de gehele Zeeland-suite
gespeeld in de Kuiperspoort in
Middelburg. Leo Cuypers zal
voor het vier dagen durende
optreden in Zeeland een inter
nationaal ensemble formeren.
Leo Cuypers zelf zit achter de
piano, een deel van de verdere
bezetting is al bekend: Bob
Driessen, saxofoon; Albert
Mangelsdorf, trombone; Wil
lem Breuker, rieten; Harry
Miller, bas; voor het slagwerk
en de trompet moeten nog
mensen gevonden worden.
Het ensemble zal gaan op
treden in de buurt van Renesse,
in Bruinisse, Tholen, Colijn-
splaat, Borssele, Domburg, op
het pont tussen Vlissingen en
Breskens, Zeeuws-Vlaanderen
en tenslotte in Middelburg.
Het onderwerp van elk deel is
toegespitst op de plaats waar
dat deel gespeeld wordt. In Co-
lijnsplaat is dat de afsluiting
van de Oosterschelde, in Dom
burg Nehalennia, in Borssele
de kerncentrale, enz. De radio
zal het gebeuren van dag tot
dag volgen. De Zeeland-suite
wordt live op een langspeel
plaat opgenomen en uitgege
ven via Jeugd en Muziek Zee
land op het label BV Haast.
Jeugd en Muziek heeft nog
een laatste poging gedaan om
het volledige festival door te
laten gaan en alle subsidiege
vers verzocht het tekort van
23.000 gulden alsnog aan te
vullen.
'in Italië. Of misschien van een
van de vele kleine espressobars
in de grote steden in eigen
land.
Het is heel eenvoudig om zelf
thuis espresso-koffie te ma
ken. Er is een speciaal
expresso-apparaat voor nodig,,
.dat kokend water perst door de
vers gemalen koffie. Die appa
raten staan tegenwoordig voor
heel redelijke prijzen in de
winkels. Moulinex heeft ook,
'een l*>ekje gemaakt, vol we
tenswaardigheden over koffie-'
soorten en koffiezetten. Bo-
•vendien staan er twaalf ver
schillende koffierecepten in.
Op basis van die recepten kunt
.u natuurlijk zelf verder varië
ren en experimenteren. Het
•boekje „Alles over espresso
thuis", kunt u gratis krijgen in
'•speciaalzaken voor elektro
technische en huishoudelijke
(artikelen. Hier zijn alvast een
paar heerlijke koffierecepten.
Café brülot. Ook wel café.
Jlambé genoemd. Er wordt'
namelijk geflambeerd. En wel
met cognac, whisky of likeur
naar keuze. Een theelepeltje is
voldoende. Even verwarmen
op de koffie of in een glas, aar
steken en over de koffie uitgie
ten.
Blackjack. Een koud recept.
Espresso, met een beetje Coin -
treau, cognac en eventueel sui
-ker worden zorgvuldig ge
mengd en koel weggezet tot het
serveren. Eerst nog 'ns goed
roeren voor u de drank in gla->
zen uitgiet over fijngemalen)
iijs.
„Er is helemaal niets op het
gebied van voorlichting om
trent te zaken die je voor na je
dood moet regelen. Negentig
procent van de mensen trouwt
klakkeloos in gemeenschap
van goederen en zeventig pro
cent heeft geen testament. Je
kunt gerust stellen dat negen
tig procent van de ouders geen
voogdij voor de kinderen heeft
geregeld".
Aan het woord is de heer J.
van der Heijden, voorzitter van
de Stichting Welzijnsbevorde
ring Weduwen en Weduw
naars. De Stichting is er om
degenen die plotseling alleen
komen te staan met raad en
daad te helpen. Daarnaast wil
zij voorlichting geven om te
voorkomen dat anderen de
zelfde fout maken en eerst over
de dood gaan nadenken als het
te laat is.
De heer van der Héijden:.
„Als je de ellende ziet bij men
sen, die hun zaken voor de
dood niet hebben geregeld,
schrik je welm Met bijvoor
beeld zo'n verzekering van de
gehuwde vrouw kunnen de
kosten voor een huishoudster
de eerste jaren worden gedekt.
Uit onwetendheid moeten ech
ter nog steeds vele kerels zich
tot over de oren in de schuld
steken".
De Stichtingsvoorzitter
meent dat de assurantieadvi
seur de aangewezen man is om
als gezinsadviseur op te tre
den. Hij moet zijn cliënt voor
houden: „nu heb je alles wel
verzékerd, maar heb je alles
wel gerégeld.
De assuran
tieadviseur kan over dit soort
zaken praten en adviseren,
want zijn werk is geheel en al
verbonden met risico's. Zelf
denken de mensen er toch niet
aan. Een winkelier heeft in
negen van de tien gevallen wel
zijn winkelruit, maar niet zijn
vrouw verzekerd. Nederland
telt meer dan 700.000 wedu
wen en weduwnaars. Elke dag
komen er 160 bij. Wèl iets om
even bij stil te staan.
ii ia.
instituut voor huid- en lichaamsverzorging
veersesinge! 242, middelburg,tel.01180-13649 .f.;.;.;
lid:anbos, cidesco, stivas. IvXv.-., ..CaW
