een bijzondere
sensatie
wal gebeurt erin
die donkere Kamer?
een boek iseen best medicijn
WINTER
ARRANGEMENTEN
VOOR
ZWITSERLAND
SKI-
ARRANGEMENT
IN MELCHSEE-
FRUTT
Als dit weekend uw zoontje in de tuin aan het spelen is met
de hond, dan is het mogelijk, om dit aandoenlijke tafe
reeltje over vijf en twintig jaar, als uw zoon zelf misschien
allang zal zijn getrouwd, opnieuw te bekijken. En als u deze
zomer tijdens uw vakantie ergens in Joegoslavië in een bos
een oude houthakker een boom ziet kappen, dan kunt u dat,
thuisgekomen en rustig in uw stoel zittend, nog eens
beleven. Dank zij de filmkamera, die gebeurtenissen voor
u vastlegt in al zijn kleuren en sfeer en beweging. De
techniek staat voor niets.
Het valt niet te ontkennen: velen hebben in deze tijd last
van de drukte en het lawaai, van "gauw nog even dit" en
van dingen, die moeten gebeuren terwijl er geen tijd voor
is. De telefoon rinkelt onze rust weg, over het beeldscherm
flitst het nieuws in snelle vaart aan ons voorbij, soms zien
we het - zoals we dat zo kernachtig zeggen - gewoon niet
meer zitten. We zijn gespannen en dan krijgen we medicij
nen, die voor surrogaat-kalmte moeten zorgen. Allemaal
lapwerk, beste mensen! D'riseen véél beter geneesmiddel
voor iemand, die ontspanning nodig heeft. Neem 's een pil
van een boek en duik onder in een andere wereld. Da's een
rustkuur voor uw geest.
Dat is niet de titel van een detective-roman. Wél een
verhaal over wat er gebeurt in een donkere kamer, die
meestal kortweg "doka" wordt genoemd. Veel mensen
weten, dat ze bestaan, die doka's. En dat het iets te maken
heeft met fotograferen.. Maar wat er precies gebeurt, of
het erg moeilijk is en of zo'n doka erg kostbaar is... het
zijn vragen, waarop u misschien best eens een antwoord
zult willen hebben.
Toegegeven: de Engelsen zijn indertijd niet voorniets apart
gezet op hun eiland. Hun maten zijn anders en de gewichten
ook. Hun tijd wijkt soms af van die op het vaste land. Maar
mogen ze misschien. Hun eiland is zo mooi, hun tradities
zo rijk, hun levensgewoonten zo anders, dat je op z'n minst
in je leven eenmaal in Engeland moet zijn geweest om dat
mee te maken. Daarom genieten moderne Engeland-
vaarders van een vakantie tussen de Britten. Want ook dat
is een traditie: naar Engeland moet je overvaren. Van
Hoek van Holland naar Harwich. Dat kan overdag en 's
nachts, in het hoogseizoen zelfs driemaal per dag. En ook
dat is een belevenis.
la.iswi
Het antwoord is: nee en ja. Een
doka is niet voordeliger als u en
kele filmpjes volschiet per jaar.
Het kan wel voordeliger zijn als u
veel foto's maakt, vaak vergro
tingen bestelt, kortom: als u re
gelmatig fotografeert en daarvan
een hobby hebt gemaakt.
Plezierig bezig zijn
Maar eigenlijk is die vraag van
"voordeliger of niet" in dit geval
niet van belang. Want waar het
om gaat is: voelt u iets voor die
interessante hobby om bij het
schaarse licht van uw dokalamp
op een ontspannende manier be
zig te zijn met de foto's van uw
eigen leven? Om sluimerende
beelden zichtbaar te maken? Te
experimenteren en toch wel een
beetje trots aan uw huisgenoten te
laten zien, wat u hebt gemaakt?
Dat is dan een hobby, die u veel
voldoening zal geven. Want wat
er gebeurt in die donkere kamer
dat is: spelen met licht en donker,
waarbij u uw eigen foto's als het
ware tot leven gaat brengen.
Goede raad
Wie méér wil weten van de
doka-hobby: er is een mogelijk
heid om er uitvoerig kennis mee
te maken via de mini-kursus: "De
donkere kamer in!" Dat is een
uitgave van de Stichting Ama
teurfotografie, Singel 32 in Am
sterdam. Als u 2,50 aan post
zegels in een envelop sluit en u
zet op de buitenkant "de donkere
kamer in!" plus uw naam er
adres, dan wordt deze mini-
kursus u binnen enkele dager
toegezonden.
Dat gebeurt er in de donkere kamer. Bij het schaarse licht van de doka
lamp spelen met de mogelijkheden van de foto's van uw eigen leven.
Een boeiende hobby, niet moeilijk of kostbaar, maar wel ontspannend.
De Schweizerische Ver-
kehrszentrale heeft een zestal
boekjes uitgegeven, waarin
winterarrangementen voor het
komende \vinterseizoen zijn
opgenomen. Voorin ieder
boekje vindt u een opgave van
alle plaatsen die arrangemen
ten hebben samengesteld. Bij
iedere plaats staan verder alle
wintersportmogelijkheden
aangegeven, zoals aantal ski
pistes, langlaufloipen, wan-'
delwegen, skibob, curling, enz.
Ook vermelden de boekjes
waar kinderen in crèches op
gevangen kunnen worden. De
boekjes zijn uitgegeven voor de
gebieden Graubünden, Ber-
nerland, Wallis, Centraal
Zwitserland, Jura/Meer van
Genève/Tessin en Noordoost
Zwld./Liechtenstein/Noordwe
Zwld./Zürich: zolang de voor
raad strekt gratis verkrijgbaar
bij het Nationaal Zwitsers
Verkeersbureau, Koningsplein
11, Amsterdam, graag met
vermelding welk boekje men
wil ontvangen.
Hotel Reinhard am See in
Melchsee-Frutt (Centraal
Zwitserland) biedt van 8 ja
nuari tot 6 februari en van 26
februari tot 27 maart 1977
ski-arrangementen aan van 1
week vanaf frs. 456.-.
Men krijgt daarvoor 6 dagen
vol pension, 7-daags abonne
ment op de wintersport
installaties, 12 halve dagen
skiles, een welkomstdrankje in
het hotel, fondue-party, diner
bij kaarslicht, men mag ge
bruikmaken van de curling-
en ijsbaan, het vervoer van ba
gage naar en van het hotel
wordt geregeld. Wandelgasten
en skiwandelaars betalen voor
het arrangement frs. 180.-
minder. Kinderen tot 6 jaar
50% en tot 12 jaar 30% reduc
tie.
FILMEN MET GELUID
Maar de techniek gaat verder! Want
als u wilt, dan kunt u over vijf en
twintig jaar ook het lachen van uw
zoon horen en het opgewonden geblaf
van de hond. En volgend jaar nog
maals de doffe dreun horen, waarmee
die woudreus in Joegoslavië op de
grond stortte. Want filmen met geluid
is. dank zij de moderne filmkamera's,
die er de laatste jaren zijn uitgebracht,
nu een eenvoudige zaak, die iedere
beginnende filmer moeiteloos kan
realiseren.
Is dat zo?
Dat zeggen we welmaar is dat zo? We
hebben het gewoon eens geprobeerd!
Een weekend hebben we van een
goede vriend een geluidskamera mo
gen gebruiken.
Een geluidsfilm er in en met de kinde
ren het bos in. We zijn gaan filmen
tijdens hun spelLuisteren met de mi-
krofoon naar hun gesprekken, terwijl
de kamera hen in de zoeker hield. We
zijn het ruisen van de bomen gaan
-pnemen, terwijl de kamera door het
bladerdak speelde. We hebben een
vogel bespied, die vlakbij in een boom
zat te zingen.
Een sensatie
En als dan een poosje later die geluids
film ontwikkeld is en je hem bekijkt en
beluistert, dan is het toch wel een
kleine sensatie: je hoort duidelijk die
vrolijke stemmen van spelende kinde
ren terwijl je ze ziet lopen. Die ern
stige gesprekken .Het ruisen van de
bomen en het zingen van de vogel
je beleeft alles opnieuw en heel intens
Enkele regels
Natuurlijk moet je even wennen aan
wat nieuwe "spelregels". Over 't al
gemeen zullen de scènes wat langer
moeten zijn omdat je niet midden in
een zin kunt ophouden, want het ge
luid moet als 't kan "afgerond" zijn.
En de plaatsing van de mikrofoon is
belangrijkwant zo' n ding kan natuur
lijk geen grote afstanden overbrug
gen. Zodat een verlengsnoer een han
dig hulpmiddel is.
Oppassen voor storende geluiden
Wie filmt met geluid zal verder attent
moeten zijn op storende bijgeluiden:
een radio, die door de stemmen heen
klinkt, een brommer, die passeert of
een telefoon, die ineens rinkelt. Niet
altijd hebt u zoiets in de hand natuur
lijk.
Maar als ze te vermijden zijn, dan zal
dat het kijk- en luistergenot stellig
verhogen.
Grote toekomst
Deskundigen verwachten een grote
toekomst voor de filmkamera, die ook
het geluid kan vastleggenEn ook als u
nog niet van plan bent direkt al met de
geluidskamera te beginnendan nog is
het advies om. als u een projektor gaat
kopen, te overwegen om een geluids-
projektorte kiezen. Allereerst, omdat
u dan in elk geval voor de toekomst
klaar bent als u zult gaan filmen met
geluid. En ook, omdat u dan nu al
films zonder geluid desgewenst kunt
laten voorzien van een geluidsstrip
(stripen, heet dat). Op dat smalle ge
luidsbandje op uw film kunt u dan
alsnog geluid aanbrengen. Stemmen.
Of muziek. Ofgeluidseffekten, waar
voor speciale platen verkrijgbaar zijn.
Want geloof ons, filmen is fijn. Maar
filmen met geluid geeft nóg meer vol
doening en zorgt er voor, dat alle
boeiende gebeurtenissen levensecht
bewaard blijven voor later.
Nu zien we in gedachten, dat u de
wenkbrauwen fronst. Want wie gaat
er nu in deze wereld vol drukte en
afspraken en tijdgebrek rustig een
boek zitten lezen? Dat is nou juist het
probleem: d'r is geen tijd 'voor alle
dingen, die nog moeten. Dan schiet
het lezen van een boek er zeker bij in,
want dat is immers "niets doen".
Een misverstand
En daar begint het misverstand. Want
ontspannen een boek zitten lezen, is
niet "niksdoen". Wie leest, doet aan
hersengymnastiek. Hij spant zich in
om een andere wereld binnen te drin
gen en tegelijk gebeurt erdaneen klein
wonder: de eigen wereld, die van de
drukte en zorgen, raakt op de achter
grond en lost op. Dat is het wonder van
een ontspanningsboek lezen.
en fijn gaat snuffelen in een bockhan
del. Nee, nu niet tegenstribbelen, dat
u voor zaterdag al zoveel op het pro
gramma hebt staan, want u mag best
eens even aan uzelf denken.
Gewoon doen! Rondneuzen bij de ro
mans. Zoeken naar de schrijver, die u
van vroeger nog kent of naar het boek
waarover u iemand hebt horen zeggen
dat het zo goed was. Of uw eigen neus
volgen een paar bladzijden le
zen als het boeiend is: in laten
pakken.
De weg terug
Natuurlijk zal het een toer wezen om
nu de tijd te vinden in dat boek te
duiken. Maar dit is een kwestie van
durf. "Nee" durven zeggen tegen de
uitnodiging voor een avondje buurten
bij mensen, die best aardig zijn, maar
dat zijn er zoveel. Blijf lekker thuis.
Ook "nee" durven zeggeh tegen de
radiobode, die erg mooie woorden
wijdt aan dat t.v.-programma, dat na
afloop helemaal niet zo interessant
bleek te zijn.
De telefoon af durven zetten of ge
woon laten gaan. U geeft "niet thuis"
en dat bent u ook eigenlijk niet, want u
bent weg. U leest.
Wegwezen
Dat is het geheim van fijn een boek
lezen: u bent weg. U vergeet de pro
blemen van uw eigen leven en u bent
die ander, de hoofdpersoon. U beleeft
de prettige dingen of, als er verdriet is,
dan lijdt u mee. U bent op zoek naar
een ander geluk dan het alledaagse. Of
u leeft, via een avonturenroman of
detective, in een wereld vol spanning,
waar u niet zelf lijfelijk bij betrokken
bent.
Terugkomen
En als u na zo'n avondje leesplezier
met moeite afscheid neemt van de
mensen uit dat boek, dan keert u terug
in uw eigen wereld. Meer ontspan
nen met meer afstand ook van de
eigen problemen. U slaapt waar
schijnlijk beter dan na een avond flit
send t.v.-gebeuren. U kunt er weer
tegen.
Dank zij die dunne of dikke "pil van
een boek". We noemen een boek vaak
gedachteloos:en in eeirander verband
vaak een pil. Maar een ontspannend
boek is in.deze tijd inderdaad voor
velen een best medicijn.
Niet moeilyk
En dat brengt ons meteen op de
tweede vraag, die vaak wordt ge
steld: is het moeilijk om goede
resultaten te bereiken? Het ant
woord is een duidelijk: nee! Ie
dereen, die er de tijd voor neemt
om stap voor stap het ontwikke
len en het maken van afdrukken
onder de knie te krijgen, kan het
in korte tijd leren. Ideaal is, als u
een goede kennis of vriend hebt,
die bereid is u wat aanwijzingen
te geven. Maar ook met de ge
bruiksaanwijzing van de fabri
kanten of met een eenvoudig
boekje over de doka zult u al
gauw de weg weten. Ook kunt u
(voor weinig geld) de brochure
"De donkere kamer in!" bestel
len, die aan het eind van dit arti
kel wordt genoemd.
Big Ben quality
Een geheel nieuwe mogelijkheid is
een kombinatiereis naar Londen met
daarbij een busreis door Oost Enge
land. Deze reis duurt acht dagen in-
klusiefde boottocht heen en terug. Er
is een nederlands sprekende gids aan
wezig en er wordt overnacht uitslui
tend in zeer goede hotels. Op zo'n
tocht leert u, ook via exkursies, Lon
den goed kennen en u ontdekt de
charme van een mooi stuk Engeland.
Een streek vol pittoreske markt
pleinen en gebouwen. Er wordt o.a.
overnacht in Cambridgeeen staddie
een juweel is van bouwkunst en die
sprookjesachtige tuinen bezit. Zo'n
Big Ben-quality-reis is echt iets bij
zonders, omdat u er twee kanten van
Engeland door leert kennen: de stad en
het platteland.
Weer helemaal anders
Dat zijn de reizen met eigen auto naar
een door uzelf te kiezen streek,
waarbij u logeert in een landelijk gele
gen boercnlandhuis, waarbij u uit zo'n
150 verschillende farmhouses kunt
kiezen. U wordt er door uw gastheer
voortreffelijk verzorgd, u leeft er als
een Engelsman, u ontmoet er veel
buitenlanders, die net als u het leven
op het engelse platteland willen leren
kennen, 's Morgens staat dat echt-
engelse ontbijt voor u klaar, overdag
bent u vrij om te gaan waar u wilt en 's
avonds wacht u, in een sfeervolle,
landelijke omgeving, een voortreffe
lijk maal. Wie Engeland en de Engel
sen beter wil leren kennen, die heeft
hier een bijzondere kans.
De eerste vraag is: wat gebeurt er
in een doka? Het antwoord is: het
zichtbaar maken van beelden.
Dat zichtbaar maken kan zijn: het
ontwikkelen van een filmpje,
waarmee u foto's hebt gemaakt
toen het in uw kamera zat. Als dat
gebeurt, krijgt u een negatief en
dat is dan weer de basis voor de
tweede handeling, die in de doka
gebeurt: van een negatief een af
druk maken.
Zwart of kleur?
In voorbije jaren werden in een
doka nagenoeg altijd zwart/wit
foto's gemaakt. Dat was begrijpe
lijk, omdat voorheen het afdruk
ken van kleurenfoto's een tame
lijk technisch karwei was, waar
nogal wat kennis voor nodig was.
Maar ook in dit opzicht staat de
techniek niet stil en zo ontstonden
er steeds meer mogelijkheden om
in korte tijd kleurenafdrukken te
maken van kleurennegatieven.
Dat kan nu zelfs zonder dat men
van te voren eerst grote ervaring
in de donkere kamer heeft opge
daan.
Is het duur?
Nog zo'n vraag die met "nee"
kan worden beantwoord. Want
wie begint met een donkere
kamer-uitrusting zal ontdekken,
dat het ook wat de kosten betreft
"stap voor stap" mogelijk is een
komplete doka op te bouwen. De
enige belangrijke uitgave op een
later tijdstip is het z.g. vergro
tingsapparaat, waarmee een be
drag van rond de 250,- is ge
moeid. Wie in de toekomst ook
denkt aan het maken van kleuren
foto's en kleurenvergrotingen zal
daarvoor op wat langere termijn
waarschijnlijk overgaan tot aan
schaf van verdere hulpmiddelen.
Is een doka voordelig?
En dan bedoelt die vrager waar
schijnlijk: voordeliger dan het la
ten ontwikkelen en afdrukken van
de foto's via de gebruikelijke me
dewerking van de foto-adviseur.
MODERNE ENGELAND VAARDERS ONTDEKKEN HET:
de historische gebouwen en het "wis
selen van de wacht" bij Buckingham
Palace. Londen is een wereldstad,
waar veel gebeurt en waar u bijvoor
beeld via zo'n Big Ben-reis van 4 of
meer dagen ook alles van heel dichtbij
beleeft.
Want u kunt kiezen hoe u naar Enge
land wilt gaanPer eigen auto voor een
zwerftocht door Wales? Dat kanwant
de auto rijdt zo op de boot. Of gaat u
liever ontspannen per trein vanuit uw
woonplaats? Ook geen probleem,
want uw eigen "spoorwegen" bren
gen u bijna tot de loopplank van het
schip en in Engeland «taat de trein
klaar voor een reis naar Londen, naar
Schotland of naardeZuidkust. Of gaat
u liever per bus via Londen een stuk
van Engeland bekijken? Ook geen be
zwaar. Of - nóg een andere mogelijk
heid -: per eigen auto door Engeland,
Schotland of Wales en overnachten in
landelijk gelegen farm-houses, een
ander woord voor boerenlandhuizen.
foto boven:
Een van de bekendste plekjes van Londen: de Big Ben met the Houses
of Parliaments. Wie Londen bezoekt moet ze zien en dat kan via vele
Big Ben-tours, die de Stoomvaartmij Zeeland ook deze zomer weer
organiseert. De oversteek naar Engeland wordt gemaakt op een van
de komfortabele schepen van deze maatschappij en British Rail, die
in het hoog seizoen drie afvaarten per dag verzorgen naar Harwich.
Hoe kunt u boeken?
Dat is gemakkelijk, want het pro
gramma van deze en nog. vele andere
Big Ben-tours ligt op alle reisbureaus,
bij de grotere N.S.-stations, bij de
Rabo-banken en de ABN kantoren.
En daar staan alle gegevens in. Een
programma voor een onvergetelijke
zeereis naar Engeland en terug. Met
daartussen een verblijf in een landdat
zo boeiend en veelzijdig is, dat u er
beslist één keer in uw leven moet zijn
geweest.
Wat kiest u?
Als het Londen wordt, dan zorgt uw
gastheer, de SMZ (een afkorting voor
Stoomvaartmaatschappij Zeeland)
voor een keur van Londense hotels,
waar u de gast kunt zijn en u die aparte
engelse sfeer al proeft. Londen is een
wereldstad, waar u van alles kunt be
leven. Sjieke winkelstraten, mode
winkels voor de jeugd, gezellige
markten, een keur van theaters met
wereld-premiëres van toneelstukken,
musicals en ballet. De parken van
Londen zijn wereldberoemd evenals
Welke boeken?
Een vraag, die vanzelf een antwoord Het boek is een best medicijn. Vooral voor mensen, die op zoek zijn
krijgt als u nu eens a.s. zaterdag ge- naar rust en ontspanningIn dit artikel een goed advies om zo' n pil van
woon uzelf een kwartiertje kado doet een boek" in deze tijd niet te vergeten.
ww<«u«
-
