Rabobank Q f EEKEND RIJNREIS AAR DÜSSELDORF ze zeggen. de scheldebode STENCILPAPIER njode LIMBURG ANTIEK Werkende jongeren weten de weg nog niet naar informatiebureau voor dienstplichtigen Scheldebode-kringetje Maartense tapijt K0UDEKERKE Popgroep „Bots" in De Beuk 3.50 79.50 725,- Vreemde taal Voorstander Geleidelijke overgang REDACTIE: Steden BAR „DE HOEVE" Brouwershaven Mttdame 80 grams wit (pak 500 vel) Normale prijs 10.50 NU 10 pakken 100 pakken DE t; desche WOENSDAG 24 SEPTEMBER (UITGAVE: UITGEVERSMAATSCHAPPIJ DE STEM B.V. - BHEUA) *25e JAARGANG NO. 39 Zeeuws dialect op de lagere school? VLISSINGEN - Moet het Zeeuwse dialect als normale voertaal worden ingevoerd op de lagere scholen en op de kleuterscholen? Die vraag is plotseling actueel geworden. Want de (landelijke) Commis sie Modernisering Moedertaalonderwijs is op dit moment bezig in een aantal streken in ons land met een onderzoek naar diezelfde vraag. Een van die streken is Zeeland. Aan onderwijzers, ouders, leerlingen en docenten van pedagogische academies wordt ge vraagd, wat zij er van vinden om het dialect op school in te voeren. Niet als apart vak, zoals het Fries in Friesland, maar als omgangs taal tussen onderwijzers en scholieren. Flaneren over de Königsallee-met de gezellige terrassen en de fraaie winkels - genieten van het bruisende leven in de „oude stad", of wandelen door de Hofgarten. Het behoort allemaal tot de mogelijkheden wanneer u deelneemt aan de RUNCRUISE naar Düsseldorf, die uw krant in het weekend van 17/19 oktober organiseert. Speciaal voor de lezers van De Scheldebode hebben wij - in samenwerking met het reisbureau Lissone-Lindeman/Ruys en de n.v. Rederij Rijnvakantie - een relax-weekend samen gesteld. Aan boord van het varend hotel, het m.s. „Rijnpoort", wordt u drie dagen lekker verwend. In. Düsseldorf, het keer punt van deze Rijnreis, is gelegenheid om gezellig te winkelen in de grote warenhuizen, of om er op zaterdagavbnd te genie ten van het uitgaansleven. Dit complete weekend-arrangement (volledige verzorging aan boord, alsmede reisverzekering, doch exclusief de kosten van tafeldranken en eventuele consumpties), kost onze lezers slechts: f 148,00. Men kan zich opgeven, door onderstaande bon in te zenden. Op vrijdag, 17 oktober, worden de deelnemers voor de Rijn cruise tussen 18.00 en 19.00 uur verwacht aan de Waalkade in Nijmegen, waar de „Rijnpoort" afgemeerd ligt. De Scheldebode-reizigers worden hier opgewacht door de hofmeester, die hen een gratis welkomstdrankje aanbiedt. Eenmaal op de Rijn wacht de deelnemers een koud buffet. Daarna kan men zich vermaken in de scheepsbar, waar een orkest speelt. Als zaterdagochtend het ontbijt wordt geserveerd, ligt de „Rijnpoort" al aan de kade van Düsseldorf. Er is dan alle gelegenheid tot het doen van inkopen. De winkels sluiten 's middags om twee uur. 's Ochtends wordt er overigens aan boord ook nog een koffie-complet geserveerd, later gevolgd door een lunch. Het diner wordt rond 19.00 uur geserveerd, waarna men zich eventueel kan storten in het nachtleven van Düsseldorf. Het schip ligt slechts enkele minuten wandelen van het uit gaanscentrum. Overigens wordt ook aan boord voor de nodige gezelligheid gezorgd. Na het ontbijt vertrekt de boot op zondagmorgen weer naar Nijmegen. Men serveert 's ochtends nog een koffie-complet. Hoogtepunt van deze dag is ongetwijfeld het diner-dansant tussen 14.00 en 16.00 uur. In de vroege avond komt de „Rijn poort" weer in Nijmegen aan. Wie onderstaande bon inzendt, en gelijktijdig de reiskosten stort op giro 31.73.00 of AMRO-bankrek.nr. 44.90.36.529, be ide t.n.v. Lissone-Lindeman/Ruys te Hilversum, ontvangt de tickets thuis. Ook wordt er nog informatie verstrekt over de mogelijkheid voor een aansluitende treinreis naar Nijmegen en vervoer naar de boot. Eventuele inlichtingen over deze weekend-Rijncruise kan men krijgen op onze kantoren. UITKNIPPEN - UITKNIPPEN AANMELDINGSFORMULIER UITKNIPPEN Naam: Leeftijd: Adres: jaar, man/vrouw Woonplaats: telefoon: Wenst deel te nemen met personen aan de Rijn-week endcruise per m.s. „Rijnpoort" op 17-18-19 oktober, voor de pnjs van f 148,00 p.p. (luxueuzer hutten tegen meerprijs van resp. 25,00 en 40,00 p.p.). Alleenreizenden worden inge deeld. Handtekening: Deze bon zenden aan of afgeven bij: De Scheldebode, t.a.v. afd. Rijnreis, Spuiplein 94. Vlissingen. (Voor betaling, zie boven) De Scheldebode deed zelf ook een snelle telefonische steek proef op een aantal Walcherse scholen en kwam tot de ontdek king, dat er niet alleen voor- en tegenstanders zijn van Zeeuws op school, maar dat er op enkele scholen in de praktijk al mee wordt geëxperimenteerd. Nu is het volgens de wet toe gestaan om in de eerste drie klassen van de lagere school het dialect als voertaal te gebrui ken. Veel onderwijzers blijken dat niet eens te weten, maar vol gens secretaris Kamer van de landelijke commissie is dat echt zo. Dat die mogelijkheid in de wet staat, heeft dezelfde reden als het opinie-onderzoek dat nu gaande is. De heer Kamer: „We zeggen allang dat het onderwijs moet uitgaan van de leefwereld van het kind. Maar de laatste tijd beginnen we ons te realise ren, dat die leefwereld van het kind in veel streken van ons Tand nauw verbonden is met het dia lect dat ze thuis praten. Als die kinderen plotseling in een we reld terechtkomen, waar een heel andere taal (Algemeen Be schaafd Nederlands) wordt ge sproken en waar ze verplicht worden dat ook zelf te doen, dan kan dat wel eens remmend wer ken op de kinderen in streken - met - dialect". Wil de commissie, dat er een wettelijke verplichting komt om dialect op school in te voeren? De heer Kamer: „Nee, wat wij voorlopig willen, is, dat er over nagedacht wordt en dat er over geschreven en gediscussieerd wordt. Uit alle gegevens, die we binnenkrijgen gaan we dan ook een discussienota maken. Die is volgend jaar gereed. Hopelijk- gaan zoveel mogelijk mensen met die nota aan de slag en uit eindelijk kan er dan een advies aan de minister uitrollen". Welk advies? De heer Kamer: „Ik weet het niet, maar je zou kunnen denken in de richting van het recht van de leerlingen om in de laagste klassen dialect te blijven spre ken, maar ook dat én leerling én onderwijzer bij bepaalde vak ken in dialect spreken, het pro bleem zal zijn, dat de kinderen, als ze de school verlaten toch het ABN (Algemeen Beschaafd Ne derlands) geleerd moeten heb ben". Op de christelijke school, uit gaande van de gereformeerde gemeente in Meliskerke is men al heel bewust bezig met het dialect-op-school. Hoofdon derwijzer M. Golverdingen heeft met de andere leerkrach ten een duidelijke afspraak ge maakt. „Bij ons is het gewoon een kwestie van een leerplan. Het is alle kinderen tot en met de derde klas toegestaan in dialect te praten. In de vierde en vijfde klas gaan we dan langzamer hand over op het Nederlands. Als de kinderen een spreek- beurtje moeten houden dan moeten ze dat in het Nederlands doen. In de zesde klas moeten ze wel altijd Nederlands praten. We gaan ervan uit dat het Ne derlands voor het kind min of meer een vreemde taal is, die ze moeten leren. Het is pedagogisch-didactisch niet verantwoord om een kind te dwingen in het Nederlands te praten. De overgang is te groot als ze ineens moeten overscha kelen". De onderwijzers praten zelf over het algemeen wel Neder lands. „Dat vind ik wel nodig, om de kinderen aan het Neder lands te laten wennen". De heer Golverdingen merkt trouwens duidelijk dat het dialect steeds meer verdwijnt. In 1962 kwam hij als onderwijzer naar Melis kerke. Is daarna een tijdje weg geweest en nu weer terug als hoofdonderwijzer. „Toen ik in 1962 kwam, waren er nog di kwijls woorden die ik helemaal niet begreep. Typische streek- woorden, die nu helemaal niet meer voorkomen". Hoewel het hoofd van de christelijke school in Arnemui- den,-A. Sterkenburg, zelf geen Zeeuw is, is hij een duidelijk voorstander van het invoeren van het dialect als omgangstaal. Tenminste in die streken waar duidelijk dialect wordt gespro ken. Hij merkt dat de kinderen in bijvoorbeeld kringgesprek ken veel gemakkelijker praten als ze dat in dialect mogen doen. „Ze beginnen meestal in het Ne derlands en gaan dan automa tisch over op het dialect. Als je ze er dan op wijst dat ze in het Nederlands verder moeten, gaan ze hortend en stotend praten". Bij het invoeren van het dialect ziet hij wél moeilijkheden voor niet-Zeeuwse onderwijzers. Nu is het op zijn school nog de gewoonte dat er Nederlands ge praat wordt door kinderen en onderwijzers. „Natuurlijk pra ten de kinderen vaak dialect. De leerkrachten sturen dat zoveel mogelijk bij. Maar het is echt niet zo dat we de hele dag lopen te verbeteren". „Het is bij ons een beetje an ders dan in andere Zeeuwse plaatsen", zegt hoofdonderwij zer A. van Elsacker uit Dom burg. „Als de kinderen op school komen zijn ze bijna net zoveel met Duits als met het Zeeuws in aanraking geweest. We hebben bovendien nogal veel import. In 80% van de gevallen praten ze al Nederlands als ze op school ko men. Ze doen dat automatisch". Komen er toch kinderen die echt dialect praten, dan kunnen ze in de eerste klas hun gang gaan. „Na een jaar is het meestal over, we zorgen ervoor dat de overgang wat geleidelijk gaat. Dat de goede smaakvolle mode van Waals niet duur is.... dat bewijst de TOP TIEN prijs ^Lange^ZelkeJM^VIissingen. Verschijnt wekelijks gratis huis aan huis op geheel Walcheren, totaal oplage 34.755, in 2 edities: Editie Vlissingen OPLAGE 18.255 in de gemeenten Valkenisse. Vlissingen en Westkapelle. Editie Middelburg e.o. OPLAGE 16.500 In de gemeenten Arne- muiden, Domburg, Marie- kerke, Middelburg en Veere. Vlissingen: mevrouw L.H. Wolterbeek-v. d. Vlerk, Schubertlaan 29. tel. 01184-16869 Middelburg: J. Kuipers. Zach. Jansenstr. 27. tel. 01180-11862 Redactie b.g.g.: tel. 01600-22341 (toestel 229) ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE: Vlissingen, Spuiplein 94, Postbus 73 - Tel. 01184-16830 ADVERTENTIE-AQUISITIE: J. v. d. Hoeven, Vlissing en, Spuiplein 94. Tel. 01184-16830 Maar het is wel prettig als je leerkrachten hebt die zich een beetje kunnen inleven. Als kin deren sommige woorden niet begrijpen, dan kun je het ten minste in het Zeeuws zeggen". Onderwijzer van Elsacker is er tegen dat het dialect op schooi als omgangstaal zou worden in gevoerd. „Na zes jaar basis school moet het kind ABN kun nen praten. Het wordt veel te verwarrend voor ze, als ze alle bei mogen doen. Er zijn nu al woorden die je er niet uit kunt krijgen bij de echte Domburgen. Bijvoorbeeld bijna, dat blijft al tijd nabie..." In Vlissingen en Middelburg ligt de situatie duidelijk anders dan op het platteland. Het dia lect leeft daar veel minder, ook al door de komst van veel niet- Zeeuwen. Hoofdonderwijzer J.M. Huijbregtse van de open bare lagere school „De Arne- burgh": „Dit is eigenlijk nog de enige echte Middelburgse school, maar we krijgen toch be trekkelijk weinig te maken met kinderen die echt dialect praten. Als er kinderen bij zijn, die wel moeite hebben, dan proberen we voorzichtig te corrigeren. We hebben nu bijvoorbeeld een jon getje in de eerste klas, dat uit Zuid-Beveland komt. Die wordt door de andere kinderen uitge lachen. De onderwijzeres vangt dat op en vertelt de andere kin deren dat je 't ook op zijn manier kan zeggen. Je moet heel erg op passen dat zo'n kind niet ver schrikkelijk wordt geremd". De heer Huijbregtse staat wat afwachtend tegenover het idee om het dialect als omgangstaal in te voeren. „We zijn praktijk school voor de pedagogische academie en krijgen studenten vanuit heel Zeeland, die we ook moeten bijspijkeren en moeten wijzen op een goede uitspraak. We hebben nu een stagiaire van St.-Philipsland. Als die jongen goedeop dreef raakt, dan gaat hij ongemerkt over in 't dialect. Maar de kinderen gaan hem uit lachen en dat moet je toch voor komen". Het hoofd van de Paauwen- burghschool in Vlissingen A. van Olm is zonder meer tegen het dialect-op-school. „Ik zeg keihard nee. Nu krijgen wij op deze school weinig te maken met kinderen die dialect spreken. Hoogstens af en toe een woord dat er tussendoor glipt. Ik geloof dat je het dialect er uit moet krijgen. We hebben op school alle tijd nodig om de kinderen Nederlands te leren. Nederlands is zo'n klein landje en dan nog allemaal verschillende talen, dat kan toch niet. Als een kind dan in een andere plaats op de middelbare school komt, dan krijgt het te horen dat het een boerkinkel is. Nee laten we het nu maar bij het Nederlands houden, zelfs dat lukt niet in zes jaar lagere school". ENAPPARTEMENTENVERHUUR TRAMSTRAAT 3 Voor jong en oud een gezellige en prettige sfeer. Geopend van 20.00 tol 01.00 uur. Maandags gesloten. Frans van Wijk. Tel.: no. 01185- 1617. - OOOGOOS iOGOQCOOI O.A ZEEUWSE PRENTEN J. A. LIMBURG Antiquair, beëdigd Taxateur en Makelaar Haven Zuidzijde 14 en 15, tel: 01119-405 TAXATIES INKOOP VERKOOP MIDDELBURG - Werkende jongeren in Zeeland weten het inlichtingenbureau voor dienstplichtige jongeren nog niet te vinden. Bijna alle jongeren die het afgelopen jaar om raad kwa men bij het bureau hadden voortgezet of hoger onderwijs ge volgd. De medewerkers van het Zeeuwse bureau denken dat de werkende jongeren gewoon de weg niet weten. Er kwamen trouwens in 1974 beduidend minder jonge ren om hulp dan het jaar er voor, toen nog 49 jongens bij het bureau aanklopten. Naar verhouding kwamen er veel dienstplichtigen uit Zuid- Beveland, namelijk 21. Van Walcheren kwamen er 12, uit Zeeuwsch-Vlaanderen 2, van Schouwen-Duiveland 1 en een niet-Zeeuw. De teruggang in het aantal raadvragers komt volgens het jaarverslag doordat er minder propaganda is gemaakt voor het inlichtingenbureau. Een andere oorzaak is waarschijn lijk dat er over het algemeen meer voorlichting over de dienstplicht wordt gegeven bijvoorbeeld op school. Van de 37 kwamen er 10 die wilden dienstweigeren, 2 wil den informatie over ontwikke lingshulp, 11 wilden uitstel, een wilde vervroegd in dienst, 5 vroegen om vrijstelling, 2 om herkeuring, 1 wilde overplaat sing, 2 wilden meer weten over studiemogelijkheden en 3 kwamen om algemene infor matie. Volgens het bureau is het jammer dat veel van de mensen te laat komen, zodat er geen mogelijkheid meer is om bijvoorbeeld uitstel te vragen of dienst te weigeren. De mensen die niet zonder meer de dienst in willen gaan en daarover inlichtingen wil len hebben kunnen niet vroeg genoeg hun licht opsteken en moeten niet wachten tot de op roep in de bus valt. Dienstplichtigen kunnen op drie plaatsen terecht in Zee land. In Kapelle bij A Janse, Vroonlandseweg 26, 01102- 2397, in Middelburg bij L. Westhof f, Poppenroede- straat 8, 01180-13115 en in Zaamslag bij J. Boogerd- Quaak, Koning Willem III weg 2, 01153-1618. volgens mij rust er niet veel zegen op dat nieuwe Schelde- Rijnkanaal, vrienden. Als je het zo eens nagaat is er al heel wat herrie over geweest en ik vraag mij af wat ons nog allemaal te wachten staat. Eerst hebben Nederland en België zo'n 100 jaar lang ruzie zitten maken over de vraag of het er wel of niet moest komen, vervolgens was er het geharre war over de loop van het nieuwe vaarwater en toen het er dan eindelijk lag, was nog lang niet alles koek en ei. Nee, want er is maar liefst twaalf keer een an der feestprogramma (en daar was voor de makers langzamer hand niets feestelijks meer aan!) opgesteld voor de officiële open stelling. En nu blijkt dat ook al lemaal voor niets te zijn ge weest. Het hele feest gaat mooi niet door. Kijk, en wat ik nou vooral ammer vind is dat we nooit zul- en weten of de muziekvereni gingen uit Reimerswaal, die sa men het Belgische volkslied hebben ingestudeerd, het er be ter zullen afbrengen dan de Be lgen bij de wereldkampioen happen wielrennen. Die dach ten aat ze het Nederlandse volkslied ten gehore brachten, maar lieten toen „Een karretje op de zandweg" rijden!, In ieder geval kan burgemees ter Pijl Hogeweg van Reimers- Middelburg - Vrijdagavond 26 september treedt de Neder landse popformatie Bots op in vrijetijdscentrum De Beuk aan het Koorkerkhof. Deze groep uit Eindhoven, be staat uit vijf muzikanten die, door popmuziek te maken en daarbij in hun moedertaal zin gen, hun publiek iets vertellen over hun eigen bestaan. Het op treden in De Beuk begint om 21.00 uur. DAMPLEIN 16 MIDDELBURG TEL. (01180) 2724 BETAALBARE SPORTIEVE KLASSIEKE DAMESMODE waal sinds vrijdag weer goed slapen. Hij heeft intussen be kend dat je als burgemeester toch flink zenuwachtig bent als er allemaal van die koninklijke hoogheden in je gemeente ko men. Nou dat hoeft niet meer, want ze komen niet. Ik denk trouwens dat verschil lende raadsleden van Reimers waal toch wel een beetje leed vermaak hebben. Zij vonden het maar niks dat zowat alle feeste lijkheden in Bergen op Zoom gevierd zouden worden. En die plaats zit nou mooi met alle kos ten die voor niets zijn gemaakt. Maar burgemeester V. de Laar van Bergen op Zoom liet zich na tuurlijk ook niet kennen. Hij heeft al direct uitgeroepen dat er niks aan de hand is, want dat alle verbeteringen in het Mar kiezenhof (het centrum waar alle hoge pieten zouden worden ontvangen) toch hadden moeten gebeuren. En zo praat iedereen toch weer naar zijn eigen straatje toe. Behalve de burgemeester van Nieuw-Vossemeer, die heel rus tig heeft gezegd: „Voor de men sen langs de Eendracht is het kanaal meer een project dat veel natuurschoon heeft aangetast, dan een monument dat wordt hij zit waarschijnlijk het dichtst bij de waarheid. ARJOAN inkl. btw. Paul Krugerstrëni ;?5-57 Vlissingen 01184-12733 De winnaar van de vorige keer is de heer M. Krijger, Eikenlaan 62, Goes. Wellicht bent u deze week de gelukkige winnaar. Loop dan even binnen bij ons kantoor, Spuistraat 94 te Vlissingen. De gulle gevers zijn: Banket bakker Faber, Raadhuisstraat 28, de alom bekende kwaliteit staart, een half pond biefstuk van slagerij De Vries, Walstraat; Vishandel R. de Muynck jr., Oude Markt 11, een kilo gebak ken vis uit de zaterdagreclame, Drogisterij Lutweiler Lange Zelke 80, een luxe fles bad- schuim; Smith Kaas, markt kraam, een pond kaas naar keu ze; Slagerij Oosterom, Wal straat 100, 300 gram vleeswa ren; 't Gouddoppertje, Brillen- specialist Tilroe, Walstraat 81, kamerthermostaat; Dranke nimport Jan Duimel. Hermes- weg 23, Vlissingen, fles sherry t.w.v. f 3,95, Annike cafetaria, Betje Wolfplein. twee broodjes Annikes met koffie. Fa. van de Vijver, radio en t.v., Kanaals traat 12, Oost-Souburg, een maal gratis batterijen voor een transistorradio; Midgetgolf- baan Delta, Burg. van Woelder- enlaan, Vlissingen, gratis speel ronde en twee consumpties; Nieuwendijk 51, Vlissingen; bon voor pannekoeken plus koffie voor twee personen; Chemische wasserij Populair, Groeneweg 1, Vlissingen, gratis reinigen van een japon. 't Is voordeliger bij PLEIN 1940 NO. 23 MIDDELBURG

Krantenbank Zeeland

Scheldebode | 1975 | | pagina 1