Van kust tot heuvelland
Fiets
vierdaagse
van 8-11 mei
Historische stadjes
in het heuvelland
0p vakantie
Omkoping
Robert Long
Henk Terlingen
Eten
leoer: Kattestad
Vernield
TIPS
Festival
Forceren
Toch onoeliik
Gewoon en
Beter
VOOR HET NEDERLANDSE LIED
IS HUILEN NOG TE VROEG
Het was een beetje een mer
kwaardige persconferentie die
Vader Abraham Produkten B V
een paar dagen geleden in
Utrecht hield. Oorspronkelijk
was de bijeenkomst bedoeld om
het „Festival van het Neder
landse Lied 1975" aan te prij
zen, maar al spoedig ontaardde
het samenzijn in gehakketak
over het gelijk van Vader Abra
ham. „Nederlandstalige muziek
komt Op de radio vrijwel met
aan bod, en dat gaat in de toe
komst nadelige gevolgen hebben
voor de platenvericoopbe
weerde Vader Pierre „Dat is
onzin", vonden de journalisten,
„de platenmaatschappijen heb
ben hun stallen gevuld met
Nederlands-zingende artiesten,
die goed verkopen Er is dus
geen enkele reden om zich er
gens zorgen over te maken"
Maar in feite ligt het probleem
natuurlijk dieper. Het gaat niet
zozeer om de cijfers van de ver
koop, of in de toekomst om de
dalende cijfers van de verkoop,
maar om het verschil in waarde
ring: buitenlandse artiesten en
Nederlandse artiesten die hun
werk „artistiek verantwoord"
doen, worden door de radiojon
gens hoger aangeslagen dan
binnenlandse vedetten die hun
roem slechts bij de domme, grote
massa hebben kunnen vestigen.
Om Pierre Kartner te citeren:
„Wanneer Wim Kan" Den Uyl is
in de olie had geschreven", dan
was het een gerespecteerd car
navalslied geworden. Maar om
dat het li^d op mijn naam stond,
noemde men het een gewone
meestamper". Een argument, zo
sterk als ijzer, waar bovendien
veel waarheid in schuilt. De
journalisten echter, wilden er
niet van onder de indruk zijn.
Eerst nog maar eens eventjes
de aanleiding Op vrijdag 6 juni
wordt in de Groenoordhal te
Leiden het „Festival van het
Nederlandse Lied 1975" gehou
den. Vader Abraham presen
teert dan niet alleen zichzelf,
maar ook een omvangrijke
schaar binnenlandse groothe
den als Ben Cramer, Nico Haak,
De Zangeres zonder Naam,
Ciska Peters, Jacques Herb,
Mieke, Ria Valk, Saskia en
Serge en zo nog een paar sterren.
Het doel van het festival is „het
Nederlandse Lied onder de aan
dacht te brengen en het de rug
gesteun te geven die het nodig
heeft" Maar die ruggesteun is er
eigenlijk al, wanneer tenminste
de bewenng van Vader Abra
ham Produkten dat er „zes ze
ven miljoen liefhebbers van ons
materiaal zijn", strookt met de
werkelijkheid. Platenkopers
zouden er dus genoeg zijn, maar
de „radio-backing" om de
smaak van het publiek te sturen
en het aantal verkochte platen
op peil te houden, en zo mogelijk
te verhogen, ontbreekt, volgens
Vader Abraham.
dat de markt voor gewone Ne
derlandstalige muziek uitste
kend floreert en dat optredens
van Nederlandse vedetten, soms
zelfs van vedetten die die bena
ming amper waard zijn, vaak
door aanzienlijke aantallen
mensen worden bijgewoond.
Het lijkt er trouwens inder
daad op dat de publieke belang
stelling voor het Nederlandse
lied toeneemt De bloeitijd van
de jaren dertig, veertig en vijftig
komt waarschijnlijk nooit meer
terug, maar toch is een in het
Nederlands gezongen liedje niet
meer zo gek als tien jaar geleden.
En dat is voor een gedeelte te
danken aan de handige hitpo
tentie van Pierre Kartner.
Nederlanders zijn te weinig
chauvinistisch om alleen van
liedjes te houden die in hun ei
gen spraak gezongen zijn maar
naast de vreemdtalige liedje
scultuur is er nu toch ook een
groaiende bereidheid onder de
mensen om naar eigentalige
liedjes te luisteren De radio
komt nog te weinig aan die be
reidheid tegemoet, daar heeft
Kartner gelijk in Maar naar
mate hei 'me liedje bij de ra
dio jonge* ■''•rein op het artis
tiek verani u><lorde lied weet te
veroveren, zal dal veranderen
De vraag is alleen of met beter de
natuurlijke loop van de gebeur
tenissen afgewacht kan worden
(die zeker tot een dergelijke ver
andering zal leiden), dan wel dat
er door Pierre Kartner bijvoor
beeld allerlei knuppels in hoen
derhokken gegooid moeten
worden. Voor huilen is het nog
veel te vroeg, want het Neder
landstalige lied zal overwinnen,
hopelijk.
MAURICE VELDKAMP
Pierre Kartner: „Op de radio
zijn het allemaal ego-trippers
die onze oren teisteren met hun
muziek. Eigenlijk zouden ze er
een doosje asperine bij moeten
geven, want het is niet de mu
ziek die de mensen graag horen.
Mieke staat met haar „Zon
dagskind" al acht weken in de
Tipparade, maar haar plaatje
wordt niet gedraaid. Als je de
radio aanzet lijkt het wel of je in
Engeland bent, en daarom zou
de toekomst voor de artiesten
die Nederlandstalig repertoire
brengen weieens niet zo gunstig
kunnen zijn. Die artiesten gaan
eraan op deze manier, tenzij er
iemand de knuppel in het hoen
derhok gooit, en dat wil ik wel
doen. Als het moet ga ik gewoon
propaganda forceren, net als
met dat Arabierengevalletje".
Zo klaar als een klontje dus:
Pierre Kartner is niet tevreden
over die stoute jongens van de
radio en als het moet zal hij het
ijzer van hun onwil met zijn
handen breken. En dat natuur
lijk weer op zijn eigen handige,
ontactische manier. Zo vertelde
hij op de persconferentie dan
weer dat het met de verkoop van
Nederlandstalige platen bij zijn
maatschappij uitstekend ging,
dan weer dat het met de ver
koopcijfers op de markt van de
Nederlandstalige liederen be
labberd gesteld was. En dat be
tekende ergernis en verwarring
voor de journalisten.
Bovendien voelde Pierre
Kartner zich persoonlijk tekort
gedaan. „Ik ben een stapje ver
der dan „Huilen is voor jouw te
laat" Ik werk met uitsluitend
meer met zielige accordeonne
tjes. In mijn produkties zitten nu
ook dwarsfluiten en violen. Het
is volwaardige muziek".
Ook als zanger en toondichter
wordt Kartner niet ten volle ge
ëerd. „Als ik Geven voor Leven
zing, wordt er gezegd dat ik zelfs
aan kanker geld wil verdienen,
maar als Nana Mouskouri, toch
niet de eerste de beste, hetzelfde
lied uitvoert, oogst ze alom be
wondering. Het ligt niet aan mij,
want ik zing het goed. Ik weet
wat ik kan en wat ik niet kan.
Maar er zijn blijkbaar lieden die
mij de eer dat Nana Mouskouri
een van mijn liedjes zingt blijk
baar niet gunnen. Als Boude-
wijn de Groot of Peter Schaap
het liedje gemaakt hadden, dan
zou dat overal te horen zijn ge
weest. Maar nu ik het gedaan
heb, hoor je niks.
En dat zet natuurlijk kwaad
bloed, ook bij Vader Abraham.
Maar met die opmerkingen over
hget gemis aan erkenning ver
speelde hij ook zijn schijn on
partijdigheid, wat de journalis
ten weer in de mening sterkte
dat Kartner alleen vecht voor
zijn eigen belegde boterham. En
aangezien hij voor velen de ver
persoonlijking is van het Neder
landse lied, werd hun houding
tegenover dit soort uitingen van
muzikaliteit er niet vriendelij
ker op, zodat Pierre Kartner
weer eens ongelijk kreeg.
Maar eigenlijk heeft Kartner
het grootste gelijk van Neder
land. Wanneer Liesbeth List in
een liedje meedeelt dat het voor
kinderen een kwartje kost, of in
een ander toondichtsel samen
met collega Ramses Shaffy vindt
dat het gras aan gene zijde van
de heuvels altijd groener zal
zijn, dan is dat in de ogen van
vele artistiek verantwoorder
dan wanneer Vader Abraham in
een lied de mening van ons ge
zonde volk over de Arabieren
verwoordt. Ook in ons land kor
tom bestaat er een verdeling in
gewone en in betere liedjes.
Daar is natuurlijk niks op tegen
als beide soorten liederen ge
lijkmatig aan hun trekken ko
men want de een houdt van dit
en de ander van dat. Maar met
name op de radio is dat niet het
geval. Het zijn daar vooral de
betere liedjes die de meeste aan
dacht krijgen, zodat het grootste
gedeelte van het Nederlandsta
lige repertoire er bekaaid af
komt, omdat dat voornamelijk
uit gewone liedjes bestaat. En de
snobistische radiojongens hou
den niet van wat gewoon is.
Het grote publiek echter
houdt wel van wat gewoon en
herkenbaar is. Voor veel mensen
heeft Friet met mayonaise (een
gewoon slecht liedje) een hogere
werkelijkheidswaarde dan Gigi
1'Amoroso (hoewel een uitste
kend lied). Vandaar misschien
Het comité dat dit jaar
voor de vierde maal de
Bosbad-Brabantia Fiets
vierdaagse gaat organiseren
heeft besloten om ditfietsfes-
tijn niet meer te laten plaats
vinden op het eind van de
grote vakantie. Reden hier
van is dat niet alle fietslief-
hebbers op hetzelfde tijdstip
vakantie hebben en dat bo
vendien heel wat mensen hun
vakantietijd op een andere
wijze willen doorbrengen.
Dit blijkt ook wel uit het aan
tal deelnemers dat in de drie
voorgaande jaren in Hoeven
meedeed aan de Bosbad-
Brabantia-Fietsvierdaagse.
In 1972 bedroeg dit aantal
330, in 1973 startten 410
deelnemers en in 1974 kwa
men 360 fietsliefhebbers op
dagen. Hiervan kwam onge
veer 17 procent uit Hoeven.
Hét organisatiecomité meent
een goede oplossing voor de
Hoevense Fietsvierdaagse
gevonden te hebben in het
weekeinde dat begint op
Hemelvaartsdag, omdat dan
heel wat bedrijven met een
lang-weekend-verlof gaan en
ook de scholen vrij zijn.
Daarom wordt dit jaar de
Bosbad-Brabantia Fiets
vierdaagse gereden ven 8 tot
en met 11 mei.
Tevens sluiten deze data mooi
aan bij de opzet van de Fiets
vierdaagse, die de deelnemers
door de mooie bosrijke omge
ving van West-Brabant en de
Belgische Kempen gaat voeren.
En juist de maand mei is de tijd
dat het ontluikende groen de
mens gaat boeien en bekoren en
uitnodigt tot het maken van len-
tetochten op de fiets. Ook zijn de
afstanden van de fietsvier
daagse in Hoeven gewijzigd.
Voorheen werden afstanden van
50 en 100 kilometer gereden,
maar het comité is van mening
dat deze afstanden voor veel
mensen te zwaar zijn gebleken
en te weinig keuze lieten.
Daarom zijn de afstanden nu
gewijzigd in 40, 60 en 100 kilo
meter, waarbij de 40 kilometer
speciaal bestemd is voor gezin
nen.
Ten aanzien van de inschrijf
gelden kan men bij voorin
schrijving een aanmerkelijke
reductie bekomen. De indivi
duele deelnemers van 16 jaar en
ouder betalen 10 gulden voor de
hele vierdaagse en de individue-
len beneden de 16 jaar betalen
slechts 6 gulden voor vier dagen
fietsgenot. De echtparen betden
bij voorinschrijving 15 gulden
en gezinnen kost de deelname
bij voorinschrijvinr maximaal
25 gulden. Voor de deelnemende
groeien wordt bij voorin
schrijving 5 gulden per persoon
gerekend. Na de voorinschrij
vingsperiode die tot 2 mei duurt
vallen de echtparen, gezinnen en
groepen in het normale tarief
van de individuelen. Ook is het
mogelijk om dagritten mee te
fietsen tegen een tarief van f.
2,50 per dag. Voor deelnemers
die van ver komen bestaat de
mogelijkheid om in Hoeven fiet
sen te huren, terwijl ook bij de
verkrijging van overnachting
kan worden bemiddeld. In dit
laatste verdand zijn bij het co
mité Bosbad-Brabantia Fiets
vierdaagse pensionadressen, al
tijd welkom. De gehele organi
satie geschiedt in nauwe sa
menwerking met de Fiet clud
Brabantia. Voor aanmeldingen
en inlichtingen voor dit vier
daagse fietsfestijn kan men nu al
terecht op het contactadres St.
Janstraat 20 te Hoeven, tel.
01659-2455.
radio- en tv-medewerkers de
zon op. De voornaamste reden
hiervan is dat ze zich in het
hoogseizoen nauwelijks rustig
in het buitenland kunnen be
geven. Altijd zo vertelde mij
een gekwelde tv-man duikt er
wel ergens een fan op die doet
of ze je al jaren kent.
Ik meldde u vorige week al
dat KRO-medewerkster Mia
Smelt onderscheiden was met
de P.F. Blokker legpenning.
Nog een berichtje over Neder
lands oudste Dolle Mina. Mia
geniet van een welverdiende
vakantie in de Schotse Hoog
landen Uit over het algemeen
welingelichte bronnen heb ik
vernomen dat ze er met een
paard en een huifkar op uit is
getrokken om heerlijk te ge
nieten van de stilte in dal
wijde Schotse land. Overigens
Mia is niet de enige die „er
even tussenuit is". Zo rond Pa
sen en Pinksteren zoeken vele
Als disc-jockey maak je rare
dingen mee. Het is algemeen
bekend dat sommige platend-
raaiers van de ex-piraat Ver
onica er niet vies van waren
steekpenningen van de zgn.
pluggers (de jongens die door
een platenmaatschappij zijn
ingehuurd om er voor te zor
gen dat een bepaald plaatje
zoveel mogelijk wordt ge
draaid en dus een hit wordt
aan te nemen Het is ook be
kend, dat enige heren die ver
antwoordelijk zijn voor het
amusement op de buis in het
verleden ook wel eens door de
knieën zijn gegaan voor grote
sommen geld, auto's en vakan
tiereisjes. Mijn collega van de
Nieuwe Revue, Hans Wilbrink,
chreef er vorig jaar uitgebreid
over. Theo Stokkink maakte,
zo doet het verhaal in Hilver
sum de ronde, ook weer eens
wat mee. Vlak voor de uitzen
ding vond hij op de draaitafel
een enveloppe van de platen
maatschappij Negram. Theo
maakte hem nieuwsgierig
open en zag tot zijn verbazing
dat er tweeduizend gulden in
zat. Er zat verder geen briefje
bij. Volgens oogaetuigen keek
Theo noaal geschrokken. Wat
hij met het geld gedaan heeft
vertelt het verhaal niet.
Robert Long vertelde me on
langs dat hij vanaf zijn jeugd
een ongegronde hekel heeft
aan Heleentje van Cappelle,
een wonderkind dat zo'n twin
tig jaar geleden erg populair
was met het liedje „Als we
naar de speeltuin gaan". Ro
bert: „Als zevenjarige jongen
haatte ik haar. Ik wilde name
lijk ook wel een wonderkind
zijn. En ik vond dat ik veel be
ter kon zingen dan die stomme
trut. Ik woonde in die tijd op
een vreselijk christelijk dorp.
Tot grote schande van ieder
een zong ik dat liedje van He
leentje „„Als ik met mijn vader
en mijn moeder naar de speel
tuin ga" voor iedereen die er
maar om vroeg". Rob vertelde
trouwens nog een leuk ver
haal.
Robert: „Vorige week kwam
ik te laat op een interview om
dat ik met de politie in de
clinch lag. Ik liep met mijn
hond op het strand in Zand-
voort toen er een oom agent
mij kwam vertellen dat ik een
bon kreeg. Stomverbaasd
vroeg ik waarom. Honden mo
gen niet op het strand omdat ze
eventueel het strand zouden
kunnen bevuilen. Nu vraag ik
je. Ben je wel eens op het
Zandvoortse strand geweest.
Als je er een kwartier loopt ben
je viezer dan een teerwerker.
Maar wat ik ook tegen die man
zei een bon is een bon. Ik heb
onder protest uiteindelijk
maar betaald.
Henk Terlingen heeft het
niet gemakkelijk. Zes maan
den geleden brak hij tijdens
een vriendschappelijke wed
strijd tegen het Radio Ver
onica team zijn been en nu
schijnt hij weer wat aan zijn
stem te hebben. Zijn stemban
den zouden moeten worden af
geschraapt, wat dat ook moge
betekenen. Als we Henk dus
een tijdje niet meer op het
scherm zien weten we wat er
aan de hand is.
NORA STEINFEL
In de laatste aflevering
van de serie „Van kust tot
heuvelland" - waarin
onze redakteur Peter
Gons u wat ideeën aan de
hand doet voor trips naar
het Westvlaamse land -
dit keer aandacht voor het
heuvelland, de streek
rond Poperinge en leper.
Een gebied dat bij de ou
deren nog herinneringen
heeft aan de eerste werel
doorlog, toen er in deze
grensstreek verschrikke
lijk is gevochten. De 155
oorlogskerkhoven herin
neren aan de duizenden
soldaten die hier sneuvel
den.
Wij bereikten dit
Vlaamse heuvelland via
de kust, waar we bij de
meest zuidelijke bad
plaats de Panne, afsloe
gen naar Veurneeen
charmant stadje met een
fraai middeleeuwse
marktplein. De 16e en 17e
eeuwse gebouwen, zoals
het Belfort, het gerechts
hof, de Vleeshalle, het
Spaans paviljoen en de
(14e eeuwse) St. Walbur-
gakerk zijn beslist de
moeite van een nadere
kennismaking waard.
Als u dan toch m Veurne
bent, vraag in een restaurant
eens naar potjesvlees, een
koud voorgerecht van kip, ko
nijn en kalfsvlees, wat geser
veerd wordt met groenten. Een
glas trappist smaakt er uitste
kend bij. In het bierdorpje Po
peringe noemt men dit streek-
gerecht hennepot.
Nu we het toch over eten
hebben, in Beauvoorde ('n
klein dorpje met twee fraaie
leenhoeven uit 1350 en 1562 en
een 12e eeuws kerkje) is een
voortreffelijk restaurant: Gas
thof Driekoningen, met als
specialiteit (voorgerecht) St.
Jacobsschelpen en scampis.
Driekwart van het Belgische
hop - grondstof voor de bier be
reiding - wordt verbouwd in de
streek rond Poperinge langs
grote palen - die het gewicht
van de streek bepalen - groeit
het hop.
De belanarijkste ontwikke-
De leider met zijn schapen bij het riviertje de Leie.
ling maakte Poperinge in de
13e eeuw door. Drie prachtige
kerken herinneren nog aan die
tijd. Wie in Poperinge is, moet
trouwens ook even het stad
huis binnen wandelen. Een ge
bouw dat in eerste instantie
aan een kerk doet denken.
Omdat Poperinge in de eerste
wereldoorlog net achter de
frontlijn lag, is het historisch
bezit bewaard gebleven. De
stad had in de middeleeuwen
ook een bloeiende lakenindus
trie, die echter verdween on
der druk van de steden Gent,
Bruggen en leper. De bevol
king ontdekte toen een nieuwe
levensbron, de hop.
Een stad met een rijke histo
rie, maar bovenal bekend om
zijn katten is leper. Voor ons
het einddoel van onze reis door
West-Vlaander en. Van Jan
Breijne - direkteur van de ste
delijke dienst voor toerisme -
kregen we een antwoord op het
onstaan van de kattenfolklore.
Er zijn twee legendes over.
Volgens een oud Germaans ge
bruik zouden de inwoners van
leper in 962 begonnen zijn met
het doden van zwarte katten,
om zo de kwade geesten te ver
jagen. Een ander verhaal heeft
de lakenindustrie als basis. In
de lakenhallen zette men veel
katten die de muizen van het
laken moesten houden. Na de
jaarmarkt, als het laken was
verkocht, zat men met een
overschot aan katten. Op de
laatste dag van de jaarmarkt -
de woensdag zou men de kat
ten uit de toren hebben gewor-
ten uit het Britse gemenebest
in de eerste wereldoorlog. Het
pen. In 1817 zou dat voor de
laatste keer zijn gebeurd.
In 1955 heeft men van het
kattenwerpen in leper een fol
kloristisch gebeuren gemaakt.
Iedere tweede zondag in mei
(dit jaar op 11 mei) vinden de
kattefeesten plaats, met als
hoogtepunt het werpen van
speelgoedkatjes uit de Belfort
toren door de nar. Aan dit kat-
tewerpen, gaat een folkloristi
sche stoet vooraf, met tiental
len groepen en praalwagens.
1801 was leper een bisschops
stad, waaraan de Sint Maar
tenkathedraal nog herinnert.
De beroemdste bisschop hier
was Cornelius Jansenius,
grond legger van het Janse
nisme.
De Menenpoort in leper is
het grootste Britse oorlogsmo
nument van de wereld. Het
wordt „missing memorial" ge
noemd, omdat het namen be
vat van 54.896 vermiste solda-
Britse g
wereldc
is een neo-barok gedenkteken
in Griekse stijl. De vroegere
Engelse koning George en ook
koningin Elisabeth bezochten
de Memenpoort, waar nog da
gelijks om 20.00 uur de Last
Post wordt gespeeld. Ook in de
St. George Memorial Church,
een Anglicaans kerkje - herin
nert veel aan de 14-18 strijd.
In leper wonen nog heel wat
oud-Engelsen die er na 1918
zijn gebleven of terug gekeerd.
Door het prachtige heuvel
land lopen enkele routes. Een
er van, de „route '14-'18" ver
bindt enkele van de meest be
tekenisvolle begraafplaatsen,
monumenten en oude gevecht
sterreinen. De Hoppeland-
route is gebaseerd op het na
tuurschoon en geeft een uit
stekende indruk van het fraaie
Westvlaamse Heuvelland.
In leper hang nog steeds een
middeleeuws sfeertje. En dat
terwijl geen enkel gebouw
overeind is gebleven in de eer
ste wereldoorlog. Het was zo
erg gesteld met de stad, dat
sommige instanties voorstel
den de puinhopen te bewaren
als een eeuwig durend monu
ment, een soort Pompei van de
eerste wereldoorlog. Maar ge
lukkig is dat niet gebeurd. De
stad werd voor een belangrijk
deel in vroegere stijl her
bouwd.
Een van de grootste laken
halle van Europa was wel die
van leper. Na de herbouw zijn
er in ondergebracht, het stad
huis en enkele musea, waar
onder een bijzonder interes
sant oorlogmuseum, het „Sa
lient Museum 14-18". Tot
11 mei: Kattestoet met
talrijke evenementen in
leper. 27-29 juni: Intern,
autorally (w.k.) „24 uren
van leper". 6 juli:
Poperinge-omgang, pro
cessie uit 1418. 27 juli:
Heksenstoet in Beselare.
26 augustus: finale „Spel
zonder grenzen". 13-14
september: de Ieperse
Tooghedagen. Septem
ber: in Poperinge de drie
jaarlijkse hoppefeesten
met stoet en plukwed-
strijden. Voor meer in
lichtingen: Toeristische
Dienst van leper, tel.
057-226^3.
De gerestaureerde Lakenhalle en Belfort in leper.