Rabobank Q
IMffll
Orientatiedag Rudolf Steiner Pedagogie
op zaterdag 18 januari
STICHTING VRIJE SCHOOL ZEELAND
WIL OOK BASISSCHOOL BEGINNEN
Schrootverwerkingsmachine
bij metaalhandel
Tonmj Leijnse
Maartense
tapijt
WELZIJNSRAAD WERKT
MET GEEREPLAN
IN EEN VACUUM
xeeuwse Ishwbanü
De uitvinding van Wals in
Kuiperspoorttheater
Scheldebode-kringetje
GROTE BOEKENOPRUIMING
DE
RUITER
Henk Elsink
in Britannia
LIMBURG ANTIEK
ze zeggen....
'Waal^ n\ode
VOLKSDANSEN IN
NIEUW MIDDELBURG
WOENSDAG 15 JANUARI 1975
25e jaargang no.3
UITGAVE: DE STEM B.V. BREDA
t is voordeligtr bij
Misverstand
5pel
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Ambachtsspelletjes
Oriëntatie
Ontplooiing
VANAF 16 JANUARI 1975
Brouwershaven
de scheldebode
lii. q
v
Dat er bij Waals halve pn,
zen zijn en dit is geen halve
waarheid.
^^Lang^Zelk^^l^^lissingen^^^^
DAMPLEIN 16
MIDDELBURG
TEL.(01180127244
Steeds de
fijnste creaties
uit gerenommeerde
modehuizen.
MIDDELBURG - Ook in Middelburg
heeft het fenomeen „Vrije School" de
kop opgestoken en het ziet er naar uit
dat de rest van het lichaam wel niet zal
achterblijven. Er is namelijk een toene
mende mate van belangstelling voor
deze vorm van onderwijs in Middel
burg.
Op 30 september 1973 werd de eerste
stap gezet om in Zeeland tot de
oprichting van een vrije school te
komen. Er kwam toen een groep ou
ders en belangstellenden bijeen om de
mogelijkheden voor een op te zetten
kleuterklas te bespreken. Deze groep
ging het bestuur vormen van de Stich
ting Vrije School „Zeeland"; deze
stichting stelt zich ten doel het kleu
ter-, lager en voortgezet onderwijs op
basis van de pedagogiek van Rudolf
Steiner te bevorderen. In december
1973 trad de stichting toe tot de
Vereniging voor Bijzondere Scholen op
Algemene Grondslag. Van deze vereni
ging kreeg de stichting advies ten
aanzien van de wettelijke vereisten om
voor overheidssubsidies voor een kleu
terklas in aanmerking te komen.
MIDDELBURG - Vrijdagmiddag 10
januari j.l. is bij metaalhandel Tonny
Leynse aan de Oude Veerseweg een
schrootverwerkingsmachine van het
nieuwste type in werking gesteld door
Wethouder W. P. J. J. Baars.
De schaar- en persmachine is van Fran
se origine. Het apparaat is geschikt
voor het verwerken van autowrakken
en voor het knippen van ijzerschroot.
De capaciteit van de machine ligt op
250 autowrakken per dag, dat is onge
veer 80 ton, of 120 ton schroot.
Wethouders Baars verwerkte vrijdag
middag enige autowrakken tot kleine
pakjes. Het personeelsbestand van de
metaalhandel zal waarschijnlijk met 5
man worden uitgebreid, zodat het to-
PLEIN 1940 NO. 23
MIDDELBURG
tale aantal werknemers in de toekomst
12 zal zijn. Dit in verband met de
aanschaf van de nieuwe machine. In
zijn toespraakje bracht de wethouder
onder meer naar voren dat het appa
raat een impuls was voor een beter
milieubeheer. Hij noemde de metaal
handel een van de eerste recycling-be-
drijven, reeds aktief toen in het alge
meen nog nauwelijks aan milieubeheer
werd gedacht.
Begin '74 werd het voor overheidssubs
idie vereiste aantal van 30 toekomstige
leerlingen bereikt, helaas bleek later
dat een aantal van deze leerlingen niet
subsidiabel was, omdat ze al een bij
zondere (zy het anderssoortige) kleu
terschool hadden bezocht. Een be
stuurslid van de stichting vertelt dat
nu, terwyl het kleuterklasje al sinds
vorig jaar september draait, nog niet
gesubsidieerd wordt. Daar een aantal
kinderen, zoals gemeld, niet aan de
wettelijk gestelde eisen voor het verle
nen an subsidie in aanmerking kwam,
is de subsidie-aanvraag ingetrokken.
Dank zij de bemiddeling van de ge
meente Middelburg kon men de hand
leggen op een paar lokalen in het
schoolgebouw aan de Verwerijstraat/-
Nieuwe Oosterse Straat. Het bestuur
en de ouders hebben die lokaaltjes
„omgetoverd".
De school draait dus nog ongesubsi
dieerd. De ouders verstrekken naar
gelang hun inkomen een bepaalde bij
drage. Het geld is nooit een beletsel,
deelt het bestuurslid mede. Over het
algemeen leeft er bij veel mensen nog
een misverstand ten aanzien van de
Vrije School omdat men denkt dat de
leerlingen meest kinderen van welge
stelde ouders zijn. Wat de mensen van
de Stichting School Zeeland betreft,
kan die misvatting niet gauw genoeg
verleden tijd zijn. Omstreeks mei van
dit jaar zal het teerlingental van de
kleuterklas zodanig liggen, dat de mo
gelijkheid er zal zijn om subsidie aan te
vragen. Om die reden en omdat in de
praktijk van de vrije school de integra
tie van kleuter- en basisonderwijs al 50
jaar aan de gang is, ijvert de stichting
momenteel voor de oprichting van een
basisschool. Gezien de ruime belang
stelling is er veel kans, dat die school
in augustus van dit jaar van start kan
gaan. Wanneer die basisschool er is, zal
er weer een stukje „settlement" van de
vrije school-jdee bereikt zijn, zodat
langzamerhand ook dat andere misver
stand weggenomen zal worden, dat het
bij die vrije school maar een anti-auto
ritaire bende is. Dit is echter een
verkeerde interpretatie van het woord
„vrij" in dit verband. Vrije School is
gewoon een letterlijke vertaling van
het Duitse woordenpaar Freie Schule.
Het woord „vrij" betekent hier: vrij
van staatsbemoeienis. Men kan het
vergelijken met de betekenis die „vrij"
heeft in de naam Vrije Universiteit.de
universiteit die tijdens de schoolstrijd
ontstond. Welke bezwaren, al of niet
gerechtvaardigd, men ook tegen de
vrije school heeft, zó slecht kan het er
nu ook niet zijn, want de vrije school
moet tenslotte voldoen aan de leer
plichtwet.
De Vrije School Kleuterklasmethode
berust op de ritmische afwisseling van
MIDDELBURG - De Middelburgse
samenleving heeft geen enkele echte
kans gehad om haar mening te geven
over het Geereplan. Dit plan voorziet
o.a. in de bouw van drie vier super-
-warenhuizen op een steenworp af
stand van de historische binnenstads
kern.. Noch via de gemeenteraad, noch
via de welzijnsraad is de bevolking bij
de ontwikkeling van dit plan betrok
ken geweest.
Het plan nadert nu het stadium waarin
er aan verandering, bijsturing of afwij
zing niet meer valt te denken. Voor de
„point of no return" is bereikt, hoopt
de Welzijnsraad de Middelburgse bevol
king te kunnen mobiliseren om van
haar gevoelen te doen blijken. Aldus
een persbericht van de Middelburgse
Welzijnsraad. De Welzijnsraad consta
teert met ongenoegen dat zij met
betrekking tot het Geereplan niets met
haar signalerings- en inspraakfunkties
heeft kunnen doen. De raad vindt ook
dat van een echte dialoog tussen ge
meentebestuur en bevolking geen
sprake is geweest.
De Welzijnsraad heeft tot een aantal
initiatieven besloten om de mening van
de Middelburgse bevolking te mobilise
ren. Een van de initiatieven bestaat uit
het stellen van vragen aan de bevol
king, die daarop schriftelijk kan ant
woorden. De antwoorden op deze vra
gen worden ingewacht op hei bureau
van de Welzijnsraad, Dam 59, Middel
burg. „Als Welzijnsraad staan wy met
het Geereplan in een pat-stelling", zo
drukt de voorzitter van de Welzijns
raad, de heer J J van der Waal, het
uit. „Wij moeten, nu het nog kan, al
het mogeliike doen om uit die pat-stel
ling te komen
Daarvoor is het volgens de Welzijns
raad noodzakelijk dat de burgerij haar
stem via de Welzijnsraad laai horen
zodat zij het laat - toch nog een
inspraakprocedure tot stand kan ko
men. Om die reden fungeert het adres
Dam 59 Middelburg als opvangcen
trum voor meningen en ideeën uit de
bevolking.
het vrije spel en gezamenlijke aktivitei
ten By het vrije spel kunnen de
kinderen spelen wat ze maar willen en
hebben ze al het speelgoed dat aanwe
zig is in de kleuterklas tot hun beschik
king. Gezamenlijke aktiviteiten zijn
het schilderen, boetseren en tekenen,
naar sprookjes luisteren, liedjes zingen,
enz. Aktiviteiten zoals het voorberei
dend leren lezen, schrijven en rekenen
blijken niet in de Vrije Klas Kleuter
methode opgenomen te zijn. Ge
noemde methode wil de intelligentie
bij de kleuter nl. niet ontwikkelen
door deze te laten werken met abstrac
te begrippen zoals letters en cijfers,
maar gaat er van uit dat de kleuter nog
te veel in een eigen fantasiewereld leeft
en van daaruit de wereld om zich heen
nog maar net aan het verkennnen is.
De abstractie, het louter verstandelijk
bezig zijn horen bij de wereld van de
volwassenen en zijn de kleuterwereld
vreemd.
De Vrije School Kleuterklasmethode
maakt gebruik van de eigenschap van
de kleuter open te staan voor alles wat
zich aan hem voordoet, en van zijn
gave dit alles te willen en te kunnen
nabootsen. Door deze nabootsing ont
wikkelt de kleuter zich, ontwikkelt
zijn intelligentie en zijn vermogen zich
in taal uit te drukken. Eigen taalge
bruik wordt in een vrije school kleuter
klas bijzonder 'gestimuleerd door het
vrije spel, terwijl het spelen met de
poppenkast tijdens datzelfde spel de
kleuters de gelegenheid biedt o.a. de
taalinhoud van de sprookjes, die ze te
horen hebben gekregen, te oefenen. De
taalinhoud van met name de sprookjes
kan verder geoefend worded by het
toneelspel. Is een «prookj" erg geliefd
bij de kinderen, dan zal de leidster (in
Middelburg is dat Annemaryke Ter
Kuile) er samen met de kinderen een
toneelspel van maken, waarbij aanvan
kelijk alle rollen door iedereen meege
speeld worden. Op deze manier leert
ieder kind de taal van het sprookje
gebruiken.
Het toneelspel biedt de kinderen niet
alleen de gelegenheid taal na te boot
sen, maar ook allerlei handelingen, die
in het sprookje voorkomen. Handelin
gen kunnen ook nagebootst worden
tijdens of naar aanleiding van liedjes en
spelletjes, vooral ambachtsspelletjes.
Oude ambachten laten het kind het
verloop van een handeling stap voor
stap zien. Onze gemechaniseerde we
reld heeft het kind weinig handelingen
te bieden die het kan overzien en
begrijpen, terwijl het kind o.a. die
handelingen nodig heeft om zijn ver
mogen iets te begrijpen te scherpen.
De leidster laat de kleuter niet alleen
kennismaken met de oude ambachten
door middel van spel, maar laat de
kleuters tijdens d.e wandeling rustig
kijken naar tuinlieden of metselaars.
Ook maakt de leidster bijv. brood met
de kinderen, zodat deze gevoel krygen
voor de samenhang van bepaalde din
gen, in dit geval samenhang tussen het
koren op het veld en het brood dat
men eet. Doordat de kleuterleidster
samen met de kinderen een dag-, een
week-, en tenslotte een jaarprogramma
opbouwt, waarin de aktiviteiten rit
misch, bijv. op een bepaalde dag in de
week, terugkeren, ontstaat bij de kin
deren het tijdsbesef: besef van de
samenhang tussen morgen en middag,
zomer en winter, vorige week en deze
week.
Het speelgoed dat in een vrije school
kleuterklas wordt gebruikt is mooi,
maar primitief. Zo worden er houten
poppen en dieren* gebruikt, ook ge
bruikt men beweegbaar speelgoed. Het
speelgoed moet vooral niet af zyn. Het
kind moet er zijn fantasie in kunnen
leggen. Dit geldt ook voor de bouwma
terialen, die door de kleuters worden
gebruikt. Fantasievol denken wordt
gestimuleerd, daar noch bij het teke
nen. noch bij het boetseren en schilde
ren vaste opdrachten worden gegeven.
Ook hier moet het kind de gelegenheid
hebben zelf iets met die ontdekking te
doen.
Deze denkbeelden, de integratie van
kleuter- en basisonderwijs, vinden de
laatste jaren ook in andere kringen
buiten de aanhangers van de pedagogie
van Rudolf Steiner ingang. Een folder
tje van de Vereniging voor Vrije Op
voedkunst (de landelijke organisatie)
zegt in dit verband: «.Vaak is het zo
dat didactische vernieuwing niet voor
komt uit een werkelijk vernieuwd pe
dagogisch inzicht."
Het kenmerkende van de verschillen in
opvatting tussen vrije school en het
andere onderwijs, is dat men de leer
stof bij de vrije school niet ziet als een
doel, maar middel tot ontplooiing van
het opgroeiende kind. De maatschappij
staat niet centraal, maar het kind.
Leerkrachten bij het vrije onderwijs
moeten een aanvullende cursus volgen.
Deze cursus wordt georganiseerd door
de Ver. voor Vrije Opvoedkunst. Vorig
jaar is er in Zeist een Vrye Pedagogi
sche Akademie opgericht, waar toe
komstige onderwijzers aan de vrije
school zich kunnen gaan bekwamen.
In Driebergen bij Zeist is er al een paar
jaar de Vrije Hogeschool.
Op zaterdag 18 januari a.s. organiseert
de Ver. voor Vrije Opvoedkunst een
oriëntatiebijeenkomst voor belangstel
lenden over de Rudolf Steiner pedago
gie met als titel: Bewegen, Beleven,
Beschouwen.
De bijeenkomst zal niet zoals is aange
kondigd gehouden worden in de Chr.
Scholengemeenschap aan de Elzenlaan,
maar in de Concert- en Gehoorzaal aan
de Singelstraat/Verwerijstraat. Het
firogramma begint om 10.00 uur. Er is
egenheid voor de belangstellenden om
mee te doen aan iessen Nederlands,
rekenen, geschiedenis en aardrijkskun
de.
Tevens zullen er enkele inleidingen
worden gehouden. De heer W.F. Velt-
man zal bijvoorbeeld spreken over het
onderwerp „Mythen". Ook kunstzin
nige aktiviteiten kunnen bedreven wor
den (tekenen, schilderen enz.). De
kosten bedragen f. 15.,- per persoon of
f.25,- per echtpaar, inclusief lunch,
maaltijd, koffie, thee, te voldoen bij
aankomst in contant. Leden van de
Vereniging voor Vrije Opvoedkunst
genieten reductie op vertoon van hun
lidmaatschapskaart.
„Poepen de honden iGoes nu wel
meer in de goot of poepen ze niet
méér in de goot? Dut is de vraag,
waar milieu-ambtenaar A van Nes
al een poosje mee worstelt, leder
een weet, dat hij in augustus van
verleden laar startte met de aktie
„Hond in de goot" Heet Goes hing
vol stickers met een tekening van
een hondje, dat inderdaad netjes m
de goot poepte. Maar, helaas, om
nou te zeggen, dat alle Goese
honden zich bij de aktie hebben
aangesloten, is overdreven. Bij de
plantsoenendienst hebben ze geen
verbetering geconstateerd Met an
dere woorden: de honden-eige
naars laten in Goes hun honden
nog even vrolijk als vroeger in
parken en plantsoenen poepen.
Op de straten van de binnenstad is
het ook al niet veel beter. Dat
moet ik tenminste geloven, als ik
hoor, dal milieu-ambtenaar Van
Nes een nieuwe zet overweegt in
de strijd tegen de hondepoep. Hij
heeft een brief geschreven aan de
Goese Middenstands Centrale met
het idee om doodgewoon alle hon
den (dus ook de aangelijnde) te
verbieden om nog in het centrum
te komen. Waarschijnlijk heeft me
neer Van Nes ontdekt, dat je na
tuurlijk nérgens bent met een aktie
„Hond in de goot", nu er tn de
winkelstraten van het voetgangers
gebied geen goot meer te vinden is.
Dan dwing je die arme dieren wel
om het middenin een winkelstraat
te doen. Maar de middenstanders
voelen er niks voor om de honden
uit de binnenstad te weren. Want
dal kost klanten en dan maar liever
hier en daar wat viezigheid op
straal.
Al met al ziet het er nogal droevig
uil voor de aktie. Misschien zou
het toch handiger zijn om van de
opbrengst van de hondenbelasting
hier en daar in de woonwijken
zogenaamde „honden-w.c.'s" aan
te leggen. Dat zijn een soort zand
bakken, waar honden in kunnen
poepen. Daarmee hou ze mis
schien uit de zandbakken en speel
weiden, die voor kinderen zijn
bedoeld, b'n voor de rest moeten
we ons er dan maar niet al te druk
om maken, honden poepen al op
straat sinds er straten zijn en
- hoewel het soms vervelend is -
ons milieu is er met echt door
bedreigd.
Nee, dan de eigenaars van schapen
en koeien in de buurt van het Sloe.
Die hebben ernstiger milieuproble
men. Zit hebben deze week van dr.
Tesink van de Gezondheidsdienst
voor Dieren te horen gekregen, dat
het onverantwoordelijk is om daar
's winters nog schapen buiten te
laten grazen. Want het fluor uit de
schoorstenen van Hoechst en
Pechiney slaat daar in zulke hoe
veelheden meer in de wei, dat
schapen, die er een dag lang van
grazen, de kans lopen om onmid
dellijk vergiftigd te worden.
Als het zó erg is met het grasland
in de buurt van hei Sloe, dan vraag
ik me af. hoe het staat met de
spruiten, de veldsla, de prei en nog
zo wat wintergroenten in de
tuintjes van de dorpen dicht bij het
Sloe Want dr Tesink mag dan in
het Nieuwsblad eens gezegd heb
ben. dal de mensen de buitenste
blaadjes maar moeten weggooien,
hoe doe je dat nou bijvoorbeeld
met boerenkool9
ARJOAN
MIDDELBURG - Stichting Werk
theater Middelburg brengt in het Kui
perspoorttheater op 18 januari om 20
uur: Het Nederlands Jeugdtheater
1974 uit Maarssen met DE UITVIN
DING VAN WALS van Vladimir
Nabokov. Regie: Hans Hageman.
Het stuk speelt in een onbepaald land,
ergens in Europa. Daar verschijnt op
hei Ministerie van Oorlog een man die
zegt dat hij een machine heeft uitge-
Het kleuteronderwijs staat bij de vrye
school niet los van het basisonderwijs.
Winnaar van de vorige keer is de heer
Wijngaarden, Paul Krugerstraat 121,
Vlissingen.
Wellicht bent u deze week de geluk
kige. Loop dan even binnen hij ons
kantoor Spuistraat 94 te Vlissingen.
De gulle gevers zijn: Banketbakkerij
Faber, Badhuisstraat 28, de bekende
kwaliteitstaart. Slagerij De Vries, Wal-
straat, 1/2 pond biefstuk, Vishandel F.
de Muynck jr., Oude Markt II, een
kilo gebakken vis uit de zaterdagre
clame, Drogisterij Lutwieler, Lange
Zelke 80, een luxe flacon badschuim.
bij: boek- en kantoorboekhandel
Paul Krugerstraat 55, Vlissingen
Smith Kaas, marktkraam, een pond
kaas naar keuze, Salgerij Oosterom,
Walstraat 100, 300 gram vleeswaren, 't
Goudop-Brillenspecialist Tilroe. Wal
straat 81, kamerthermometer Dran-
kenimporf Jan Dummel, Hermesweg
23, Vlissingen, fles sherry t.w v f 3.95,
Annikes Cafetaria, Betje Wolff plein,
twee broodjes Annikes met koffie, Fa.
Van de Vijver, radio en t v. Kanaal
straat 12, Oost-Souburg, I maal gratis
batterijen voor transistorradio Midget-
golfbaan Delta, Burg. Van Woelderen-
laan, Vlissingen, gratis speelrondeen 2
consumpties, Moeke's Lunchroom.
Nieuwendijk 51, Vlissingen. bon voor
pannekoeken plus koffie voor 2 per
sonen, Chemische Wasserij Populair,
Groene Woud 55, Vlissingen, gratis
reiniging van een japon De Noten-
kraam. vrijdagmarkt, I pond pinda's.
De Dropspecialist, vrijdagmarkt, 1/2
pond drop naar keuze, Beens Kaas.
vrijdagmarkt, 2 pakken koffie Douwe
Egberts of Van Nelle. Instituut „B"
Carmel Cosmetics, I grans schoon
heidsbehandeling. Bellen voor afspraak
01 183-31 <>8
vonden waarmee hij overal ter wereld
ontploffingen teweeg kan brengen. Tot
aankoop van de machine komt het niet
want de uitvinder wil alleen de macht
hebben teneinde de wereld te kunnen
verbeteren. De uitvinder van de ma
chine (die men nog sreeds niet gezien
heeft) wordt dan inderdaad president
maar het land wordt geteisterd door
allerlei rampen. Na enige tijd blijkt de
uitvinder zeer gehinderd door zijn niet
uitgekomen verwachtingen. De hele
machtsverhoudingen worden dan volle
dig geridiculiseerd, alles wordt in het
waanzinnige getrokken, er worden de
onmogelijkste etsen gesteld. Langza
merhand krijgt iedereen achterdocht,
niemand heeft ooit de uitvinding ge
zien en tenslotte blijkt die er ook niet
te zijn. Het stuk speelt op de grens van
droom en werkelijkheid, misschien is
het een droom.
MIDDELBURG Vanaf 15 januari
kunnen de bewoners van de wijk
Nieuw Middelburg volksdansen leren
onder leiding van mevrouw Leduc en
mevrouw Schoe. De avonden zuOen
om de veertien dagen gehouden wor
den in het buurthuis aan de Nassau-
laan. Aanvang steeds om 19 30 uur. De
kosten voor deelname zijn laag gehou
den: voor f I,- per persoon kan men de
avonden bezoeken.
VLISSINGEN - „Tot en met nu" ia
de titel van de one-man-show. waar
mee Henk Elsink een toernee door
Nederland maakt en overal volle zalen
trekt Aanstaande vrijdag 17 januari
zal hij. op initiatief van hotel Britan
nia in Vlissingen optreden om ZO de
theaterzaal weer eens wa» nieuw leven
in te blazen
Hei repertoire van Henk Elsink omvat
een selectie aan liedjes, conferences en
sketsches. De cabarettier wordt door
zijn eigen ensemble van vyf musici
begeleid Toegangskaarten zyn ver
krijgbaar by Boekhandel Bikker, het
VVV kantoor te Vlissingen en Middel
burg en aan de receptie van hotel
Britannia De voorstelling begint om
20 00 uur
O '1. tccunat rscniciv
J A LIMBI RG
Antiquair, beedigd Tavaieuren Makelaar
Haven Zuid/ijde 14. tel. 01119 40<
INKOOi
TAXATIES
VtKKOOP
