Rabobank
CULTURELE DAG I V MIDDELBURG
RIJK—BLEIJENBERGH
de scheldebode
zceuw.se Ida >bank
Wandelen door een van de
mooiste plaatsen op Walcheren
SPAAR RENTE
TOT 9
9.95
14.95 NU5.95
12.95
6.25
1.99
„Stoepeschieters" kregen
officieel bestuur
LIMBURG ANTIEK
Foto Kringetje
Aanvulling
'over wonen'
is uk
Editie Middelburg e.o.
Editie Vlissingen
RUITER
24e jaargang no. 19
UITGAVE: DE STEM B.V. BREDA
WOENSDAG 8 MEI 1974
WIE REKENT KOOPT FORD
M. DE DREU EN CO
GRATIS
Drogisterij-Parfumerie-Schoonheidssalon
Samenwerking
De nieuwe Spectrum
encyclopedie
DICK SCHINKEL
Krekengebied
Haven Zuidzijde 14, tel. 01119 - 405
Brouwershaven
de scheldebode
m Informeer bij één
van de 35 vestigingen
op Walcheren van de
rfc bar* voor iedereen
ZEELAND WIL INTEGRATIE
VAN KUNSTZINNIGE VORMING
MIDDELBURG Vrijdag 3 mei is in
de Middelburgse schouwburg uitvoerig
gesproken over de kunstzinnige vor
ming in Zeeland. Dat gebeurde tijdens
de Culturele Dag, die door de Zeeuwse
Culturele Raad georganiseerd was rond
het thema „Naar integratie van de
kunstzinnige vorming in Zeeland". Een
70-tal deelnemers aan de dag afkom
stig uit allerlei terreinen van de kunst
zinnige vorming had als discussie
stuk een nota ontvangen, van de sectie
creativiteitsontwikkeling van de Cultu
rele Raad, waarin gepleit wordt voor
het onderbrengen van muzikale, beel
dende en dramatische vorming in één
centrale organisatie.
Voor een laatste „opwarmertje" zorg
de de discussieleider Maurice Koop
man, stafmedewerker van de Neder
landse Stichting voor Kunstzinnige
Vorming. „Het gaat goed met de
kunstzinnige vorming," aldus de heer
Koopman in zijn toespraak aan het
begin van de Culturele Dag, „de kunst
zinnige vorming is opgenomen in alle
soorten van onderwijs. Maar er wordt
toch altijd nog meer gepraat dan ge
daan doordat er een grote spraak
verwarring heerst op het gebied van de
kunstzinnige vorming". Volgens de
heer Koopman is creativiteit iets ge
heel anders dan kunstzinnige vorming:
„Creativiteit is een menselijke eigen-
Pittige gezins wagen.
Ruimte in overvloed 3'.
voor passagiers en bagage
Op maat v- <iw eisen,
uw budget.
ZUSTERSTRAAT 34,
MIDDELBURG.
TEL. 01180-12972
OFF. FORDDEALER.
INDUSTRIEWEG 1.
VLISSINGEN.
TEL. 01184-4632.
HOUBIGANT PRIMA PERSONENWEEG DESERT FLOWER
EAU DE TOILETTE SCHAAL van 19,95 HAND EN BODYLOTlOf
SPRAY ,n luxe kadoverpakking
Giote collectie
TIMEX HORLOGES
teeds
vanaf f 27,
GROTE FLACON
ESTORILZONNEBRAND
t.w.v 6,95 l)ij bestediny
van t 25, en meer
Grote saffari CARESSE SPRAY
BOODSCHAPPENTAS van f 7,25
in sorti kleuren
GROTE COLLECTIE
oitho|M'disch
voorgevormde
GEZONDHEIDS
SANDALEN
.Origineel STOPFLESJE
gevuld met drop
PAUL KRUGERSTR.61
VLISSINGEN
TEL. 2653
KANAALSTRAAT 65
O SOUBURG
TEL. 3164.
erschijnt wekelijks gratis «huis aan huis op geheel Walcheren, totaa
>plaqe 34.755, in 2 ec'ities:
OPLAGE 16.500
in de gemeenten Arnemuiden,
Domburg, Mariekerke, Middelburg
en Veere.
OPLAGE 18.255
in de .gemeenten Valkemsse,
Vlissingen en Westkapelle.
REDAKT1E: mevr. L.H. Wolterbeek- v.d. Vlerk. St. Kruislaan 8
Vlissingen, tel. 01184 - 6869 en mej. Inge v.d. Kooy. Koestraat 5
Middelburg, tel. 01180 - 7800. Bij geen gehoor beide telefoonnum
mers: 01600- 22341 (toestel 229).
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE: Vlissingen, Spuiplein 94
Postbus 73, Telefoon 01184 - 6830.
ADVERTENTIE AQUIS1T1E: J. v.d. Hoeven, Vlissingen, Spuiplein
94. tel. 01184-6830.
schap die tot uiting komt in iedere
vorm van gedrag. De ontwikkeling van
de creativiteit behoort dan ook niet
specifiek tot de kunstzinnige vorming.
Het is ook bepaald niet zo dat men bij
het bezig zijn met kunstzinnige mid
delen de creativiteit ontwikkelt. We
willen de creativiteit tegenwoordig te
veel als een nieuw soort heiligheid naar
ons toe halen." Naast dit verwarren
met elkaar van creativiteit eri kunstzin
nige vorming, bestaat er ook verschil
van mening over de vraag of het
amateurisme tot de kunstzinnige vor
ming behoort. Volgens de heer Koop
man is dit niet zo: „Bij de amateuris
tische kunstbeoefening gaat het uitslui
tend om het zich bekwamen in techni
sche vaardigheden: de scholing staat
centraal. Bij de kunstzinnige vorming
kan men omgaan met dezelfde kunst
zinnige middelen, maar het doel is dan
breder: centraal staat het proces van
bewustwording en van zelfrealisatie".
De afgelopen 15 jaar heeft de kunst
zinnige vorming verschillende fasen
doorlopen. De heer Koopman verdeelt
de ontwikkeling in drie gedeelten: In.
de eerste fase werden de mensen ge
confronteerd met Kunst. Er kwamen
allerlei activiteiten die een zo groot
mogelijk publiek in kennis moesten
stellen van verschillende soorten kunst
uitingen. Zo kwamen er speciale
school-toneelvoorstellingen, jeugd-
concerten, activiteiten in musea e.d. In
deze tijd stond de Kunst centraal. Na
deze periode kwam er een beweging
die niet meer de kunst, maar die de
mens centraal stelde. De kunst werd
gebruikt als middel om mensen te
vormen. In de laatste paar jaar heeft
deze beweging zich nog breder ontwik
keld: het gaat bij de kunstzinnige
vorming niet meer uitsluitend om de
persoonlijkheidsvorming maar ook om
de sociale bewustwording. Dit proces
kan tot een bepaalde politieke opstel
ling leiden.
De opvatting van de heer Koopman én
van de nota van de sectie creativiteits
ontwikkeling, nl. dat er een samenwer
king moet komen tussen alle organisa
ties die zich in Zeeland bezig houden
met de kunstzinnige vorming, werd
door de deelnemers aan de Culturele
Dag gevolgd. Er was echter verschil van
mening over de vraag wanneer die
integratie er moet komen en hoever de
samenwerking moet gaan Men was in
het algemeen wel van mening dat de
eigen identiteit niet teveel moet wor
den aangetast. Een aantal deelnemers
wilde de samenwerking beperken tot
een louter organisatorische: de Mu
ziekschool, het Zeeuws Instituut voor
Kunstzinnige Vorming en het Zeeuws
Centrum voor Amateurtoneel zouden
dan alleen voor administratieve en
andere papieren zaken bij elkaar ge
voegd worden maar wat het beleid
betreft een eigen weg blijven gaan. De
nota van de sectie creativiteitsontwik
keling stelt echter: „De verschillende
soorten van kunstzinnige vorming be
ogen in wezen hetzelfde, het zijn
verschillende invalspoorten voor het
ontwikkelen van de creatieve aspecten
van de mens. In de praktijk blijken ze
raakvlakken te hebben en blijkt het
ook ongewenst ze streng van elkaar te
onderscheiden. Dat geeft ook nadelen
voor de deelnemers die bij de allereers
te kennismaking dikwijls niet weten m
welke richting hun aanleg ligt. Hoe
meer kennismakingsmogelijkheden ze
hebben, hoe groter de kans dat zij de
goede keuze maken". Ook voor de
docenten ziet de nota bij samenwer
king grote voordelen: „Een docent
staat vaak op een eenmanspost, zeker
wanneer in het kleinschalige Zeeland
de kunstzinnige vorming vanuit drie
verschillende instellingen wordt gege
ven, en éénmansposten kunnen gemak
kelijk leiden tot eenzijdigheid Regel
matige confrontatie met aanverwante
sectoren, andere methodes en andere
ter inzage bij
Paul Krugerstraat 55
Vlissingen, tel. 2733.
PLLZlhR VAARTUIG
Verzekering wa v/a f 25,-,
wa en casco v/a f 20,- per
f 1000,-, no claimkorting
bij schadevrij varen, korting
bij lidm. watersportvereni
ging
C ARAVAN VERZ.
Rij caravan v/a f 30.-. sta
caravan v/a f 35.-. Gratis
repatriëringskosten schade
alarm service, huur ver
vangend vac. verbhjt.
REISVERZEKERING
V/a f 0,50 per persoon per
dag.
Assurantiekantoor
verzekeringen, hypotheken,
geldleningen.
01184 6437
opvattingen kunnen dit voorkomen en
wederzijds bevruchtend werken".
Volgens de nota komt de kunstzinnige
vorming het best tot zijn recht wan
neer het gebeurt zo dicht mogelijk bij
de mensen zelf, dat wil zeggen in de
wjjk, of in het dorp, wat betreft de
kinderen en voor de volwassenen als
het even kan in de eigen woonplaats.
Alleen voor bepaalde specialismen
waarvoor bijzondere voorzieningen
nodig zijn, vindt de nota het accepta
bel wanneer er wat verder gereisd moet
worden. De kunstzinnige vorming
hoort daarom ook thuis binnen het
beleid van de gemeentelijke overheden.
Om praktische redenen zou echter één
grote organisatie alle plaatselijke activi
teiten moeten overkoepelen. In de
verschillende plaatsen zouden dan
werkgroepen moeten komen die de
muzikale, de beeldende en de dramati
sche vorming plaatselijk stimuleren.
Deze werkgroepen en de taken die ze
toebedeeld zouden moeten krijgen verg
den van de deelnemers aan de Cultu
rele Dag de meeste aandacht Dal ligt
ook voor de hand want hiermee komt
men terecht in de praktijk van de
kunstzinnige vorming.
De deelnemers van de Culturele Dag
waren unaniem van mening dat men
bij het samenstellen van dergelijke
werkgroepen niet te veel moet zoeken
naar mensen die er formeel eigenlijk in
horen, maar meer naar enthousiaste
lieden waarvan verwacht kan worden
dat ze de zaak met plezier en toewij
ding, aan zullen pakken. Zo'n werk
groep moet wel het eigen beleid kun
nen bepalen, maar niet te veel te
maken moeten krijgen met allerlei
administratieve beslommeringen die
van vrijwilligers te veel tjjd opeisen.
Verder zou er begeleiding moeten ko
men door een professionele consulent
of zelfs door enkele consulenten. Door
verschillende deelnemers aan de dag
werd echter gewaarschuwd tegen te
veel professionele mensen: ze kunnen
de kracht van de vrijwilligers afrem
men.
De nostalgie viert hoogtij. De
hang naar het oude, naar vroe
ger heeft ons allemaal te pak
ken. Het is de reactie op deze
tijd waarin de technische ont
wikkelingen nog steeds hoogtij
vieren en waarin alles sneller en
effficienter moet. Als we de
kans krijgen iets mee te pakken
van dat vroeger, dan doen we
dal. Dan kunnen we lekker
wegdromen over de tijd dat het
allemaal wat rustiger en gemak
kelijker was. Maar ondertussen
laten we ons wel meeslepen.
Kijk maar naar Sas van Gent.
Die bijdetijdse gemeente gaat
een dijkje een nieuw wegdek
geven. Wetehd dat voorwerpen
van vroeger goud waard zijn
hebben ze daar het lumineuze
idee gekregen om de oude keien
van die dijk te koop aan te
bieden. Voor drie gulden per
vierkante meter. En jawel hoor
er is niet weinig belangstelling
voor. De mensen willen ze best
hebben om muurtjes te bouwen
en planiebakken. Die keien
moeten verdwijnen voor 'onze
snelheid want over keien hob
bel je voort en dat kan niet
meer.
Triest? Ja eigenlijk wel omdat
de dingen zo uit hun verband
gerukt worden. Die keien zijn
niet voor muurtjes in mooie
aangelegde tuintjes bedoeld,
maar om over te rijden. Ze
geven een weg net het mense
lijke dat asfalt niet heeft.
En zo is het ook met de melk
bussen Voor wie het nog niet
weet: Op Schouwen-Duiveland
en een eindje verder weg op
Goeree Overflakkee zijn hon
derden melkbussen nutteloos
Juist buiten Vlissingen ligt het kleine
dorpje Ritthem Het is een aardig stil
plaatsje met een Dorpsstraat met lin
den. een grote kerk met een scheef
gezakte toren en een oud soorj fort,
dat dateert uit de Middeleeuwen. Het
dorpje telt zo'n 500 inwoners en geen
bezoeker zou op het eerste gezicht
geloven, dat dit tot de oudste plaatsen
van Zeeland behoort.
Ritthem zou oorspronkelijk Yethem
of Tethem geheten hebben, dat boord
of zoom van het riet betekent. Onder
zoekingen van een Vlieberg in de
gemeente zouden ook hebben aange
toond dat hier omstreeks het jaar 1000
al mensen hebben gewoond. Of dit
juist is of niet. zeker is in ieder geval
dat het bekende fort Rammekens ook
al enkele eeuwen oud is. Het werd van
1547-1556 gebouwd op last van de
landvoogdes Aria van Hongarije, de
zuster van Karei de Vijfde
Het fort beheerste destijds de vaarweg
van de Schelde naar Middelburg, die
toen nog in Spaanse handen was.
Volgens de kroniekschrijvers was het
het voornaamste bolwerk van Walche
ren.
Ook in later jaren is het fort Ramme
kens uit strategisch oogpunt bezien
nog erg belangrijk. De Engelsen noem
den het „Gibraltar van het^Noorden",
omdat het omringd was door moeras
sen en daardoor vrijwel onneembaar.
In de eerste wereldoorlog had het fort
de laatste bezetting, maar toen van
Nederlanders. Na een tijd in gebruik te
zijn geweest als champignonkwekerij,
is het nu in handen van Staatsbos
beheer en is er in het voorportaal een
kleine expositie van opgezette vogels
en nesten van de vogelsoorten, die in
deze omgeving voorkomen, ingericht.
En dat zijn er heel wat. want achter
het fort ligt het krekengebied Ramme-
kenshoek. dat ontstaan is bij het dijk-
bombardement in 1944 Het ontstane
gat achter de dijk is met gedicht, maar
evenals bij Westkapelle en Veere ron
dom beplant met bos.
Fn in dit bos zijn tal van bos- en
watervogels, zoals lijsters en winter
koninkjes, maar ook bergeenden, kuit-
•enden, scholeksters enz. Verder ziet
nen in het bos vrij veel fazanten,
onijnen en patrijzen. Een deel van het
osgebied is vrij te betreden en vooral
n het voorjaar, wanneer alles weer
roen wordt, kan men er fijn wande-
:n.
r is nog een tweede mogelijkheid bij
'hem om te wandelen Niet in het
bos, maar langs de Westerschelde. Hier
voor rijdt men dóór het dorp richting
zeedijk. Men passeert dan een brugge
tje met witte leuningen en komt daar
na bij een splitsing juist voor een
dijkdoorgang. Hier rechtsalslaan Dn is
een doodlopende weg mei de fraaie
naam de Schonewaardinweg Aan het
einde van deze met prachtige bomen
beplante weg de auto parkeren Het
klaphekje passeren en de dijk ovei-
steken.
Hier heeft men een magnifiek uitzicht
over de Westerschelde met rechts het
zicht op VLISSINGEN EN LINKS
HET INDUSTRIEGEBIED VAN Vlis-
singen-Oost. Aan de voet van de zee
dijk is een breed wandeltalud Links
aanhoudend komt men na 1,5 kilome
ter weer uit bij het fort Rammekens.
Men kan dan terug wandelen over de
onverharde weg door de polder tuist
vóór het fort. In totaal heeft deze
wandeling een lengte van zo'n 2,5
kilometer
geworden. Tweehonderd kleine
veeboeren zijn gedwongen om
hun melkvee weg te doen.
Waarom Omdat er geen plaats
meer is voor hen. Omdai de
enige melkcuöperatie die op die
eilanden de melk ophaalt geen
melkbussen meer wil hebben.
De boeren moesten allemaal
grote tanks aanschaffen, waarin
de melk gekoeld dagen lang
bewaard kan blijven. De melk-
coöperatie hoeft nu niet meer
elke dag te komen. Dat is effi
ciënter. Maar de kleine veehou
ders die geen duizenden guldens
hadden om zo 'n installatie aan
te schaffen, moestel wel mooi
met hun melki'ee ophouden.
Want hun melk wordt niet meer
opgehaald. De melkcoöperatie
heeft een monopoliepositie en
ze kan beslissen war ze wil. De
boerderijen worden zonder
beesten steeds minder boerde
rijen, de boerderijen worden
zonder melkbussen steeds min
der boerderijen.
Melkbussen zijn nutteloos ge
worden, terwijl het toch heel
goede gebruiksvoorwerpen zijn.
Zometeen staan ze alleen nog
maar decoratief te wezen met
een grote bos droogbloemen
naast de open haard. Triest? Ja
want in melkbussen hoort
melk. Op boerderijen horen
beesten. De boeren willen ken
nelijk wel. maar ze kunnen in
hun eentje ook niets doen. Mis
schien ligt hier een taak voor
stichtingen als het Zeeuws
Landschap om ook eens op dit
soort landschapsvernielingen te
letten.
AUT0VIKZEKIRIN6
Onderstaande premies r\a twee scha
devriie jaren.
catalogus ambtenaren
waarde wa we atlr.
6000 207 1 53 400
7000 210 167 436
8000 213 170 46p
9000 213 170 477
10000 223 190 510
solide maatschappijen; goede service,
gratis groene kaart
Assurantiekantoor
DICK SCHINKEL
VERZEKERINGEN. HYPO
THEKEM, GELDLENING
EN.
01184 - 6437.
voor
leica
en
leicaf lex
kom
kijken en
vragen
foto b'i
harry verschuren bv
oosterhout
^middslbijr^ oo»t»rh»l
nian
lelde
SOUBURG - Nu de woelige carnavals-
tijd voorbij is heeft de carnavalsvereni
ging „De Stoepeschieters" eindelijk de
tijd gekregen om een officiële vereni
ging te gaan vormen In de plaats van
het tol nu toe steeds voorlopige be
stuur werd een vast bestuur gekozen.
De eerste daad van het nieuwe bestuur
bestond uit het vaststelen van de
contributie: f 12,50 p.p. en f 25,- per
gezin (met kinderen) Hiervoor krijgen
de leden twee avonden met gratis
toegang aangeboden. Aan het huishou
delijk reglement en de statuten wordt
nog gewerkt.
MIDDELBURG - De sectie wijncul
tuur van de Zeeuwse Culturele Raad
heeft onlangs de eerste aanvulling op
de map „Over wonen" uitgebracht
Evenals de map zelf zijn de aanvullin
gen interessant voor iedereen die zich
maar enigszins interesseert voor het
wonen en de manieren waarop dat kan
gebeuren.
De map bevat ipformatie over bouw
plannen van architecten die afwijken
van het geijkte, kranten- en tijdschrif
tenartikelen over bouwen en wonen,
informatie over lectuur en adressen
waar men voor allerlei zaken op du
gebied terecht kan Dal de map in
Zeeland goed is aangeslagen wordt wel
bewezen dooi het feit. dal de eerste
oplaag geheel is uitgeput De recente
aanvulling bevat o.a informatie over
het Kasbah-project van Piet Blom te
Hengelo, verschillende artikelen over
stadsvernieuwing (Delft, Deventer.
Zwolle), kleur en fantasie in een be-
tonstad (La grande Bome, Fr en ovei
inspraak en inspraakprocedures
Informatie over de map „Over wonen'
geeft de Culturele Raad. Dam
Middelburg
O.A ZEEUWSE PR EN I EN
J. A. LIMBURG
Antiquair, beëdigd Taxateur en Makelaar
INKOOP
TAXATIES
VERKOOP
VLISSINGEN De winnaar van De
Scheldebode de afgelopen week is: de
heer C. Houlhaan, Seisweg 52, Middel
burg.
Wellicht bent u deze week de gelukki
ge, loop dan even binnen aan ons
kantoor Spuistraat 94 te Vlissingen.
De gulle gevers zijn Banketbakkerij
Eaber, Badhuisstraat 28. de' bekende
kwaiileitsiaart Slagerii De Vries. Wal-
straai 1/2 pond bietstuk Vishandel E
de Muijnck jr Oude Markt 11. een kilo
gebakken vis uit de zaterdagreciame
Drogisterij Luitwieler. Lange /.elke 80.
een luxe flacon badschuim Smith
Kaas. marktkraam, een pond kaas naar
keuze. Slagerij Oosterom, Walstraat
100, 300 gram vleeswaren, 't Goud
doppertje, Walstraat. waardebon van
f5,-. Bnllenspecialist Tiiroe. Wal
straat 81 kamerthermometer.
Drankemmporl Jan Duimel. Hermes-
weg 23, Vlissingen, ties sherry t.w.v.
f 3,95. Annikes Cafetaria, Betje Wolf-
plein, twee broodjes Annikes met kof
fie Fa Van de Viiver. radio en t.v.,
Kanaalstraat 12, Oost-Souburg, I maal
gratis batterijen vooi transistorradio.
Midget-golfbaan Delta. Burg van Woel-
derenlaan. Vlissingen gratis speelronde
en 2 consumpties Moeke's lunchroom,
Nieuwendijk 51. Vlissingen. bon voor
2 pannekoeken plus kottie voor z
personen Chemische Wasserij Popu
lair, Groene Woud 55. Vlissingen,
gratis reinigen van een japon. De No-
tenkraam vrndagmarkt 1 pond pinda's.
De dropspecialist vrijdagmarkt, 1/2
pond drop naar keuze. Beens-ktwis,
vrijdagmarkt. 2 pakken koffie Douwe
Egberts ol Van Nelle.
