Een ziek politiek systeem
Winkel
centra
j Uw juwelier is geschenken-1
i specialist bij uitstek!
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
Meester Veswijk zet door
38STE JAARGANG
No. 24
19 NOVEMBER 1971
ook aan huis fe ontbieden
REDACTEUK ADMINISTRATEUR
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
de scheldebode
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 2,15 per kwartaal
Franco per post f 4,40 per halfjaar
Advertentieprijs 1-25 mm f 4,50, verder 18 cent per mm
Excl. 4 B.T.W.
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
Verschijnt des vrijdags
UITGAVE
DRUKKERIJ F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
Het heeft nogal wat deinig veroor
zaakt toen Z.K.H. Prins Bemhard in een
interview als zijn mening verkondigde
dat ons huidige demokratisch systeem
er de oorzaak van is dat er te weinig
daden uit de bus komen en we wellicht
beter deden een regering een tweejari
ge volmacht tot handelen te geven, om
daarna het gevoerde beleid te bediskus-
siëren. Zoiets mag de prins, als lid van
het koninklijk huis, niet in het openbaar
zeggen. In onze om inspraak en steeds
meer demokratisering roepende poli
tieke samenleving zijn de leden van het
koninklijk huis de enigen die dit demo
kratisch principe wordt onthouden. Wat
zij zeggen valt onder de ministeriële
verantwoordelijkheid en hun mening
moet dus door de regering gedekt kun
nen worden. En de regering was over
deze uitspraak van de prins niet ge
raadpleegd
Neen, helemaal demokratisch is ons
politieke systeem bepaald niet. Iedere
andere Nederlander mag zeggen en
schrijven wat hij wil, maar die enkelen
daar in Soestdijk en Lage Vuursche mo
gen dat niet. Alleen omdat zij het sym
bool van onze nationale eenheid, hoe be
trekkelijk ook, vertegenlwoordigen. Hoe
veel goeds zij ook voor het land doen,
politiek gesproken zijn zij monddood.
Echt demokratisch zijn is moeilijk.
Maar goed, het is dan toch gezegd,
door een gezaghebbend iemand, dat er
z.i. met ons politiek systeem iets mis is.
En al wie geen, kamerlid of partijbe
stuurder is, zal dat in stilte wel met de
prins eens zijn. Het parlement en ook
de provinciale staten en de gemeente
raden zijn praatcolleges welker leden
over het algemeen -en begrijpelijk
over te weinig deskundigheid in de be
stuurlijke zaken beschikken om veel tot
verbetering ervan te kunnen bijdragen.
De huidige snelle ontwikkeling van de
maatschappij brengt zovele problemen
met zich, dat alleen zeer deskundigen de
gang van zaken kunnen overzien en
aangeven wat en hoe het best te hande
len. Wat het rijk moet doen omvat het
grootste bedrijf in den lande, met het
grootste aantal werknemers en het
grootste aantal afnemers.
Om in en met zo'n gigantisch bedrijf
efficiënt te kunnen werken is een top
van beslissingnemers nodig, beschikkend
over ter zake kundige adviseurs, die in
staat moet zijn het uitgebalanceerde be
sluit zo spoedig mogelijk tot uitvoering
te brengen. Wanneer nu parlement, sta
ten of gemeenteraden daar in hun niet
of althans mindere deskundigheid doch
hoofdzakelijk uit politieke geëngageerd
heid nogeens dagenlang over gaan de
batteren veranderingen voorstellen
waarvan zij meestenijds al weten dat ze
door de meerderheid niet aanvaard zul
len worden, dan veroorzaken zij alleen
maar een duur oponthoud. De vérande-
ringen die worden voorgesteld zijn
meestal meer ingegeven uit politieke
motieven, bedoelen een bepaalde aan
hang te bevoordelen, dan op het alge
meen belang gericht.
En daarnaast zijn er dan de honder
den vragen die kamerleden aan minis
ters stellen, over dingen die in het land
gebeurden of niet gebeurden, over din
gen die in andere landen plaatsvinden,
over dingen die men ook te weten kan
komen door even bij een betreffende mi
nister of hoofdambtenaar persoonlijk te
informeren doch wat men in het open
baar dóet om er politieke munt uit te
slaan.
Parlement noch staten of gemeentera
den werken efficiënt. De leden ervan
verliezen de grote lijnen uit het oog,
omdat zij zich concentreren op politiek
aanzien en winst. Het is hun goed recht
om over het te voeren beleid te praten,
het te kritiseren. Maar dat kan, zoals
de prins dacht, ook eens per twee jaar,
desnoods eens per jaar. Zelfs beter, want
dan zijn de volksvertegenwoordigers wel
genoodzaakt alleen de grote lijnen onder
de loupe te nemen en al dat gehakketak
over uitgewezen buitenlanders, over wat
hier en daar is gezegd of geschreven en
de tientallen andere kleine zaken buiten
de openbare parlementaire uren te be
spreken. Maar dan is er voor vele afge
vaardigden minder persoonlijke eer te
behalen. Dat is een faktor die ook mee
spreekt. Men belooft of zweert bij de
intrede wel dat men de belangen van het
land, de provincie, de gemeente, naar
beste kunnen zal helpen behartigen,
maar helaas gaan partij- en persoonlijke
belangen daarbij zo'n hartig woordje
meespreken, dat het algemeen belang er
vaak iets door in de verdrukking komt.
Dat is de grote ziekte van ons politiek
systeem. Een zieke demokratie, omdat
men te perfektionistisch wil zijn, teveel
kleine belangen openbaar wil bespreken
uit welbewust partij of persoonlijk be
lang.
Wanneer we deze toestand handhaven,
wordt ons systeem steeds zieker. Er is
de laatste jaren een steeds toenemen van
het praten, praten en nogeens praten
te konstateren. Met het gevolg dat er te
weinig konkreets gebeurt, in een maat
schappij die om daden en snel handelen
schreeuwt. Het is of men al wie bestuurt
met steeds groter argwaan beziet en
kritiseert, alleen om de kritiek, om zich
zelf te laten horen, om deskundigheid,
gewichtigheid voor te wenden. Als men
eens besefte hoe armzalig de debatten
vaak aandoen. Maar aan politiek doen
is óók een bedrijf. Helaas.
H. v. WERMESKERKEN
(Nadruk verboden).
POPULAIR ECONOMISCH
COMMENTAAR DOOR
DRS. A. VAN M3ERLO
Er is de laatste jaren bijzonder veel
nadruk gelegd op de bouw van winkél-
centra. Zowel de buurtcentra als de wijk
centra komen overal als paddestoelen
uit de grond. Daar zijn goede doelma
tige centra bij maar er zijn er ook te
vinden die veel te duur zijn om rendabel
te worden. Het kriterium voor de bouw
van die centra was de laatste jaren veel
al niet meer te vinden in de behoefte
van de konsument maar meer in de be
hoeften van projektbureaus en gemeen
tebesturen om hun. status-gedachten uit
te leven. Elke burgervader en veel kol
leges van B. en W., die zich zelf respek-
teerden, hadden de bouw van een win
kelcentrum in gedachten of uitvoering.
In de praktijk blijkt nu dat een aantal
van die winkelcentra niet voldoen. De
staatssekretaris van Econ. Zaken noem
de in een redevoering het getal van 12.
Hij voegde er aan toe dat de konsumen-
ten er blijkbaar de voorkeur aan geven
om in een fabriekshal in een weiland
hun inkopen te doen wanneer zij daar
prijsvoordeel kunnen behalen. Hij vond
dat er aan de struktuur van het detail
handelsapparaat veel mankeerde. Het
zal er nu wel op uit draaien dat in de
naaste toekomst winkelcentra met gro
te voorzichtigheid worden gebouwd.
Het komt ons voor dat een detailhan
delapparaat zo efficient mogelijk moet
funktioneren. Als we voornemens zijn de
opkomst van verbruiksmarkten zoveel
mogelijk te dwarsbomen dan maken we
twee fouten. In de eerste plaats maken
we dan de belangen van een doelmatige
distributie ondergeschikt aan die van
bouwers en stedebouwkundigen. Dat is
al teveel gebeurd. Vervolgens werken
we de inflatie in de hand omdat de prij
zen hoger komen te liggen dan noodza
kelijk is. Door verkeerde ingrepen kun
nen we de ontwikkeling van het econo
misch leven toch niet tegenhouden.
LAGER EN LAGER
Grote Duitse Concerns als Bayer,
Volskwagen en Siemens hebben in de
laatste tijd hun ongerustheid geuit over
de toekomst van het economisch leven.
Twee Nederlandse gezanten hebben zich
daar nu bij aangesloten, de Kon. Shell
en Hoogovens. Over Philips hoeven wij
voorlopig niet te praten. Het gaat er zo
slecht dat uiterst kieskeurige financiers
als het beleggingsfonds Robeco er hun
geld niet meer aan durven toevertrou
wen. Als het zo wankel is bij de grote
concerns, hoeven we ons niet af te vra
gen hoe het bij de midden- en klein be
drijven is. De concerns staan immers
bekend om hun efficiente bedrijfsvoering
en op de doelmatige bedrijfsvoering zijn
de looneisen afgestemd. De voorzitter
van een van de middenstandscentrales
liet zich in een redevoering ontvallen dat
tienduizend bedrijven zich op de rand
van een faillissement bevinden. De ont
slagaanvragen, die met tientallen tege
lijk zijn begonnen, worden nu al in veel
vouden van honderd geteld. Het is in
derdaad als een sneeuwbaleffekt, waar
bij wij moeten bedenken dat deze pas is
beginnen te rollen.
Wij moeten er rekening mee houden
dat in Nederland het economisch kli
maat sneller zal afkoelen dan in de ons
omringende landen. Niet alleen ligt ons
percentage van dienstverlening in het
centrum van Europa hoog maar daar
naast dienën wij met onze jonge indu
strie in veel gevallen als toeleverings
bedrijf voor het buitenland, met name
voor west-Duitsland. Het zakenleven in
de Bondsrepubliek zal er heus voor zor
gen dat de landgenoten het langst aan
het werk blijven. Wij verwachten der
halve dat die bedrijven het langste ge
zond zullen blijven die zich in hun or
derportefeuille hebben laten leiden door
een eigen beleid en niet op de gunst der
tijden zijn gaan drijven. Wij hopen dat
de ijverige werknemers en werkgevers,
die zich niet door hoogkonjunktuur heb
ben laten misleiden in een gestage kon-
tinuïteit door het dieptepunt van de re
cessie zullen laveren. De overigen zullen
snel uit de markt raken, want de lijn
der konjunktuur komt op steeds lager
niveau. Men volge de beurs maar.
NUCHTER BLIJVEN
Er werd de laatste jaren fel geklaagd
over onvoldoende bouw vooral in de
goedkopere woningsektor. De klachten
HELICON
PRISMA
CERTINA
Klassiek dameshorloge In
moderne lijnen.
In chroom
In doublé
HORLOGER
JUWELIER
OPTICIEN
Herenhorloge met datum. Dameshorloge met 14 karaat
Exclusief model. Chroom met gouder, kast 262,-
stalen bodem 115,—
129,-
,o en stalen bodem
Jjg In doublé
TELEFOON (01102) 1223
DIJKWELSESTRAAT 22
KAPELLE - BIEZELINGE
Vrijdags tot 9 uur geopend.
jr
zijn steeds geweest dat de aannemers
veel te veel geld konden verdienen met
het bouwen voor industrie en handel,
terwijl er daarnaast een hoogkonjunk
tuur bestond in het bouwen van bunga
lows en andere luxe woningen voor de
hogere inkomensklassen. Daarnaast zijn
er duizenden bouwvakarbeiders naar
west-Duitsland getrokken omdat daar
de lonen hoger zijn en er bijzonder veel
verdiend kon worden met het maken
van overuren.
Even waait er een koude wind over
onze economie of de gehele bouwwereld
staat al aan de klaagmuren van het
Binnenhof in Den Haag. Men verwacht
20.000 werklozen in het bouwbedrijf voor
1972. Daarbij moet duidelijk ge
steld worden dat een deel van die ar
beidsreserve wordt veroorzaakt door te
rugkomst van arbeidskrachten uit het
buitenland. Vervolgens loopt de bouw
van industriële opdrachten nu snel te
rug. Bij teruglopende konjunktuur zal
ook de bouw van luxe woningen wel in
de knel komen. Dat betekent dat er dus
straks mensen beschikbaar zullen zijn
voor de echte volkswoningbouw. Men
heeft in de komende jaren de kans om
het woningprobleem dan met man en
macht te bestrijden. Het is een kwestie
van goed organiseren en van het vra
gen van redelijke prijzen.
Het zou best nog eens kunnen zijn dat
het bouwen van een woning in de ko
mende jaren nog eens weer een betaal
bare zaak wordt voor de gewone man.
Doo:r de eindelijk optredende konkur-
rentie en een behoorlijk werktempo zal
dan blijken of cje bouwprijzen een rede
lijk niveau hadden. Wordt er nu al zo
vers chr ikk el ij k alarm geslagen omdat
er geen werk is of komen de overmatige
winsten en al te dwaze lonen in gevaar
Als dat laatste het geval is groeien wij
naar normale verhoudingen. Laten wij
voorlopig nuchter blijven.
(Nadruk verboden)
NIEUW KANTOOR EN MAGAZIJN
FIRMA J. A. WESTSTRATE ZONEN
MIDDELBURG Maandagmorgen
heeft de architect A. van Loo te Middel
burg, voor rekening van de fa. J. A.
Weststrate Zonen aanbesteed het
bouwen van kantoren en magazijn aan
de Dampoortweg (klein Industrieterrein)
te Middelburg. Het betreft hier de bouw
van Zeelands grootste magazijn van pa
pier en verpakkingsmaterialen, waarvan
de grootste afmeting ca. 22 x 25 x 3%
meter bedraagt; de terreingrootte is on
geveer 1120 m2.
Ingeschreven werd als volgt: aanne
mingsbedrijf Fraanje N.V. te Lewedorp
128.735; fa. L de Jong, Vüssingen
137.500; fa. J. Jobse en Zn., Veere
141.800, fa. J. Adriaanse en Zn., Mid
delburg 148.175, A. Poelman en Zonen
N.V. te Ritthem 148.250, alles excl.
B.T.W.
VOOR BOEKEN OP ELK GEBIED:
BOEKHANDEL VAN DER PEYL!
door
GERRIT FRANSEN
49)
„En bij alles, wat we doen," voegt hij
er aan toe, „moeten we in de eerste
plaats aan de ons toevertrouwde kinde
ren denken. En die moeten nu nodig
naar binnen."
Als de bestuursleden buiten lopen en
nog even omkijken, terwijl de laatste
kinderen de school betreden, zegt de se-
kretaris: „Dat zit wel goed met Veswijk.
We hadden het slechter kunnen treffen."
Evert Veswijk heeft nu de zesde klas.
Eigenlijk had hij de situatie willen laten
zoals hij was. Uiteindelijk kom ik toch
een keer in de hoogste klas. Maar in dit
opzicht was Steenbeek onverbiddellijk
,jJij bent nu hoofd, en op deze school
heeft het hoofd altijd de hoogste klas
gehad. Daar wordt niet over gerede
neerd."
Dinie is erg trots op haar man. Een
en dertig jaar en nu al hoofd van zo'n
grote school. Ze heeft het thuis, bij haar
ouders, in geuren en kleuren verteld.
Want Evert heeft een paar dagen na
zijn officiële installatie als hoofd, de
leerkrachten uitgenodigd en dat werd
een bizonder leuke avond. Dinie heeft
zich kostelijk vermaakt, want de drie
onderwijzeressen konden meedoen .Toen
'heeft ze gezien en ervaren, hoe popu
lair haar man ook onder het personeel
van de school is. Hartverwarmend vond
ze het.
De ouders van Dinie verheugen zich
mede over de promotie. Sellema verze
kert voor de zoveelste keer: „Altijd ge
weten, dat Evert de maarschalkstaf in
zijn ransel had. Een schoonzoon om trots
op te zijn."
Evert zelf blijft de eenvoudige onder
wijzer, die er weliswaar in zijn klas
goed de wind er onder heeft, maar op
zijn tijd een gepast grapje kan hebben.
En zelf ook wel eens een stuntje uit
haalt. Niet wetende, dat zodoende zijn
populariteit ook onder de kinderen stijgt.
Aan de andere kant beseft hij terde
ge, welk een grote verantwoording er
nu op zijn schouders rust. En hij weet
ook, dat hij het niet alleen zal kunnen.
Daarvoor heeft hij Gods hulp nodig en
daarom vraagt hij dan ook bij het begin
van elke dag.
De inspecteur, die wegens ziekte ver
hinderd was aanwezig te zijn bij Everts
installatie, heeft de school bezocht en
hem gelukgewenst. En hem van zijn
medewerking verzekerd. „Deze school
heeft nu een goede naam, meneer Ves
wijk. Houdt het zo, dan zijn we allemaal
tevreden."
Met Dinie is hij op bezoek geweest bij
Van Bragen. En daar is hij geschrokken.
Het vroegere hoofd heeft hem gefelici
teerd. „Machtig, Evert, dat jij m'n op
volger werd. Dat is voor mij een hele
geruststelling. Doe iedereen de groeten;
ik wip wel eens een keertje aan."
Met gemengde gevoelens keren Evert
en Dinie huiswaarts. „Je ziet de man
achteruitgaan," zegt Evert somber. Bei
den weten ze, welke kwaal hardnekkig
woekert in het langzaam uitterende
lichaam van het vroegere schoolhoofd,
maar ze vermijden de naam te noemen.
Op school brengt Evert verslag uit.
„Gaan jullie hem ook eens opzoeken,
lui," vraagt hij. „De man was zo blij,
dat hij me zag. Iedereen zijn hartelijke
groeten."
„Woensdagmiddag ga ik naar hem
toe," besluit Lydia Tommessen. „Dat is
toch wel het minste, wat ik nog doen
kan."
Mevrouw Van Bragen is verhuisd. Ze
heeft nabij het rusthuis een woning kun
nen huren. Weliswaar veel kleiner dan
het „meestershuis", maar wat heeft zij,
als vrouw alleen, nog nodig? En ze be
spaart zodoende ook iedere keer de reis
kosten. Wat niemand weet is, dat Wel-
lebaard verscheidene malen een enve
lop met inhoud in de brievenbus van
het meestershuis heeft gestopt. Hoe zou
mevrouw Van Bragen al die extra on
kosten hebben kunnen bekostigen?"
Het meestershuis staat nu leeg. En op
een avond is het weer Coops, die Evert
een bezoek brengt. Hij kan haast wel
met zekerheid veronderstellen, dat zijn
reis ditmaal te vergeefs zal zijp. Want
Evert en Dinie hebben een modem huis,
van alle gemakken van deze tijd voor
zien. En wie zou aan willen ruilen voor
het oude meestershuis?
Evert krijgt de schrik van z'n leven,
als Coops zo langs zijn neus weg ter
sprake brengt, dat de hoofdonderwijzer
in het meestershuis naast de school be
hoort te wonen. Evert kent immers de
woning? Hoe vaak is hij er niet binnen
geweest? Zeker, het was er gezellig,
want mevrouw Van Bragen wist sfeer te
scheppen. Doch als je zo'n mooi huis
hebt als dit, ga je toch niet verhuizen
naar een woning, die even oud is als de
school
Het schoolbestuur zit er eigenlijk een
beetje mee. Enerzijds weten ze het: 'tls
oud. Goed, er zijn in de loop der jaren
heel wat voorzieningen getroffen. Er
zijn grotere ramen in gekomen, er is
een badkamer aangelegd en zelfs cen
trale verwarming. De tuin is gemoder
niseerd en wordt op kosten van het
schoolbestuur onderhouden, omdat Van
Bragen niet van tuinieren hield. De keu
ken werd helemaal opnieuw ingericht en
de hoge kamers kregen allemaal een
lager plafond. Ziet er binnen redelijk
uit, van buiten is duidelijk te zien, dat
het huis een halve eeuw oud is. Vooral
dat antieke rieten dak bederft alles.
Evert is blij, dat Dinie net niet thuis
is. Die is een uurtje naar haar vroegere
collega, mevrouw Tollebrink. Hoewel
Tollebrink nergens aan doet en voor een
tikkeltje rood wordt versleten, heeft Di
nie de vriendschap met de vroegere kan
tinejuf van haar bedrijf aangehouden.
Evert heeft één keer heel voorzichtige
bedenkingen geopperd, hetgeen Dinie
verstoord deed opmerken: „We hebben
jarenlang goed met elkaar overweg ge
kund. Zelf heb je nota bene gezegd, dat
er op Tollebrink eigenlijk niets is aan
te merken en nu Alie met hem getrouwd
is, zou je willen, dat ik er wegbleef?
De mensen moeten dan maar denken,
wat ze willen, maar af en toe ga ik er
eens heen en af en toe nodig ik haar uit.
(Wordt vervolgd)
