CÉ)
OUDHEIDKUNDE ONDER WATER
Afwentelingsprijs
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
Met RAAD en DAAD
Meester Veswijk zet door
38STE JAARGANG
No. 18
8 OKTOBER 1971
ook aan huis te ontbieden
LAND- EN TUINBOUW
de scheldebode
REDACTEUH I ADMINISTRATEUR
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling ƒ2,15 per kwartaal
Franco per post 4,40 per halfjaar
Advertentieprijs 1-25 mm 4,50, verder 18 cent per mm
Excl. 4 B.T.W.
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
Verschijnt des vrijdags
UITGAVE
DRUKKERIJ F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N V
MIDDELLANDE ZEE VERBERGT NOG VELE GEHEIMEN
Wie aan archelologie denkt, ziet
meestal in zijn gedachten mannen in tro-
penkleding aan het graven in een on
herbergzame streek van de wereld. En
terecht, want een groot deel van onze
kennis over verdwenen volken en nun
leefwijzen is afkomstig van opgegraven
resten uit lang vervlogen tijden. Toch
bestaan er ook andere vormen van oud
heidkundig onderzoek, en een van de
beste vindplaatsen is de Middellandse
Zee, waar sinds een halve eeuw regel
matig belangrijke kunstvoorwerpen wor
den opgehaald.
SPONZENVISSERS WILDEN
VONDST GEHEIM HOUDEN
In het begin van onze eeuw werd er
in de Middellandse Zee nog veel naar
sponzen gevist, waarbij men gebruik
maakte van de ouderwetse zware duiker
pakken, die men meestal tweedehands
op de kop tikte. Dit bedrijf vond ook
plaats in de Golf van Tunesië, in de na
bijheid van het plaatsje Madhia. Nu lag
deze plaats niet al te gunstig, want men
moest meer dan veertig meter duiken
voor men de tamelijk vlakke zeebodem
bereikte. Toch werd er hier gevist om
dat vele andere tot dan gekozen plaat
sen bijna leeggevist waren.
De eerste keer dat duikers afdaalden
vonden zij in plaats van sponzen vreem
de cilinders, dicht begroeid met algen
en schelpdieren. Toen ze een gedeelte
van zo'n cilinder schoonmakten, bleek
die tot hun niet geringe verbazing uit
marmer te bestaan. Later gingen meer
duikers mee naar beneden, en zij vonden
een talloze verzameling kunstvoorwer
pen en bewerkte stenen. De mannen be
sloten de vondsten geheim te houden en
hun schatten zo voordelig mogelijk te
verkopen.
Griekse kunst
In Tunis werd een paar dagen later
alarm geslagen, en de direkteur van
het Oudheidkundig museum trok er op
uit, om in een bazar zogenaamde Griek
se kunstvoorwerpen, die daar verkocht
zouden worden, eens nader te gaan be
zien.
Tot zijn verwondering bleken de be
richten Inderdaad juist te zijn, en zo
kwam hij op het spoor van de sponzen-
vissers, die de vondst deden.
Men rustte een expeditie uit naar de
plaats waar de vissers him ontdekking
deden, en deze trof een wonderlijk mooie
verzameling Griekse en Romeinse beel
den aan die eenmaal schoongemaakt lie
ten. zien hoe goed hun makers de beeld
houwkunst beheersten.
Toch werd er een fout gemaakt tij
dens het onderzoek want in him enthou
siasme trokken de archeologen het
scheepswrak, waaruit de beelden en
voorwerpen ofkomstig waren, bijna he
lemaal uit elkaar.
Gouden kom
Toch was deze historisch zeer belang
rijke vondst eigenlijk niet de eerste,
want al veel eerder had men eens een
gouden kom in de sleepnetten van vis
sers opgehaald, en ook een bronzen kop,
die voor een klein bedrag aan een ama
teur-archeoloog verkocht werd. Ook
weet men nog van een zak munten, die
uiteraard bij toeval in de netten terecht
kwam, maar men heeft achteraf nooit
de juiste vindplaatsen vast kunnen stel
len.
Nu de archeologen echter eenmaal op
het spoor van dit onderzees museum
waren, werden er meer vondsten m de
Middellandse Zee gedaan, en men haal
de vaak onbeschadigde beelden op,
waarvan er één beeld van Zeus, thans
staat opgesteld in de hal van hei: ge
bouw van de U.N.O. Inmiddels kreeg
men meer ervaring met dit werk, en
men kon de bodem beter en vooral ge
makkelijker gaan onderzoeken. Hiertoe
droeg ook het gebruik van de aqua-long
veel bij, die de onhandige duikerpakken,
waarmee men niet erg lang diep onder
water kon werken, ging vervangen. De
duikers kregen door het gebruik hier
van veel meer bewegingsvrijheid. Toch
is de toepassing van deze aqua-long niet
geheel zonder gevaar, want net is nood
zakelijk dat men de beschikking heeft
over een drukhamer, waar de duiker
weer kan wennen aan de druk boven
water, omdat een te snel stijgen, door
het grote drukverschil, nadt'ig voor de
duikers kan zijn.
Havens gevonden
De moderne duikmethoden waren ook
van veel belang toen men ging trachten
de oude afmetingen van havensteden,
die ooit aan de kust van de Middellandse
Zee in de grijze oudheid hadden gelegen
vast te stellen.
Met behulp van luchtfoto's, die duide
lijk aangaven, waar de dammen en an
dere havenwerken geweest moesten zijn,
ging men weer zoeken, en al spoedig
kon men verrassende mededelingen
doen. Het bleek dat er 'n heel ingenieus
systeem was aangelegd, om verzandin
gen te voorkomen.
Het laatste woord over deze vorm van
archeologie is nog lang niet gesproken,
en het laatste stuk is nog lang niet op
gehaald, maar toch is het verheugend,
dat een zo jonge methode voor oudheid
kundig onderzoek al zoveel resultaat
heeft gehad. (Nadruk verboden)
POPULAIR ECONOMISCH COMMEN
TAAR DOOR DRS. A. VAN M3ERLO
Nu de regering een uitgebreid pakket
van verzwaarde lasten presenteert als
antwoord op de overbestedingsdrang
staat iedereen al te duwen om de extra
lasten op anderen te schuiven.
Bij het onderwijs krijsen de universi
teiten en studenten. De vertegenwoor
digers van deze groepen hebben leren
spreken en schrijven. Het regent der
halve nota's, ingezonden stukken en pro
clamaties op de werktafel van minister
De Brauw. Ook de wegenbouwers heb
ben al van zich laten horen. Zij wijzen
erop dat een vertraagde bouw van we
gen tot verkeersverstopping zal leiden.
De afwentelingsprijs 1971 zal echter
beslist toevallen aan voorzitter ter Hei
de van het N.V.V. Hij wil nog wel ie
dereen kompensatie geven voor de prijs
stijging maar als werkelijke inkomens
verbetering moet er volgens hem een
vast bedrag komen. Het lijkt er dan op
alsof iedereen evenveel krijgt, maar de
heer Ter Heide heeft niet het monopolie
van de rekenkunst. Anderen zullen hem
voorrekenen dat van de vaste toeslag
het grootste deel in de staatskas ver
dwijnt voor hen die een hoger inkomen
genieten. Bovendien heeft het vaste be
drag ook een inflatie-effekt. Beter be
taalde groepen gaan er dus in wezen op
achteruit, terwijl het merendeel van Ter
Heide's ledenbestand op de inkomens
rozen gaat zitten. Bovendien speelt het
N.V.V. nog voor regering want als deze
vakcentrale zijn zin niet krijgt, zal zij
via loondruk 's lands economie wel ver
der in de puree duwen. Een fraaie geste
waaruit veel medewerking blijkt om dit
land uit de financiële nood te helpen.
Jammer voor het plan ter Heide dat
hij de categorale bonden niet aan een
touwtje heeft. Die zullen hem wel van
repliek dienen. Daarnaast zouden met
name de overheid, de gemeenten en an
dere lichamen met vaste inkomenscha
len wel zeer in het nadeel komen met
de voorziening van beter personeel. In
de hogere inkomenslasten bestaan veel
vrije sektoren, die noch door de heer
Ter Heide noch door de overheid in de
hand gehouden kunnen worden. Men wil
de toch van vakbondszijde vrije loons-
vorming
DURE SCHOOLGEBOUWEN
In het bezuinigingsplan van de rege
ring wordt er nog al diep ingegrepen
in de onderwijssektor. Zo is men voor
nemens het aantal wekelijkse lesuren
bij het voortgezet onderwijs terug ie
draaien van 32 naar 30 uur per week.
Als men erover nadenkt hoeveel zorg
en kosten er sinds 1968 besteed zijn aan
de bouw van evenwichtige onderwijsbe-
sluiten, dan moet men zich afvragen of
er niet een eenvoudiger bezuinigingsweg
had moeten worden gekozen. Met deze
oplossing worden de leerlingen het meest
getroffen. Aangezien die voor het groot
ste deel nog niet naar de stembus gaan,
leek deze keuze voor de regering het
minst kostbaar in stemmen.
Over de oplossing zelf kan gezegd
worden dat hiermee eaanzienlijke ruimte
in de scholen vrij komt. Vele scholen
zullen in de toekomst hun lessen wel in
vier dagen kunnen geven. Dan staan er
honderden schoolgebouwen niet alleen
meer in het lange weekeinde Teeg, maar
ook nog een extra, dus 3 van de 7 week
dagen plus 12 weken in de schoolvakan
ties.
Vanzelfsprekend zou men die gebou
wen in ruime mate kunnen benutten voor
kursussen op allerlei niveau en ook voor
het vormingswerk aan de leerplichtvrije
jeugd. Als het maar zo vanzelfsprekend
was. De schoolgebouwen worden beheerd
door de schoolbesturen. Deze vinden het
bij monde van hun direkteuren en zelfs
him concierges maar lastig dat er an
deren dan het eigen schoolvolkje de ge
bouwen gebruiken. Daar kunnen kompli-
katies aan vast zitten. En daarom „durft
men de verantwoordelijkheid" voor een
ruimer gebruik niet te aanvaarden.
Als nu de Tweede Kamer eens de
moed had bij de wet te regelen dat de
door het rijk gesubsidieerde gebouwen
voor het gehele onderwijs ten dienste
staan dan zouden wij miljarden aan
bouwkosten kunnen sparen en eindelijk
eens tot een doeltreffend gebruik van dit
deel van 's rijks financiën geraken.
ZACHTE HEELMEESTERS
Om ruimte te krijgen voor inkomens
verbetering ten behoeve van bejaarden
en gehandicapten is de regering voorne
mens met ingang van januari a.s. de
kinderbijslag voor het eerste en tweede
kind niet verder te verhogen. De rege
ring vraagt eerst advies hierover aan
de Sociaal-Economische Raad.
Het is reeds lang geen geheim meer
dat men wil trachten het sociaal beleidt
te herzien door afschaffing van kinder
bijslag voor het eerste kind. Dat moet
eGhter zonder politieke pijn gaan en men
begint dus met verhoging achterwege
te laten. Met het oog op de inflatie is
dat al een verlaging.
Ziende naar het toekomstig beleid zou
men als tweede stap mogen verwachten
dat de kinderbijslag voor het eerste kind
zou worden verminderd totdat men ten
slotte op het nulpunt belandt. Inplaats
daarvan gaat deregering nu ook de
kinderbijslag voor het tweede kind aan
tasten.
Evenmin als de vorige regering kent
dit kabinet een vaste beleidslijn. Men
heeft maar één gedachte, n.l. zodanige
verschuiving in lasten tot stand te bren
gen dat iedereen rustig blijft en zich
niemand wezenlijk zal ergeren. Het ge
volg is o.i. eerder dat iedereen zich er
gert over dit financieel gedraai om de
hete brei. Wij hopen dat regeringspar
tijen en oppositie dit kabinet met een
duidelijk plan ïaten komen over de te
verwachten sociale voorzieningen van de
toekomst. Deze voorzieningen hebben
nieveau bereikt waarbij vergroting van
het verzekeringspakket andere vitale
onderdelen van een welvaartsbeleid moe
ten schaden. Dat moet ons volk duide
lijk worden gemaakt en het is doelma
tiger dit met harde maatregelen te doen
dan te proberen als zachte heelmeesters
op te treden. Want die maken stinkende
wonden. Niet alleen sociaal en econo
misch maar vooral ook politiek.
(Nadruk verboden)
Prisma GT
edelstaal herenhorloge,
chronograaf, waterdicht,
sportief model ook In
chroom en doublé v.a.
159,-
HORLOGER
JUWELIER
OPTICIEN
TELEFOON (01102) 1223
DIJKWELSESTRAAT 22
KAPELLE - BIEZELINGE
Vrijdags tot 9 uur geopend.
REGEREN IS VOORUITZIEN
„Regeren is vooruitzien", leert ons 'n
bekend gezegde. Dit geldt ook voor de
bemesting van grasland.
Het volgend voorjaar moet men weer
kunnen beschikken over voldoende gras
van goede kwaliteit. De bemesting heeft
een sterke invloed op de hoeveelheid en
kwaliteit. Vooral de basisbemesting met
Thomasmeel en kalizout speelt hierbij
een grote rol.
De botanische samenstelling van het
grasland wordt bij een juiste basisbe-
^AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA*
MET RAAD EN DAAD
In verband met sterk gestegen kosten
voor beantwoording van vragen in onze
rubriek „Met Raad en Daad" zullen we
deze met ingang van 1 november moe
ten beëindigen.
Nu nog lopende vragen zullen we
zoveel als mogelijk is, afwerken. Een
gedeelte echter zal niet meer beant
woord kunnen worden.
^AAAAAAA^AA^V^^^^VWAVW»
mesting gunstig beïnvloed. Hierdoor
worit niet alleen de kwaliteit van het
grasland sterk verbeterd, maar tevens
de smakelijkheid verhoogd.
In de praktijk blijkt vaak dat in het
voorjaar alle werkzaamheden „op el
kaar" komen. Daarom is net plezierig
dat de basisbemesting met fosfoszuur
en kali reeds in het najaar kan worden
gestrooid, waardoor tevens het grasbe
stand sterker de winter ingaat. In het
voorjaar kan de stikstof dan eerder
worden gegeven met alle voordelen hier
van. Een prettige bijkomstigheid is ver
der dat de meststoffen in 't najaar goed
koper zijn dan in het voorjaar.
Geeft men op grasland de basisbe
mesting van Thomasmeel en kalizout
dan ook in het najaar, dan heeft niet
alleen een landbouwkundig, maar ook
een economisch voordeel. Men kan ook
gebruik maken van het thans sterk in
de belangstelling staande produkt ge
korreld Thomasmeelkali. Dit produkt is
samengesteld uit het gewone Thomas
meel en kalizout.
Een najaarsbemesting op grasland is
dus zeker de overweging waard, want
zij levert direkt voordeel op.
Stekken. Kunt u mij zeggen hoe ik
een Geranium en een Kaaps viooltje
moet stekken?
Het stekken van een Geranium (Pe
largonium zonale).
De beste tijd is juli-augustus of vroeg
in het voorjaar. U neemt daarvoor goed
ontwikkelde scheuten van ca. 10 cm,
waarvan u de onderste bladeren ver
wijdert. De stek moet precies onder een
bladoog gesneden worden en moet eerst
even drogen voor ze in een zanderig
mengsel gestoken wordt (ca. 2 cm diep)
waar ze vrij gemakkelijk wortels vormt.
Het stekken van een Kaaps viooltje
(aintpaulia iontha). Dit gebeurt d.m.v.
bladstekken. Hiervoor neemt u een vol
groeid blad met een kort steeltje van de
moederplant af en zet het tot aan de
bladvoet in een potje met zanderige aar
de. Groeistof bevordert de wortelvor-
ming. Het stekje moet u met een hoesje
afdekken. De meeste kans van slagen
hebben we tussen half juni en septem
ber bij een temperatuur van 20-22 gra
den C.
Hertshoorn. Ik heb een hertshoorn
met 2 jonge scheuten onderaan. Kan ik
die er afhalen ja of nee?
Het is goed mogelijk de jonge scheu
ten van een hertshoornvaren er af te
halen. Dit kan gebeuren zodra de plan
ten een redelijk formaat hebben en dan
voldoende wortels. Het oppotten dient te
geschieden in speciaal voor Platyceriums
in de handel verkrijgbare grondmengsels
Of wanneer u dit mengsel zelf wilt
klaarmaken, het volgende door elkaar
mengen: oude beukenbosgrond, varen
wortel en gehakt veenmos, waardoor u
nog wat oude koemest mengt. Onder in
de pot moet een laag potscherven ge
daan worden.
door
GERRIT FRANSEN
43)
Het is bijna tien uur, als de defini
tieve uitslag bekend is. Behalve Coops
en Wellebaard zijn Pelsma en Topper
gekozen. Voorts de postdirecteur Van
den Brom en twee minder bekende boe
ren. Maar allemaal betrekkelijk jonge
mensen.
De nieuwe bstuursleden worden uit
genodigd aan de bestuurstafel te komen
zitten. Bosseveld heet ze hartelijk wel
kom en dankt namens hen de ouders
voor het vertrouwen, dat ze in deze
mensen hebben gesteld. Dan eindigt hij
met gebed en ieder verlaat de zaal. Al
leen de kersverse bestuurders blijven
nog even om de funkties te verdelen.
De volgende morgen weten de zeven
leerkrachten, dat Coops voorzitter is en
Topper sekretaris. Terwijl Wellebaard
de penningen zal beheren.
Dat het nieuwe bestuur aktief is, be
wijst wel het feit, dat hij meteen na de
dag zijner verkiezing een bijeenkomst
uitschrijft, waarbij alle leerkrachten
worden uitgenodigd aanwezig te zijn.
Lydia Tommessen leest het briefje en
knikt. „Die weten van opschieten, dat
mag ik wel. Nou, jongens, schrijf je
verlanglijstje alvast maar, gaan we het
samen indienen. Hebben ze hun hele zit
tingsperiode wel werk."
De kennismakingsbijeenkomst met het
nieuwe bestuur verloopt in uitstekende
verstandhouding. Coops blijkt in zijn vo
rige woonplaats ook in het schoolbe
stuur gezeten te hebben, dus hij beschikt
over de nodige vervaring.
Alle zeven genodigden hebben een
aantal wensen. De sekretaris neemt ze
welwillend in ontvangst en de voorzitter
verzekert met nadruk, dat er serieuze
aandacht aan zal worden besteed. „En
als ik dit ook namens mijn medebestuur
ders zeg, dan betekent dit, dat we het
allemaal ernstig menen. De bedoeling is,
dat we samen zo vruchtbaar mogelijk
zullen samenwerken in het belang onzer
school en kinderen."
Er wordt nog wat gebabbeld en nadat
het nieuwe bestuur nogmaals de verze
kering heeft gegeven, dat alle wensen
de volle aandacht zullen hebben, is de
bijeenkomst afgelopen.
Evert heeft goede moed. Nieuwe be
zems vegen schoon. Misschien heeft het
nog zijn nut, dat Van Bragen na de ou
deravond de portefeuillekwestie heeft
gesteld.
HOOFDSTUK 19
De oude boerin is halstarrig
December gaat voorbij. Er zijn ad
vertenties geplaatst en er zijn twee nieu
we leerkrachten benoemd. De nieuwe juf
komt uit de omtrek en heeft een autoo
tje, zodat ze dagelijks op en neer kan
reizen. De nieuwe onderwijzer is jong
en pas getrouwd. Hij krijgt een nieuw
bouw huis. Dat heeft heel wat voeten
in de aarde gehad, voor het zover was,
maar Coops, de voorzitter is niet iemand-
die zich met een kluitje in het riet laat
sturen. Hij heeft bij de burgemeester net
zo lang gepraat, tot deze toegaf. En
Coops voegde er tevens aan toe, dat hij
binnenkort met een reeks verlangens zal
aankomen bij de raad.
Met medewerking van de Inspekteur
van het Lager Onderwijs weet Coops het
voor elkaar te krijgen, dat de school
wordt afgekeurd. De hoogste prioriteit
zal verleend moeten worden voor de
bouw van 'n nieuwe school. Coops heeft
zijn blik laten vallen op een stuk grond
aan de rand van het dorp, tegen het
bos aan. Daar moet de nieuwe school
komen; daar en nergens anders. Maar
de burgemeester wil er niet van horen.
Het gemeentebestuur heeft een heel an
dere bestemming voor deze grond, na
melijk klein-industrie. Allemaal goed en
wel, maar dan er dok wel een school bij.
Als het niet gaat, zoals hij wil, scha
kelt- Coops, in overleg met Van Bragen
de pers in. Hij nodigt de redakties van
een aantal kranten in de omgeving uit
voor een persconferentie en neemt ze op
de diverse gebreken, de ouderwetse we's
zonder waterspoeling, de slechte verlich
ting, de kolenkachels, de kleine ramen,
de ouderwetse banken en de slechte ac-
comodatie.
Er worden foto's gemaakt en de pers
mensen schrijven ijverig.
Het resultaat is verrassend. De kran
ten wijden grote artikelen aan de ouder
wetse school in Dalewoud. Eén blad
noemt het dorp „een achtergebleven ge
bied". Een andere krant laakt de laks
heid van het gemeentebestuur. Een der
de schrijft: „Het gebouw zou voor een
dierenasyl nog afgekeurd worden, maar
dagelijks krijgen er een kleine driehon
derd kinderen les."
Burgemeester Scholvers is woest, als
hij de kranten op zijn bureau krijgt en
de bloemlezing heeft doorgenomen. Zelf
oud-journalist zijnde weet hij, hoe iets
nog zwarter gemaakt kan worden als
het al is. Hij ontbiedt het dagelijks be
stuur van de school en de heren Coops,
Topper en Wellebaard gaan met Van
Bragen naar het gemeentehuis, waar 3
verbolgen mannen, in casu de burger
vader met zijn beide wethouders, met
niets goed voorspellende blikken de be
zoekers aankijken.
Er vallen harde woorden. De burge
meester betoogt: het is, als er sprake is
van schuld, niet de onze, maar die van
het vorige schoolbestuur. Waarom is uie
in de afgelopen jaren niet wat meer
voortvarend geweest? Dan zou er mis
schien nu een nieuwe school hebben
gestaan. Maar Coops heeft in de notulen
geneusd en ze meegenomen. Hij citeert
enkele aantekeningen, welke m de loop
der jaren zijn gemaakt. En die liegen
er beslist niet om. Uit alles blijkt, dat
moge het vorige bestuur al fouten
gemaakt hebben de gemeente er zich
ook vaak met een jantje-van-leiden van-
gemaakt heeft.
Als iedereen stoom afgeblazen heeft,
komt men wat tot elkaar. Een aantal
noodvoorzieningen zal worden getroffen,
want je gaat natuurlijk zo weinig mo
gelijk goed geld naar kwaad geld gooien
En verder zal de burgemeester in Den
Haag op aandringen, dat zo spoedig mo
gelijk de vergunning voor de nieuwbouw
zal worden gegeven.
