ïMmn
M
Zwemmende
kleuters
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
Meester Veswijk zet door
38STE JAARGANG
No. 15
17 SEPTEMBER 1971
i
u..
de scheldebode
REDACTEUh ADMINISTRATEUR s
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 2,15 per kwartaal
Franco per post 4,40 per halfjaar
Advertentieprijs 1-25 mm f 4,50, verder 18 cent per mm
Excl. 4 B.T.W.
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
Verschijnt des vrijdags
UITGAVE
DRUKKERIJ F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
dan vooruitzien op lange termijn, wil
men liever op die verzekeringspremie
bezuinigen dan op iets waar men nu of
volgend jaar van zou kunnen genieten.
We kunnen voorlopig niet alles meer
wat we graag gedaan zouden zien. We
zullen moeten kiezen of delen tussen de
vele zaken die onze welvaart en ons wel
zijn beheersen. We zijn 'n beetje te roy
aal geweest, hebben ie lang gedacht dat
we dit en ook dat nog wel konden be
talen en dus konden eisen. We hebben
met fikse loonsverhogingen de boel duur
der gemaakt en er een feest mee ge
vierd op korte termijn. We hebben van
alles en nog wat flink gesubsidieerd om
alles en iedereen maar in onze welvaart
te laten delen en het feest mee te kun
nen vieren. Maar het eindje draagt de
lasten. Ons royale denken van de laat
ste zes jaren noopt ons nu om toch wat
in te binden met onze uitgaven en wat
meer te betalen om althans het meest
noodzakelijke te kunnen volvoeren.
In ons aller belang is het te hopen,
dat deze regering nu eens minder op
haar politiek gezicht let en meer durf
zal tonen om het economisch belang van
het land in het oog te houden. Is het wel
zo belangrijk om de eigen partij met
mooie praatjes en fluwelen handschoe
nen groot te houden. Zouden er nu niet
eens politici durven te zijn die het lands
belang stellen boven dat van de partij?
Die moed zullen we in de komende jaren
eigenlijk hard nodig hebben.
H. v. WERMESKERKEN
(Nadruk verboden)
UIT DE HOGESCHOOL VAN DE
WETENSCHAP
Ex-rokers.
Waarom worden ex-rokers zo dik
Omdat, naar een recent onderzoek, de
ze meer caloriëen tot zich kunnen ne
men in verband met het herstel van het
metabolisch of stofwisselingsevenwicht.
Proeven, die vijf artsen uit Philadelphia
onlangs hebben verricht met vrijwilli
gers, die dagelijks gemiddeld 28 siga
retten rookten en zich bereid hebben
verklaard gedurende de proefnemingen
niet te roken hebben uitgewezen dat de
proefpersonen prompt gemiddeld met 6
pond aankwamen. Slechts één van de
zeven die in deze ontweningstijd bijzon
der veel aan lichaamsoefeningen deed,
behield zijn oude gewicht. Allereerst
konden onderzoekers een verlangzaming
vaststellen van het ritme van het hele
organisme gedurende de rookpauze. De
mensen verbruikten minder zuurstof en
dienovereenkomstig vertraagde zich de
vertering resp. stofwisseling. Dit zou
tenminste voor een deel de gewichtsver
meerdering verklaren. Vóór de proef
hadden de rokers 283 milliliter zuurstof
per minuut nodig, gedurende derook-
pauze 260 milliliter (d.i. een daling van
23 ml. of van ongeveer 9%). De hart
slag nam met 3 slagen per minuut af.
Ook het colciumgehalte in het bloed on
derging wijzigingen en het eiwitgebon
den jodium (te weinig jodium geeft
krop) werd in kleinere hoeveelheden als
vóór de test "aangetroffen.
Koolmonoxide.
Een laatste woord over koolmonoxide
of kolendamp als onderdeel van uitlaat
gassen. Uit een onderzoek van het Insti-
tut für Meteorologie und Geophysik van
de universiteit van Frankfurt is geble
ken, dat in hetstadsgebied van Frank-
furt/Main dagelijks ongeveer 800 ton(!)
van dit extreem giftige gas over de om
geving wordt verspreid. Het koolmon-
oxidegehalte hangt sterk af van het
deel van de dag. 's Nachts ligt dit om
en nabij 3-4 p.p.m. (3-4 deeltjes kool
monoxide per miljoen luchtdeeltjes) om
in de morgen bij het op gang komen
van het verkeer te stijgen tot 17 p.p.m.
(zeer hoog gehalte). Tegen de avond
bereikt het een maximum van 20 p.p.m.
Het jaargemiddelde ligt bij 16 p.p.m.,
het hóógstee maandgemiddelde bij 22
p.p.m. en het hoogste uurgemiddelde bij
49 p.p.m.! Dit alles wil zeggen, dat de
luchtverontreiniging in Frankfort ver
gelijkbaar is geworden met die van de
hierom beruchte steden Chicago en Los
Angeles.
Ionen.
De maan bezit zoals bekend geen
dampkring, maar het is niet mogelijk,
dat de maanbodem wel gassen herbergt
die eventueel vrij gemaakt kunnen wor
den door de inslag van een meteoriet
(z.g. zwerfsteen, samengesteld uit ijzer
en nikkel of uit silicaten) of door een
maanbeving. Een verband hiertussen
zou van groot belang zijn voor de maan-
kunde. Misschien kunnen wij er wel
achter komen, sinds met de landingen
van de Apollo's 13 en 14, gasopsporings-
apparaten achterr zijn gelaten. Hoewel
deze instrumenten reeds ettelijke keren
gassen hebben geregistreerd, was er
toch maar één geval bij dat samenviel
met een maanschok. Dat was in april
j.l. Daarenboven hebben de apparaten
vreemde" ionen (elektrisch geladen
atomen of atoomgroepen) met atoom
gewichten variërend van 16-23 gere-
streerd. Hieronder zouden best water
moleculen met een atoomgewicht van
18 kunnen zijn, maar omdat de maan
helemaal geen water kent moeten de
opgetekende ionen wel afkomstig zijn
van de LM of maanlandinggestel.
Olifanten.
Buss en Estes van de New York Zoo
logical Society zijn onlangs er achter
gekomen dat olifanten niet uit boosheid
of opgewondenheid met hun enorme
flaporen klapperen, maar omdat ze het
erg warm hebben. In hun oorschelpen
zetelt namelijk een capillair stelsel (een
enorm netwerk van slagadertjes en ul
trafijne bloedvaten, capillairen geheten)
dat dank zij zijn poreuze" en vliesach
tig dunne struktuur de lichaamswarmte
door de ontelbare poriën (microscopisch
kleine openingen) naar buiten pleegt te
lozen om zo de juiste afgepastee reaktie
te geven op de ïitte van zijn tropische
omgeving. Bij regenachtig of winderig
weer houden ze de oren stevig tegen het
lichaam gedrukt en wordt er niet of
nagenoeg niet met de flaporen geklap
perd. Ziehier het antwoord op de vraag
waarom olifanten met hun oren waaie
ren en hoe ze hun warmtehuishouding
regelen. (Nadruk verboden)
'v« bi Ik
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UIT SLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", MARKT 19, KRUININGEN
met bgsluiting van een postzegel van 25 cent voor doorzending van uw brief
YVy willen u met deze adviezen zo goed mogelijk van dienst zyn en geven
zo mogeljjk advies op elke vraag. Wij kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
„Meerderjarig is men als de volle leef
tijd van 21 jaren is bereikt, als men
vóór het bereiken- van die leeftijd in het
huwelijk is getreden of meerderjarig is
verklaard." En er is niet van bekend,
wanneer ook de meerderjarigheidsleef
tijd zou worden verlaagd.
Benny Goodman. Kunt u mij in
lichtingen verstrekken over het werk
van Benny Goodman, hetgeen hij op de
plaat heeft vastgelegd? En graag ook
de uitgever met adres.
Op het ogenblik worden vele platen
van Benny Goodman door verschillende
maatschappijen uitgebracht. Wij willen
echter volstaan met het adres van de
bekendsten: 1 C.B.S./Artona, Kruisstr.
8, Haarlem en Philips/Phonogram, Dren-
testr. 11, Amsterdam Buitenveldert, tel.
020-440888. Bij deze maatschappijen
kimt u tevens alle gewenste informatie
verkrijgen.
Beroepen. Kunt u mij een lijst ver
strekken van alle in Nederland bestaan
de beroepen en de daarbij gesteld mini
male eisen? Wellicht is er een brochure
of boek waarin dit staat vermeld?
Inderdaad zijn er brochures en boe
ken die over dit onderwerp worden uit
gegeven. Dit zijn dan n.l. uitgaven van
het ministerie van onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, Nieuwe Uitleg 1,
Den Haag, tel. 070-185090 toest. 500.
Wij kunnen u niet beter raden, dan u
met dit Ministerie in verbinding te stel
len. U wordt dan zo uitvoerig mogelijk
geïnformeerd.
Gebroeders Brouwer. Ik heb een
langspeelplaat van de trompettisten
gebroeders Brouwer die erg goed is.
Kunt u mij hun adres geven of een
adres waar ik terecht kan?
Wij adviseren u zich te wenden tot
Dureco, Sloterdijk, Amsterdam, tel. 020-
160324.
Open Het Dorp. Wij zouden graag
weten hoeveel geld de aktie „Open Het
Dorp" heeft opgebracht.
Van de „Stichting Het Dorp", Heye-
noordseweg 150, Arnhem, 085-452820,
kregen wij de mededeling dat deze aktie
2 miljoen gulden^ heeft opgebracht.
Vitamine K. -
zit vitamine K?
In welke produktèn
Het vitamine K komt voor in groen
ten en lever en K2 in rottend vismeel.
Behalve deze in de natuur voorkomende
zijn er nog een aantal synthetisch be
reide K3, K4 en K5, die dezelfde wer
king hebben. Het vitamine is o.a. nodig
om het blcedstollen te bewerkstelligen.
Onder normale omstandigheden zorgt
de darmflora (darmbakteriën) voor vol
doende produktie van deze stoffen.
Meerderjarigheid. Wanneer wordt
meerderjarigheidsleeftijd op 18 jaar ge
steld?
De verlaging van de leeftijd voor
stemgerechtigden van 21 tot 18 jaar
houdt niet in, dat de geldende bepalin
gen t.a.v. de meerderjarigheid zijn of
worden gewijzigd, die als volgt luiden:
KUNNEN ZICHZELF REDDEN
Op welke leeftijd kan een kind al le
ren zwemmen Dat kan eigenlijk op
veel jongere leeftijd dan menigeen wel
denkt.
Natuurlijk, de kleintjes zijn speels, ze
zien het belang van de zwemkunst niet
erg in en daarom kan het weieens wat
langer duren. Op 6-jarige leeftijd gaat
het zeker, dat is onlangs bewezen in een
belangrijk experiment bij jonge kinderen
De meeste kinderen kunnen ongetwij
feld al op de kleuterleeftijd leren zwem
men, als er maar iemand is die tijd en
geduld genoeg heeft om het hen bij te
brengen. Om te beginnen zal er daar
voor een zwembad in de buurt moeten
zijn en dat is iets waaraan het helaas
in veel plaatsen op het platteland nog
steeds ontbreekt. Vervolgens zal er een
zweminstrukteur moeten zijn, die bereid
is om ook aan zeer jonge kinderen les
te geven, daaraan kan het ook nog ont
breken.
MET MOEDER NAAR HET
ZWEMBAD
Ouders die het belang hiervan inzien,
kunnen dit onderricht oök zelf ter hand
nemen en daar is zelfs iets voor te zeg
gen, omdat het dan spelenderwijs kan
plaatshebben.
Moeder kan er heel best een gewoonte
van maken geregeld met haar kleuter
naar het zwembad te gaan. In het aller-
ondiepste gedeelte wordt er dan de eer
ste tijd eens lekker gestapt en gespat.
De meeste kinderen blijken dol op
water te zijn, vooral als er iets te spe
len valt met een bal, met een opblaas-
MOED TOT BEZUINIGEN
We staan nu dicht bij de derde dins
dag in september, opening van het par
lementaire jaar, aanbieding van de
rijksbegroting aan de staten-generaal.
Het moment dus waarop wij officieel
zullen vernemen welk begrotingstekort
gedekt moet worden, door enerzijds be
zuinigingen, anderzijds toch ook enige
verzwaring van belasting, nog. afgezien
van dienstverleningen door de overheid
die duurder zullen worden. Een tekort
bovendien, niet alleen voor 1972 maar
ook nog over 19.71, dat veel groter zal
blijken te zijn dan bij de kabinetsforma
tie deze zomer werd gedacht, ja zelfs
nog ver zal uitstijgen boven het laatst
genoemde bedrag van drie miljard en
de vier miljard zal naderen.
De vorige regering heeft het niet aan
gedurfd om drastisch het mes te zetten
in de uitgaven. Het had er kennelijk al
les op gezet, dat kabinet De Jong, om
zijn vierjarige ambtsperiode te kunnen
uitdienen en heeft daarom politiek zo
voorzichtig gemanouvreerd, zo de kool
en de geit trachten te sparen, zo de ver
wachte uitgaven ook doen uitgeven, dat
de nieuwe regering nu ook nog gecon
fronteerd werd met een sterk vergroot
tekort over het lopende jaar, waarvoor
dit kabinet niet de verantwoording
heeft gedragen.
door
GERRIT FRANSEN
40)
Mevrouw Broeks heeft hem een keer op
heterdaad betrapt en het gevolg was,
dat Ohris mevrouw Broeks heeft uitge
maakt voor iets, dat ik niet kan herha
len. Laten we vaststellen, dat het een
der meest onterende scheldenwoorden is.
Mevrouw Broeks heeft dit natuurlijk
niet genomen en de jongen naar huis
gestuurd. Öm een lang verhaal kort te
maken: mevrouw Broeks wenst de jon
gen niet meer terug te nemen in haar
klas en heeft de ouders geadviseerd hun
zoon naar een andere school te zenden.
Bijvoorbeeld in de stad. Dat heeft de
heer Bijvank geweigerd. Hij heeft ons
mede in zijn kwaliteit als bestuurslid,
min of meer gedwongen de jongen te
rug te nemen. Om geen schandaal te
baar beest of een plankje: daar kunnen
ze tijden zoet mee zijn.
Met vader
Na een poosje komt de wil om ook te
kunnen zwemmen af en toe naar voren
Dan is de tijd gekomen om het kind,
drijvend op een rubber bandje, de eerste
zwembewegingen te laten maken. Even
tueel is hier ook een taak weggelegd
voor de vaders. Wij denken daarbij aan
de vrije zaterdag, waarop veel mannen
toch niet goed weten hoe ze die met
goed fatsoen door moeten komen.
Verder heben wij in ons land heel veel
bijzonder jonge oma's, die dol op hun
kleinkind zijn, maar die niet goed weten
hoe ze ze bezig moeten houden. Mis
schien ligt hier voor hen een zeer nut
tige bezigheid. Vanzelfsprekend is het
begeleidende familielid bij deze uitstap
jes zelf ook in badpak en in het water
om in geval van nood dadelijk te kunnen
'ingrijpen. Deze volwassene dient zelf
natuurlijk te kunnen zwemmen!
Is het nodig om apart te vermelden
dat de kleuter in kwestie geen ogenblik
uit het oog mag worden verloren? Er
zijn er die plotseling een duik in het
diepe willen nemen
De volwassene die met zo'n kleintje
naar het „kikkerbad" gaat, kan zich
niet veroorloven om met andéren
praatjes over het weer te maken, want
hij of zij moet voortdurend goed blijven
opletten.
Zelf niet ziek
Wie zo een kind de zwemkunst leert
en het daarmee de mogelijkheid geeft
aan de voortdurend loerende verdrinks-
dood in ons waterrijk land te ontsnap
pen, moet er goed op toezien zelf geen
reumatiek op te lopen. Zoiets kan licht
gebeuren als we lang en vaak in een
badpak langs de kant zitten of staan.
Een flinke handdoek en een droog twee
de badpak kunnen goede diensten be
wijzen. (Nadruk verboden)
Van welke kant men het nu ook
bekijkt, er zal bezuinigd moeten worden.
Enkelei ministers hebben ireeds laten
doorschemeren waar er op hun terrein
klappen zullen vallen, hetgeen natuur
lijk reeds tot ach en wee geroep en pro
testerende stemmen aanleiding heeft ge
geven. traks zullen we nog meer en
gespecificeerder vernemen tot welk fi
nanciële ingrepen de regering meent te
moeten overgaan. Dat zal voor vele be
trokkenen een slag betekenen, er zullen
mensen werkeloos door worden, uitge
stippelde plannen zullen langer op ver
wezenlijking moeten wachten.
De oppositie zal de regering met hoon
overladen. Maar ook die oppositie zou,
ware zij tot regeren geroepen, tegen
dezelfde tekorten aankijken en moeten
trachten die te dekken. Maar, die oppo
sitie heeft van het volk geen mandaat
gekregen om te kunnen regeren, zij kan
in de huidige omstandigheden geen al
ternatieve regering bieden die op een
meerderheid kan bouwen. Haar kritiek,
haar andere zienswijze op de plannen
tot dekking van het tekort, bieden wei
nig kans om door de meerderheid van
de door ons volk gekozen vertegenwoor
digers als beter aanvaard te worden.
Bezuinigingsmaatregelen zijn altijd
impopulair. Men doet er niemand een
genoegen mee. En als men al overtuigd
is van de noodzaak, dan meent de een
dat we het beste op dit en de ander dat
we beter op dat kunnen bezuinigen. Dan
zijn, om eens wat te noemen, velen ge
neigd om te zeggen: bezuinig maar op
de defensie, want dat is iets waar we
niet direkt resultaat van zien, waarvan
men hoopt dat het nooit tot daden be
hoeft te komen. Een aangezien kort
zichtigheid velen meer aangeboren is
verwekken, heb ik hem zolang in mijn
klas genomen, omdat mevrouw Broeks
mijns inziens terecht, want dit is nu
een prestigekwestie geworden gewei
gerd heeft hem in haar klas op te ne
men. Met de ouderavond in het zicht
was het een kwestie van enkele dagen.
Doch nu stel ik mede namens mijn men
sen de portefeuillekwestie: Genoemde
jongen verdwijnt terstond van deze
school. Onder geen enkele voorwaarde
wens noch ik, noch mevrouw Broeks
hem weer te zien. En zo neen, dan bie
den mevrouw Broeks en ik ons ontslag
aan en vragen met onmiddellijke in
gang buitengewoon verlof. Tevens zal ik
dan morgenochtend de inspecteur van
de bestaande situatie op de hoogte stel
len."
Het is even stil op het podium, waar
de izeven bestuursleden zitten en de
leerkrachten. Als het op stemmen uit
loopt, kunnen die staken, want Bijvank
zelf zal zeker niet meestemmen. Evert
wist wel, dat er moeilijkheden waren
met dat jong van Bijvank, maar dat het
zo erg was, hoort hij eerst nu. En dat
is ook het geval bij de andere leerkrach
ten. Ze zitten allemaal min of meer ver
bluft te kijken.
Voor zes van de zeven bestuursleden
is de situatie ineens erg moeilijk. Bij
vank is een van de meest vooraanstaan
de ingezetenen van Dalewoud. Boven
dien is hij behalve schoolbestuurslid ook
kerkvoogd en heeft in vrijwel iedere
standsorganisatie een Vinger in de pap.
Hij is voorzittter van de Boerenleenbank
van de Coöperatieve Aan- en Verkoop
vereniging, van de K.I.-vereniging, van
het Stamboek en nog enkele andere ver
enigingen. Hij is raadslid en staat zelfs
op de kandidatenlijst voor de Provincia
le Staten.
Terwijl Van Bragen zijn uitgegane
pijp in brand £uigt, zitten de anderen
na te denken. Want het schoolhoofd
heeft min of meer het mes gezet op de
kelen der schoolbestuurders. Dit is niet
enkel een prestigekwestie geworden, het
is gewoon een ultimatum. En wat moet
er van de school worden, als morgen
Van Bragen en mevrouw Broeks weg
blijven? Dan zitten we met twee vaka-
tures en bovendien zonder hoofd.
Voorzitter Bosseveld verbreekt de
langzamerhand pijnlijk wordende stilte.
„Ik verzoek de dames en heren leer
krachten tijdelijk deze zaal te verlaten,
zodat wij over deze kwestie overleg kun
nen plegen."
Dat kunnen de juffrouwen en mee
sters begrijpen, dus zonder meer gaan
ze weg en komen bij elkaar in het lo
kaal van Van Bragen.
„Sorry, jongens, dat niet iedereen met
de finesses op de hoogte was, maar me
vrouw Broeks en ik vonden het beter zo
min mogelijk ruchtbaarheid aan deze
nare aangelegenheid te geven. Uiteinde
lijk kwamen jullie het immers vanavond
toch te weten?"
Juffrouw Tommessen, de felle onder
wijzeres van de tweede klas zei: „Nou,
ik ben solidair met m'n baas, hoor, Als
hij weggaat, ga ik ook."
„Dat is heel aardig van je, Lidie, maar
doe dat nu juist niet. Dit is uiteindelijk
kwestie van mevrouw Broeks en ik dek
haar als hoofd. Dat ligt natuurlijk voor
de hand. Ik sta geheel achter haar."
Ze roken een sigaret, terwijl Van Bra
gen z'n onafscheidelijke pijp aansteekt.
Het duurt een half uur en nog een half
uur en dan beginnen ze ongeduldig te
worden. „Zal ik koffie laten halen van
huis?" vraagt Van Bragen.
Lidia Tommessen knikt. „Goed idee.
Kom op, Wil, wat fiksen wij wel, dat is
vrouwenwerk." Gewillig gaat juffrouw
Vinker met haar mee. Enkele minuten
later genieten ze allemaal van de geu
rige koffie en de koek, die mevrouw
Van Bragen erbij gedaan heeft.
De koffie is nauwelijks op of Welle-
baard, het jongste bestuurslid, staat in
de deuropening. „Willen de dames en
heren zo goed zijn?"
Ze zijn zo goed en zitten even later
weer op hun stoelen in de gymnastiek
zaal. Bosseveld, de voorzitter, staat op
en neemt het woord. De spanning is te
lezen op de gezichten der leerkrachten.
„Dames en heren, op de kwestie, die
ons hoofd na de ouderavond heeft aan
geroerd, gaan we niet meer in. Ik deel
u mede, dat we samen niet tot een op
lossing zijn gekomen. Het bestuur heeft
daarom besloten gezamelijk af te treden.
Onze sekretaris heeft opdracht een le
denvergadering op korte termijn uit te
schrijven. Het demissioniare bestuur zal
de noodzakelijke taken blijven vervullen
tot er nieuw bestuur is gekozen. En
voor wat het ultimatum van ons school
hoofd betreft we betreuren het, dat
het in deze vorm werd gegoten, maar
dat doet nu verder niet terzake hij
kan naar eigen goeddunken handelen.
Wij verzoeken hem en de andere leer
krachten op hun posten te blijven zolang
er in feite geen schoolbestuur is. De
heer Van Bragen bezit vanaf dit ogen
blik de bizondere bevoegdheden, welke
in de statuten en het huishoudelijk re
glement zijn omschreven. Met dien ver
stande, dat hij te zijner tijd verantwoor
ding zal dienen af te leggen aan het
nieuw gekozen bestuur. Hiermee ver
klaar ik deze buitengewone bestuursver
gadering gesloten."
(Wordt vervolgd)
