NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
Aardappelteelt kan
rendabel worden
Meester Veswijk zet door
38STE JAARGANG
No. 9
6 AUGUSTUS 1971
ook aan huis te ontbieden
de scheldebode
REDACTEUR ADMINISTRATEUR
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 2,15 per kwartaal
Franco per post f 4,40 per halfjaar
Advertentieprijs 1-25 mm f 4,50, verder 18 cent per mm
Excl. 4 B.T.W.
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
Verschijnt des vrijdags
UITGAVE
DRUKKERIJ F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
AARDAPPELEN WORDEN EEN DROEVIG PRODUKT
DOOR GEZAMENLIJK OVERLEG
De aardappel is een van de land-
bouwprodukten waarvoor in de E.E.G.
geen prijsverhogingen of marktregelin
gen bestaan. De prijzen laat men geheel
afhangen van vraag en aanbod. Het is
dus een zuiver spekulatief gewas en een
boer die 10 ha aardappelen poot kan,
zelfs wanneer de kg-opbrengst al goed
te schatten is, op geen tien mille na
zeggen wat hij ervoor maken zal, kon-
traktteelt uitgesloten.
De prijzen worden beïnvloed door ve
le faktoren: uitgepoot areaal, gem. op
brengst per ha, veel of weinig ziekten,
veel of weinig kriel en doorwas, nacht
vorsten, het weer tijdens groei en oogst
en elders en de daarvan mede afhanke
lijke uitvoer. Men kan spekuleren op
hoge voorjaarsprijzen en de knollen dus
lang bewaren. Komen de nieuwe aard
appels echter vroeg (beter gezegd: is
hun invloed op de prijzen vroeg merk
baar) dan kan men ze naar de stomerij
brengen.
De vraag is, of men met dit systeem,
inklusief de termijnhandel, nog lang zal
kunnen doorgaan.
TEELT BREIDDE ZICH UIT
De teelt van eetaardappelen in Ne
derland breidde zich uit van 79.200 ha
in 1965 tot 91.700 ha in 1970. Die van
fabrieksaardappelen steeg van 43.700 ha
tot 66.50 Oha. Beide teelten linklusief
pootgoed gerekend. De aardappel is dus
een gewas waarvan men thans meer dan
158.000 ha teelt en dat is ruim 20% van
het bouwland. De teelt van fabrieksaard
appelen breidde zich vooral na 1967 uit,
toen het gebruik van rassen met weer
stand tegen aardappelmoeheid in com
binatie met grondontsmetting ruimer
werd. Er is belangstelling voor de teelt
op de zuidelijke zandgronden, terwijl
Belgë, Frankrijk en West-Duitsland
thans nagaan in hoeverre zij de fa
brieksaardappelteelt eveneens kunnen
invoeren of uitbreiden. Dit wordt pas
over enige jaren aktueöl en dan zal men
wel verder zien, zo is de algemene op
vatting.
Wat de teelt van eetaardappelen be
treft zijn er vele wolkjes aan de hemel.
Wij hebben jaren gehad waarin de prij
zen des voorjaars sterk stegen en
de vroege verkopers scheel van
afgunst keken naar de late verkopers.
Het omgekeerde kwam echter vaker
voor, zoals ook dit jaar. De telers gaan
er gewoonlijk van uit, dat men voor de
beoordeling van de rendabiliteit van de
teelt een langdurig prijzengemiddelde
moet nemen. Dat is echter een optimis
tische beschouwing, want om dan aan
een goede prijs te komen moet het jaar
1967 er steeds maar weer bij tellen. Wie
met een bepaalde teelt drie jaar ach
tereen niet goed uit de bus is gekomen
moet erkennen dat hij fout zit en niet
met vijf jaar terug gaan rekenen. Het
geld van vijf jaar geleden bestaat n.l.
niet meer.
Grote wedijver
In 15 jaar is de oogst geheel gemo
derniseerd, van handwerk to machinaal
oogsten. Het ziet er zelfs naar uit, dat
de zelfrijdende, vierrijige rooier, die bij
goed weer er zeker 10 ha per dag zal
uitspitten, betekenis gaat krijgen bij
loonwerkers en combinaties. Daarmee
werd de aardappel een industrieel pro-
dukt, dat thans gewassen gesorteerd en
kleinverpakt overal te koop is. Daar
mee werd de kontraktteelt belangrijk en
fluks werd zij aangeprezen als het zalig
makende middel. Hierbij vergeet men
echter een paar kleinigheden.
Allereerst bekonkurreren de verwer
kers elkaar dermate, dat de geschetste
ontwikkeling helemaal niet bijgedragen
heeft to een betere prijs voor de teler.
Op de tweede plaats daallt het verbruik
van gekookte of gebakken aardappel
tjes en wanneer deze daling opgevangen
wordt door de stijging bij het verbruik
van frites, chips, sticks enz. enz., dan
spint de boer daar nog geen zijde bij,
doordat via deze ontwikkeling de kon
traktteelt sterker wordt. Ten derde blijft
de invloed van de doodgewone, ongewas
sen en onverpakte aardappel groot
doordat velen zelf hun aardappelen te
len of bij de teler kopen en de langsko
mende groenteboer óók nogal wat doet
met aardappelen. Tenslotte is er de toe
nemende wedijver met andere teeltge-
bieden en buiten de E.E.G.
Over deze laatste sprak dr. ir. D. E.
v. d. Zaag op de aaardappelkontaktdag
voor Zuid-West-Nederland onlangs in
Willemstad. Hij schetste de produktie
capaciteiten van N.O.-Franrijk, West-
Duitsland en Zuid-Engeland. Hij had er
aan toe kunnen voegen,, dat Z.-Frankrijk
en Italië de teelt van zeer vroege aard
appelen uitbreiden en vermoedelijk de
teelt bij ons sterk negatief zullen gaan
beïnvloeden. En dan kan men nog zo
lang enzo goed spreken over rassen-
keuze, teeltmaatregelen, houdbaarheid,
knolgrootte, wijze van rooien, vervoeren
en bewaren en afleveren, over de prach
tig georganiseerde Nederlandse aardap-
pelhandel, onze voorlichting, ons onder
zoek en ons pootgoed ieder voelt dat
dit langzamerhand nakaarten wordt.
Want al deze dingen gaat men elders
navolgen.
Engels voorbeeld?
Engeland houdt voorlopig vast aan
zijn Potato Marketing Board, die als 'n
marktregelend orgaan kan worden be
schouwd. Men kan aan haar afleveren
en verkopen en men kan het laten. Maar
als de prijzen instorten grijpt de board
in. Zo heeft zij vorig jaar voor 87 mil
joen gulden aardappelen opgekocht en
uit de markt genomen. Zij maakt zich
gereed om dat ook dit jaar te doen,
want tot dusver ziet het er naar uit dat
de oogst wederom groot zal zijn.
In Nederland voelen vele telers veel
voor spekulatie. De aardigheid gaat er
echter af als die alleen leidt tot een
keuze tussen slechts^ of zeer slechte prij
zen, terwijl de huisvrouw bereid is een
goede prijs te betalen (en dat veelal ook
doet), zelfs aJls de boer in de aardappel
puree zit).
Het is met de aardappel ongeveer ge
steld als met de appel en het ei: men
ziet alleen de industriële produktie-,
verwerkings- én afzetmogelijkheden
maar vergeet dat zij elkaar bekonkur
reren op de rug van de boer. Hij is im
mers toch maar leverancier van de
grondstofAnderen wijzen een rege
ling af met het oog op de exportbelan
gen. Hierbij vergeet men, dat de uit
voer volkomen afhankelijk is van de op
brengsten elders en dus eveneens speku
latief is. Het zou beter zijn als men 'n
teeltregeling aanvaardde, het uitgepote
areaal vroegtijdig inventariseerde en
daarop gemeenschappelijke maatregelen
grondde. Houdt men de teelt enigermate
in de hand, dan zijn goede prijzen zon
der meer gewaarborgd. Het is merk
waardig, dat teelttechnisch thans vrij
wel alles mogelijk is, maar dat men
markttechnisch plotseling hele heirscha-
ren leeuwen en ber^n op de weg ziet als
men over teeltregeiing spreekt.
Ook bij een goede marktordening is
het verrassingselement voor de teler
niet weg. Zijn opbrengsten wisselen van
jaar tot jaar. De aardappelen tijdig en
goed uit de grond krijgen is vaak óók
een hele kunst en doordat de bewaring
lonend gemaakt zou moeten worden via
een oplopende prijstaffel kan men ook
nog wel wat winnen of verliezen. Nu het
er naar uitziet, dat de vette jus voor
goed van de teelt af is dient men aan
het bovenstaande aandacht te schenken.
En liefst vroegtijdig. Er is thans voor
men door schade en schande geleerd
heeft dat het niet anders kan. Er is
thans een hele rij van agrarische pro-
'dukten die aantonen dat men snel naar
oplossingen in deze richting moeten zoe
ken. De tuinbouw levert er ook weer
tragische voorbeelden van. W. BOSHUIS
(Nadruk verboden)
Dat goud ook in
progressieve vormen
haar warme rijkdom
handhaaft bewijst
deze hoogst
bizondere, kunstig
bewerkte armband.
HORLOGER
JUWELIER
OPTICIEN
TELEFOON (01102) 1223
DIJKWELSESTRAAT 22
KAPELLE - BIEZELINGE
Vrijdags tot 9 uur geopend.
WEMELDINGE
Van 8 tot en met 14 augustus 1971
Vrijdag 13 aug.: Laatste Kwartier
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
HOOGW.
LAAGW.
Zondag
4.39
4.56
10.20
10.43
Maandag
5.20
5.40
11.03
11.27
Dinsdag
5.59
6.18
11.43
Woensdag
6.42
6.59
0.03
0.19
Donderdag
7.21
7.35
0.39
0.56
Vrijdag
8.03
8.21
1.18
1.39
Zaterdag
8.52
9.15
2.11
2.40
Te Hansweert 35 minuten vroeger
Te Yerseke 5 minuten later
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", MARKT 19, KRUININGEN
met bijsluiting van een postzegel van 25 cent voor doorzending van uw brief
Wy willen u met deze adviezen zo goed mogelijk van dienst zyn en geven
zo mogelyk advies op elke vraag. Wy kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Chiropodist. Kunt u mij ook zeg
gen wat chiropodist precies betekent?
Een chiropodist is een beoefenaar van
de chiropodie (voetverzorging)Dit be
treft zowel de verzorging van de gezon
de als van de zieke voet. Daar dit be
roep momenteel nog onbeschermd is kan
in principe iedereen zich chiropodist
noemen. Men verwacht echter binnen
afzienbare tijd een wettelijke regeling
hiervoor, zodat dan dit beroep, onder
deze naam, zal gaan vallen onder de
groep Paramedici (net zoals Fysiother
apeut) en kan worden ingeschreven bij
ziekenfondsen, kruisverenigingen etc. De
naam chiropodist is dan ook de hoogst
bereikbare graad voor de voetverzor
ging of pedicure.
Teer. Hoe krijg ik teervlekken uit
een terlenka broek?
Teervlekken worden als ze droog zijn
eerst afgeborsteld of eventueel wegge-
brokkeld. Dan kan er met spiritus of
met alcohol worden gewerkt. De vlek
ken moeten dan echter ook nog gebet
worden met tri of tetra of beter nog
met terpentine (een vloeistof waarvan
de geur echter nog vrij lang in de stof
blijft hangen). Wij zijn echter bang dat
de lichtgroene kleur door bovenstaande
behandeling wel wat zal worden aange
tast. U kunt de kwestie ook eens opne
men met een chemische wasserij of sto
merij.
Kippen. Wat is er aan te doen, dat
mijn kippen veren-pikken?
Verenpikken behoort tot de onhebbelij
ke gewoonten, welke onze kippen er af
en toe plegen op na te houden. Met an
dere ondeugden als tenen-pikken, pik
ken aan de öloaca, kam-pikken enz. vat
men dit wel samen onder „kannibalis
me". Sommigen echter reserveren deze
term alleen voor die gevallen, waarbij
bloedingen en verwondingen optreden.
Kannibalisme en veren-pikken verschil
lende oorzaken hebben. Te kleine be
huizing, ledigheid, tekort of gebrek aan
bepaalde voedingsstoffen, jeukerige
huid, al of niet door parasieten (veder-
mijt) zijn faktoren, welke bij het vast
stellen van een oorzaak in ogenschouw
moeten worden genomen. De behande
ling bestaat (allereerst) uit het opspo
ren en uitschakelen van mogelijke oor
zaken. Heeft men dit gedaan, dan kan
men soms volgens mededelingen in de
literatuur heel goede resultaten berei
ken met het verhogen van het zoutge
halte van het voer gedurende 2 k dagen.
Deze verhoging van het zoutgehalte
heeft geen preventieve voorkomen
de) betekenis en kan dus niet uit voor
zorg ingesteld worden. Als we aanne
men, dat de gemiddelde pluim
veevoeders 0,3% zout bevatten, dan kan
dit gehalte bij een uitsluitende meelvoe-
ding tot 2% worden verhoogd. Wordt
naast medl ook graan gegeven, in de
verhouding half om half bijvoorbeeld,
dan kan men tot 4% totaal zout in het
meelvoer geven. Deze percentages gel
den voor volwasen dieren, die steeds
over voldoende zuiver drinkwater kun
nen beschikken. Kuikens zijn mogelijk
wat gevoeliger voor zout en wanneer
het erom gaat hierbij het veren-pikken
op te heffen, moeten de percentages wat
lager zijn. Is het zoutgehalte te hoog,
zodat het slecht verdragen kan worden,
dan bemerkt men dit aan verlies van
eetlust, grote dorst, diaree en zwak
voorkomen. Geeft de zoutbehandeling,
die slechts een dag of drie mag duren,
geen resultaat, dan kon nog worden
overwogen om de boven-snavel in te
korten. Dit geeft voor 2 k 3 weken ver
betering. Bij een goede uitvoering kan
dit zonder pijn verlopen. Dit voorbehoe
dend oogpunt zal men er goed aan doen
de dieren zoveel mogelijk een vrije uit
loop te geven met veel groen. Het voer
moet van goede samenstelling zijn,
waarbij vooral aandacht moet worden
besteed aan eiwitten en ruwvezel. Het
wordt ook wel aanbevolen om de dieren
;in de hokken te houden en de ramen
met een rode kleurstof te bestrijken of
in een donker gemaakt hok een rood
licht te laten branden. Het schijnt dat
vooral de rode of roze kleur van de
jonge veerpennen en de huid een bijzon
dere aantrekkingskracht op de dieren
uitoefend, door deze verlichting valt het
e.e.a niet zo op.
Betekenis „Tamarinda". Kunt u
mij zeggen wat het woord Tamarinda
betekent
Tamarinda is een verwante vorm van
de tamarinde, of tamarindus indica, in
het Nederlands weergegeven door „In
dische dadell". Deze boom groeit in Ame
rika, Zuid-Azië en Afrika. De reuk van
de vrucht is zuurzoet. Van de bruin
zwarte moes wordt een geneeskundig
gebruik gemaakt, n.l. als laxeermiddel.
Verder wordt het in tabak verwerkt en
in sausen. In Indonesië worden er ver
schillende „derivaten" van gemaakt, zo
als tamarindestroop en -limonade, even
als de tamarinde- of assemkoekjes. Daar
u ons niet meedeelt in welk verband het
afgeleide woord „Tamarinda" voorkwam
kunen wij er voorlopig niet meer van
zeggen.
Bijbaan ambtenaar. Mag een rijks
ambtenaar betaalde bijbaantjes hebben?
Bij ons is een sluiswachter (ambtenaar
bij rijkswaterstaat) wethouder in de ge
meenteraad; hij neemt tevens voor de
gemeente huizen aan om te slopen, mag
hij dit wel doen als hij in vaste dienst
bij rijkswaterstaat is?
Daar u ons te weinig gefundeerde ge
gevens verstrekt is het voor
ons niet mogelijk om hierin een exact
antwoord te geven. Het is beslist wel
mogelijk dat deze man toestemming
heeft om deze betaalde bijbaantjes te
hebben. Volgens het ambtenarenbesluit
is het de ambtenaar wel degelijk toege
staan om betaalde bijbanen te hebben,
zolang dit zijn aanzien als ambtenaar
maar niet schaadt.
door
GERRIT FRANSEN
34)
Met Dime is alles zo goed als het
maar kan. Met blijde verwachtingen ziet
het echtpaar de dag tegemoet, waarop
hun beider hartewens: een baby, in ver
vulling zal gaan. En Evert gaat van
tijd tot tijd naar de ouders van zijn leer-
leeaHingen om een praatje te maken
over de vorderingen.
Het is op een winderige september-
avond, als Evert terugfietst naar huis
na een bezoek gebracht te hebben aan
de brugwachter en zijn vrouw, die op
enkele kilometers afstand van Dalewoud
aan het kanaal wonen. Coops is nog
maar enkele weken in dze functie werk
zaam. Hij komt met zijn gezin uit het
noorden van het land en heeft vier kin
deren, waarvan de oudste, een brutaal
zwartje, bij Evert in de klas terecht is
gekomen. Er zijn wel eens wat moei
lijkheden met het vrolijke, levenslustige
wicht, zodat Evert besloot eens met de
ouders te gaan praten.
Hij wordt hartelijk verwelkomd en
kennelijk is men erg verguld met het
bezoek van de meester. Het is geen
groot probleem, dat Evert te bespreken
heeft. De ouders luisteren en beloven
daarna hun dochtertje eens onderhan
den te nemen. Er zit voor geen cent
kwaad in het kind, maar ze is erg vrij-
buiterig en kan niet zo gemakkelijk aan
de blijkbaar grotere discipline op deze
school wennen.
Het is half negen, als hij terugfietst
naar huis. Terwijl hij de oprijlaan van
boerderij Alfers paseert, werpt hij on
willekeurig oen blik op het donkere
huis, waaruit slechts één lichtstraal
naar buiten schijnt.
Maar plotseling remt hij af en stopt.
Hoorde hij daar een noodkreet Het
leek wel van een vrouw. Hoewel de wind
sterk is en door de bomen fluit, 'luister
hij scherp. Ja, daar klinkt het opnieuw,
net of het uit een gesmoorde mond komt.
Is het uit de richting van de hof?
Wat kan er aan de hand zijn Op de
weg nadert ook een auto met felle lich
ten en als deze bij een bocht even het
erf van Alfers beschijnt, slingert hij zijn
benen over de fiets en rijdt zo snel hij
kan naar de plek, waar hij de vechten
de mensen meent te hebben gezien. In
ieder geval is er één fn nood. Dat staat
voor hem vast.
Het is een bewolkte avond en pikke
donker. Een enkele regendrup begint te
vallen. Maar Evert heeft er geen erg in.
Hij spoedt zich naar de plek, die naar
schatting een veertig meter van de weg
is.
Vlakbij gekomen ziet hij inderdaad de
twee mensen; één van hen is een vrouw.
Hij gooit zijn fiets neer en pakt de
zwarte gedaante die dat ziet hij ta
melijk duidelijk een vrouw probeert
te overweldigen, stevig beet en trekt
hem achterover. Eén ogenblik ziet hij
vaag een gezicht en zonder zich te be
denken plant hij uit alle macht zijn
vuist er op. Er klinkt een woedende
kreet. Of is het een Vloek?
Everts ogen zijn nu een beetje aan de
duisternis gewend. Bovendien zijn ze
maar enkele meters van de hofstede,
vanwaar uit een raam het felle lamp
licht straalt. Bij dit schijnsel ontwaart
hij goed de vrouw, die languit op de
grond ligt en nu probeert overeind te
krabbelen, gelijk pogend haar kleren in
orde te brengen.
„Rustig aan, juffrouw," klinkt Everts
kalme stem. „Nu kan u niets meer over
komen."
En dan gebeurt alles in seconden. De
auto, die over de weg reed, is de oprij
laan ingedraaid en de felle (lampen be
schijnen het toneel. Evert knippert even
met zijn ogen en als hij zijn gezicht om
draait, ziet hij ook, wie de belager was
van de vrouw, in wie hij nu Griet Alfers,
de moeder van Greet herkent. En de be
lager is Willem Hanekam, zijn collega
van de school. „Idioot," vallt Evert woe
dend uit, ,wat ga je nu op je hals ha
len?"
Intussen is de auto vlakbij en stopt.
Een man springt er uit en vloekt. „Wat
verdheeft dit te betekenen?"
Evert staat nog gebogen over Griet
Alfers, die een beetje tot zichzelf schijnt
te komen en pogingen doet overeind te
komen. Dan klinkt de luide stem van
Hanekam: „Pak die) vent! Hij wilde
Griet aanranden. Ik heb geprobeerd het
hem te beletten, maar hij sloeg me half
bewusteloos
HOOFDSTUK XV
Rampzalige gevolgen
Dalewoud staat de volgende dag op
stelten, als het gerucht door het dorp
gaat: die nieuwe meester is gearresteerd
en opgesloten. Hij heeft geprobeerd
Griet Alfers aan te randen. Meester
Hanekam, die toevallig naar de boerde
rij moest, heeft pogingen in het werk
gesteld de vrouw te ontzetten, maar
Veswijk heeft hem bewusteloos gesla
gen
De meningen zijn zeer verdeeld. In
derdaad is het juist, dat meester Ves
wijk die morgen niet op school is ge
komen. Trouwens Hanekam evenmin.
Die ligt thuis in bed met een hersen
schudding. Van Bragen wist eerst niet,
wat hij moest beginnen, doch heeft voor
deze dag de derde en vijfde klas naar
huis gestuurd. Twee onderwijzers min
der, 't is me nogal wat!
Er zijn mensen in het dorp, die rond
uit zeggen: ik geloof er geen woord
van. Meester Veswijk, die aardige man
Als het Hanekam nou nog was, zou ik
het misschien geloven, maar de nieu
weNee, dat kan er bij mij niet in.
Anderen zijn spoediger klaar met hun
oordeel: Zo zie je maar, he? Je kunt
de mensen wel voor de kop, maar niet
erin kijken. Vast altijd een stiekemerd
geweest, die Veswijk. Wie weet, wat-ie
in het verleden al met kinderen heeft
uitgehaald
Doch voor Dinie heeft de mededeling
van de rijkspolitie, dat haar man in
voorlopige hechtenis zit wegens poging
tot aanranding rampzalige gevolgen.
Ze krijgt een zenuwcrisis en moet in al
lerijl naar het ziekenhuis worden ge
bracht. (Wordt vervolgd)