de scheldebode
(muivvsc
Scheldebode-kringetje
Opel 1 in Nederland Opel 1 in Vlissingen
G.P.M. JANSSENS Opel dealer
de zuidwester
combinatie
DE HISTORISCHE VONDSTEN VAN COLIJNSPLAAT
VOOR DE LAATSTE MAAL OP DIT TERREIN
huis aan huis-blad
COLIJNSPLAAT „Snoep gezond, eet een appel", moeten
de Romeinse en in de tweede en derde eeuw na Christus ge
boorte „inheemse" kooplieden, schippers en andere Engeland
vaarders tegen Nehalennia gezegd hebben, de godin die zij in
de tempel van Colijnsplaat om een „goede vaart en een be
houden thuiskomst" baden. Vorig jaar zomer en herfst, en dit
jaar winter en voorjaar, werden door archeologen van het
rijksmuseum voor oudheden te Leiden samen met schipper
K. J. Bout van de Tholen 6 en een duikersploeg van de Genie
totaal zo'n slordige 150 altaren van die tempel uit de Ooster-
schelde opgevist.
Midi of maxi
Enthousiasme
Toeristen
Romeinse Schelde
Gemeente
atlas
van
Zeeland
39,00
Kabinet
van
Zeeuwse
gezichten
45,00
HMRUITER
Wij hebben weer enkele auto's uit voorraad leverbaar.
De beste service voor uw auto
Vraag gratis, vrijblijvend proefrit
Telefoon 7100. Vert. 7144, b.g.g. 3184
Pres. Rooseveltlaan 772
VLISSINGEN
de scheldebode
22e JAARGANG No. 27
UITGAVE: N V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ DE SIEM - BREDA
DONDERDAG 8 JULI 1971
NEHALENNIA: HET „ZEEUWS
MEISJE" UIT DE OUDHEID
Het puikje van het puikje van
deze „Vondst van de eeuw" die het
Noordbevelandse Colijnsplaat in één
klap wereldvermaardheid gaf, staat
nu in het Middelburgse stadhuis
tentoongesteld en is in de eerste
bezoekweek al door... ruim 2000 bui
tenlanders en „inboorlingen" beke
ken. Een speciaal Nehalennia-con-
gres trok twee dagen lang allerlei
deskundigen uit binnen- en buiten
land naar Middelburg, maar dat kon
niet verhinderen dat men het over
allerlei door de geheimzinnige godin
opgeroepen vragen niet eens kon
worden- Een van die vragen was:
waar heeft in de Romeinse tijd de
Schelde gestroomd, stond de tempel
op de noordoever en hoe zat het
met de „inboorlingen" en andere
aanbidders, die toen ook al uit bin
nen- en buitenland naar Zeeland
kwamen?
Een van de opvallendste bijzon
derheden van de altaren was het
afgebeelde fruit, dat levensecht, „zo
voor het grijpen", maar van steen,
op de altaren was uitgehouwen. In
enkele gevallen was het fruit op de
altaren niet meer zichtbaar, maar
werd slechts aangeduid door een
schaaltje of „plat" waarop de Keul
se, Franse, Belgische, Trierse of
Zeeuwse gulle gevers écht fruit
neerlegden. En dan echt niét omdat
er toen ook al een fruitcrisis met
appel- en peren-bergen bestond,
maar gewoon omdat zij iets tegeno
ver de door de godin geleverde
prestatie wilden stellen. Meestal be
trof het inderdaad appels en peren,
maar op een een dezer dagen door
de militaire duikers bovengehaald
altaargedeelte (dat overigens precies
bleek te passen op een al eerder
opgeviste altaarhelft) stonden duide
lijk andere vruchten afgebeeld, door
een kruis in vier parten verdeeld,
dus perziken of granaat-appels.
De godin zelf hield ook wel van
een appeltje voor de dorst op zijn
tijd. U zult zich afvragen, wat er
gebeurde, als eën Engelandvaarder
niet door de godin beschermd werd.
Welnu, dan kon hij het nooit meer
navertellen en er waren op die ma
nier ook nooit mensen die met godin
„Lenny" een appeltje te schillen
hadden. De godin had zelf trouwens
ook altijd een mandje fruit naast
zich staan, terwijl veelal op de zij
kant van het altaar een hoorn des
overvloeds (juist: met vruchten) of
een „fruitboom" stonden afgebeeld:
bewijzen dat Nehalennia in de ogen
van op zijn minst de plaatselijke of
regionale bevolking (men heeft
evenwel niets van een dorp aange
troffen) een vruchtbaarheidsgodin
moet zijn geweest.
Grappig is overigens dat Nehalen
nia is afgebeeld in de Zeeuwse kle
derdracht van haar tijd: een midi-
of maxi-jurk met een schouderman
teltje, pellerientje ofwel „Zeeuwse
omslagdoek"... Hoewel er natuurlijk
ontzaglijk veel meer over de enige
tot nu toe bekende (eertijds ook al,
zij het in mindere mate, in Domburg
aangetroffen) „Zeeuwse godin" alias
„Het Zeeuws meisje uit het land
waar het leven toen nog goed was"
te zeggen valt, beperken wij ons
hier. Wel nog iets over de toenmali
ge Schelde. De meest waarschijnlij
ke theorie is, dat die vanuit België
(Gallia Belgica) via het huidige
smalste punt van Zuid-Beveland, bij
Kortgene, verder via de huidige
Oosterschelde, ten noorden van het
Colijnsplaat van nu en ten zuiden
Agrarische dagen weer
van start te Oost-Kapelle
OOSTKAPELLE Voor de negentiende maal zullen op Walcheren
de Agrarische dagen worden gehouden en wel op het terrein van
de heer A. Maljaars, Duinweg 107 te Oostkapelle. De dagen zjjn
op vrijdag 9 en zaterdag 10 juli a.s. Voor de laatste maal in de ge
schiedenis van de agrarische dagen is het terrein te Oostkapelle be
schikbaar en daarom wordt thans al omgekeken naar een ander
terrein. Volgens de secretaris van het organiserende comité, de heer
B. Koole jr., moet het terrein wel definitief zgn, want men is al
een paar keer noodgedwongen verhuisd en thans moet men weer
wijken, nu door bungalowbouw. Inmiddels is er al overleg gaande
met ondermeer de gemeente Vlissingen, maar tot tastbare resul
taten is men nog niet gekomen.
De agrarische dagen zelf beloven
weer een groot succes te worden.
Behalve de traditionele keuringen is
er een uitgebreid programma sa
mengesteld dat de bezoeker en be
zoekster twee plezierige en fijne
dagen moet bieden. Op de eerste
dag kan men van de levende have
van het bedrijf in al zijn facetten
genieten. Daarbij mag men wel eens
even stil staan en zich realiseren dat
de structurele veranderingen op de
bedrijven het voor de deelnemers
niet eenvoudiger maken om met hun
dieren een dag het bedrijf te verla
ten. Toch beseffen zij, en ook de
toeschouwers, dat deze dag ontmoe
tingskansen biedt. Hier blijkt uit de
OPI.AtiË 32.50(1 EX
Verschijnt wekelijks gratis buis aan buis op Walcheren en in Breskens.
Al) V ËRTËNTIE-EXPL. t
J. van der Hoeven, Vlissingen.
Spuiplein 94
Telefoon 01184 6830
ADMINISTRATIE
N.V. Uitgevers Mij De Stem.
Breda Reigerstraat 16
Telefoon 01601' 22341
°ost.giro 1114111
Bank Alg Bank Ned N.V.
Breda
Ned Credietbank N-V.
Breda
REDAKTIË
Mevr B F Mulder-Kenter.
Vlissingen. M Hobbemalaan 38
Telefoon 01184 -7778
Druk: Toezending techn. mat. n.v. Rotadruk Axel, Nassaustraat 3,
telefoon 01155 - 2320.
discussies, het wedstrijdelement, de
exterieurbeoordeling en de show dat
dit alles waardevol en zinvol is om
mee te maken-
Ook nu weer zullen de inzenders
van 142 stuks rundvee laten zien wat
enthousiasme en inzet voor dee fok
kerij vermag. De laatste jaren wordt
steeds duidelijker, dat de rund
veeteelt bedreven kan worden met
behiulp van nauwkeurig rekenen met
alle beschikbare gegevens. Alle or
ganisaties, betrokken bij de rund-
veefokkerij, trachten de onderne
mers de nodige informatie te ver
strekken. Verwacht mag worden dat
dit in de toekomst een duidelijker
gerichtheid krijgt waardoor het voor
de veehouder eenvoudiger wordt
zijn keuze te maken.
Het programma voor de tweede
dag is aantrekkelijk. Hier kan de
consument in contact komen met de
producent, hetgeen zeker in de te
genwoordige tijd van groot belang
is, nu beiden van elkaar af zijn
komen te staan. Een van de attrac
ties die te zien zijn is wel de stand
van de Coöperatieve Melkinrichting
„Walcheren". In onze vorige editie
maakten wij melding dat deze melk
inrichting met z.g. blockverpak-
kïng op de markt is gekomen. De
belangstellenden kunnen bij een be
zoek aan deze stand zien hoe het
allemaal in zijn werk gaat. De melk
die verkregen wordt volgens koelke-
ten in eenmalige blockverpakking
zal op de Agrarische dagen tentoon
worden gesteld. Daartoe is ook een
melkkoeltank opgesteld alsmede de
moderne uitrustingen die gebruikt
worden bij het ^pezorgen van deze
produkten. Op het terrein zijn ook
stands aanwezig van de Coöperatie
ve veevoederfabriek „Sloten" te
Leeuwarden; de Handelsbedrijf Mei
zon te Middelburg en Serooskerke
en de heeer H. Jacobs uit O.-Souburg
met een aantal dwerggeiten en bok
ken.
De gezamenlijke Plattelandsjonge-
ren van Walcheren organiseren tij
dens beide dagen een loterij- Met
deze loterij wil men op deze agrari
sche dagen de kosten van het jonge
renwerk bestrijden. De prijzen voor
deze loterij zullen dit jaar bestaan
uit levende have. Op zaterdagmid
dag wordt door de agrarische jon
geren een kunstmarkt georganiseerd.
Hiervoor heeft men een aantal men
sen aangetrokken die demonstraties
geven. Zo is er een sieradenmaker,
een pottenbakker, een kunstschilder,
een koperslager, iemand die het
spinnewiel bedient en iemand aan
het weeggetouw. Verder kan de be
zoeker oude werktuigen en antieke
spullen bezichtigen. Ook is er gele
genheid om bepaalde dingen te ko
pen.
De agrarische dagen ziijn volgens
de heer Koole beslist toeristische
attracties. Hij baseert dit onder an
dere op gegevens van 1970. In dat
jaar kwamen onder meer bussen met
toeschouwers uit België, maar ook
veel vakantiegangers zullen het ter
rein met een bezoek vereren. 7ii
worden door duidelijke affiches
de hoogte gebracht van wat er tv
doen is. De heer Koole kan iedereen
die dat maar wenst alle inlichtingen
verschaffen. Zijn adres is Steen-
wijkstraat 5 te Oost-Souburg, tele
foon 01183-1345. Op dat adres is ook
de fraai uitgevoerde catalogus gratis
verkrijgbaar. Het bezoek aan de
Agrarische dagen kost voor volwas
senen per dag f 2,- en voor kinderen
de helft, f 1,-, maar dat is het
beslist wel waard.
van het in de 17e eeuw verdwenen
eiland „Orizant" gestroomd heeft.
De Westerscheldemonding is pas
veel later ontstaan toen de Honte uit
Zeeuwsch-Vlaanderen zich samen
voegde met een zij-doorbraak van
de Schelde. De aanwezigheid van de
Schelde als grensrivier tussen de
Romeinse provincies Gallia Belgica
en Germania Inferior maakt de aan
wezigheid van twee gelijksoortige
tempels op zeer korte afstand van
elkaar (Domburg en Colijnsplaat)
verklaarbaar-
Daarbij hoort ook het vermoeden
dat het eiland Orizant in de Ro
meinse tijd heeft „vastgezeten" aan
Schouwen. Een van de vele vragen
waarmee men nog blijft zitten is:
welke rivier stroomde er door Zuid-
Beveland via Hoedekenskerke, Elle-
woutsdijk en 's Heer Abtskerke
naar Domburg? Volgens de Goese-
naar I. Ovaa, bodemkundige van de
Stichting voor bodemkartering te
Wageningen, moet dit de Romeinse
Schelde zijn geweest. In elk geval
heeft men er sporen van Romeinse
bewoning aangetroffen. Binnenkort
gaat men in „Schrabbekerke" (zoals
's Heer Abtskerke genoemd wordt,
een systematische opgraving begin
nen. Misschien brengt die wel meer
duidelijkheid.
Voorlopig moet u het echter doen
met de expositie die tot en met
augustus in Middelburg te zien is,
waar u een „fruitberg" aan informa
tie kunt opdoen, al is het alleen al
uit de voortreffelijke en goedkope
catalogus met diverse populair-we-
tenschappelijke verhandelingen, en
waar u bovendien uw licht eens
kunt laten schijnen op de vele onop
geloste problemen. Wellicht levert
enige meditatie bij het Nehalennia-
beeld of bij een altaar-inscriptie (het
betrof namelijk géén gevers, „die
onbekend wensen te blijven") waar
devolle theorieën op van de zijde
van de „inboorlingen". Want het is
en blijft tenslotte „hun" godin.-
Mensen, mensen waar moet het
naar toe, als ze bij de PTT niet
eens meer op de klok kunnen
kijken. Ik had er al vaker iets
over horen ruisen in mijn oester
schelp in de Oosterschelde. Maar
nu heb ik het dan toch eens aan
de lijve ondervonden. Drie mi
nuten voor tijd gaat de deur
dicht en ook al verwacht u een
brief of iets anders van de ko
ningin van Sheba, hoe u ook
smeekt of bidt u komt zo'n post
kantoor niet meer in. De deur
is dicht ....en blijft dicht. Ei
genlijk is het wel verklaarbaar.
De klok binnen loopt drie minu
ten voorNet genoeg om „op
de klok" bij het fietsenhok of de
parkeerplaats te zijnWaar
ergens in Zeeland Dat hebt
u zelf misschien al eens ervaren.
Zo nietdes te beter
Ik kan het niet helpen hoor,
maar ik heb nog meer grieven
in mijn schelp verborgen. Nou,
zegt u nu zelf. U bent toch ook
wel een beetje geschrokken van
die zaak in s' Gravenpolder. Wo
nen ze daar aan de Bosseweide
in keurige woningwetwoningen.
Die echter bij slecht weer wind
en regen doorlaten. Dan is het
geen huis meer maar een tocht-
schuur, wat u? Nou, dat vonden
ze in 's Gravenpolder ook en
daarom vroegen ze de gemeen
te om verbeteringen. Nu is het
dan zover. De klachten zullen
worden verholpen, maar, zegt
gemeentewerken, dat is dan wel
een reëele verbetering van de
woning en daarom moet er een
tientje meer huur per maand
worden betaald.
Komen ze wel even letterlijk
van de regen in de drup daar op
de Bosseweide
Nu we het toch over nattigheid,
hebben. Volgens het visserij
weekblad Schuttevaer wordt het
Zeeuwse water dood water. Dat
heeft dan met vervuiling van de
Rijn, het Bodenmeer en de af
sluiting van de Oosterschelde te
maken. Ze praten over mosterd-
na-de-maaltijd zullen ze uit dat
dode water trouwens niet meer
halen. Ik zal toch eens bij huis
vesting om een andere woning
moeten gaan vragenDes
noods voor een tientje meer
huur
d'OESTEP
Ha, Ha, moet de heer J- Koolwijk
gedacht hebben, dat zal me 't week
endje wel worden. Al die fijne
prijzen die de verschillende winke
liers voor het Scheldebodekringetje
beschikbaar stellen hebben hun
plaats al gevonden in het huis aan
de, Vincent van Goghlaan 253 te
Vlissingen. Ja, wat dacht u, ook
mannen vinden het wel eens leuk
een taart te winnen om moeder de
vrouw mee te verrassen. En wij
houden nog lang niet op met het
kringetje dus iedere week kan uw
foto daarin staan. Wie zou het deze
week weer zijn. Wij wachten af. De
gelukkige kan zijn bewijsmateriaal
afhalen op ons kantoor aan het
Spuiplein.
De gulle gevers zijn van deze
week: Banketbakkerij Faber, Bad
huisstraat 28, de bekende kwaliteits
taart; Slagerij De Vries, Walstraat
46, een pond biefstuk; Vishandel
Frans de Muijnck, Oude Markt 11,
een kilo gebakken vis uit de zater
dagreclame; Drogisterij Luitwieler,
Lange Zelke 50, luxe flacon bad-
schuim; Foto De Grave, Walstraat
74, Waardebon van f 2,50 voor foto-
artikelen; Kleddngbokser, Lange
Zelke 26, stropdas; Optiek Tilroe,
Walstraat 31, kamerthermometer
Sporthuis Roovers, Walstraat 129,
een pruiken borstel; De Wijnkelder,
Walstraat 104, een fles rode Mistel-
la; Smits Kaas, Marktkraam pond
kaas naar keuze; Fabro N.V., Dom-
burgs Schuitvlot 3, Middelburg, pla
ten bon ter waarde van f 5,-; De Drie
Tonnetjes, St.-Jacobastraat 4, koffie
met gebak -oor twee personen; Sla
gerij D. Oosterom, Walstraat 100,
300 gram vleeswaren; Snackbar
Remco, winkelcentrum Pauwenhof
een Okey ijstaart t.w.v. f4,-; Firma
't Goudoppertje, Walstraat, waarde
bon f 5,-Potterie Jaap, St-Jaooba-
sfxaat 33, Vlissingen, waardebon ƒ5;
Midgetgolfbaan „Delta", Burge
meester Woelderlaan, Vlissingen,
met gratis ronde plus koffie en Vio
la, Lange Voorstr. 47 in Goes, een
Falke fantasiepanty t.w.v. f 10,95.
Zojuist verschenen
(herdruk van 1871)
BOEKHANDEL
PAUL KHUGERSTRAAT S» -TEL.27M- VLISSINGEN
