Met RAAD en. DAAD
Fth Hhiiwe hit 1
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
Ralph Nader - De lastigste klant in de Verenigde Staten
TUSSEN WAL EN SCHIP
36STE JAARGANG
No. 50
22 MEI 1970
ZAKENWERELD EN REGERING IN BEROERING GEBRACHT
LANGS DE STRAAT
LAND- EN TUINBOUW
DRIEDAAGSE WANDELTOCHT
OP ZUID-BEVELAND EN WALCHEREN
de scheldebode
REDACTEUR ADMINISTRATEUR
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling ƒ2,15 per kwartaal
Franco per post 4,40 per halfjaar
Advertentieprijs 1-25 mm 4,50, verder 18 cent per mm
Excl. 4 B.T.W.
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
Verschijnt des vrijdags
UITGAVE
DRUKKERIJ F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
In een befaamd restaurant in Was
hington hield onlangs een nog jonge
man plotseling op met eten. Hij staar
de met afgrijzen naar zijn salade waarin
een dode vlieg lag. De jonge man heette
Ralph Nader en een haastig geserveer
de nieuwe salade kon de woede van de
36-jarige „jonge onderzoeker" niet doen
bekoelen. Integendeel, hij wees zijn dis
genoot op de gevaren van doodgespoten
vliegen. Deze zijn namelijk niet alleen
smerig maar brengen bovendien een be
paalde hoeveelheid verdelgingsmiddel in
het voedsel van de vrolijk etende klan
ten.
Amerikaanse restaurateurs doen er
verstandig aan bijzonder op hun tellen
te passen, want Ralph Nader, de las
tigste klant in de Verenigde Staten is,
helaas terecht, weer in de aanval. Ralph
Nader schreef een boek: „Unsafe at any
Speed" (Onveilig bij elke Snelheid) en
dit werkstuk had tot gevolg dat Gene
ral Motors werd gedwongen de Corvair
automobiel uit de produktie te nemen.
Ditzelfde boek had nog meer resultaten;
het Amerikaanse ministerie van verkeer
zag aanleiding om auto- en autobanden
fabrikanten aan bepaalde veiligheids
normen te onderwerpen.
Ralph Nader, aan wie het mei-num
mer van Het Beste een uitermate be
langwekkend portret wijdt, is sindsdien
van leer getrokken tegen fabrikanten
van babyvoeding, die smaakstoffen bleek
te bevatten, welke bij verschillende die
ren hersenletsel veroorzaakten. Deze
smaakstoffen zijn thans uit deze voe
dingsmiddelen verdwenen. Hij waar
schuwde verder tegen het gevaar van
cyclamaten en DDT. Het gebruik ervan
is beperkt en niet alleen in Amerika,
maar ook in ons land.
Ralph Nader heeft zijn pijlen gericht
op overmatig vette worstjes, vieze vis,
kantelende landbouwtrekkers, waarmee
dodelijke ongelukken zijn gebeurd, en
verder het verkeerd gebruik van rönt
genstralen. Hij heeft aan het licht ge
bracht dat sommige kleurentelevisietoe
stellen door de fabrikant werden terug
gehaald omdat deze een overmatige do
sis straling doorlieten.
Nader heeft talloze akties ontketend
en zal dit ongetwijfeld ook in de toe
komst doen. Het bedrijfsleven ziet dat
met lede ogen aan. Hij heeft er een
goed antwoord op. Hij is namelijk niet
tegen de zakenwereld, maar „gewoon
voor de mens".
DE LANGZAAM STERVENDE
„Ze hebben me een langzame dood
laten sterreve, meneer de polisie", klaag
de de verdachte, nog blozend van op
winding.
„Ik heb toch nog géén bericht van
uw overlijden gehad", mompelde de po
litierechter en hij bladerde demonstra
tief in het dossier.
„Ja, maar ze hebben me dood wille
peste!"
„O, d'r zijn ook al zoveel verdachten
geweest die mij dood wilden hebben en
dat is óók nog steeds niet gebeurd".
„Eerlijk waar, meneer de pelisie, ik
kon de ene hartverlamming krijge na
de andere. Doodziek ben ik er van ge
weest
Uit de wijde mouw van de zwarte to
ga achter de groene tafel kwam een
hand en die nam een lange brief op.
„Ik heb hier een medische verklaring
van uw eigen huisarts en daarin lees
ik zwart op wit dat u nog goed gezond
bent, geen klachten van psychische aard,
geen last van uw hart, niet ziek ge
weest sinds 1958 en toen was het A-
griep".
„Ik ben al lang bij een andere dok
ter!" weerlegde de niet gestorven ster
vende. Na lang heen en weer praten
bleek hij niet onder behandeling te zijn
van een medicus, maar van een kruiden
dokter.
„Dus van een kwakzalver", stelde de
politierechter vast. „Nou, die kan zo
veel beweren, maar dat zegt me alle
maal niets".
„Ook niet assik dood ga...?"
„Dan wordt uw dood vastgesteld door
een arts en niet door de een of andere
charlatan die er geen verstand van heeft
of hij levenden dood maakt of halfdoden
levend. En zolang ik u hier nog bla
kend van gezondheid voor me zie staan,
bent u voor mij nog niet dood. Ook al
beweert een kruidendokter dat u bijna
dood bent. Dat beweert hij waarschijn
lijk alleen maar om u z'n kruiden te
kunnen verkopen. Wat betaalt u daar
voor?"
„Betalen? Ik heb me arrem gekocht
aan kruije, maar 't zou m'n dood zijn
assik daar mee doorging!"
„Aha, ook dè,t zou uw dood zijn...
Nou til ik toch niet meer zó zwaar
aan dat doodmaken door die collega's.
Want als u een kwakzalver opzoekt,
van wie u denkt dat hij uw dood op
zijn geweten zal hebben met z'n hoge
rekeningen of met z'n gevaarlijke krui
den, dan is dat echt uit eigen verkie
zing en dan blijkt u niet erg aan het
leven te hechten".
Daarna kon de steeds roder aanlo
pende verdachte hoogspringen of laag-
springen, hij kreeg telkens weer te ho
ren dat hij zelf zijn leven in de waag
schaal stelde. En toen de getuigen ook
nog kwamen vertellen dat hij zich zo
opgewonden had en hele rake klappen
had uitgedeeld, oordeelde de rechter
droogjes: „U was dus van plan om kn-
dere mensen dood te maken! Dat is heel
wat anders dan die kletspraat dat u zelf
staat te sterven".
De officier haakte onmiddellijk in op
die laatste woorden en eiste honderd
gulden boete of drie weken wegens po
ging tot zware mishandeling. „En dan
praat ik nog maar niet over de moge
lijkheid van doodslag".
Daar had de klappengever weinig
meer op te zeggen. Alleen maar, dat hij
niemand had willen doodmaken van die
collega's die hem dood willen hebben.
Het werd veertig gulden boete nu en
zestig gulden voorwaardelijk met een
proeftijd van twee jaar.
„Tenzij u werkelijk dood gaat, dan
vervalt die voorwaardelijke straf na
tuurlijk", voegde de politierechter er
aan toe.
(Nadruk verboden)
d' ARGENTY
HOGE PRIJZEN
VOOR CONSUMPTIEAARDAPPELEN
Het gehele jaar is de prijs voor ons
hoofdvoedsel „de aardappel" aan de ho
ge kant.
Reeds vroeg, zodra de nieuwe- en mid-
delvroege aardappelen omstreeks juni
juli aan de markt komen, is de vraag
al groot. De telers rond de Middellandse
Zee, maar ook de telers van de speci
fieke Nederlandse rassen, Eersteling,
Doré en Lekkerlander hebben hiervan
ongetwijfeld geprofiteerd.
Deze prijsontwikkeling heeft zich
door
TRUDIE MOORST
35)
Vlak voor haar kijkt hij op haar neer.
De lach is van zijn gezicht verdwenen.
Er is nu enkel een grimmige trek op
gekomen, die weinig goeds voorspelt.
„Zo, juffrouw, en nu spijkers met
koppen. Wie is je opdrachtgever?"
Ze haalt haar schouders op.
„Weet ik of het zijn naam is? Pol
man".
„Leuk bedacht. En wat zei die meneer
Polman?"
„Ik kon wat geld verdienen, als ik
met iemand een paar foto's liet maken.
Het ging om een weddenschap. Een stu
dentenmop. Hij wilde goed betalen..."
„Hoeveel?"
„Zeshonderd. Driehonderd voor mij en
driehonderd voor de fotograaf".
„Jij had er wel oren naar en jij zorg
de voor de fotograaf, niet?"
De vrouw antwoordt niet terstond.
Eigenlijk begint nu pas tot haar door
te dringen, dat het een vuil zaakje was,
waar ze zich mee heeft ingelaten. Tot
twee keer toe heeft ze de man gevraagd:
„Het is toch wel safe?" en twee keer
heeft de man vergoelijkend geglimlacht.
„Begrijpelijk, zo'n vraag. Zo safe als de
bank, juffrouw. Het betreft hier een ge
wone weddenschap tussen studenten.
Dat is alles". Maar nu snapt ze heel
goed, dat hij gelogen heeft. Daarom
vraagt ze: „Wat had het dan te be
tekenen, meneer Pelser?"
Hij knikt.
„Kijk, kijk, m'n naam herinner je je
dus nog? Vraag verder niet naar de
bekende weg, jongedame, je zult wel
mee in het complot gezeten hebben".
De vrouw schudt heftig het hoofd.
Haar lokken vliegen heen en weer.
„Beslist niet", antwoordt ze op na
drukkelijke toon. „Ik weet absoluut van
geen complot. Was het dat dan?"
Jan Pelser begint te twijfelen. Als
dit grietje te goeder trouw is geweest...
maar nee... als je voor een paar foto's
zeshonderd piek krijgt aangeboden,
stinkt het. Dat kan de eerste de beste
sufferd ruiken. Maar toch vraagt hij,
een stoel bijtrekkend en vlak bij haar
neerzakkend: „Vertel op. Maar de waar
heid. En gauw een beetje!"
A. V. KLUIJVE
Zuid-Beveland, gij land door dijken als gevangen,
wat schept gij ware tooi! een warm en blij verlangen
doorspoelt mij op m'n tocht, de boomgaard en de wei
zijn zo uitbundig en vol sfeer, dit alles stemt zo blij.
Je dorpen liggen n ooi, zo artistiek en waardig,
de mensen die 'k passeer, zo toegenegen aardig,
je kerken staan in spits gespreid, als wijkplaats op een plek,
de jaren stonden stil bij jou, hetgeen ik graag ontdek.
De boomgaard blinkt in kruin vol witte donze bloesem,
o Walcheren, m'n lief, je drukt mij aan je boezem,
j' ontroert mij tot in ziel, het streelt mij tot in nerven,
niets kan de dag vandaag in schoonheid nog bederven.
Je tooit het fraaie land in tarwe, gerst en haver,
ver van het wild geraas, geratel en gedaver,
je bloeit mij tegemoet in hoge populier,
in leuke boerderij en vogeltierelier.
Wat blonk de dag vandaag mij kostelijk weer tegen,
ik min je om je pad en pittoreske wegen,
je gave ritme ook, je hele levensstijl,
niets gaat er in je land gehaast of overijl.
Het Westkapelle-licht, één bundel over 't water,
de meeuwen boven 't duin in wervelend gesnater,
één glorie is de zee, de branding en het strand,
zó heb ik je gezien, o wijds gezegend land!
Ik keer terug met winst na kost'lijke impulsen
en stap weer in de tijd van dagelijkse hulzen,
maar Walcheren, Zuid-Beveland, ik heb je tooi gezien,
ik keer er weer, maar... 'kben een mens, dus 'tis misschien.
voortgezet, ook voor de latere rassen,
waardoor soorten als Bintje en vooral
de Eigenheimer tot ongekende hoogte
zijn opgelopen.
Het publiek vraagt zich af, wat hier
van de oorzaak kan zijn.
In de eerste plaats was er een areaal
inkrimping in het buitenland,, terwijl de
weersomstandigheden in sommige delen
van Europa een opbrengstdaling ver
oorzaakten. Hierdoor kwam er grote
vraag naar export en steeg de prigs.
Het laat zich aanzien dat deze prijs
ontwikkeling zal doorgaan, en dat ook
de nieuwe oogst niet goedkoop zal wor
den. Voor de verbouwer van vroege
aardappelen een gunstig vooruitzicht.
Voor de huisvrouw een reden om,
wanneer die vroege aan de markt ko
men, met zorg het goede ras te kiezen.
Wij bedoelen hiermee een ras met een
goede kookkwaliteit, een lekkere smaak
en een mooie knolvorm. Een mooie knol-
vorm geeft namelijk het kleinste schil-
verlies, terwijl men zich wat de kwali
teit betreft wel wat teleurgesteld voelt,
wanneer de duur betaalde aankoop, één
of ander export-ras blijkt te zijn met
„kraak noch smaak".
Als u net als wij, in het doolhof van
binnen- en buitenlandse aardappelrassen
geen weg meer weet, is de enige op
lossing zich te bepalen bij de „lekker
ste rassen" met de „voordeligste knol-
vorm".
Dit zijn voor vroeg: de Eersteling,
voor vroeg en laat: de Lekkerlander
en de Doré, voor zeer laat: Irene en de
Furore. Met bovenstaande keus zult u,
met de minste moeite, de lekkerste
Hollandse maaltijd op tafel zien te to
veren.
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", MARKT 19, KRUININGEN
met bysluiting van een postzegel van 25 cent voor doorzending van uw brief
W(j willen u met deze adviezen zo goed mogelyk van dienst z(jn en geven
zo mogelyk advies op elke vraag. Wy kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Orion vest. Een poos geleden vroeg
ik om raad over een wit orlon vest dat
telkens na het wassen rekte. Ik heb
nog steeds geen antwoord ontvangen.
Direkt na 't ontvangen van uw vraag,
op 19 december 1969, hebben wij het
volgende antwoord gepubliceerd: „Dit
vinden wij een vreemd verschijnsel en
wij adviseren u er eens mee terug te
gaan naar de zaak waar u het vest
kocht. Wij weten niet hoe u wast en
het vest droogt, maar voor gebreide
goederen verdient het aanbeveling ze
liggend te drogen. Dan hebt u van uit
rekken vrijwel geen last. Vermoedelijk
hangt u het vest drijfnat aan de lijn en
dan zal het zeker uitzakken".
Doedeldop. Kunt u mij zeggen wat
de naam Doedeldop betekent?
De betekenis van het woord „doedel
dop" is: sul, sukkel, lummel, sufferd.
Ter verklaring kan aangevoerd worden,
dat vroeger doedel genoemd werd een
dotje dat met wat zoetigs gevuld, ge
bruikt werd om een zuigeling in slaap
te sussen en dat doedelig als streek-
woord de betekenis heeft van slaperig
en suffig.
Sterrebeelden. Wat betekent het
volgende: zon in kreeft, zon in de stier,
zon in de maagd, enz.?
Aangezien de aarde in de loop van
een jaar een cirkelbaan om de zon be
schrijft, maakt dit op de aardbewoners
de indruk alsof de zon tegen het he
melgewelf een baan beschrijft, waarbij
steeds weer andere sterren en sterren
beelden in de nabijheid van de zon ge
zien worden. Deze zonnebaan tussen de
sterren door wordt wel ecliptica ge
noemd, omdat de eclipsen, de zons- en
maansverduisteringen, alleen plaatsvin
den als de nieuwe- of volle maan in de
omgeving van deze zonnebaan staat.
De ecliptica wordt verdeeld in 12 delen
in elk waarvan zich een sterrenbeeld be
vindt, dat meestal een dierennaam
draagt, te weten: Ram, Stier, Tweelin
gen, Kreeft, Leeuw, Maagd, Weegschaal,
Schorpioen, Schutter, Steenbok, Water
man en Vissen. De strook waarin de
zon, de maan en de grote sterren zich
bewegen wordt daarom ook dierenriem
genoemd of zodiak. Deze strook strekt
zich dus ter weerszijden van de zonne
baan uit .De zon staat in de ram aan
het begin van de lente,, in de kreeft aan
het begin van de zomer, in de weeg
schaal aan het begin van de herfst en
in de steenbok aan het begin van de
winter.
Munten. Kunt u mij de waarde op
geven van een koperen centstuk met
een kroon aan de ene kant, aan de keer
zijde de letter W een kroon en 1828.
De tweede munt is een koperen 2 cent
stuk en daar staat op een leeuw en aan
de keerzijde een kroontje -f 1851 en de
woorden Prenzier Rot des Beiges?
Bij de cent van 1828 is nog belangrijk
of hij in Utrecht dan wel in Brussel is
geslagen. Het muntteken staat rechts
onder naast het wapenschild. Voor
Utrecht is het een Mercuriusstaf, zoals
op onze munten van nu ook nog voor
komt; voor Brussel is het een E. Een
goed bewaarde cent uit Utrecht kunt u
op rond 1,stellen. Buitengewoon
goed bewaarde tot bijna stempelnieuwe
zelfs op 2,50 tot 5,Dat komt
echter zelden voor. De centen uit Brus
sel zijn anderhalf maal zoveel waard
ongeveer. Voor het 2-centimes-stuk van
1851 van België geldt ongeveer hetzelf
de, alleen is het ongeveer 60 waard
van de Utrechtse cent. Zijn de munten
normaal gebruikt, dan hebben ze als
regel nauwelijks verzamelwaarde.
Zwarte Woud. Hoe komt het dat
er in het Zwarte Woud 3/3 minder vo
gels zitten dan bij ons? Wat is hiervan
de oorzaak?
Het leefmilieu in het Zwarte Woud,
dat grotendeels uit sparren bestaat, is
minder gunstig dan b.v. in de gemengde
bossen of uitsluitend uit bladgewassen
bestaande wouden. Hetzelfde zien we
bij ons, in het uit sparren of dennen be
staande bos, vooral in de sparrenbossen
die erg donker zijn, zien we vrijwel al
leen aan de bosranden vogels. Ook de
op de trek gevangen vogels, dénk maar
eens aan België, zijn daar schuldig aan.
Telefoon. Over de radio hoorde ik
dat oudere mensen gratis telefoon kon
den krijgen. Mijn man is 80 jaar en ik
zelf 76 jaar, beiden slecht ter been.
De gemeente geeft hiervoor geen bij
stand. Is er nog een andere instantie
waar wij dat kunnen aanvragen?
Van de voorlichtingsdienst der poste
rijen vernamen wij dat u het bericht
over de radio verkeerd begrepen moet
hebben. Er worden n.l. wel speciale toe
stellen voor hardhorenden (en dan nog
niet eens gratis) ter beschikking ge
steld, maar géén gratis toestel met aan
leg voor bejaarden. In sommige geval
len waar telefoon onontbeerlijk is, wil
de gemeente nog wel eens via de bij
standswet bijspringen.
Laat u dan vakkundig adviseren,
want u koopt bij ons meer dan
alleen maar een paar glazen om
door te kijken
Niet alleen de kleren, maar in
hoofdzaak is het de bril die u
modieus of elegant maakt
In onze optiek-afdeling vindt u
zowel modieuze als elegante
monturen en vele kleuren en
soorten glazen
(v.h. v. Willegen)
Dijkwelsestraat 22
KAPELLE-BIEZELINGE
Telefoon (01102) 1223
Ze probeert zichzelf te beheersen, hoe
wel ze doodsbang is voor deze grote
kerel.
„Ik was thuis, een dag of tien ge
leden er werd gebeld. Op een avond.
Hij zei Polman te heten en student te
zijn. Of ik bereid was met een andere
student een paar foto's te maken, bui
ten en in een atelier. Ik zou zogenaamd
lastig gevallen worden door twee man
nen en u zou komen aanrijden. Ik moest
uw hulp inroepen. De fotograaf zou in
de buurt zijn. Hij moest twee foto's bui
ten maken. Eén, als ik achterop bij u
op de fiets zat. Daarna moest ik u mee
nemen naar het atelier van Gerrit Beek
aan de Spinozastraat. Daar werk ik
vaker, dus we kennen elkaar. Ik moest
u uitnodigen voor een kopje koffie.
Daarna moest ik zeggen, dat de mannen
me vastgegrepen hadden op de rug. Ik
kon dan zogenaamd m'n japon niet los
krijgen en u vragen me te helpen. De
japon moest ik uitdoen. Er zouden nog
een paar foto's worden gemaakt. Daar
na zou ik een kimono aantrekken. Na
uw koffie gedronken te hebben, zou u
vertrekken en een poosje later kon ik
naar huis gaan. Dat was alles".
„En daarvoor kreeg u zeshonderd
gulden aangeboden?"
„Gerrit en ik elk driehonderd".
„Nu ja, goed... driehonderd dan. Doet
er niet toe. U lijkt me een intelligente
vrouw. Voelde u dan helemaal niet, dat
er ergens iets niet in de haak was? Bij
voorbeeld die uitkleedscène?"
Ze knikt.
„Achteraf bekeken: ja. Maar het ge
beurt wel vaker in ons vak, dat we
grote bedragen krijgen voor een bepaald
soort foto's. Nee... geen naaktfoto's,
daar leen ik me niet voor. Nog voor
geen tienduizend gulden. Enne... ik heb
die meneer Polman twee keer gevraagd,
of het safe was. Hij zei, zo'n vraag te
kunnen begrijpen, maar dat het hier
een weddenschap betrof tussen studen
ten. Een soort studentenmop. En dat
kan toch? Studenten halen wel vaker
gekke dingen uit. Gerrit lachte er om.
Dus ik dacht: 't Zal wel goed zitten".
Ze kijkt hem aan. Hun blikken ont
moeten elkander enige ogenblikken.
„Bent u er door in narigheid geko
men?"
Hij veronderstelt, dat ze de waarheid
spreekt. En dan begint hij te vertellen.
Van zijn ontmoeting met Tilly, zonder
haar naam te noemen, wier vader groot
industrieel is. Dat ze op de duur zoveel
van elkaar gingen houden, dat er al
trouwplannen gemaakt worden. En dat
zij zich binnen enkele weken, misschien
slechts enkele dagen, officieel zouden
verloven. En hij besluit: „Waarschijn
lijk weet ik nu, wie zo aardig is ge
weest om deze stunt op touw te zetten.
In elk geval heeft de vader van het
meisje een paar dagen geleden de foto's
ontvangen en daaruit de meest voor de
hand liggende conclusies getrokken: Jan
Pelser is een onbetrouwbaar mannetje,
die het ook nog met een andere vrouw
houdt. En die man is mijn dochter on
waardig. Schrijft een boze brief, sluit
er een paar foto's bij in en deelt mij me
de, dat mijn komst voortaan ongewenst
is. Om tenslotte zijn dochter, die hij na
tuurlijk ook op de hoogte heeft gesteld
en misschien de foto's wel heeft laten
zien, naar Argentinië te laten afreizen,
naar een getrouwde broer, zodat ze zich
kan herstellen van de schok. Alles met
welwillende medewerking van juffrouw
Van Mindere, die niet vies was om aan
deze voorstelling driehonderd piek te
verdienen". Hij kijkt haar woedend aan.
„Je wordt bedankt".
Het gezicht van het meisje is tijdens
Jans relaas wit geworden. Als hg uit
gesproken is, kijkt ze hem ontzet aan.
„Nee..." prevelt ze, „dat... dat had
ik niet verwacht. Dat kon ik niet we
ten.".. Zal ik meegaan, naar haar va
der? En alles uitleggen?"
Hij komt overeind en gaat met de han
den in zijn zak door de kamer lopen.
(Wordt vervolgd)
