Geneesmiddelen in het verkeer
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
LANGS DE STRAAT
OVERDENKING
35STE JAARGANG
No. 14
6 SEPTEMBER 1968
GOUDEN
de scheldebode
REDACTEUR
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 TELEFOON (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1,80 per kwartaal
Franco per post f 3,60 per halfjaar
ADMINISTRATIE
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Advertentieprijs 1-25 mm f 3,75, verder 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
DRUK F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
TRANQUILLIZERS KUNNEN DE RIJVAARDIGHEID VERMINDEREN
Voor de Haagse rechtbank stond onlangs een vrouw terecht, die een ernstig
verkeersongeluk had veroorzaakt. Zij had kort voor het ongeluk één glas sherry
gedronken, terwijl zij op voorschrift van haar huisarts het kalmeringsmiddel
„librium" slikte. Deze combinatie van alcohol en librium werkte fataal.
Er zijn in ons land duizenden mensen, die op voorschrift van een huisarts of
een zenuwspecialist middelen met een kalmerende werking moeten slikken. Het
gaat hier vooral om de zogenaamde tranquillizers, waarvan de werking veel
ingrijpender is dan die van de gewone kalmeringsmiddelen. Deze tranquillizers
bevatten dikwijls stoffen met een sedatieve (slaapverwekkende) werking en kun
nen van invloed zijn op iemands rijvaardigheid. Mensen, die deze medicamenten
gebruiken, kunnen op de weg een gevaar voor zichzelf en voor anderen zijn en
aangezien het gebruik van deze middelen sterk toeneemt, wint dit vraagstuk
meer aan actualiteit.
INDIVIDUELE REACTIES VERSCHILLEND
De farmocoloog Dr. Nelemans heeft in
het tijdschrift voor geneeskunde er al
eens op gewezen, dat een groot deel van
de handelingen van degenen, die aan
het verkeer deelnemen, gebeurt als rou
tinehandeling. Deze routinehandelingen
geschieden het beste wanneer de men
sen zich „normaal" voelen. Alle medi
camenten, die stemmingsveranderingen
geven of kunnen geven, zullen daarom
met argwaan moeten worden bekeken,
voorzover het de verkeersveiligheid be
treft. Juist bij de psycho-farmac zijn de
indivduele reacties zo verschillend, dat
zelfs een onderzoek bij een relatief groot
aantal mensen geen definitieve uit
spraak geven kan over wat bij een be
paalde persoon zal en kan gebeuren.
Sinds 1955 zijn als bij toverslag de
zogenaamde tranquillizers op de markt
gekomen, waarmee een nieuw tijdperk
in de psychiatrie aanving. Een tijdperk,
dat door largactil werd ingeluid. De
wordingsgescheidenis van largactil lag
trouwens bij een ander geneesmiddel, n.l.
het phenergan, dat na 1945 bekend is
geworden als een middel tegen overge-
voeligheidsziekten. Door het enorme
verbruik van dit geneesmiddel kreeg
men kennis van alle mogelijke bijwer
kingen. Eén ervan was een soort dem
pende werking op het centrale zenuw
stelsel, zodat sommige patiënten het
phenergan als slaapmiddel gingen ge
bruiken. Dat was voor een Franse far
maceutische fabriek een vingerwijzing
een ander geneesmiddel te maken, dat
deze bijwerking in veel heviger mate,
ja als hoofdwerking bezat, n.l. chloor-
promazine of largactil.
In 1952 paste Prof. Delay voor het
eerst een research-preparaat op psychi
atrische patiënten toe. In 1955 kon hij
een groot colloquium, waarop psychia
ters uit de gehele wereld aanwezig wa
ren, van de werking van het nieuwe ge
neesmiddel op de hoogte stellen. Daar
werd ook over andere tranquillizers ge
sproken.
Hachelijk.
Largactil behoort tot de groep van
neuroleptica. Neuroleptica zijn stoffen,
die psychische opwindingstoestanden,
zonder een belangrijke invloed op het
waakbewustzijn, kunnen dempen. Ze
hebben een remmend effect op activiteit
en beïnvloeden stemmingstoestand en
bewustzijn. De werking van largactil en
andere neuroleptica is, dat het gedrag
van de patiënt geordender wordt, ter
wijl opwindingstoestanden ermee wor
den gecoupeerd.
De betekenis van deze medicamenten
voor de_ psychiatrische inrichtingen is
enorm groot geweest. Met behulp hier
van konden bij de patiënten hinderlijke
opwindingstoestanden en ernstige de
pressies worden bestreden, zodat een
beter menselijk contact met hen moge
lijk werd. Veel patiënten uit een psychi
atrische inrichting blijven na hun ont
slag doorgaan met het gebruik van de
ze medicijnen, soms jarenlang en niet
zelden met een hoge dosering.
Beschikken deze mensen over een rij
bewijs, dan kan hen evenwel niet belet
worden een auto te besturen. Dat is een
hachelijke zaak. Hoewel niet precies
bekend is in hoeverre deze medicamen
ten de rijvaardigheid verminderen, mag
men er toch wel van uitgaan dat ge
neesmiddelen, die tot zulke ingrijpende
stemmingsveranderingen leiden, er be
paald niet toe bijdragen om de rijvaar
digheid te bevorderen.
Librium.
Naast de neuroleptica (major-tran-
quillizers) kent men nog de groep van
psycho-relaxantia (minor-tranquillizers)
ook wel aangeduid als psycholeptica.
Het gebruik van deze geneesmiddelen
is na de introduktie van chloorpromazine
in 1955 sterk toegenomen. Tot de be
kendste, en door artsen waarschijnlijk
het meest voorgeschreven psycholeptica
behoren librium, librax en valium. Deze
tranquillizers verschillen duidelijk van
de largactil en andere neuroleptica: ze
missen de anti-psychotische werking.
Een geneesmiddel als librium wordt
voornamelijk gebruikt voor het opheffen
van spanningen, angst en nervositeit bij
normale patiënten. Bij sommige deskun
digen leeft de indruk dat verschillende
artsen dit middel wel eens wat al te ge
makkelijk voorschrijven, d.w.z. in die
gevallen, wanneer librium alleen maar
dient om normale spanningen bij
een mens weg te nemen, alsof het heb
ben van spanningen per sé ongezond zou
zijn.
Desniettemin kan dit preparaat soms
uitstekend werken om psychische klach
ten te verlichten of lichamelijke klach
ten, die door psychische spanningen
worden veroorzaakt, weg te nemen.
Er zijn duizenden mensen, die dit ge
neesmiddel of een van de andere psy
choleptica gebruiken. Welke consequen
ties heeft dit voor de veiligheid op de
weg?
Geen alcohol,
In het repertorium voor verpakte ge
neesmiddelen (eerste editie 1968), een
uitgave van De Toorts te Haarlem,
wordt uitdrukkelijk gesteld dat genees
middelen als librium en valium al naar
de wijze van toepassing en individuele
gevoeligheid het reactievermogen be-
invloeden. Met name wordt in het re
pertorium gewezen op de invloed, die
er van deze preparaten kan uitgaan op
iemands rijvaardigheid.
Voorts wordt in het repertorium ge
wezen op het feit, dat zij die dergelijke
psychoactieve stoffen gebruiken, zich
dienen te onthouden van alcohol, aan
gezien de individuele reactie hierop niet
is te voorzien. Helaas blijken sommige
patiënten de raadgevingen van hun arts
nog wel eens in de wind te slaan. Wan
neer ze dan toch thuis een borreltje
drinken, hebben ze er alleen zichzelf
mee, maar wanneer ze achter het stuur
stappen, zijn zij een groot gevaar op
de weg. Maar ook zonder alcohol te ge
bruiken kan bij gebruikers van tran
quillizers de rijvaardigheid verminderen,
omdat verschillende van deze medica
menten een zekere sufheid en slaperig
heid veroorzaken.
Het is de plicht van iedere huisarts,
c.q. zenuwarts zijn patiënten te wijzen
op het feit, dat bepaalde medicamenten
invloed kunnen hebben op de rijvaar
digheid. Wij nemen trouwens aan dat
dit in veruit de meeste gevallen ook wel
gebeurt, zeker nu de ervaringen met de
tranquillizers toenemen door het veel
vuldig gebruik ervan. Anderzijds blijkt
voortdurend, dat vele patiënten de wen
ken van hun arts negeren en toch in
een auto stappen, zelfs in gevallen waar
bij er sprake is van een gebruik van
hoge doses.
Het heeft geen zin om wettelijk vast
te leggen, dat gebruikers van tranquilli
zers hun rijbewijs moeten inleveren. Dat
zou tot gevolg hebben dat veel mensen
niet meer de hulp van een arts zouden
inroepen. Men kan slechts hopen dat
door de toenemende publiciteit over de
ze vraagstukken vele pillenslikkende
autorijders zich eindelijk eens bewust
gaan worden van de risico's, die zij ne
men. (Nadruk verboden)
ZWAK VLEES WERD WILD
„Mijn vlees is zo zwak, edelachtba
re", klaagde de niet zo slanke slager,
terwijl hij met vooruit gestoken armen
het hekje beetgreep. Door de omvang
van zijn „lendenstuk" kon hij er niet
dichter bij komen.
„Verkoopt u dan afgekeurd vlees?"
wilde de politierechter weten.
„Mijn eigen vlees, edelachtbare. Mijn
geest is wel gewillig, maar mijn vlees,
ziet u..."
„U éét te veel vlees, zeker", schimp
te de officier, „daar bent u ook zo wild
van geworden".
„Ik wild? Ik ben zo mak als een vo
geltje!" riep de verdachte uit.
„Laten we er nu geen wild en gevo
gelte bij halen, het gaat hier om het
vlees", hernam de zittende magistraat.
„U hebt beledigende woorden geuit aan
het adres van een dame".
„Dame? La-me niet lachen!"
„Een klant in uw winkel".
„Kw&m ze maar 'ns een keer in m'n
winkel! Ze ister nog nóóit geweest, edel
achtbare. Ze weet niet hoe druk ik 't
heb. Ze begrijpt niet, dat er ook nog
andere klanten bestaan. Ze belt alleen
maar. 's Maandags om 11 uur, dat ze 1
runderlapje wil, maar vóór half één.
Dinsdags om 10 uur, dat ze 2 niertjes
moet hebben vóór half twaalf. Woens
dags dat haar éne reclame-gehaktbal er
moet zijn vóór half elf. Elke dag wordt
het vroeger, omdat ze vindt dat ik te
laat kom met 'n ribstukkie of dat
halve onsje gekookt Gelderse worst,
schuin gesneden zonder velletjes. En op
die bewuste zaterdag was 't de drukste
zaterdag van 't jaar, edelachtbare: geen
stille zaterdag, maar drukke zaterdag
voor Pasen. M'n hoofd liep al om. Hon
derden bestellingen lagen te wachten.
Veertien mensen tegelijk aan de toon
bank. Belt dat stuk ongeluk op en gaat
de prijs vragen van alles wat ik in m'n
zaak heb om 't goedkoopste uit te kun
nen zoeken... En de mensen voor de
toonbank foeteren. Mdg ik dan asjeblieft
heel duidelijk zeggen, dat ik geen tijd
heb om naar dat gezanik te luisteren?"
„U hebt gezegd: zeurpiet, zanikerd en
uitgekookte taaie scheenbeen?"
De vleeshouwer barstte in een ze
nuwachtig lachen uit.
„Dat zou ze willen! Nee, dat heb ik
niet gezegd. Ik zei heel duidelijk: zeur
niet, ouwe zanikerd, je bent een uit
gekauwde ouwe taaie ceen. En daar wil
ik geen woord van terugnemen, want
het is een ouwe taaie uitgekauwde ceen
en ze zanikt werkelijk".
„Met een s of met een c?" vroeg de
griffier.
Er kwam een woordenboek aan te pas
maar daar stond het woord niet in.
„Dan ben ik onschuldig", concludeer
de de verdachte, „want dan is het ook
geen schelden".
Maar er bleven nog genoeg beledi
gende uitingen over.
De cliënte in kwestie kwam met een
hoogrood aangezicht onder een omvang
rijke zomerhoed aangetrippeld, om haar
opgekropt gemoed te luchten. Ze deed
dat met een trillende schelle stem.
„Ik voelde me toch zo geshockt, ik
heb m'n hele leven neg nóóit zulke taal
gehoord!" verklaarde ze. „En nu laat u
HERENRINGEN
UNIEKE KOLLEKTIE
tfinÊhb
KAPELLE TEL. (01102) 1223
toe, dat hij dat hier allemaal nog eens
uitvoerig herhaalt en toelicht..."
„U moet wachten tot u iets gevraagd
wordt", zei de rechter koeltjes. Hij
moest zien nog overtuigen met de juis
te persoon te doen te hebben en ver
volgens moest zij de eed afleggen.
„Ach nee, moet dat nu heus?" sprak
zij geaffecteerd. „Vorige keer hoefde ik
helemaal geen eed te doen en zo..."
„Nee, toen kwam u hier als verdach
te. Toen stond u zelf terecht wegens
belediging. Dat dossier heb ik hier lig
gen", onthulde de figuur achter de groe
ne tafel. Hij bladerde er in. „Dat waren
toevallig soortgelijke woorden, of weet
u dat niet meer?"
De getuige zag r,.f van een getuigen
verklaring. De slager grinnikte breed
uit toen de officier tien gulden boete
eiste.
„En voortaan uw vlees beter beheer
sen", adviseerde de politierechter, toen
hij „conform" had gezegd.
(Nadruk verboden) d' ARGENTY
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met beslui ting van een postzegel van 20 cent voor doorzending van uw brief
Wy willen u met deze adviezen zo goed mogeiyk van dienst zgn en geven
zo mogeiyk advies op elke vraag. Wy kunnen echter geen aansprakeiykheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Cafetaria. Welke diploma's zijn er
nodig om in Duitsland een cafetaria te
beginnen
In het algemeen zijn de vestigings
eisen in Nederland en Duitsland dezelf
de. En daar de vestiging van cafetaria's
in ons land vrij is, geldt dit ook voor
Duitsland. Wel dient u zich bg een Duit
se kamer van koophandel te laten re
gistreren.
Namen. Wat betekenen de namen
Erik en Iwan?
Erik is de oud-Noorse naam (Eirikr)
voor alleenheerser. Iwan is de Russische
naam voor Jan of Johan en betekent:
God is genadig.
Karakter. Sommige mensen hou
den met hun schrijven midden in een
woord op en beginnen dan opnieuw. Zo'n
woord staat dan in twee of meer ge
deelten op schrift. Wat voor betekenis
geeft men hieraan ten aanzien van
iemands karakter?
Soms veroorzaakt door gebrekkige
kennis van de taal, doch kan ook dui
den op gebrek aan zelfverzekerdheid,
of als gevolg van besluiteloosheid.
Steno. Waar komt het woord steno
vandaan en hoe oud is het?
Steno komt van het Griekse stenos
(eng, kort). De uitvinder van het ste
nografiestelsel is Elhelm Stolze (1798
1867).
Zaagsel. Is zaagsel niet goed om
over de tuin te strooien?
Zaagsel is niet direkt nadelig voor de
grond, doch wij adviseren u dit toch
niet teveel te verwerken met de grond.
Beter is turfmolm. Afgezien van het
wel of niet geschikt zijn van zaagsel
voor de tuin kunt u voor de kippen toch
beter turfmolm gebruiken, daar dit be
ter vuil en parasieten opneemt dan
zaagsel.
Zaklantaarns. Hoe lang bestaan de
zaklantaarns reeds? Waren de eerste
batterijen gelijk van samenstelling als
de tegenwoordige?
Ze bestaan ongeveer 70 jaar. Het wa
ren toen uitsluitend geïmporteerde bat
terijen uit Amerika, z.g. staafbatterijen
van 33 x 60 mm. Er waren twee of drie
stuks nodig in een huls. De prijs lag
toen ongeveer op 2,50 per staaf. Vele
staven kwamen hier leeg aan en men
moest er rekening mee houden, dat ze
slechts een zeer korte brandduur had
den. De samenstelling was ook nog af
wijkend van de tegenwoordige; de we
tenschap heeft op dit gebied echter vor
deringen gemaakt en zeer duidelijke
ook.
Tempeliers. Wat is de vereniging
van Tempeliers?
Dit is een geestelijke ridderorde, ge
sticht in 1119 tot bescherming der pel
grims. Witte mantels met rood kruis.
Ondergang 13071312; op aandrang
van Philips IV van Frankrijk werd de
orde opgeheven door paus Clemens V;
de leden werden als ketters verbrand en
de rijke bezittingen verbeurd verklaard.
Zij werden genoemd naar de tempel
van Jeruzalem, omdat hun eerste resi
dentie aan die voormalige tempel grens
de.
Zandstenen muur. Ik heb een wo
ning van kalkzandsteen. De muren zijn
zo vuil en grauw. Ik heb ze al een keer
bestreken met wit cement, maar dat
gaat er ook weer af. Kunt u mij ook
zeggen wat voor soort verf er op moet
om het goed wit te krijgen?
U kunt de muren van uw huis een
voudig witten met vers in water aan-
geihaakte gebluste kalk. Deze wordt
dan in dunne lagen op de muren aan
gebracht. Onder opname van koolzuur
uit de lucht gaat de kalk dan langzaam
over in (witte) kalksteen. Hiertoe is
een zeer langzaam droogproces nood
zakelijk. Bij voorkeur maakt men daar
om de muren van tevoren nat met wa
ter of een aluinoplossing. Vooral niet
op warme of zeer droge dagen gaan
witten! Wanneer de muren goed gewit
zijn, mogen ze niet meer afgeven. Na
droging kunt u zonodig een tweede en
derde laag opbrengen. Ook kunt u sili
caat verven gebruiken, doch dit vereist
een deskundige behandeling, daar deze
verven gemakkelijk vlekkerig opdrogen
en nogal eens willen gaan bladderen,
wanneer ze te dik worden opgebracht.
Regenboog. Hoe ontstaat een dub
bele regenboog?
Een bijregenboog ontstaat (bij sterk
licht) door inwendige reflectie van het
zonlicht in een regendruppel. De ge
broken zonnestralen verlaten dan dus
elke regendruppel in twee richtingen.
Trekt men een regenboog tot onder de
horizon door, dan ontstaat er een cir
kel, waarvan het middelpunt (dat dus
onder de horizon komt te liggen) het
„tegenpunt van de zon" heet; het rood
van de hoofdboog ligt dan op 42 graden
van dit tegenpunt af, van de bijboog 50
graden. De afstand tussen beide bogen
is dus altijd 8 graden.
Bruidsjonkers. Komt het wel eens
bg een huwelgk voor, dat er alleen
bruids jonkertjes zijn i.p.v. bruidsmeis
jes De bruid draagt dan geen sleep.
Gebruikelijk is dit naar mijn mening
niet, maar is het wel toegestaan?
Ja, dat is wel eens het geval, als er
in de familie van bruid of bruidegom
geen nichtjes (of geschikte kleine kin
deren) zijn. Dat heeft echter niets te
maken met een sleep dragen of niet.
Het werk van een bruidsjonkertje (of
bruidsmeisje) behoeft immers niet altijd
te bestaan in het dragen van de sleep.
Dit toch wordt veelal overgelaten aan
de grotere meisjes. Bovendien, 't bruids
kleed kan bestaan uit een bruidsjapon
met korte, of toilet met lange sleep naar
keuze. Het gebruik hangt dus in eerste
instantie af van de wens van het bruids
paar.
Danny Kay. Bestaat er in Neder
land een fanclub van Danny Kay en zo
ja, wat is het adres?
Het correspondentie-adres van Danny
Kay in België is Wittestraat 7b, Ant-
'werpen. Wellicht kunt u daar ook het
adres krijgen van een eventuele fanclub
in België en/of Nederland.
Daarom moeten wij ons te meer
houden aan hetgeen van ons
gehoord is, opdat wij niet te
eniger tijd doorvloeien.
Hebr. 2 1.
Het gaat in de Brief aan de Hebreën
over het spreken Gods door de Zoon,
onze volmaakte Hogepriester, die door
het offer van Zichzelf een volkomen
verzoening heeft teweeggebracht.
Door dit spreken, dat tegelijk hande
len is tot ons behoud, roept God ons
op tot geloven. Nu is het opmerkelijk,
hoe dikwijls de schrijver van deze brief
het heeft over de mogelijkheid van af
val. Had hij het voorbeeld van Israel
voor ogen? Kwam de afval in zijn da
gen veelvuldig voor? Hoe dit zij, hg
waarschuwt er herhaaldelijk tegen.
Wanneer iemand examen doet en een
diploma verkrijgt, dan behoudt hij dat
diploma en de bevoegdheden, die het
verschaft z'n leven lang, ook al doet
hij verder niets om op het peil te blij
ven, waarop hij stond, toen hij met suc
ces examen deed.
Zo is het met 't geloof niet. Als we
ons er niet druk voor maken, ons niet
voortdurend inspannen, zullen we „door
vloeien".
„Dat is iets anders dan afvallen. Af
val is breuk, resolute beslissing, her
roeping van de eens genomen beslissing.
Komt niet zo veel voor. Veel meer komt
voor het doorvloeien. Dat is het'grote
gevaar in de Christelijke gemeente.
De ernst en de spanning gaat er uit;
de toewijding en het heilig vuur ver
flauwt. We weten het zo langzamerhand
wel en luisteren met slechts een half oor
naar de prediking, de Schriftlezing.
We bidden niet meer echt. Het wordt
een dode gewoonte-godsdienst. En zo
raken we op drift van Christus weg.
Een schip, dat op drift raakt, moet be
ter verankerd, steviger vastgemeerd
worden. Zo ook met ons.
Laten we, als we ontdekken dat we
bezig zijn te verflauwen, met nieuwe
kracht en ernst de Heiland zoeken, Hem
aangrijpen met een: „Heer, houdt Gij
mij vast, anders raak ik U kwijt". Zo
kan het doorvloeien door onze ongees
telijke zwakheid ons nog inniger aan
de Heiland verbinden en door Gods ge
nade zelfs ten zegen worden.
(Uit een Dagboek)
WE MELD IN GE
Van 814 september 1968
Zaterdag 14 sept.: Laatste Kwartier
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
4.35
4.52
10.10
10.25
Maandag
5.12
5.24
10.40
10.59
Dinsdag
5.43
5.55
11.15
11.33
Woensdag
6.12
6.27
11.50
Donderdag
6.43
6.53
0.04
12.24
Vrijdag
7.14
7.25
0.38
12.57
Zaterdag
7.47
8.02
1.14
1.39
