NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
LAND- EN TUINBOUW
0PREI5
OVERDENKING
35STE JAARGANG
No. 6
12 JULI 1968
Dr. Woods Flying Doctor Service, Unieke
organisatie - één oogarts voor een land
van blinden en een ton tekort.
-
t mf mm i WÊBÊk M
llHLEQEN
de scheldebode
REDACTEUR
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 TELEFOON (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1,80 per kwartaal
Franco per post f 3,60 per halfjaar
ADMINISTRATIE
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Advertentieprijs 1-25 mm f 3,75, verder 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
DRUK F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
De vliegende non zal u als TV-pro-
gramma wel bekend zijn; de vliegende
doktersdienst in Afrika misschien niet.
Toch is er een overeenkomst tussen de
ze twee onderwerpen. Het eerste pro
gramma heeft een amusementskarakter
met een ondertoon van chronisch geld
tekort. De vliegende dokter is geen amu
sement, maar een keiharde noodzake
lijkheid en opgezet door enkele idealis
tische artsen om met kennis van de
westerse wereld medische hulp te ver
strekken aan onderontwikkelde gebie
den. De overeenkomst vraagt u? Na
tuurlijk het chronisch geldtekort!
Wij willen u. nu graag inlichten over
het werk van een aantal medici, dokto
ren met een roeping in de geest van
Albert Schweizer, die in het hart van
Afrika een project ontwikkeld hebben,
dat waard is u, die dit artikel met ge
zonde ogen kunt lezen, onder de ogen
te brengen.
Toevalligerwijze kwamen wij in con
tact met Dr. R. Sampimon, een oogarts
uit Utrecht, die voorzitter is van de
Prof. Weve Stichting, een instituut voor
blindenzorg in de ontwikkelingslanden.
Deze stichting kwam recent in 't nieuws
door als gastheer op te treden voor Dr.
Michael Wood van de Flying Doctors
Service in Nairobi (Kenya). In een par
ticuliere audiëntie heeft Prins Bernhard
zich laten inlichten over het grootse
werk dat daar verricht wordt.
len of instrumenten nodig, dan wordt
een van de 7 gereedstaande vliegtuigjes
van de FDS ingezet. Zo'n luchttaxi kan
ook worden gebruikt om een specialist
over te vliegen of om een patient te
evacueren. Alle ziekenhuizen hebben
voor deze vorm van communicatie een
kleine landingsbaan in de omgeving van
hun instelling aangelegd.
Kruistocht tegen de blindheid.
Dr. Michael Wood wil nu zijn FDS
optimaal benutten en in samenwerking
met de Nederlandse Prof. Weve-stichting
de oogheelkundige nood in Oost-Afrika
gaan bestrijden. Volgens de gouverne
mentsoogarts in Kenya is één op de 60
mensen er blind en zou 80 van deze
blindheid voorkomen of genezen kun
nen worden, indien er adaequate hulp
voorhanden was. Rekenen we deze ge
gevens om naar Nederlandse maatsta
ven, dan zou Nederland met zijn 12 mil
joen inwoners zo'n 200.000 blinden ken
nen, waarvan er dan 160.000 onnodig
blind zouden zijn. De Prof. Weve-stich
ting heeft nu het voornemen een Ne
derlandse oogarts uit te zenden naar die
streek. Met de FDS zal hij van zieken
huis tot ziekenhuis kunnen vliegen en
overal 2 weken kunnen verblijven.
Ieder ziekenhuis weet lang tevoren
wanneer de oogarts komt en kan dus
zorgen, dat er een flink aantal patiën
ten met oogaandoeningen paraat staat.
De enige blijdschap in het bestaan van deze blinde jongens is de
muziek. Door een eenvoudige oogoperatie zouden ze echter weer
kunnen zien. Zoudt u hen dat geluk kunnen ontzeggen?
Wat is de Flying Doctors Service
en wat beoogt zij?
De vliegende doktersdienst (afgekort
de FDS) is vermoedelijk de meest unie
ke organisatie ter wereld. Zij beschikt
over 7 vliegtuigjes om waar nodig in
Kenya, Oeganda of Tanzania specialis
ten of medicamenten zo snel mogelijk
op de gewenste plaats te bezorgen. Als
u daarbij bedenkt dat het gebied wat de
ze FDS bestrijkt te vergelijken is met
de Europese afstanden noord-zuid van
Oslo tot aan de Noordkust van Afrika
en oost-west van Londen tot Warschau,
daarbij verder 95 rimboe incalculeert,
dan zult u het ongetwijfeld met ons
eens zijn, dat de enige manier om snel
en effectief te kunnen helpen in dit ge
bied de FDS is. In 76 ziekenhuizen heeft
de FDS radio-, zend- en ontvangstappa-
ratuur welke in verbinding staan met
de centrale in Nairobi. Op het hoofd
kwartier daar is dag en nacht een ge
diplomeerd verpleegster in de radioka
mer om boodschappen op te nemen van
ziekenhuizen in de binnenlanden.. Wan
neer ergens een Dr. X. in een ziekenhuis
ver van de bewoonde wereld een patient
heeft, waar hij geen raad mee weet,
maakt hij contact met de centrale. De
verpleegster noteert zorgvuldig alle ge
gevens en vraagt advies aan de betref
fende specialist in Nairobi. Enkele mi
nuten later bereikt dit advies Dr. X. via
de ether. Zjjn er speciale geneesmidde
De arts van zo'n ziekenhuis zal dan door
de oogspecialist worden ingelicht hoe de
diverse gevallen behandeld moeten wor
den. In alle ontwikkelingsgebieden ko
men veel patiënten voor met staar (ca
taract). Zij zijn volkomen invalide en
daardoor geheel afhankelijk van de eco
nomisch toch al zo zwakke gemeen
schap. Met een eenvoudige operatie kun
nen deze mensen tot volwaardige ar
beidskrachten worden getransformeerd.
De eerste staar-operaties worden door
de specialist verricht, terwijl de plaat
selijke arts assisteert. Hierna worden de
rollen omgekeerd en assisteert de spe
cialist de opererende plaatselijke arts.
Wanneer de specialist na twee weken
vertrokken is zal iedere staar-patient,
die het betreffende ziekenhuis bezoekt,
genezing kunnen vinden. Zo zal deze
kruistocht tegen de blindheid kunnen
werken als een sneeuwbaleffect. In kort
tijdsbestek specialistische kennis over
dragen aan plaatselijke medici en ver
plegend personeel. Van welk evident be
lang dit is, behoeft hier nauwelijks be
toog.
De Prof. Weve-stichting prijst zich
gelukkig een bekwaam en jong oogarts
bereid gevonden te hebben voor de tijd
van 2 jaar zich met deze omvangrijke
taak te belasten. De vakbekwaamheid
van deze specialist is niet alleen vol
doende. Hij moet daar heengaan met
hetzelfde enthousiasme en doorzettings
De luchttaxi van het FDS wordt veelvuldig gebruikt om een pa
tient te evacueren
vermogen als een missionaris of zende
ling. Hij zal keihard moeten werken on
der tropische omstandigheden. In Dr.
Galema en zijn vrouw, afkomstig uit
Amsterdam, heeft het bestuur van ge
noemde stichting zo'n mobiel oog-team
gevonden. Mevr. Galema volgt nu hier
een opleiding voor oogheelkundige ver
pleging, opdat zij evenals haar man de
ze kennis kan overdragen aan het ver
plegend personeel in de ziekenhuizen in
Oost-Afrika. De streefdatum van hun
vertrek is begin augustus.
Dr. Sampimon heeft zelf al een oog
heelkundige „safari" door India en Pa
kistan achter de rug. Daarna vijf jaar
praktiserend in Utrecht. Maar hij vond
het een genot om twee jaar geleden
eens een poosje in een Oostafrikaans
ziekenhuis te werken.
„Die blijmoedigheid, die christelijke
sfeer zonder dat er ooit over religie
werd gesproken, de medische ethiek
zonder dat-ie er te pas of te onpas werd
bijgesleept... De vrouwen werken met
hun mannen mee en slikken opgewekt
ontberingen, die hier al lang niet meer
bestaan. Hoe minder welvarend hoe
meer tevreden men vaak is. Hier houdt
men zich veelal bezig met o.a. admini
stratieve futiliteiten. En daar? Werken.
Omdat het moet, omdat men zich ge
plaatst ziet voor een onvoorstelbaar
zware taak. Er moet hard gewerkt wor
den, want er is zoveel te doen. Daarom
moet men in zo'n ontwikkelingsland ook
andere normen aanleggen dan hier. Geen
perfectionisme. Ik heb een arts (uit In
dia) een vijftig staar-operaties in één
uur zien doen. Een eenvoudige operatie.
Misschien niet honderd procent. Maar
het resultaat is verre te verkiezen bo
ven de bestaande toestand".
Dr. Sampimon voegt er plotseling aan
toe: „Ik weet niet of het helpt, maar
mag ik ons gironummer en bankrelatie
opgeven? Dr. Weve-stichting, gironum
mer 201800 te Wassenaar. Bank: F. van
Lanschot te Den Bosch. Laten we zeg
gen: het doel telt alleen. En daarvoor
is een ton nodig".
WAT BETEKENT DE AARDAPPEL
ALS VOLKSVOEDSEL?
In enkele artikeltjes willen wij ons
belangrijkste volksvoedsel eens bespre
ken. Deze voorlichting is hoog nodig wil
de aardappel niet meer in diskrediet ra
ken.
Wij zijn zo gelukkig te leven in een
land, waarin ons een zeer grote varia
tie van voedingsmiddelen ter beschik
king staat. Toch zal het noodzakelijk
zijn om enige kennis te nemen van wat
HORLOGES
nieuwe modellen
V00P MODERNE MENSEN
KAPELLE TEL. (01102) 1223
het lichaam aan voedings- en levens
middelen nodig heeft. Verantwoorde
voeding betekent dat het menu een goe
de combinatie van koolhydraten (calo
rieën), mineralen (opbouwstoffen) en
vitaminen (weerstandsvermogen) bevat.
Het betoog zou te geleerd worden, als
wij hier verder op in gingen, wat boven
dien niet nodig is omdat een huisvrouw
die regelmatig aardappelen op tafel zet
zich precies aan de ingewikkelde voe
dingsleer houdt.
Een aardappelmaaltijd vormt name
lijk een uitgebalanceerd menu van alle
levens- en voedingsmiddelen, waaraan
alleen het dierlijk eiwit en enkele vita
minen ontbreken.
Theoretisch zou men van aardappelen
met. jus, een glas melk en een appel
kunnen leven.
De aardappel heeft dan ook door zijn
veelzijdige samenstelling in heel wat
gezinnen niet alleen als belangrijk voe
dingsmiddel, maar eveneens als belang
rijk levensmiddel gediend.
Naarmate de welvaart toeneemt, loopt
niet alleen het gebruik van aardappe
len terug, maar gaat de huisvrouw te
vens hoger eisen stellen. De kweker van
nieuwe aardappelrassen nu tracht aan
deze eisen tegemoet te komen door
moeizaam rassen te creëren met betere
eigenschappen. Op hoe dit in zijn werk
gaat, komen wij in een volgend artikel
terug. Er bestaat namelijk een interes
sant verhaal over een kleine "landbou
wer in Friesland, die er na 30 jaar in
geslaagd is het ras Lekkerlander te
kweken, een aardappel met een smaak
en kwaliteit die tot nu toe zijn gelijke
niet heeft gevonden.
gen der spleten vormen. In niet door
lopend met grondwater gevulde grotten
kan de opgeloste kalk in de vorm van
druipsteen weer neerslaan, waarvan men
de hangende tepels stalaktieten en de
staande stalakmieten noemt, terwijl pla
ten van calciet of aragoniet (CaC03)
de zoldering, wanden en vloer van de
grote bedekken. Aan de oppervlakte
vertoont een kalksteengebied (evenwij
dig aan elkaar lopende) geulen door op
lossing langs spleten, die men karren
noemt en die door smalle richels ge
scheiden zijn. Die karren kunnen soms
wel 10 meter diep worden, waarbij de ri
chels scherp worden, waardoor dit ge
bied moeilijk begaanbaar wordt. Op
plaatsen waar onderaardse waterlopen
weer aan de dag komen, bevinden zich
veelal karstbronnen die vaak veel wa
ter produceren. De in de gematigde zóne
voorkomende karstverschijnselen zijn al
thans ten dele gevormd onder invloed
van tropische klimaten, die daar voor
kwamen in het tertiair en onder invloed
van de koude klimaten gedurende het
Pleistoceen. Wetenschappelijke lectuur
over dit onderwerp is vrijwel altijd in
een vreemde taal geschreven, zoals het
boek van Lehman „Die Hydrographie
des Karstes" (Leipzig, 1932). Uitgebrei
de folders over de Belgische grotten
ontvangt u bij aanvrage van het Natio
naal Belgisch Verkeersbureau, Leidse-
plein 7, Amsterdam.
CARBOVIT tegen maag-
en darmstoornissen.
MUGOLIN (reukloos)
ter voorkoming van hiuggebeten.
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bysluiting van een postzegel van 20 cent voor doorzending van uw brief
Wy willen u met deze adviezen zo goed mogelyk van dienst zqn en geven
zo mogelijk advies op elke vraag. W(J kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Rijwielkaarten. Bestaan er kaarten
over rijwielpaden langs de grens met
Duitsland
Er bestaan o.m. provinciale toeristen-
kaarten, schaal 1 100.000, waarvan er
dus vijf reiken tot de Nederlands-Duitse
grens en die 3,45 per stuk kosten. Ook
zijn er Deutsche Generalkarte, waarvan
er acht aansluiten bij deze grens, en die
2,50 kosten. Deze en nog andere meer
gedetailleerde kaarten kunt u bezichti
gen en verkrijgen aan de kantoren van
de A.N.W.B., waarvan één bij u in de
buurt zal zijn.
Bowl. Kunt u mij een recept geven
van vruchtenbowl zonder alcohol
Hier volgt het recept voor alcoholvrije
bowl, voor 6 glazen van 2 dl. U hebt
nodig 375 gram vruchten, b.v. aardbei
en, kersen, bessen, suiker (liefst bas
terdsuiker) naar smaak, 4 dl (ruim V2
fles) appelmost, 3 dl spuitwater, zo mo
gelijk citroensap. Bij gebruik van verse
vruchten deze wassen, schoonmaken
(pitten e.d. verwijderen) en zonodig in
kleine stukjes snijden. Appels en peren
even opkoken. De vruchten met suiker
bestrooid enkele uren wegzetten in een
bowlschaal of grote kom. De appelmost,
het citroensap en eventueel nog basterd
suiker naar smaak toevoegen en dit
mengsel nog enkele uren op een koele
plaats laten staan. Vlak voor het opdie
nen het spuitwater toevoegen. Bij ge
bruik van vruchten op sap, uit blik of
fles, kunt u met iets minder appelmost
volstaan.
Zwarte thee. Ik heb een nikkelen
theepot in gebruik waarin de thee heel
spoedig zwart wordt. Wat moet ik doen?
Die aanslag in uw pot kunt u verwij
deren door een lepel waspoeder in ko
kend water in de pot te doen en een
nacht te laten staan. Natuurlijk goed
naspoelen en geregeld herhalen.
Druipsteen. Ik heb onlangs enige
druipsteengrotten bewonderd en wil erg
graag iets meer weten over het ont
staan van deze grotten. Kunt u er iets
over vertellen?
Over het ontstaan van druipsteengrot
ten zoals u ze gezien hebt op uw reizen
in Spanje en België, valt wel het een
en ander te vertellen. Deze grotten dan
ken hun ontstaan aan oplossingsver
schijnselen in het zachte kalksteen, ook
wel karstverschijnselen genoemd naar
het Karstgebergte aan de oostkust van
de Adriatische Zee, waar deze verschijn
selen voor het eerst bestudeerd zijn.
Door spleten dringt water door in die
pere lagen en lost die gedeeltelijk op,
waarbij de zuurgraad, veroorzaakt door
koolzuur (CO2) en humuszuren van be
lang is. De oplosbaarheid van C02 neemt
namelijk af bij lagere temperaturen hoe
wel dan de snelheid van de reactie toe
neemt, waardoor men zowel in de tro
pen als in besneeuwde gebieden de sterk
ste oplossingen aantreft. De spleten
kunnen zich daarbij verwijden tot grot
ten. Karstpijpen (of geologische orgel
pijpen) kunnen de verticale verbindin
En de Here versloeg Sisera, met
al zijn wagens en het ganse
heirlegervoor Baraks aan
gezicht; dat Sisera van de wa
gen afklom en vluchtte op zijn
voeten. Richt. 4 15.
De strijd is des Heren, en de kracht
is des Heren, door Hem alleen is Zijn
volk sterk. Wonderlijk is de situatie:
Met 10.000 man zijn Debora en Barak
naar het bevel des Heren op de berg
Thabor getrokken. En in de wijde vlakte
aan de voet van die berg is Sisera door
de Here (vs. 7) tot hen getrokken met
zijn 900 strijdwagens en geweldig leger.
Die vlakte was juist geschikt om slag
te leveren; een prachtig terrein voor de
strijdwagens.
Naar het bevel des Heren moet Barak
tot de aanval overgaan. Hij moet dus
van de berg af naar de vlakte, om daar
vermorzeld te worden door de geweldige
Sisera. Neen... want de strijd is des
Heren. Vrees niet, Barak! Is de Here
niet voor uw aangezicht henen uitge
togen? De Here versloeg Sisera's mach
tig leger. Wat heeft Sisera aan zijn wa
gens als God tegen hem is? De Here
heeft Sisera sterk gemaakt, maar Hij
kan hem ook vernederen. Hij moet van
zijn strijdwagen af en vluchten op zijn
voeten, vanwege de hand des Heren, en
hij ontkomt aan Barak, om naar het
Woord des Heren te vallen in de hand
van een vrouw.
De strijd is des Heren. Maar hij moet
geschieden door ons. En dus in geloof.
Als er geloof is, dan is er altijd een af
zien van onszelf en ook van de vijanden,
en een volkomen overgave aan God en
Zijn Woord. Dan zijn we sterk en strij
den we de strijd des Heren. Maar als er
geen geloof is, en we zelf onze bereke
ningen maken en dus in de strijd zelf
de leiding willen hebben, vallen wij voor
Sisera en vermogen we tegen zijn krijgs-
wagens niets!
Ik geloof in God de Vader, de Al
machtige! Ik geloof in Hem, Die om
Zijns Zoons Jezus Christus' wil, mijn
God en mijn Vader is. En ik weet dat
niets mij van Hem scheiden kan, ja, dat
alle schepselen zó in Zijn hand zijn, dat
niets zich tegen Zijn wil kan roeren of
bewegen. In dat geloof ben ik sterk, ben
ik „meer-dan-overwinnaar", door Hem,
Die mij heeft liefgehad.
(Uit een Dagboek)
WEMELDEN GE
Van 14—20 juli 1968
Woensdag 17 juli: Laatste Kwartier
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
6.40
6.59
12.16
Maandag
7.22
7.40
0.34
12.55
Dinsdag
8.02
8.16
1.12
1.36
Woensdag
8.40
8.55
2.01
2.24
Donderdag
9.25
9.44
2.55
3.19
Vrijdag
10.20
10.41
3.52
4.21
Zaterdag
11.29
11.53
4.55
5.27
Te Hansweert 35 minuten vroeger
Te Yerseke 5 minuten later