schuiven met schijven
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
LANGS DE STRAAT
OVERDENKING
DRUKWERK BESTELLEN
VAN DER PEYL BELLEN
34STE JAARGANG
No. 53
31 MEI 1968
de scheldebode
REDACTEUR
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 TELEFOON (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1,80 per kwartaal
Franco per post f 3,60 per halfjaar
ADMINISTRATIE
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
MARKT 19 TELEFOON (01130) 1381 GIRO 2 84 25
Advertentieprijs 1-25 mm 3,75, verder 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
DRUK: F. VAN DER PEYL - KRUININGEN N.V.
HET OUDSTE SPEL DER MENSHEID VERHEUGT ZICH NOG
IN GROTE POPULARITEIT!
Miljoenen mensen op onze aarde grijpen
in hun vrije tijd als ontspanning naar
het dambord, de schijven komen er bij
en men verdiept zich in het spel, een
spel dat bijna alle volkeren kennen en
een geliefde bezigheid is van mensen uit
alle lagen. Het is. eigenlijk niet te ver
wonderen, dat er van het damspel in de
loop der eeuwen steeds een magische
kracht is uitgegaan. Voor zover men
heeft kunnen nagaan, is dammen het
oudste spel der mensheid, want het werd
reeds beoefend ver voor de historische
tijd.
5000 jaar terug al gespeeld.
China moet het land geweest zijn,
waar het dammen zijn oorsprong vond
en van waar het zijn zegetocht over de
gehele aarde begon. Soldaten en koop
lieden zorgden voor de verspreiding.
Van het verre oosten kwam het spel in
het nabije oosten, waar uit opgravingen
is gebleken, dat men in de oudste tijd
van de Egyptische geschiedenis reeds
dit spel kende.
Om voorbeelden te noemen, men vond
bij opgravingen bij Memphis damborden
uit de tijd van farao Menes, dus van on
geveer 3500 jaar vóór Christus. De ge
vonden borden vertonen slechts twintig
speelvakken. Soortgelijke damborden
vond men bij opgravingen in het oude
Egypte, zo bijvoorbeeld 45 jaar geleden
bij de opening van het graf van Toet-
Anch-Amond, in 1923. Een bewijs, dat
ook de Egyptische farao's het edele
damspel beoefenden. Dat het niet slechts
de hooggeplaatsten waren, blijkt uit ge
vonden afbeeldingen, waarop wij ook
al a iran rlifc 1
verder verbreid, want bij opgravingen el
ders, als op Cyprus, in aan Egypte gren
zende landen en Griekenland vond men
ook damborden, dikwijls compleet met
schijven. Vermoedelijk hebben de Phoeni-
cische koop- en zeevaarders het spel
naar de landen rond de Middellandse
Zee gebracht.
Toen de Romeinse veroveraars kennis
maakten met de Griekse cultuur, ont
dekten ze ook het damspel en het kwam
spoedig in het Romeinse imperium in
zwang. Met- de Romeinse legioenen ver
spreidde het spel zich over geheel Euro
pa.
Naar 64 velden.
In de middeleeuwen onderging het
damspel een wijziging van zeer groot be
lang. Tot nog toe liad het veld uit twin
tig vakken bestaan, maar éen in Spanje
wonende Moor voerde een bord met vier
enzestig vakken in. In alle landen werd
dit bord overgenomen, aangezien het het
spel attractiever maakte. Overal werd
gedamd, maar de spelregels verschilden
nogal. Zo speelde men in Turkije zowel
op de witte als op de donkere velden.
Vooral in Frankrijk kende het dam
spel in de Middeleeuwen en nog lang
daarna een grote bloei. Het werd daar
in bijna alle kringen beoefend. Een
Franse wiskundige schreef er zelfs een
boek pver.
In de achttiende eeuw kwam men tot
de ontdekking, dat het dambord met
vierenzestig vakken niet voldeêd. De
mogelijkheden waren te beperkt en een
in Parijs wonende Pool ontwierp een
bord met honderd vakken. Hiermede
werd voor het spel een grote toekomst
geopend. Het maakte een geheel nieuwe
bloeiperiode door, vooral in Frankrijk.
Triomf der 100 vaJkken.
Met de legers van Napoleon verspreid
de het bord met de honderd velden zich
over Europa, waarna het ook overge
nomen werd door landen buiten Europa.
Alleen Engeland, Amerika en Australië
hielden zich aan de vierenzestig vak
ken, hetgeen de ontwikkeling van het
spel niet ten goede kwam.
Momenteel is het spel over de gehele
wereld verbreid en het wordt gespeeld
in alle rangen en standen. Vele grote
sterren heeft de wereld op dit gebied
gekend. Wij behoeven hierbij slechts te
voorts de mysterieuze Noordafrikaan
Woldonly op wiens oplossing van de
naar hem genoemde stelling grote dam
mers nog steeds 't hoofd breken. Voorts
Cornelis Blankenaar en de vroegere
kampioen Drs. Piet Roozenburg, die
men een damwonder noemt. Tegenwoor
dig doet de 18-jarige Ton Sijbrands veel
van zich spreken. Hij werd in recordtijd
Nederlands kampioen.
Het dammen heeft blijk gegeven een
klassiek spel te zijn; dat de eeuwen heeft
doorstaan en nog zal doorstaan. Het is
het oudste spel der mensheid en het zal
in de toekomst nog steeds veel beoefend
worden en miljoenen thuis of aan de
wedstrijdtafel ontspanning en genot
schenken. (Nadruk verboden)
WIE WAS NU NUCHTER?
„En ik kan niet alle leerlingen aan
een bloedproef onderwerpen voor ze ach
ter het stuur gaan zitten!" riep de rij
schoolhouder U. de Z. een tikkeltje op
gewonden uit. De officier van justitie
had hem namelijk verweten, een lichte
lijk aangeschoten loodgieterszoon te heb
ben les gegeven.
„Maar u merkt het toch wel, als een
leerling gaat slingeren met de wagen?"
vroeg de politierechter verbaasd.
„Jawel, maar toen ik het merkte,
merkte die glazenwasser het ook. En
toen ik hem liet stoppen, stonden we al
tegen elkaar. Bovendien slingerde mijn
leerling niet zozeer door de drank als
wel door het onverwacht opduiken van
die lange ladderwagen uit dat smalle
zijstraatje. Hij probeerde er nog met een
boog omhéén te komen". -*
„O juist, en daarom slingerde hij ze
ker nog toen hij op z'n benen stond", zei
de rechter droog.
„Bovendien ben ik verantwoordelijk",
zei de rijschooldirecteur verontwaardigd,
„want ik heb het rijbewijs en een leer
ling lest onder mijn toezicht. Het maakt
dus helemaal niet uit of een leerling
nuchter is of niet, als de verantwoorde
lijke instructeur maar nuchter is en de
juiste beslissingen neemt".
„En waarom reed deze leerling dan
tegen die glazenwasserskar op?"
„Omdat die glazenwasser niet uit z'n
doppen keek en achter die lange lad
ders bleef doorduwen, ook al kon die
niet zien wat er allemaal aankwam. Die
ladders staken al dwars over de rijweg
voordat die vent tevoorschijn kwam uit
dat steegje, 't Was zijn schuld".
„Dat heeft niets te maken met het rij
den onder invloed", weersprak de poli
tierechter. „Bovendien was die kar er
eerder dan de auto en had de auto geen
voorrang meer, omdat u niet gelijktijdig
maar l&ter naderde. Maar u staat hier
tereclit, omdat uw auto werd bestuurd
door iemand die daartoe niet in staat
kon worden geacht".
„En als de cursist nu eens nuchter
was geweest en ik had gedronken, hoe
MODERN EN SIERLIJK
KAPELLE TEL. (01102) 1223
„Maar ik had een glaasje op, ik liet
me rijden", betoogde de verdachte.
De officier noemde dit gepraat „over
bodige smoesjes". De verbalisant had
volgens hem duidelijk geconstateerd wie
er niet capabel was een motorvoertuig
te besturen en de verdachte had in elk
geval tijdig dienen in te grijpen, toen
hem bleek dat zijn leerling niet remde
bij het naderen van de ladderwagen die
zich reeds op het volgende kruispunt be
vond. Daarvoor heeft een instructeur een
extra pedaal op de voetrem. Veel erger
is echter, dat verdachte iemand zijn
auto heeft laten besturen die onder in
vloed verkeerde van sterke drank. Hij
kon weten dat dit tot ernstige ongeluk
ken aanleiding kon geven. Daarom eis
te de officier twee weken gevangenis
straf en twee jaar ontzegging van de
rijbevoegdheid.
„De doodklap voor mijn bedrijf!" riep
de rijleraar ontzet uit. „En we hebben
nota bene gpen van beiden gedronken!"
„In elk geval hebt u geen van beiden
opgelet en geen van beiden op tijd ge
remd", concludeerde de rechter. Maar
het werd voorwaardelijk.
„Mooi, daar zullen we d'r eentje op
nemen", zei de verdachte tegen de ge
tuigen.
(Nadruk verbodend* ARGENTY
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bysluiting van een postzegel van 20 cent voor doorzending van uw brief
W\j willen u met deze adviezen zo goed mogeljjk van dienst z\jn en geven
zo mogeiyk advies op elke vraag. Wy kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
had het dan afgelopen?" informeerde
de verdachte.
„Dan had de auto vermoedlijk niet zo
gevaarlijk geslingerd" dacht de rechter,
„en dan zou hij misschien ook tijdig ge
remd hebben voor die ladderwagen".
„Dan was ik dus vrijuit gegaan..."
„Dan was er niets gebeurd en dan had
de politie ook geen proces-verbaal opge
maakt".
„Dan beken ik hier bij deze, dat ik
dronken was en mijn cursist niet", zei de
rijschooldelinquent. „De dranklucht in
de auto was van mij afkomstig".
Maar de troef die deze gedaagde uit
speelde, deed zijn kansen in dit juridisch
spel niet keren; Want de leerling had
niet op tijd geremd en de auto had wèl
vervaarlijk geslingerd en de ladderwa
gen was behoorlijk geraakt. Zelfs zo,
dat de stukken er af vlogen, leerling en
leraar wat hoger op de maatschappelij
ke ladders waren gestegen en een hou
ten wiel was gebroken. En de rechter
oordeelde dat drankmisbruik van de in
structeur de zaak nog erger maakte in
dit geval omdat nu was gebleken, dat
beiden onbekwaam waren een motor
voertuig naar behoren te besturen.
Gipsafdruk. Ben in het bezit van
een gipsafdruk voorstellende een vrou-
wenkop met eronder gegraveerd: E. La-
comblé 1864. Wie was deze figuur, kunt
u mij daarover iets vertellen
Eugène Lacomblé (18281905), Neder
lands beeldhouwer in klassicistische
stijl. Samen met de gebroeders Stracké
(Prof. F. Stracké 1820—1898 en Joh.
Th. Stracké, 1817in wezen voort
zetter van het werk van de na '39 in
vervaardiger van vele bórst- en stand
beelden in genoemde stijl. Lacomblé was
sterk beïnvloed door Thorwaldsen, Ca-
nova, d' Angers, Schadow en de opgra
vingen 1800 van Griekse beeldhouw
werken.
Demonstratrice. Is er een opleiding
nodig om demonstratrice in de cosmeti
ca te kunnen worden? Zo ja, waartoe
kan ik mij wenden om inlichtingen?
Voor een opleiding tot demonstratrice
in de cosmetica dient u zich eerst te
wenden tot een der instituten, aangeslo
ten bij de Stichting Vakexamens Schoon
heidsverzorging (Stivas) die gevestigd
is in een plaats in uw omgeving. Na de
voor uw doel dienstige vakken te heb
ben bestudeerd, wordt u door de leve
rancier van een bepaald artikel opart
voor de demonstratie opgeleid.
Nederlanderschap. Een kennis van
ons had vóór bij naar Nederland als In
donesiër vertrok, moeite gedaan om als
spijtoptant weer zijn Nederlanderschap
terug te krijgen. Hij kwam daarmee te
laat, omdat deze regeling al was stop
gezet. In 1964 had hij kans gezien om
met visa voor zijn hele gezin naar Ne
derland te komen. Hier had hij een baan
gekregen en met verlenging tussentijds
van zijn visa, is hij tot op heden nog
hier, maar dan als Indonesiër. De vreem
delingenpolitie had er bij hem op aan
gedrongen, om voor zijn Nederlander
schap een verzoekschrift in te dienen.
Hoe moet dit verzoekschrift opgemaakt
worden en bij wie moet dit worden in
gediend? Is deze handelwijze mogelijk?
Om het Nederlanderschap te verkrij
gen, dient uw kennis zich te wenden
tot het ministerie van justitie, afd. na
tionaliteitsaangelegenheden, Plein 2b,
's-Gravenhage, tel. (070) 614311. Hij zou
kunnen beginnen met te informeren
(schriftelijk, telefonisch of persoonlijk)
naar de mogelijkheid in zijn speciale ge
val en daarna het eigenlijke verzoek
schrift indienen.
Bijverdienste student. Mijn zoon wil
als student met een studiebeurs gaan
bijverdienen. Heeft dit invloed op zijn
beurs en zo ja, in welk opzicht? Ik ver
nam dat de eerste 500,er niet toe
deden.
Inderdaad is het zo, dat de eerste
500,bijverdiensten van de student
de beurs niet beïnvloeden.Van wat hij bo
ven 500,verdient moet hij echter de
helft op de beurs terugbetalen. Alles
gerekend per studiejaar. Op de terug
betalingsverplichting wordt gewezen bij
het verstrekken van de beurs en men
kan er dus inderdaad last mee krijgen,
wanneer men die verplichting niet na
komt.
Kennedy. In een der dagbladen
staan elke week artikelen over de Ken-
nedy-familie. Ik heb daar al eens ge
vraagd om literatuur op het gebied van
Kennedy Sr., dus Joseph Kennedy, die
bankier en stockbroker was en die in
1929 zijn grote slag op de beurs sloeg,
bij de crash. De bewuste krant verwees
mij naar de boekhandel, doch daar kon
te korten (te onteigenen dus). Dat ge
beurt ook bij de overheid en praktisch
alle grotere maatschappijen. Daar staat
tegenover, dat bij die instellingen de
pensioenbedragen regelmatig plegen te
worden verhoogd, min of meer parallel
met de loonstijgingen, dus ter opvanging
van de geldwaardedaling. Als regel zijn
ook compensaties verleend van de te be
talen premies.
Rijles. Mag iemand die al 25 jaar
zijn rijbewijs heeft, les geven in auto
rijden aan personen van 18 jaar en ou
der? Hij is all risk verzekerd. Wat voor
voorzieningen moeten worden getroffen
en hoe zit het met de verzekering wat
betreft de schade die door leerlingen
evt. aan zjjn auto wordt toegebracht?
De vestinging als instructeur auto
rijlessen is vrij, behoudens inschrijving
in het handelsregister van de Kamer
van Koophandel. Aan de auto worden
de volgende eisen gesteld: dubbele be
diening van voetrem, gas, koppeling en
een dubbele spiegel. In uw verzekerings
polis kunt u een clausule laten opne
men die in het kort neerkomt op nor
maal tarief zonder eventuele kortingen
en verhoging van het bedrag voor eigen
risico's met 100,Tegen boetes kunt
u zich niet verzekeren, die moet u dus
zelf betalen en niet de leerling.
men mij geen boek noemen. Kunt u mij
nu enige titels opgeven van boeken die
over Kennedy Sr. gaan?
Wij vonden de titels van drie boeken
over Joseph Patrick Kennedy en wel:
1. Joseph Francis Dinneen „The Kenne
dy family" uitg. Boston; 2. John Fitz
gerald Kennedy „As we remember Joe";
3. Richard J. Whalen „The founding fa
ther, the story of Joseph P. Kennedy".
Zoals u wellicht weet, was J. P. Kenne-
ook van de Volkenbond en later van de
United Nations Organisation. Tijdens
zijn ambassadeurschap van 1937 tot 1940
in Londen was hij niet bepaald geliefd,
haar hij zich openlijk uitsprak voor een
Engelse capitulatie.
Gedenkpenning. Ik bezit een ge
denkpenning van luitenant-admiraal Jan
Evertsen, een zeeheld. Zijn beeltenis
staat er op met de jaartallen 1600-1666
en aan de keerzijde 't randschrift: „Ne
derlandse Zeehelden" met een afbeelding
van een oud zeilschip. Wanneer is deze
penning geslagen en uitgegeven en van
welk materiaal is ze gemaakt?
De in uw bezit zijnde penning is in
1965 door 's Rijks munt van geel koper
vervaardigd in opdracht .van Meinders-
ma N.V. te 's-Gravenhage, die ze waar
schijnlijk als reclame bij haar artikelen
voegde. In de serie: „Nederlandse Zee
helden zijn eveneens penningen geslagen
van Michiel de Ruyter, Maarten Har-
pertsz. Tromp, Pieter Pieterszon. Hein
en Egbert Meeuwsen, Kortenaer.
Afleggen. Ik las een artikel over
het stekken van sierheesters. Daarin
stond: bij thuya's gaat het beter met
afleggen. Kunt u mij enigszins verdui
delijken hoe dat in zijn werk gaat? Ik
meende n.l. dat dit gedaan werd door
een tak of twijg over de grond te leg
gen, maar verschillende heesters en ook
thuya's zijn met hun takken zo hoog
boven de grond, dat dit moeilijk gaat.
Is hiervoor een betere manier?
Het afleggen door de boomkwekers
wordt toegepast op bepaalde snoerhoe-
ken. Men heeft daar de beschikikng over
zeer laag ingesnoeide bomen of heesters.
De hieruit voortkomende scheuten wor
den als scheuten of twijgen vlak gelegd
waarbij de top weer omhoog gericht
wordt. Dit bereikt men door de scheut
of twijg in de grond vast te zetten.
Meestal doet men dat naar alle zijden.
Wanneer men de twijg of tak vlak over
de grond in een ondiep greppeltje legt
en ze daarna vastzet, spreekt men van
dubbel afleggen in tegenstelling tot het
al genoemde enkelvoudige afleggen. De
z.g. snoeren worden of diep geplant of
aangeaard. Rhododendrons en thuya's
worden wel opgerooid, schuin gelegd en
dan afgelegd. Na beworteling worden ze
opgerooid en de gewortelde afleggers
(rinkelingen) eraf gehaald.
Aftrek pensioen. In juli van dit
jaar word ik 65 jaar, dan heb ik recht
op een pensioen uit het burgerlijk pen
sioenfonds over 15 dienstjaren van 1922-
1938. Men heeft mij verteld dat voor elk
dienstjaar van dat pensioen 2 voor
a.o.w. wordt afgetrokken. Ik ben wedu
we en heb gedurende vier jaar een pen
sioen van de stichting; van dit pensioen
heb ik steeds de bijdrage moeten beta
len voor a.o.w. en a.w.w. en k.b. Is het
nu zo dat er ondanks deze bijdrage toch
2 wordt afgetrokken voor elk dienst
jaar?
Inderdaad is het zo, dat bij de invoe
ring van de a.o.w. de mogelijkheid is ge
schapen de pensioenen voor een deel in
De afgrond roept tot de af
grond, bij het gedruis uwer
watergoten; al uwe baren en
uw golven zijn over mij heen
gegaan. Psalm 42 8.
In 't Hermongebergte staande bij het
bruisend over de rotsblokken heenklot-
sen van de wateren der Jordaan, omge
ven door het gedruis van zich naar be
neden stortende watergoten, ziet de
dichter daarin een beeld van zijn inner-
liik. Ook in y.iin Viavt
is het in zijn binnenste één grote on
rustigheid.
Bij het neerkletsen der plassende wa
teren hoort hij de spottende echo van
zijn eigen onrustige klacht: o God,
waarom? waarom zó? waarom dit?
Hij begrijpt God niet in zijn lijden.
Dó.t is de onrustigheid van zijn ziel in
hem.
Is het niet heel vaak ook onze onrus
tigheid Niet dit, dat een zee van ramp
met haar golven tegen ons aanslaat,
maar dit, dat we in onze ellende God
maar niet begrijpen? Lees dan en zing
dan Psalm 42. En merk dan deze twee
dingen op:
Als de dichter God in zijn lijden niet
begrijpt, wendt hij zich daarom niet van
de Here af, schreeuwt hij juist naar
God, zoekt hij Hem: Gelijk een hert
schreeuwt naar de waterstromen, alzo
schreeuwt mijn ziel tot U, o God!
En ook dit: Hij moge van Gods doen
niet alles vatten, dit éne ziet hij toch
zeer scherp: dat de Here achter zijn lij
den staat. Evenals het daarbuiten in de
natuur Gods watergoten zijn, die neer-
bruisen, zo zijn het ook G o ds baren
en Gods golven, die zich over zijn le
ven uitstorten en zijn benauwe ziel ver
varen. Dit te zien, het wordt de uitkomst
uit zijn worsteling.
Als grj door het geloof ziet: in het
lijden heeft de Here mij op 't oog het
ontruste gemoed zal daardoor straks
tot stilte worden gebracht. Als ge deze
kijk op uw leven krijgt, dat de Here het
u oplegt, omdat Hij met u iets voor
heeft, het Zijn baren en Zijn golven zijn,
zult gij er toe komen met deze dichter
te zeggen: Maar wat buigt gij u neder,
o mijn ziel, en wat zijt gij onrustig in
mij? hoop op God, want ik zal Hem
nog loven, Hij is de menigvuldige ver
lossing mijns aangezichts, en mijn God.
(Uit een Dagboek)
WEMELDINGE
Van 2—8 juni 1968
Dinsdag 4 juni: Eerste Kwartier
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag"
Zaterdag
Te Hansweert 35 minuten vroeger
Te Yerseke 5 minuten later
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
7.24
7.43
0.45
12.58
8.11
8.31
1.29
1.48
9.03
9.26
2.22
2.48
10.05
10.29
3.24
3.59
11.11
11.40
4.35
5.09
12.22
5.46
6.16
0.46
1.22
6.48
7.12
