slag bij El Alamein!
Puroi
Bronchi letten
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
houdt
ANTI-HONGER-AKTIE '67
OVERDENKING
34STE JAARGANG
No. 21
20 OKTOBER 1967
Keerpunt in de tweede wereldoorlog
smetteloos zuiver
nieuwe modellen
fcloestdrank in tabletvorm.95ct
de scheldebode
REDACTEUR s
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 TELEF. (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling f 1,80 per kwartaal
Franco per post f 3,60 per halfjaar
ADMINISTRATIE
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
MARKT 19 TELEF. (01130) 381 GIRO 2 84 25
Advertentieprijs 125 mm f 3,75, verder 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
DRUK FIRMA F. VAN DER PEYL KRUININGEN
Als wij de zegetochten van de Duitse en Japanse strijdkrachten in de tweede
wereldoorlog zouden vergelijken met de baan van de zon langs de hemel, dan
blijkt dat het hoogtepunt in de zomer van 1942 ligt. Tot dat tijdstip lijken de as-
mogendheden onverslaanbaar in Europa, Noord-Afrika, Azië en de wereldzeeën.
Na dat hoogtepunt begint hun glorie te tanen, de ster van de geallieerden komt
op, gelijktijdig op dezelfde plaatsen.
In het begin van juni 1942 wordt de Japanse vloot voor het eerst sinds de 16de
eeuw verslagen bij de Midway-eilanden, begin augustus wordt het Amerikaanse
offensief in de Pacific ingezet door de mariniers, die landen op Guadalcanal. En
op 23 oktober 1942 beginnen generaal Alexander en veldmaarschalk Montgomery
het tegenoffensief, dat zal leiden tot de bevrijding van Noord-Afrika.
AMERIKAANSE OORLOGSINDUSTRIE KREEG HET OVERWICHT
Een heel belangrijke factor in de over
winning die de geallieerden tenslotte in
Noord-Afrika wisten te bewerkstelligen
was de oorlogsindustrie van de Ameri
kanen, die op gang begon te komen. In
het begin van oktober van dat jaar ver
tegenwoordigden Amerikaanse Sher
man- en Granttanks de helft van de
tanks aan de fronten. De improvisaties
van de Engelsen werden nu geweldig
geïnjecteerd, het 8ste Britse leger kreeg
er twee volledig uitgeruste divisies bij,
wat de verhouding ten opzichte van de
Duitse en Italiaanse strijdkrachten op
2 1 bracht. En dat was zeker geen
overbodige verhouding, gezien het plan
van een frontale aanval op een zeer
sterk verdedigde vijandelijke linie.
Aan het geweldige offensief waren
ook belangrijke voorbereidingen verbon
den, die op 9 oktober aanvingen. Toen
al werden Italiaanse bevoorradingsha
vens ais Napels en Savona geregeld ge
bombardeerd, evenals de Duits-Italiaan
se vliegvelden op Sicilië en in Noord-
Arfika. Dit alles om de bevoorrading
van Rommels troepen zoveel mogelijk te
hinderen. Dit had succes: 40 van de
noodzakelijke aanvoer werd onmogelijk
gemaakt. Zelfs ging 60 van de ben-
zine-aanvoer verloren.
Krijgslisten.
Montgomery besteedde voor het te
genoffensief nogal veel aandacht aan
krijgslisten om de vijand om de tuin te
leiden. Hij had het vertrouwen van zijn
manschappen weliswaar, maar was er
tevens in geslaagd de legende van de
onoverwinnelijke Rommel te vernietigen
en hen te doen geloven dat zijn mannen
onherroepelijk zouden winnen.
Om zijn vijanden te doen denken dat
zijn aanval, die massaal zou zijn in te-
tegenstelling tot de improvisorische
speldeprikken om zwakke plekken te
vinden in de vijandelijke linies, in het
zuiden zou plaatsvinden, schiep hij daar
drukke bedrijvigheid en liet honderden
namaaktanks en namaakvliegtuigen op
stellen en veel proviand- en munitie-
kisten zichtbaar opslaan. Vrachtwagens
reden urenlang heen en weer, terwijl in
het noorden in het holst van de nacht
en in het diepste geheim de beste tanks
werden samen getrokken, zwaar geca
moufleerd. Tevens werden er valse
kaarten in Duitse handen gespeeld en
dit alles had tot gevolg dat de vijand
zelfs een aanval ondernam. Precies zo
als Montgomery gehoopt had, deden de
Duitsers en Italianen een schijnaanval
in het noorden en een hoofdaanval in
het zuiden, waar de tanks vastliepen in
de woestijn en binnen drie dagen uit
geschakeld waren.
De aanval.
Dan volgt in de avonduren van de
23ste oktober het werkelijke offensief,
ingeleid door een twintig minuten du
rend artilleriebombardement en een be
schieting met machinegeweren en mor
tieren, ondersteund door aanvallen van
jachtbommenwerpers van de R.A.F. Vier
uren lang duurt de beschieting, daarna
gaan de infanteristen over tot aktie, ge
volgd door licht gemotoriseerde eenhe
den, dan tanks.
Opdracht: sla bressen aan weerszijden
van de Kidney-heuvelrug. In de vroege
ochtend is dat inderdaad gelukt, de ge
nie begint met het opruimen van mij
nenvelden. Toch is de aanval eigenlek
nog niet ver genoeg doorgedrongen om
de tanks te kunnen laten aanvallen.
Nu had Montgomery vooraf al gezegd
dat de slag om El Alamein niet in twee
of drie dagen beslist zou worden, maar
aat er waarschijnlijk tien a twaalf da
gen nodig zouden zijn. Hij houdt krijgs
raad en besluit toch de tanks in de strijd
te werpen, de volgende dag wordt wat
terrein gewonnen, maar nog niet vol
doende.
In de avond van 25ste keert Rommel,
die ziek in Rome verbleef, terug naar
het slagveld om de aanval te keren.
Montgomery's troepen hadden nu een
diepe zak in de Duitse linies geslagen,
en op 26 oktober worden de aanvallen
met volle kracht voortgezet.
Tegenaanval.
Rommel trekt alle strijdkrachten sa
men om de doorbraak te voorkomen en
meer dan 300 tanks worden nog buiten
gevecht gesteld. Maar dan blijkt dat de
onderbreking van de Duitse aanvoer re
sultaten heeft. De Duitsers lijden zwa
re verliezen en hun luchtmacht kan niet
veel beginnen wegens benzinegebrek.
Rommel weet heel goed, dat hij de
Britten niet lang zal kunnen tegenhou
den, maar forceert toch de 27e en 28e
zo sterk mogelijke tegenaanvallen. Niet
minder dan vijf maal valt hij aan, wint
geen meter terrein en lijdt zeer zware
verliezen.
In de namiddag van de 28e oktober
doet Rommel een laatste zware aanval
op de Britten maar dan wordt de R.A.F.
weer ingezet en worden in ruim 2 uur
meer dan 80 ton bommen geworpen in
een vijandelijk gebied dat nog geen 6
vierkante mijl groot is. Het bombarde
ment smoort de aanval voordat hij we
zenlijk begonnen is.
Op 30 oktober lukt het de Duitsers
nog eenmaal om de tegenstanders in
moeilijkheden te brengen, maar zij wor
den ingesloten en een poging hen te
ontzetten mislukt.
Superslag.
Het Britse hoofdkwartier besluit tot
de supercharge", een laatste en beslis
sende doorbraak. Rommel brengt zijn
Führer op de hoogte van zijn moeilijk
heden maar Hitier beveelt hem geen
meter te wijken en belooft versterkin
gen, die nimmer aangekomen zijn.
Op 2 november komt de „superchar-
ge", er ontstaat een gat van 20 kilo
meter diep in de Duitse stellingen waar
bijna geen verdediging is omdat Rom
mel zijn reserves naar het verkeerde
punt had gedirigeerd. Op 3 november
melden de verkenningsvliegtuigen dat
de Duitsers op de terugtocht zijn. Al
leen een achterhoede houdt een belang
rijke weg nog in handen, maar op 4
november bezwijkt ook deze laatste te
genstand. De slag om El Alamein is ge
wonnen en het verdwijnen van Duitsers
en Italianen uit Noord-Afrika is nog
slechts een kwestie van tijd. Het offen
sief kostte aan 7.000 geallieerde militai
ren het leven, zij maken 20.000 gevan
genen in de daarop volgende dagen. 350
tanks, 400 kanonnen en duizenden mo
torvoertuigen vormen de krijgsbuit.
Het keerpunt in de tweede wereld
oorlog was begonnen.
(Nadruk verboden)
De Honger wordt niet moe.
Mensen kunnen moe worden, wer-
kensmoe, gevensmoe. Elk ogenblik duikt
er een nieuwe nood op, rammelen er
nieuwe bussen en wordt weer een nieu
we aktie ontketend.
Het is niet eens verwonderlijk dat
men gevensmoe wordt. Misschien is het
eerder verwonderlijk dat er telkens op
nieuw nog zoveel gulheid is.
De honger wordt niet moe, de honger
geeft geen krimp. Het spook van de
honger regeert nog twee-derde van de
wereld en laat zich (nog) niet verja
gen. De anti-honger-aktie is, helaas, ak-
tueler dan ooit. Alleen is het niet meer
een kwestie van voedsel zenden naar
hongerende gebieden; het is steeds meer
een zaak van structuurhulp, hulp in de
meest uitgebreide zin dus. Kunstmest-
zendingen behoren daartoe, maar ook
landbouwcursussenirrigatiewerken,
maar ook voorlichting aan moeders en
toekomstige moeders.
Het spook van de honger wijkt slechts
tijdelijk voor scheepsladingen voedsel,
het zal voorgoed moeten wijken voor de
georganiseerde inspanningen van de
door honger getroffen of bedreigde vol
ken en de volken die al lang niet meer
weten wat honger is, in een groots pro
gramma van produktieverhoging en in
dustriële ontwikkeling.
Het is moeilijk voor arme volken de
achterstand van jaren in te halen, ver
ouderde methoden te vervangen, nieu
HORLOGES
VOOR MODERNE MENSEN
KAPELLE TEL. (01102) 223
we technische middelen te hanteren. Wij
moeten geduld hebben met de fouten
die onvermijdelijk gemaakt worden.
Misschien hebben wij zelf ook schuld
aan deze fouten Die vraag is 't over
wegen waard. En wij mogen niet af
laten te helpen, moeten die hulp zelfs
belangrijk versterken. Het is niet alleen
een kwestie van leven of dood, voor hen
die honger hebben, maar ook een kwes
tie van oorlog of vrede voor de hele
wereld. Leven of dood voor de miljoe
nen die ondervoed en in nood zijn, oor
log of vrede voor een wereld, die te
klein geworden is om nog plaats te
bieden aan hongerende volken. Dat kén
eenvoudig niet meer, en dat mag ook
niet meer. Het is tegen de waardigheid
van de mens, dat mensen leven in om
standigheden, die niets van deze waar
digheid heel laten. Het is niet alleen de
honger, het is ook de ellende, de uiter
ste armoede, de ziekte, de algehele ont
luistering. Wij kunnen dit eenvoudig
niet negeren of werkeloos toezien, om
dat wij het in de hand hebben er iets
aan te doen. Wanneer wij machteloos
stonden, zouden wij alleen ons medelij
den kunnen schenken. Maar wij staan
niet machteloos. Wij hebben de midde
len om aan deze onduldbare toestand
een einde te maken.
Daarom klopt de anti-honger-aktie
opnieuw bij u aan.
Kamerleden en ministers overleggen
op hoog niveau over ontwikkelingshulp.
Aan ons de eenvoudige en edelmoedige
daad. Planning op lange termijn en
hulpverlening langs officiële kanalen is
zeker nodig en zal steeds meer nodig
zijn. Dit zal echter alleen mogelijk zijn
als de vrije welvarende volken de juiste
instelling hebben.
Die juiste instelling is het allerbe
langrijkste. U kunt die tot uitdrukking
brengen door daadwerkelijk deel te ne
men aan de strjjd tegen de honger in
de anti-honger-aktie. Daadwerkelijk dat
wil zeggen, met de middelen waarover
u beschikt. Zeker, het gaat om honge
rende kinderen, om zieken, om gebrek-
lijdende ouden van dagen, maar het
gaat bovenal om de opbouw van een
apparaat, dat mensonwaardige toestan
den onmogelijk zal maken. Uw bijdrage
van vandaag redt de mensen van mor
gen.
Geef dan ook uw steun aan de anti-
honger-aktie: in de bus, of op giro
100200, Anti-honger-aktie, Den Haag.
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bijsluiting van een postzegel van 20 cent voor doorzending van uw brief
Wij willen u met deze adviezen zo goed mogelyk van dienst zijn en geven
zo mogelijk advies op elke vraag. Wij kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Eerste Kamer. Hoe is de politieke
samenstelling van de huidige Eerste Ka
mer der Staten-Generaal
De politieke samenstelling van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal is
momenteel als volgt: K.V.P. 25 leden;
P.v.d.A. 22 leden; V.V.D. 8 leden; A.R.
P. 7 leden; C.H.U. 7 leden; P.S.P. 3 le
den; B.P. 2 leden; C.P.N. 1 lid.
Bevolkirigspercentage. - Hoeveel pro
cent Nederlanders wordt 65 jaar?
Volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek bedroeg het deel der bevol
king dat op 31 december 1966 de leef
tijd van 65 jaar had overschreden:
9.73
Chinchilla's. Naar aanleiding van
enkele zeer gewaardeerde opmerkingen
van een belangstellende lezer geven wij
hierbij nog iets meer informatie over
deze knaagdiertjes.
De streek van herkomst is het An-
desgebergte in Zuid-Amerika, waar ze
in grote groepen in grotten leven en
zich met allerlei planten voeden. Al
eeuwen lang wordt er op de chinchilla
gejaagd om de hoge waarde van de zeer
dicht behaarde, zilvergrijze pels. De
Bond van Chinchillakwekers in Neder
land (Vondellaan 85, Arnhem) telt on
geveer 500 leden, waarvan 90 hobby
isten zijn, zodat het aantal beroepskwe
kers 5 k 6 bedraagt. Van de zijde
van deze bond deelde men ons mee dat,
vergeleken bij het land van herkomst,
het klimaat in ons land eigenlijk te
vochtig is, zodat de kweker moet zor
gen voor een goede warmte- en droogte
graad in de stallen. De waarde van een
fokdier varieert meestal van 300,
tot 700,hoewel een exemplaar, dat
op een show een eerste prijs behaalde,
wel eens 1500,heeft opgebracht. De
waarde van een vrouwelijke chinchilla
ligt tussen 200,en 500,en die
wordt bepaald in verband met de dicht
heid van de beharing, de grootte, de
kleurhelderheid en het algemeen uiter
lijk, dat gesplitst wordt in verschillen
de onder-eigenschappen, zoals pelsveer
kracht, sluierbezetting, pelsstructuur,
haarlengte, bandbreedte, onderkleur en
granharen.
Kinderaftrek. Mijn zoon is student.
Hij wil graag wat bijverdienen om in
de vakantie een buitenlandse reis te kun
nen maken. Kan hierdoor mijn kinder
aftrek in gevaar komen?
Het principe van de wet is dat men
kinderaftrek krijgt voor kinderen of
pleegkinderen, waarvan men de lasten
draagt. En redelijkerwijze draagt. Heb
ben de kinderen eigen inkomsten, dan
zullen ze in principe daaruit hun le
vensonderhoud dragen. Dat wil nu ook
weer niet zeggen dat wanneer een stu
dent eens wat bijverdient en dat voor
zijn vakantie aanwendt, zonder dat zijn
vader daardoor minder behoeft te beta
len, dat dan direkt de kinderaftrek van
de vader wordt verlaagd. Anderzijds is
het zo, dat wanneer de student regel
matig belangrijke eigen inkomsten heeft,
hetzij uit vermogen, periodieke uitke
ring of arbeid, dat men dan zeggen kan
dat hij redelijkerwijs niet ten laste van z'n
ouders komt, ook al betalen deze hem
een royaal maandgeld met het doel hem
luxe vakantiereizen te verschaffen of
in staat te stellen een vermogen te vor
men. In deze gevallen pleegt de recht
spraak een juiste middenweg te zoeken,
uitgaande van de gedachten, welke aan
de kinderaftrek en -bijslag ten grond
slag liggen.
Kinderkoloniehuizen. In mijn va
kantie wil ik graag gaan werken in een
kinderkoloniehuis. Kunt u mij hiervan
enkele adressen opgeven
Voor nadere informatie over de be
staande kinderkoloniehuizen kunt u zich
wenden tot één der hieronder genoemde
stichtingen (een neutrale-, een rooms-
katholieke- en een prot. christelijke
stichting)Centraal Genootschap voor
Kinderherstellingsoorden en Gezond
heidskoloniën, Oosteinde 5, Amsterdam,
tel. (020) 243234; Ned. Kath. Vereni
ging voor Kinderuitzending, Vlierstraat
63, Vught, tel. (04100) 35720; Chr. Ver
eniging voor Gezondheidskoloniën, Von
Weberstr. 35, Utrecht, tel. (030) 32937.
Oorwormen. Wij hebben veel last
van oorwormen, die uit de tuin komen.
Kunnen deze dieren ook schade aan
richten aan mijn boompjes en hoe kan
ik ze kwijtraken?
Op plaatsen waar u oorwormen waar
neemt (het zijn nachtdieren) bosjes
houtwol met DDT-stuif 5 bepoederd
neerleggen. Aan de bomen zelf doen ze
geen kwaad meer. Oorwormen kruipen
graag in allerlei nogal vochtige schuil
plaatsen weg in keuken, kamer, fruit-
opslagplaatsen enz. Zorgen we nu voor
bosjes houtwol, waar ze graag in krui
pen, dan worden ze door het DDT-stuif
gedood.
Engelse knoop. Hoeveel in kilome
ters uitgedrukt is de (Engelse) knoop,
gang van een schip dus? En hoeveel
meter is 882.5 voet en 92.5 voet? Hoe-
Neem Markus mede, en breng
hem met u; want hij is Mij
zeer nut tot de dienst.
2 Tim. 4 11b.
Deze Markus is Johannes Markus, die
we kennen uit Handelingen 15.
Hij was een neef van Barnabas, en
zou Paulus en Barnabas vergezellen op
hun eerste zendingsreis. Halverwege
echter had hij de apostelen verlaten en
was naar huis teruggekeerd, 't Is niet
onwaarschijnlijk, dat de jonge man bang
was voor de moeiten en gevaren- van
dit werk.
Toen Paulus en Barnabas hun twee
de zendingsreis zouden aanvaarden, wil
de Barnabas Markus toch weer mee
nemen. Maar Paulus oordeelde, „dat
men die niet zoude meenemen, die van
Pamfylië af van hen was afgeweken en
met hen niet was gegaan tot het werk".
Beiden stonden op hun stuk en zo
kwam het tot een breuk tussen deze
twee uitnemende dienaren des Heren.
Wie heeft nu gelijk gehad: Barna
bas, die Markus nog een kans wilde ge
ven, of Paulus, die hem niet meer kon
gebruiken
Deze vraag is voor ons van praktisch
belang. Hoe moeten we aan met die
genen die in de dienst des Heren terug-
huiveren voor moeilijkheden en het er
dan wel eens bij laten zitten?
Men zou kunnen antwoorden: Barna
bas die Markus niet heeft losgelaten.
Met evenveel recht kan men zeggen:
Paulus die Markus liet voelen, hoe
ernstig z'n verzuim was.
Zou het niet zo wezen, dat beide el
kaar hebben aangevuld en door hun ge
heel verschillende houding er toe heb
ben bijgedragen, dat Markus, die eerst
niet met hen gegaan was tot het werk,
later ook Paulus zeer nut werd tot de
dienst? Vergeten we niet, dat ook bij
Paulus, die zo afwijzend stond, de volle
bereid was om Markus weer aan te ne
men.
Zo moet het zijn tegenover allen, die
te bestraffen zijn: enerzijds gestreng
heid die doet gevoelen hoe erg het mis
drijf was; anderzijds liefde die vast
houdt, vergeeft, weer aanneemt.
(Uit een Dagboek)
veel kilometer van b.v. Nw. Foundland
af is 41°46' N.B. en 50°19' W.L.? Ik
lees over de Titanic en wil dan op de
kaart een kruisje zetten waar dat on
geveer is.
Een knoop of zeemijl is de afstands
maat, die afgeleid is van de lengte van
een meridiaan of lengtecirkel, die de
beide aardpolen sngdt. Een graad daar
van is het zestigste deel en het zestig
ste deel daar weer van is een meridi
aansminuut of knoop. En deze afstand
bedraagt 1851,85 m. We onderscheiden
drie soorten voet, n.l. de Amsterdamse
voet, die ruim 0,284 m lang is, de Rijn
landse voet van 0,314 m, terwijl de En
gelse voet, die u wel zult bedoelen, 0,304
m lang is. Tenslotte vraagt u nog de
afstand tussen twee punten op de aard
bol te bepalen, waarvan de geografische
ligging gegeven is. Van het door u ge
noemde eiland ligt net punt, dat het
dichtst bij het door u gevraagde punt is
op 47° N.B. en 55° W.L. Door middel
van boogdriehoeksmeting kan de af
stand berekend worden die tussen 750
en 800 km ligt.
Paiil Kruger. Ik ben in het bezit
van een Zuidafrikaanse munt met af
beelding van Paul Kruger. Nu is mijn
vraag, waarom een afbeelding van een
Hollander, want dat was Paul Kruger
toch, óp een buitenlandse munt?
Paul Kruger was geen Nederlander,
doch een Zuidafrikaan, geboren in 1825
in Vaalbank, overleden in 1904 in Zwit
serland. Hij was militair en politicus,
vocht als officier, werd uiteindelijk ge
neraal, tegen de inboorlingen en de En
gelsen, was medestichter der gerefor
meerde kerken en president der Zuid
afrikaanse republiek Transvaal.
WEMELDINGE
Van 22—28 oktober 1967
Donderdag 26 okt.: Laatste Kwartier
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
5.41
5.45
11.13
11.30
Maandag
6.10
6.18
11.49
Dinsdag
6.41
6.54
0.02
12.29
Woensdag
7.18
7.38
0.41
1.10
Donderdag
8.05
8.37
1.29
2.03
Vrijdag
9.10
9.59
2.33
3.12
Zaterdag
10.39
11.25
3.53
4.36
Te Hansweert
35 minuten
vroeger
Te Yerseke 5
minuten later
