(XsKBÊo.
oveRöenkinq
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
oCasifys de stxctat
lIlLLBQBN
1 WATERSTANDEN.
33STE JAARGANG
No. 43
24 MAART 1967
de scheldebode
REDACTEUR:
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 TELEF. (01180) 2453
Abonnementsprijs bU vooruitbetaling f 1,60 per kwartaal
Franco per post f 3,20 per halfjaar
ADMINISTRATIE:
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
MARKT 19 TELEF. (01130) 381 GIRO 28425
Advertentieprijs 1-25 mm f 3,75, verder 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
DRUK FA. F. VAN DER PEYL KRUININGEN
STAND- EN RANGVERSCHILLEN IN DE MODERNE SAMENLEVING
,,Zie je wel wie ik ben?"
Dertig jaar geleden droegen bij onze
spoorwegen de voor vrouwelijke passa
giers bestemde coupé's in de eerste en
tweede klas nog het opschrift „dames",
en die van de derde klasse het opschrift
„vrouwen". Hoewel de stand- en rang
verschillen vroeger veel duidelijker
zichtbaar waren, bestaat er ook nu bij
vele mensen een sterke neiging om zich
een status aan te meten, die hen gun
stig onderscheidt van anderen. In het
dorp voelt de boer die 50 koeien heeft
zich meer dan een, die er slechts 6 be
zit. In de stad voelt de middenstander,
wiens zoon en dochter respectievelijk
medicijnen en oude talen studeren, zich
soms verre verheven boven een „stand
genoot", wiens kinderen het niet verder
brachten dan een middenstandsdiploma.
Iemand, die in een Volkswagen rijdt,
geniet meer sociaal prestige dan zijn
buurman die het met een bromfiets af
kan. De status neemt een belangrijke
plaats in de belevingswereld van de ge
middelde burger, ofschoon de rangver
schillen steeds vager worden.
's Zondags rookvlees op tafel.
Multatuli kon in zijn tijd nog een uit
voerige schets geven van de vele rang
onderscheidingen die er waren. Zo sprak
hij van burgerstand eerste, tweede en
derde klasse, terwijl hij op zijn bekende
sarcastische wgze al die klassen nog
weer in „onderafdelingen" verdeelde.
Hij vertelde hoe een bepaalde midden
groep zich weer van anderen wilde on
derscheiden door 's zondags rookvlees
te eten en na de koffie likeur te drin
kenHij beschreef ook de huizen van
de burgermensen, bijvoorbeeld woningen
die drie ramen hebben, wat niet veel is
maar waarvan de bewoner toch beslist
hoger moet worden aangeslagen dan de
gene, die in een huis met twee schuif
ramen woont
Het is nog niet zó lang geleden dat
alleen een vrouw uit de gegoede kringen
met „mevrouw" werd aangesproken en
volgens de sociale onderzoeker Dr. Brug-
mans zouden pas na 1945 onze kranten
iedere man als „heer" aanduiden.
Veranderlijk.
Het gesloten standensysteem heeft
inmiddels plaats gemaakt voor een meer
open en veranderlijk rangensysteem, wat
in zekere zin een vooruitgang is omdat
nu iemands afkomst niet meer zo bepa
lend is voor het prestige, dat hij in de
samenleving geniet.
Het is een vast gegeven, dat de men
sen niet gelijk zijn. Maar het is helaas
ook een feit, dat de meeste die onder
linge ongelijkheid al te zeer beklemto
nen om zichzelf wat in de hoogte te
steken.
Naarmate de sociale afstand tussen
mensen groter is, zullen zij elkaar min
der goed kennen. Een arts zal zijn vrien
den niet zoeken onder de fabrieksarbei
ders en omgekeerd al evenmin. Een ar
beider zal er ook eerlijk vooruit komen
dat hij zich brj „die deftige lui" niet op
zijn gemak voelt en dus is die sociale
afstand voor hem geen probleem. Maar
voor menig middenstander, ambtenaar
of kantooremployé ligt dat anders.
Beroepsprestige.
Juist in de middengroepen spelen de
statusgevoelens altijd het sterkst. Een
ambtenaar of zakenman zal, anders dan
een ongeschoolde arbeider, het moeilijk
kunnen verkroppen, als men hem zegt
dat hij zich niet moet verbeelden dat hij
met academici zou kunnen omgaan
De sociale hiërarchie is natuurlijk een
ideaal onderwerp voor sociologen. Zij
menen dat het prestige, dat iemand aan
zijn beroep ontleent, maar heel betrek
kelijk is. Een bepaald beroep zal in de
ene bevolkingsgroep groot aanzien heb
ben, terwijl men in een ander milieu er
de schouders over op haalt.
Sociale onderzoekingen toonden bij
voorbeeld aan, dat officieren bij de ge
reformeerden hoog geplaatst worden in
de sociale rangorde, vermoedelijk omdat
daar de gezagshandhaving zo op de
voorgrond wordt gesteld, terwijl mili
taire beroepen bij de onkerkelijken een
laag rangnummer krijgen.
Twee zijden.
Een hereboer heeft in zijn dorp
machtspositie, maar als hij in een Aca
demisch Ziekenhuis wordt opgenomen
spreken de artsen en zelfs de verpleeg
sters laatdunkend over „die boer die
eerste klas ligt". Een ongeschoolde ar
beider kijkt tegen de zelfde boekhouder
op om wie de econoom glimlacht. Om
gekeerd zijn er beroepen (kunstschilder,
journalist, musicus) die bij de intellec
tuelen hoger worden aangeslagen dan
bij de middengroepen en de onderste so
ciale laag.
In de loop der tijd kan een bepaald
beroep doen stijgen of dalen in aanzien.
De geschoolde arbeider („de vakman")
is nu vaak meer in tel dan de kleine zelf
standige.
Omstreeks de eeuwenwisseling wezen
de boeren het gebruik van zakdoeken af
als stadse aanstellerij. Tegenwoordig
snuit iedere boer zijn neus zoals het be
hoort.
Nivellering.
De rangverschillen in oze samenleving
vertonen onmiskenbare overnemen: auto
badkamer, kosmetica, moderne meubile
ring, middelbaar onderwijs, klassieke
grammofoonplaten etc. Deze prestige-
kentekens worden algemeen, hoewel men
altijd ziet dat er in de hogere sociale
rangen dan naar nieuwe statussymbolen
wordt gezocht. Als alle kinderen gaan
schoolzwemmen, zal men in de hogere
kringen zijn kinderen balletles laten ge
ven.
Hoewel de belangstelling voor klas
sieke muziek sterk is toegenomen, blijkt
de muzikale smaak per bevolkingsgroep
nogal uiteen te vallen. De „gewone man"
koopt Tsjaikofsky, Verdi, het 5de piano
concert van Beethoven en een uittrek
sel uit de Mattheuspassion. In de ho
gere kringen zet men dan een strijk-
kartet van Mozart op de grammofoon
of Bach's Wohltemperirte Klavier of
een werk van Ravel of Debussy. En voor
zover men deze kamermuziek in deze
exclusieve kring niet waardeert, ver
wacht wordt het wel
„Goede programma's".
In de sociale relaties spreekt het ver
wachtingspatroon een grote rol. Men
verwacht van iemand, dat hij zich ge
draagt overeenkomstig de normen van
zijn milieu en men is onbarmhartig ten
aanzien van degene, die dat niet kan of
wil.
Wanneer een sjouwerman naar Feije-
noord gaat kijken, ziet niemand daar
van op. Maar als hij gedichten schrijft,
noemt men hem een halve gare. Meer
ontwikkelde mensen durven er soms
nauwelijks vooruit te komen, dat zij
vaak naar de televisie kijken. Zij zullen
er altijd bij zeggen „Maar ik zoek de
goede programma's uit, hoor". Onder
die „goede programma's" verstaan zij
dan een toneelstuk of documentaire, zo
dat deze mensen zich altijd enigszins be
trapt voelen als je hen een keer aan
treft bij Corrie Brokken of Stiefbeen.
Ofschoon elke rangpositie maar heel
betrekkelijk is, biedt een bepaalde sta
tus soms voordelen. Een portier van een
Amsterdamse dancing weigerde onlangs
enkele jongelui zonder stropdas de toe
gang. Toen zij echter him studenten
kaart hadden getoond, mochten zij wel
naar binnen
De vrouw.
Ook de vrouw wordt in de statusrage
betrokken. In de hogere milieus is het
heel gewoon dat de vrouw ook werkt.
Vele arbeiders willen echter niet, dat
hun vrouw in loondienst gaat, want de
mensen mochten eens denken dat zij
hun brood niet alleen voor hun gezin
zouden kunnen verdienen.
Een professor zou zich generen, als
zijn zoon het slechts tot onderwijzer van
de lagere school zou brengen, maar van
zijn dochter vindt hij dit helemaal niet
erg. Van nature is ieder mens een
beetje ijdel. In ieder van ons schuilt
iets van wat de Amsterdammers „stand
werkers" noemen.
Helaas worden soms „beroep", „cul
tuur", „inkomen" tot machtsmiddelen
en daardoor leeg en bombastisch. Ge
lukkig hebben we goede cabaretiers om
dat steeds aan de kaak te stellen.
H. T. MANRHO
DE VERDWENEN DAME
De kruidenier was zo de winkel uit
en de rechtszaal ingestapt, met het gele
jasje nog aan en het gele potlood nog
achter het oor. „Mijnheer de edelacht
bare", zei hij, „dit was zuiver een kwes
tie van overmacht. Daar stond ik. Ik
kon niet anders. Wat moest ik doen?
Ik moest de stem van mijn geweten
volgen. En het ging maar om twee koe
ken. Ik
De rechter wist de woordenstroom te
stoppen en gaf de officier gelegenheid
om de dagvaarding te declameren. Op
21 augustus omstreeks 12.45 uur had de
verdachte het door hem gehouden krui-
deniersbedrijfzijnde een besloten inrich
ting, waar, in de uitoefening van h*et
ambacht van kruidenier waren plachten
te worden verkocht, voor het publiek
geopend.
U zult zeggen dat een kruidenier zijn
winkel natuurlijk moet openen om iets
te kunnen verkopen, maar dan hebt u
niet beseft op welke datum het strafba
re feit geschiedde. De kruidenier ver
kocht niet alleen koeken, hij verkocht
ze op zondag, terwijl de winkel dicht
moest zijn.
HORLOGES
nieuwe modellen
VOOR MODERNE MENSEN
KAPELLE TEL. (01102) 223
Die zondag maakte de politie per rij
wiel een rondgang door het dorp. De
dienaar van Hermandad spiedde links en
rechts naar mogelijke misdaden, maar
alles ging zijn gewone zondagse gange
tje. Het dorp was rustig. Maar juist
dergelijke uiterlijke rust verbergt soms
het grootste kwaad, gelijk men in elke
speurdersroman kan lezen.
Hier ontstond het Mysterie Van De
Verdwenen Dame. Want toen de agent
naar de kruidennerswinkel keek, zag
hij in de winkel een dame staan. Hij
knipperde met de ogen om dit verschijn
sel nauwkeurig op te nemen. En toen
hij weer keek, was de dame verdwenen.
Waar was De Verdwenen Dame? Dit
probleem pijnigde het hoofd van de
speurder. De man ging eens kijken,
fietste langs de besloten inrichting, al
waar in de uitoefening van het ambacht
van kruidenier waren plachten te wor
den verkocht, en lette nauwkeurig op
Er was geen dame. Alleen de kruidenier
stond achter zijn toonbank en de nij
vere middenstander knikte vriendelijk
tegen de voorbijfietsende agent.
Kan het echter in een geordend land
worden gedoogd, dat links en rechts da
mes spoorloos verdwijnen in kruideniers
winkels? Immers neen! De trouwe
speurder stapte af en ging de winkel in.
„Waar is die dame gebleven?" vroeg
de kruidenier.
„Dame?", vroeg de kruidenier terug
met onschuldig gezicht. En juist dat
gezicht heeft de boel verraden. De agent
liep verder de winkel in. Onder de eta
lagekast uit stak een damesschoen. Aan
die schoen zat een benylond damesbeen.
Aan dat been zat een dame vastgegroeid
Aan die dame hing een tas. In die tas
zat een zakje van deze kruidenierszaak,
en in die zak bevonden zich twee verse
koeken. Die had de dame bij de kruide
nier gekocht, op zondagmorgen, in strijd
met de Winkelsluitingswet.
„Ik wilde geen nee zeggen, want die
dame moest met die koeken naar het
ziekenhuis/' beweerde de kruidenier.
„Dan had ze maar op zaterdag moeten
komen," vond de officier. „Op zaterdag
heeft ze geen tijd", sputterde de kruide
nier nog. Maar de economische rechter
gaf hem twee rijksdaalders boete. Met
de raad voortaan geen dames meer on
der de etalagekast te verbergen.
WILLY H. HEITLING
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bysluiting van een postzegel van 20 cent voor doorzending van uw brief
Wij willen u met deze adviezen zo goed mogelijk van dienst zijn en geven
zo mogelijk advies op elke vraag. Wij kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Letuur over hammondorgels. Er be
staat een 2-maandelijkse periodieke uit
gave over Hammondorgels, genaamd
„Hammond Times" (P.O. Box 6698,
Chicago, Illinois 60680). Bestaat er zo
ook een Nederlandse uitgave op dit ge
bied? Is er nog verdere lectuur over?
Er wordt geen speciale periodiek over
hammondorgels uitgegeven. Wel is er
een periodiek: „Het Orgel", waarin
waarschijnlijk ook af en toe wel iets zal
worden vermeld over de hammondorgels
Het is een officieel orgaan van de Ned.
Organisten Vereniging, verschijnt lx
per maand. Redacties: M. W. Kooy,
Braamweg 57, Soest, tel. (02955) 3181.
Adm. W. P. Verheul, Soetendaalseweg
39b, Rotterdam, tel. (010) 255318.
Q 65. De beatgroep Q 65 heeft
laatst een ongeluk gehad. Daarbij hoor
de ik vertellen dat er een van de leden
óp slag gedood én de anderén zwaar ge
wond waren. Klopt dat?
De toedracht van het ongeluk is als
volgt: een motorrijder is op een twee-
baansweg tijdens het inhalen frontaal
tegen het busje van Q 65 gebotst; deze
is hierna enige malen over de kop ge
slagen. Bij dit ongeluk is de motorrijder
om het leven gekomen. Twee leden van
de Q 65 zijn in het Academisch zieken
huis te Leiden opgenomen, t.w. Frank
Neijen met vleeswonden en Joop Roe-
lofs met een shock en hersenschudding.
Als gevolg hiervan heeft de Q 65 enige
weken niet kunnen spelen. Zij treden
thans weer in volldige bezetting op.
Adressen Kruisverenigingen. Kunt
u mij helpen aan de adressen van Het
Groene Kruis, Het Rode Kruis, Het Wit-
Gele Kruis, Het Oranje-Groene Kruis,
Het Oranje Kruis?
Het Nederlandsche Roode Kruis: Prin-
sessegracht 27, Den Haag, tel. (070)
184200. Alg. Ned. Ver. Het Groene
Kruis: Nieuwe Gracht 69a, Utrecht, tel.
(030) 20743. Nationale Federatie „Het
Wit-Gele Kruis". Herenstraat 35, Post
bus 245, Utrecht, tel. (030) 18941/18942.
Het Oranje-Groene Kruis: Centr. Bureau
2de Schuytstraat 226, Den Haag, tel.
(070) 399945. Het Oranje Kruis: Sta-
tenlaan 81, Den Haag, tel. (070) 54230.
Natlatenschap. Ik leef reeds 17 jaar
gescheiden van mijn vrouw, en betaal
al die tijd alimentatie. Vanaf 1949 heb
ik een z.g. vrij huwelijk. Deze vrouw is
geheel en al mijn vrouw. Het woordje
echtgenote kunnen wij niet toepassen.
Kan mijn tweede vrouw bij mijn evt.
overlijden aanspraak maken op enige
uitkering
Het is jammer voor u maar deze
vrouw, die in conbinaat leeft, kan geen
aanspraak maken op enige wettelijke
uitkering bij uw overlijden. Wel kunt u
haar bij testament tot uw erfgename
benoemen en daarbij uw wettige vrouw
onterven.
Krullende bladeren. Ik heb een
cineraria zelf gestekt van een plant
van het vorig jaar. De plant zit vol
knoppen en is een stevige plant gewor
den. 't Gekke is dat de bladeren zo
krullen; of ik de plant droog of vochtig
houd, het baat allemaal niets. Ik had
twee planten, een heb ik aan een kennis
gegeven, maar ook die kampt met het
zelfde euvel. Weet u misschien de oor
zaak en wat is er aan te doen?
Uw cineraria, tegenwoordig serrecio
geheten, heeft waarschijnlijk te kampen
met een te hoog zoutgehalte van de
grond, vandaar dat die kennis met het
zelfde euvel te kampen heeft. Cineraria's
willen ook wel eens omkrullen als de
grond of de lucht te droog is, maar uit
uw beschrijving maken we op; dat dit
wel niet het geval zal zijn. De gebruikte
grond bevat waarschijnlijk een te hoog
zoutgehalte, vooral als er ook tuingrond
in is verwerkt. Het beste is veel te gie-
en, zodat de grond flink door kan spoe
len. Wees ook voorzichtig met het geven
van kunstmest, daar dit het zoutgehalte
van de grond nog verhoogt. Bij de kwe
kers graaft men de potten in om het
zout gelegenheid te geven uit te spoelen
Inkomstenbelasting. Is het zo dat
spaarbankrente, wanneer die beneden
de 400,ligt, niet behoeft te worden
opgegeven voor de inkomstenbelasting?
Als buiten het loon uit dienstbetrek
king, dat beneden de z.g. welstands-
grens lig, geen andere bijverdiensten of
neveninkomsten worden genoten (ook
geen huurwaarde eigen huis bijvoor
beeld), dan kunt u tot 400,spaar
bankrente genieten, voordat u dit be
hoeft op te geven voor de inkomsten
belasting.
Zwaard! ontwaak tegen Mgn
Herder en tegen de Man, die
Mijn metgezel is, spreekt de
Here der heirscharen; sla die
Herder, en de schapen zullen
verstrooid worden; maar Ik zal
Mijn hand tot de kleinen wen
den. Zacharia 13 7
Hier lezen wg in de eerste plaats van
een Herder, die goed is en toch met
het zwaard geslagen wordt. Die Herder
staat in scherpe tegenstelling met de
nietige herder, de veriater der kudde uit
Zach. 11 17Hg heet uitdrukkelijk
Mijn Herder, die door de Here zelf is
aangesteld. Ja, Hg wordt zelfs genoemd
de Man, die mijn metgezel is, die dus
thuis hoort in het gezelschap Gods, innig
met de Heilige verbonden. Hier zgn nog
de schaduwen van het Oude Verbond,
maar in het licht van de nieuwe dag
rgst hier voor ons op de gestalte van
de goede Herder, onze Here Jezus Chris
tus. Die Herder wordt geslagen met het
zwaard, dat de Here zelf oproept, het
zwaard der heilige gerechtigheid Gods,
maar het is tegelijk de grote des Vaders
die het alzo heeft beschikt en aan zgn
lieve Zoon de zonde bezoekt, die zijn
volk bedreven heeft. Maar in de tweede
plaats lezen wij hier van een kudde,
die verstrooid werd en toch niet geheel
verloren gaat. Natuurlijk, als de Her
der wegvalt, stuift de kudde uiteen en
is aan de ondergang prijs gegeven. En
nochtans verdwijnt zg niet! Wg moeten
waarschijnlijk het tweede van onze tekst
enigszins ander vertalen: Ik zal mijn
hand tegen de kleinen wenden. Maar
zelfs dan schittert hg van de goddelijke
barmhartigheid, die in de toorn gedenkt
des ontfermer. Lees het vervolg: het
oordeel zal zo hevig wezen, dat slechts
een derde deel overblijft, maar dit is
het wonder, dat mog een derde deel be
houden wordt en gelouterd, en het zal
des Heren naam aanroepen en de Here
zal het verhoren; en de Here zal zeggen
„Het is Mijn volk"; en het volk zal ant
woorden: „De Here is mijn God". De
grote Herder der kudde vergadert zijn
volk in deze weken rondom het kruis;
Hij toont hun Zijn wonden, de tekenen
van Gods heiligen toom, maar ook de
bewijzen van Zijn liefde. Zgn schapen
horen zijn stem en zij kennen geen gro
ter heerlijkheid dan gerekend te mogen
worden bij die kudde, die de geslagen
Herder gekocht heeft met zgn eigen
bloed.
Dienstplicht. Ik studeer momenteel
nog op de U.T.S. en heb daarvoor uit
stel van militaire dienst gekregen. Na
het behalen van het diploma wil ik drie
jaar naar een ontwikkelingsland. Moet
ik daarna nog in militaire dienst?
Als u voor drie jaar naar een ontwik
kelingsland gaat, kunt u algehele vrij
stelling van militaie dienst krggen. Dat
is kortgeleden door de minister van de
fensie bepaald.
Naturalisatie. Ik ben een Belg en
woon nu tien jaar in Nederland. Wat
moet ik den om het Nederlandersschap
te verkrijgen?
U kunt per brief een desbetreffend
verzoek doen aan H.M. de Koningin. Dit
behoeft niet meer op gezegeld papier.
U dient een geboorteakte bij te sluiten,
alsook een bewijs dat u op zijn minst
5 jaar onafgebroken in Nederland hebt
gewoond. De kosten liggen tussen 200
en 1000, al naar gelang uw inkomen.
Een curieuze bijzonderheid is, dat dienst
plichtige Belgen beneden de 31 jaar
ook nog toestemming aan de Belgische
koning moeten vragen.
Naambetekenis. Mijn voornaam is
Egbert. Wat betekent de naam Bert?
De naam Bert is afgeleid van Rober-
tus. Deze naam droeg de in 1170 over
leden Abt van Mariënweerd. S. Rober-
tus. De betekenis van deze naam is: „In
roem schitterdeU schrgft echter
dat uw voornaam Egbert luidt. En
dat heeft niets met Bert te maken. Eg-
bert is afgeleid van Egbertus. Deze
naam droeg D. Egbertus, een in 729
gestorven priester in Ierland. Betekenis:
door het zwaard blinkede".
WEMELDEN GE
Van 26 maart 1 aprli 1967
Zondag 26 maart: Volle Maan
Zaterdag 1 april: Laatste Kwartier
HOOGW.
v.m. n.m.
LAAGW.
v.m. njn.
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
3.45
4.28
5.09
5.49
6.34
7.14
8.02
4.13
4.54
5.35
6.17
7.00
7.45
8.29
9.32
10.12
10.47
11.24
12.05
0.28
1.05
9.48
10.29
11.05
11.45
0.46
1.37
