NIEUWS-EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
oveRöenkinq
Brtmchï letten
dierenbescherming
meer consumptie - minder winkels
30STE JAARGANG
No. 26
27 NOVEMBER 1964
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
Beter zien
en er beter uitzien
Fa. D. Pieierse - Wemeldinge
uit_
geslapen^
0|een
J. Kole - Yerseke - Tel. 372
„DE KLEINE SUPER"
Hoofdstraat 16 Kruiningen
REDACTEUR:
KOU AAN SE KAAI 21 - TELEF. (01180) 2458
Abonnementsprijs bfl vooruitbetaling 1,40 per kwartaal
Franco per post 2,80 per halfjaar
DRUK Fa. F. VAN DER PKYL KRUININGKN
ADMINISTRATIE
MARKT 19 - TELEF. (01130) 381 - GIRO 28425
Advertentieprijs 1-25 mm 3,verder 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
En God zeide: daar zij licht, en
daar werd licht. Gen. 1 3.
Oorspronkelijk geschapen naar Gods
beeld en Zijn gelijkenis, reikhalst de
mens naar het licht en schuwt hij de
duisternis. Het licht is zoet, en het is
de ogen goed, de zon te aanschouwen.
Aarde, zee en hemel juichen van vreug
de als het licht verschijnt. Licht is de
noodzakelijke voorwaarde voor leven;
symbool van blijdschap. Nooit kan de
Schepper naar waarde voor het licht
gedankt. God spreekt Zijn machtswoord
en de duisternis, die hing over een woes
te en ledige aarde, moest wijken. Hebt
gij, mens, de Schepper, uw Schepper,
gedankt toen na een lange nacht, mis
schien wel een lijdensvolle nacht, het
natuurlijke licht, in dit jaargetijde vak
jes en aarzelend, gloren ging? Waar
deer het licht en vrees, meer dan de
aardse en tijdelijke donkerheid, al duur
de zij, als eens in Egypte drie dagen,
de buitenste duisternis, waarvan de
Schrift gewaagt.
God zeide! De eerste bladzijde van de
Bijbel spreekt voor Hem, die oren ont
ving om te horen, reeds van Christus,
het Woord Gods, dat in den beginne
was. Benauwender dan het „kort zijn de
dagen, lang zijn de nachten" van de de
cembermaand is de geestelijke duister
nis, waarin wij allen van nature wan
delen. In die duisternis ontsteekt ont
wikkeling en beschaving, zo geroemd en
uitbundig geprezen, slechts een rokende
vlaswiek, een walmende pit. Maar. het
is advent. En advent spreekt van het
Licht, Jezus Christus, Gods enig gebo
ren Zoon. In de morgenstond der schep
ping, maar ook in de volheid des tijds,
sprak God: „Daar zij licht!" En daar
werd licht. De Here Jezus Christus is
de Zon der gerechtigheid. En, voor elk,
die in het duister dwaalt, verstrekt
deez' Zon een helder licht.
Er is licht op deze zondige aarde.
Geleerden noch dichters konden het wa
re licht ontsteken. Profeten konden er
van getuigen; engelen konden er van
zingen. Maar de Here alleen kon en
wilde het schenken, opdat duisterlingen
zouden ontvangen verlichting der ken
nis in het Aangezicht van Jezus Chris
tus. Hebben wij een glimp van dit licht
opgevangen zodat wij kunnen en mogen
en durven belijden: eertijds duisternis,
maar nu licht in de Here?
(Uit een Dagboek)
MET EEN BRIL VAN
De rechtvaardige weet wat toe
komt aan zijn vee, maar de
barmhartigheid der goddelozen
is wreed. (Spr. 12 10)
Er wordt weer druk gejubileerd. Een
eeuw geleden was het dringend nodig,
dat er een vereniging voor dierenbe
scherming werd opgericht. Helaas was
het thans nóg nodig, dat zij haar hon
derdjarig bestaan herdacht. Jubelen doet
ze natuurlijk niet. Ze zou zeker haar
grootste vreugde beleven, indien ze kon
worden opgeheven. Maar wie haar ver
slagen leest, of heer G. Nieuwenhuysen
hoort spreken, komt tot de beschamen
de ontdekking, dat liquidatie nog niet
mogelijk is.
Deze ijverige, bewogen propagandist
ken ik niet anders dan uit zijn vele
boekjes. Hij is de man, die in de vereni
ging de bijbelse grondslag legt voor
haar streven. Dezer dagen ontmoette ik
een dame, die van hem een lezing had
bijgewoond voor een afdeling van de
Christen-Vrouwenbond. Ik wil er iets
van doorgeven.
De heer Nieuwenhuysen is op een bij
zondere wijze voor zijn taak toebereid.
Als kind van negen jaar stond hij eens
voor een winkel te wachten waar zijn
moeder inkopen deed. Een onbekende
vrouw stopt hem een pakje in de hand
en verdwijnt meteen. Toen de moeder
buiten het pakje opende, bleek er een
zuigeling in te zitten. Nasporingen
brachten geen resultaat. De moeder
troostte haar huilend knaapje met de
verzekering: dan zullen wij wel voor de
baby zorgen.
Een beschermer van dieren is de heer
Nieuwenhuysen dus niet alleen; ook een
hulp voor ontspoorde mensen. Hij be
zoekt gevangenissen. Eens kwam hij bij
een jonge man, die wegens moord tot le
venslang was veroordeeld. De cipier ver
telde hem, dat de gevangene een mus
bij zich had. De bezoeker neemt in de
cel niet tegenover, maar naast de ge
vonniste, die om zijn onbeheerste woest
heid gevreesd werd, plaats. Uit zijn bij
beltje leest hij van de twee mussen
voor, over wie de Vader in de hemel
Kapalla Z.-B.
Tal. 01102-223
Uitsluitend merkbrillen van topklasse.
waakt. Onder geheimhouding zegt de
delinquent hem dan, dat hij een mus in
zijn cel houdt. Hij weekt zijn brood in
water en laat het vogeltje uit zijn mond
eten. „Maar alstublieft niet verklappen;
ze weten er niets van". Het beestje zit
verborgen in een sok. De man vroeg, of
hij dat boek mocht lenen. Na twee we
ken zit de heer Nieuwenhuysen weer bij
hem. De veroordeelde heeft van de moor
denaar aan het kruis gelezen, en vraagt,
of er voor hem nu ook nog genade is.
Later betuigde hij met blijschap, dat hij
de Redder van zijn ziel had gevonden.
Dierenbescherming, prachtig. Maar de
mens gaat bij de heer Nieuwenhuysen
boven het dier. Er bestaat nog veel mis
verstand. Sentimenteel gedoe, verwijt
men dan aan de vereniging. Nu, van dat
misselijke moet de propagandist niets
hebben. Die overdrevenheid doet aan de
zaak maar schade. Wat te zeggen van
het kinderloze echtpaar, van wie de
vrouw de hond mee in bed wilde laten
slapen, en de man dit weigerde? Om de
kwestie op te lossen, laat hij een com
pleet bed voor de hond maken. Het slot
was, dat mijnheer in het bed van de
hond, en de hond bij mevrouw mocht
slapen. Zie, van zo iets walgt de heer
Nieuwenhuysen.
Tegenover die belachelijke vertroete
ling staat echter veel meer maltraitie
van het dier. Het moet voor een warm
christen als de heer Nieuwenhuysen wel
heel pijnlijk zijn, te constateren, dat in
de zwaar-gelovige kringen het huisdier
vaak veronachtzaamd wordt. Hij komt
een keer een jongetje tegen, dat hui
lend aan een kort touw een hond leidt.
Hij vraagt wat er aan scheelt. Het kind
heeft de opdracht, de hond aan een
boom vast te binden en aan zichzelf over
te laten. „En honger doet zo'n pijn",
snikt de jongen. De heer Nieuwenhuy
sen gaat met de knaap naar diens huis.
De boerin weert hem; voor dierenbe
scherming is mijn man niet te spreken.
Dan komt de politiepenning voor de
dag. Drie overtredingen: het zich ont
doen van een hond op deze wrede wij
ze; het opeenproppen van te veel pas
geboren kalveren in een te nauw hok
en het houden van kistkalveren. De
vrouw roept nu haar man, die de amb
tenaar van politie in de pronkkamer te
woord staat. Aan de muren hangen niet
minder dan tweeëndertig wandteksten.
„Heb je muizen?" Nee, hoezo?"
„Nou, dan zou je nóg een wandtekst
voor het gat kunnen hangen". In een
hoek ligt een bijbel. ,,Kent u dat boek?"
Ja, ze lezen er elke dag uit. „Maar
u kent het vast niet goed". De heer
Nieuwenhuysen grijpt het en uit eer
bied schaart zich het hele gezin om hem
heen. Hij leest verschillende woorden,
over de schepping ook van de dieren
door God, nog voordat de mens er was;
over de verhouding van mens tot dier,
over het wachten van het dier in de
zuchtende schepping op de verlossing,
dus ook op de bekering van de mens.
Verrast roept de boer: „Dat heb ik
nooit zó gelezen. Waarom heeft onze
dominee daar nooit iets van gezegd?"
Die boer is nu een der volhardendste
medewerkers van de vereniging.
En de heer Nieuwenhuysen zal die
dominee ook wél eventjes op zijn ver
zuim wijzen. Maar makkelijk valt het
niet, de Kerken voor dit werk wakker
te krijgen. Herhaalde malen stootte hij
zijn neus bij de Synode van de Her
vormde Kerk; hem werd geen toegang
verleend om voor zijn doel te pleiten.
Maar zo gauw geeft hij het niet op,
tenslotte vond hij daar toch gehoor. Hij
heeft ook in Kampen gesproken en aan
de Vrije Universiteit. Professor Wurth
beleed toen, in Kampen, dat dit in de
ethiek een verwaarloosd hoofdstuk was.
Het speet de dappere strijder voor de
rechten van het dier. dat deze hoog
leraar van ons is weggenomen.
Tot dusver wat ik opving. We kun
nen niet de vereniging met haar bestaan
feliciteren. Wel kunnen we haar geluk
wensen met zulk een propagandist. En
de enige wens, die we willen uitspreken
is, dat de vereniging haar tweehonderd
jarig bestaan niet meer behoeft te ge
denken.
(De Wachter) J. D. B.
AANTAL KLEINE ONDERNEMINGEN LOOPT TERUG
Het aantal verkoopplaatsen in de de
tailhandel is gedurende 1963 weer sterk
verminderd. Dit feit werpt nog eens
weer licht op de grote veranderingen,
die zich voltrekken in deze sector van
het bedrijfsleven.
De welvaartsvermeerdering heeft bij
de consument tot sterke veranderingen
in zijn bestedingspatroon geleid, waarbij
onder meer een verschuiving naar de
duurzame consumptiegoederen plaats
vond. Dit komt tot uiting in de hoe
veelheid indexcijfers, die het C.B.S. be
rekend heeft van de consumptieve be
steding van gezinnen. De bestedingen
voor voedings- en genotmiddelen bleken
daarbij gedurende de periode 19501963
met 60 te zijn toegenomen; de be
stedingen voor duurzame consumptie
goederen stegen echter met 123
Dit duidt erop, dat de consument zijn
welvaartsvermeerdering voor een be
langrijk deel heeft aangewend voor ver
beteringen in de inrichting van zijn wo
ning, voor rationalisering van de huis
houdelijke werkzaamheden door aan
schaffing van huishoudelijke appara
tuur enz. De bedrijven, die duurzame
goederen verkopen, ondervonden dus een
sterke stimulans van de gunstige con
junctuur. In deze sector is het aantal
vestigingen dan ook wèl toegenomen.
Toegespitste concurrentie.
De welvaartsstijging, gepaard gaande
met een geduchte bevolkingsgroei heeft
een negatieve invloed gehad op de ont
wikkeling van het aantal verkoopplaat
sen in de levensmidde'ensector. De con
currentiestrijd tussen" het midden- en
kleinbedrijf enerzijds en het grootbedrijf
en de coöperaties anderzijds spitste zich
toe en menig eigenaar van een klein
bedrijf kon deze concurrentiestrijd niet
volhouden. Ook de grote veranderingen
in het gedrag van de consument hebben
tot een vermindering van het aantal
verkoopplaatsen geleid.' De consument
raakt meer en meer geporteerd voor
snelle bediening. Vele vrouwen, die een
betaalde betrekking hebben, willen zo
snel mogelijk de boodschappen doen. Ook
hechten de mensen tegenwoordig meer
waarde aan hun vrije tijd, zodat zij het
zonde vinden uren tc besteden aan de
dagelijkse boodschappen.
Het sterke grootbedrijf.
Het zelfbedieningssysteem kwam aan
de wensen van deze consumenten tege
moet. In de afgelopen tien jaar is het
aantal zelfbedieningszaken opgelopen
van 80 tot ongeveer 4200. Daarnaast
zijn er in ons land 360 supermarkten.
Als gevolg van deze ontwikkeling zijn
grote verschillen ontstaan in de con
currentievoorwaarden tussen de diverse
zaken in de levensmiddelensector. Over
gang naar het zelfbedieningssysteem is
niet voor elke ondernemer mogelyk en
dit heeft menigeen van hen het hoofd
gekost. Vooral in de categorie kleinere
en kleinste ondernemers zijn veel slacht
offers gevallen. In de periode 1950
1963 daalde het aantal ondernemingen
met één verkoopplaats in de levens
middelensector met bijna 22 Het
grootbedrijf speelt uit de aard der zaak
in deze concurrentiestrijd een rol van
betekenis. Door zijn grote kapitaal
kracht kan het sneller en beter reage-
geren op de veranderingen, die zich in
het consumentengedrag voordoen. Bijna
de helft van de supermarkten is in han
den van het grootbedrijf.
De laatste jaren is er ook een stre
ven merkbaar om winkelcentra op te
richten, waar dè consument mogelijk
heden vindt om zijn gehele behoeften-
scala te bevredigen. Ook hier heeft het
grootbedrijf veelal de leiding. Het is
daarom duidelijk dat de activiteiten van
het grootbedrijf tot een vermindering
van het aantal kleinere ondernemingen
heeft bijgedragen. Dit proces zal zich
vermoedelijk verder voortzetten. Wel
trachten de kleinhandelaren door bun
deling van krachten zich te weer te stel
len tegen de concurrentie van hun gro
te broers. Ook de overheid kan hiertoe
bijdragen. Op het ogenblik wordt de
mogelijkheid van een ontwikkelings
fonds voor het midden- en kleinbedrijf
onderzocht. Vorig jaar heeft de rege
ring de maxima van enkele kredieten
onder overheidsgaranties reeds ver
hoogd. Of deze maatregelen voldoende
zijn, staat echter te bezien. M.
%a&et Fabrieken Zevenbergen
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met b(jsluiting van een postzegel van 12 cent voor doorzending van uw brief
W\j willen u met onze adviezen zo goed mogelyk van dienst zyn en geven
zo mogelyk advies op elke vraag. Wy kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED
Minderjarige kinderen. Als een
man minderjarige kinderen meeneemt,
terwijl de ouders er tegen zijn, is daar
wat tegen te doen? vraagt B. H. Y.
Het is moeilijk zonder enige verdere
toelichting uit te maken wat hier pre
cies aan de hand is en wat derhalve de
bedoeling is van uw vraag. Heel in het
algemeen zouden wij er slechts dit van
kunnen zeggen: wendt u tot de politie
en dien een aanklacht in.
A.O.VV. Hoe gaat het met de uit
kering A.O.W. als de vrouw 65 jaar is
en de man nog niet? vraagt mevr. G.
Een echtpaar krijgt pas uitkering vol
gens de A.O.W. als de man de leeftijd
van 65 jaar heeft bereikt. De leeftijd
van de vrouw doet hierbij niet ter zake.
Adres. Kunt u mij het adres ge
ven van de heer Roolvink van de A.R.
P.? vraagt N. O.
Het door u gevraagde adres luidt: De
heer B. Roolvink, Eemnerweg 238, Hil
versum.
Olympische Spelen. Waarom heeft
China niet aan de Olympische Spelen
deelgenomen
Het niet deelnemen van rood-China
aan de Olympische Spelen en vele an
dere internationale sportevenementen
hangt natuurlijk samen met de eigen
aardige, politieke rol, die het land ver
vult. De Chinezen voelen er bijvoorbeeld
niets voor deel te nemen aan sport
evenementen, waaraan ook de Ameri
kanen deelnemen. De Chinezen denken
nu eenmaal veel radicaler dan de mees
te communisten uit de landen achter het
ijzeren gordijn en zijn dus ook niet be
reid hun krachten op het gebied van de
sport met die van sommige andere lan
den te meten.
Sport. Welke sport wordt hoger
gekwalificeerd, d.w.z. qua uithoudings
vermogen, lichaamsbeheersing en tech
niek, 6-kamp turnen of 10-kamp atle
tiek? Wanneer een 10-kamp atleet (on
voorbereid en dus buiten wedstrijdver
band) zou gaan turnen en een turner
zou meedoen aan de 10-kamp, welke van
beiden zou dan de hoogste prestatie le
veren
Deze vraag is feitelijk niet te beant
woorden. U kunt evengoed vragen wat
meer inspanning kost voetballen of
handballen. Over het algemeen kan men
zeggen, dat lichaamsbeheersing by het
turnen nog belangrijker is dan by atle
tiek, maar uithoudingsvermogen en
techniek zijn by beide sporten essenti-
ele onderdelen. En men kan onmogelijk
zeggen: bij de ene sport meer dan bij
de andere. Voorts vraagt u dat wanneer
een 10-kamp atleet zou gaan turnen en
een turner zou gaan „tienkampen", wie
van hen dan de beste prestaties zou le
veren. Ook dat is niet te zeggen. Als
Puskas zou deelnemen aan een judo
wedstrijd en Geesink met Real Madrid
zou gaan voetballen, wie zou dan de
beste zijn...? Wel kan gezegd worden,
dat een atleet die nooit aan turnen
heeft gedaan, er niets van terecht
brengt, terwijl een turner die deelneemt
aan een tienkamp-atletiek misschien nog
altijd een flink eind ver kan springen
of kan hardlopen. Maar een voldoende
zou hij ook niet halen.
frioestdrank in tabletvorm.95ct
Metaalmoeheid. Kunt u mij uit
leggen wat metaalmoeheid betekent?
Ook metaal kan „vermoeid" worden.
B.v. wanneer het constant sterke tril
lingen ondergaat. Het verliest dan lang
zamerhand zijn weerbaarheid. Als u een
dun stukje metaal in uw hand neemt en
dit vaak buigt, breekt het op een ge
geven moment. Maar ook vliegtuigen
kennen dit proces. De trillingen maken
het metaal broos, al duurt dit hier na
tuurlijk jaren.
Ventilator. Wij hebben een venti
lator in de keuken. Mag die gerust de
hele dag draaien, of is dat misschien
slecht voor de gezondheid? Doet dat
veel stroom, vraagt abonnee.
Wij nemen aan dat het een afzuig-
ventilator is, die u in uw keuken hebt.
Deze zuigt voornamelijk hete en on
welriekende dampen weg en het is dus
eerder gezond dan ongezond om dit appa
raat te gebruiken. Als u de ventilator
de gehele dag hebt aanstaan, dan ge
bruikt hij niet overmatig veel stroom,
maar het woord overmatig is natuurlijk
een relatief begrip. U kunt de ventila
tor zuiniger gebruiken door de motor
alleen in te schakelen zolang er wer
kelijk onfrisse lucht moet worden af
gezogen. Wilt u uitrekenen wat u het
gebruik kost, dan kijkt u even op het
metalen plaatje met typenummer, span
ning en vermogen. Het aantal watts ge
deeld door 1000 (of aantal kilowatts)
vermenigvuldigd met het tarief per kWh
(kilowattuur) van uw elektriciteits
maatschappij geeft aan hoeveel het
draaien van de motor u per uur kost.
Concentratiekamp. Kunt u mij ver
tellen waar het concentratiekamp ,,Neu-
engamme" was gevestigd?
Het concentratiekamijp Neuengamme
lag op enkele kilometers van de Duitse
havenstad Hamburg.
Zonder bon, en zonder dit of dat
Rode kool per stuk 5 ct
Goudreinetten per kg 17 ct
Witlof 1 ste soort 500 gram 29 ct
Stoofperen per kg 19 ct
Zuurkool p. p. van 42 voor 15 ct
Bananen kg 89 ct
Bloemkool per stuk 29 ct
WEMELDINGE
Van 29 november5 december 1964
Vrijdag 4 december: Nieuwe Maan
HOOGW.
LAAGW
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
12.16
5.44
6.11
Maandag
0.54
1.14
6.43
7.03
Dinsdag
1.45
2.04
7.28
7.47
Woensdag
2.30
2.45
8.09
8.29
Donderdag
3.10
3.22
8.46
9.04
Vrijdag
3.46
4.00
9.20
9.70
Zaterdag
4.22
4.34
10.00
10.13
Te Yerseke
5 minuten later
Te Hansweert 35 minuten vroeger
