NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
oveRöenkinq
De toekomst
van de filtersigaret
cwd
\pfHlLLEGEN.
do. stxcuot
DAM PO
<9
29STE JAARGANG
No. 44
10 APRIL 1964
J. A. WESTSTRATE - MIDDELBURG
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE'
Verschijnt des vrijdags
DRUK Fa. F. VAN DER PEYL KRUTNINGEN
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 - TELEF. (01130) 381 - GIRO 28425
Merk horloges
Over en rond het Yersekse Burcht je
verkouden
e
REDACTEUR:
ROUAANSE KAAI 21 - TELEF. (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1,40 per kwartaal
Franco per post 2,80 per halfjaar
ADMINISTRATIE
Advertentieprijs 1-25 mm 3,verder 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
De sprinkhanen hebben geen
koning; nochtans gaan ze al
len uiti, zich verdelende in
hopen. Spreuken 30 27
De sprinkhanen hebben geen koning.
Niemand staat er bij hen aan het hoofd.
Nu, dat zal me een wereldje zijn. Na
tuurlijk één grote chaos. Als niemand
baas is, dan zijn allen baas. Maar zo is
het nu juist niet. „En toch trekken zij
gezamenlijk in goede orde op", zegt
Agur. Ze vormen een sterk, een georga
niseerd leger. Ge moet het verhaal van
de sprinkhanenplaag uit Joël maar eens
lezen (Joël 2), om te zien, hoe machtig
ze zijn in hun eendrachtig optrekken.
En dat komen ze ons leren: Weest een
drachtig! Hoeveel jonge mensen tobben
niet in hun ééntje. Op elke jeugdconfe-
rentie zie ik van die alléén-lopers en ze
zijn er in het leven bij menigte. Zoek
ze op. Organiseert u. De jeugdvereni
ging is ook een sociaal instituut. Ze doet
ons anderen ontmoeten, die óók op de
fabriek werken, en óók met de moeilijk
heden zitten, hoe ze zich daar als
christenen moeten gedragen. Of ze doet
ons anderen ontmoeten, die ook in mi
litaire dienst zijn, en ook worstelen met
de vraag, hoe ze zich daar rein zullen
bewaren. En dat geeft een band, en die
band maakt sterk. Dat brengt vriend
schap, en die vriendschap is een onuit
sprekelijke kracht.
En dan geldt dit voorts alle christe
nen, bij elke aktie in Gods Koninkrijk.
Let op de sprinkhanen en weest een
drachtig. Trekt gezamenlijk op in de
vakorganisatie, in de politiek, in de we
tenschap. Bovenal als kerk. Daar horen
wij het Jezus bidden met onverzwakte
stem: „Heilige Vader, dat zij één zijn
gelijk als Wij". Is het niet vreselijk?
Dat wij zo verscheurd en verspreid lig
gen? Wij zijn geen gemeenschap meer
wij, die geloven in éénzelfde Heiland.
Daarom klinkt onze stem niet meer
door als het éne geluid van de opgesta
ne en alles opeisende Heer.
Ik wil u voorstellen om Spreuken 30
25 neer te hangen in uw jeugdlokalen
en om Spreuken 30 26 een plaats te
geven in uw binnenkamer, maar dan
moet Spreuken 30 27 gegraveerd wor
den in de hoofdwand van al onze ker
ken. Gelijk de sprinkhanen moeten wij
een gelijkgericht leger vormen. Ja, de
wereldkerk moet zich verenigen en haar
oecumenische eenheid gaan beleven. Zo
kan ze eerst optrekken. Zo kan ze de
anti-christelijke machten eerst aan. O,
God geve, dat wij in ons geslacht al
thans iets van deze heilige eenheid al
ler gelovigen mogen zien, en de oecu
menische gedachte groeien mag in alle
kerken der wereld.
(Uit een Dagboek)
Op 14 januari van dit jaar verklaar
de de Amerikaanse surgeon-general, Dr.
Luther L. Terry, in antwoord op een
vraag van senator John Sherman Coo
per: „De ontwikkeling van betere fil
ters zou een veelbelovende weg kunnen
zijn tot het verminderen van het ge
vaar voor de gezondheid dat ontstaat
door sigaretten roken".
Dr. Terry zei uitdrukkelijk dat het
comité waarvan hij voorzitter is geen
enkel oordeel heeft uitgesproken over
het effect van de bestaande filters en
dat dus de bewering dat het comité de
ze filters niet effectief zou hebben ge
noemd onjuist is. Hij oordeelde dat
het zeer wel mogelijk is dat het effect
van het roken van filtersigaretten gelijk
kan worden gesteld met dat van minder
roken.
Een andere autoriteit, Dr. Ernest L.
Wynder van het Sloan-Kettering Insti
tuut voor Kankeronderzoek verklaarde
dat sommige sigarettenfabrikanten reeds
goede vorderingen hebben gemaakt in
het streven naar de samenstelling van
veiliger sigaretten. „Sommige sigaret
tenmerken", zei Dr. Wynder, „zijn al
betrekkelijk werkzaam in het vermin
deren van het risico van longkanker".
Uit de aard der zaak weigerde Dr. Wyn
der deze merken met name te noemen.
Het is misschien interessant er in
dit verband op te wijzen dat de Ameri
can Medical Association (het verbond
van artsen in Amerika) tot nu toe be
slist heeft geweigerd een standpunt in
te nemen ten aanzien van de samen
hang tussen roken en longkanker en
dus om deel te nemen in de heksenjacht
op de sigaret. Men achtte de tot nu toe
verzamelde, puur statistische bewijzen
onvoldoende en stemde voor het ont-
De meest succesvolle
Eterna, Pontiac, Stowa, Union ancre,
koopt U bij de horloger juwelier
KAPELLE (Z.-B-) TELEFOON (01102) 223
BEKENDE SERVICE EN GARANTIE
wikkelen van een alomvattend program
ma van onderzoek in het vraagstuk van
de samenhang tussen gezondheid en ro
ken. Hetgeen betekent dat men eigen
lijk nog moet beginnen het bewijs te
zoeken voor iets dat door velen al be
wezen wordt geacht.
De rokers in de gehele wereld hebben
intussen dat bewijs niet afgewacht. Zij
zijn filtersigaretten gaan roken. In vele
landen zijn nu al van vijftig tot zestig
procent der verkochte sigaretten filters.
Waarschijnlijk komt dat niet alleen uit
angst voor de ongefilterde tabaksrook.
Het filter mondstuk maakt het roken
„zindelijker" omdat het 't direkte con
tact tussen de lippen en de tabak ver
hindert. Het geeft de sigaret bovendien
een zekere „chique" die in deze ge
stroomlijnde wereld bijzonder goed past
het filter verenigt zo het nuttige met
het aangename.
HERMAN VAN WUIZEL
ZO GAAT HET TOEVALLIG
OOK WEL EENS EEN KEER
Op de dagvaarding stond, dat ze pas
28 was, maar ze zag er veel ouder uit.
De sporen van moeilijke jaren had zelfs
de kapper niet weg kunnen werken, die
kennelijk gisteren nog een middag had
besteed om dat hel-blonde haar zo net
jes in de plooi te krijgen. Toch zag ze
er keurig uit. Maar die topper was on
getwijfeld geleend van een buurvrouw,
die iets groter is.
Het duurde even, voor het tweejarig
dochtertje aan de hand van „ome pli-
sie" de gang op en neer wandelde. Die
hoefde er niet bij te zijn op dit moeilijke
ogenblik. De dagvaarding noemde het
wegnemen van een geringe hoeveelheid
textiel. Eerst zei ze niet veel, maar met
de tranen kwam ook het verhaal los;
het verhaal dat de rechter al lang ken
de uit de stukken en dat een mens zijn
hart zou laten omdraaien in z'n lijf.
Ze had een blanco strafregister, die
vrouw, die eigenlijk nog maar een meis
je was. Ze was van fatsoenlijke kom-af.
Haar ouders hadden lang "gewaarschuwd
tegen dat huwelijk. Maar die man deed
zich zo keurig voor en tenslotte ging
ze toch maar met hem trouwen.
Toen begon de ellende. De keurigheid
en de voorkomendheid waren er gauw
af. De kerel was te lui om te werken.
Zijn naam had in de rechtszaal dezelfde
uitwerking als die van de televisieru
briek „Zo is het toevallig ook nog eens
een keer" op een bijbelgenootschap.
Maar toch wilde ze geen kwaad van
hem zeggen.
„Hij is niet kwaad", zei ze, „heus
niet. Maar zo erg zwak..."
Er kwam een kind, en er was geen
geld. De garderobe van het moedertje
bestond uit zegge en schrijve vier stuks,
nauwkeurig geteld door de politie. En
onder die omstandigheden had ze zich
aan andermans kleren vergrepen. Voor
het dochtertje. Haar bekentenis werd
één geschiedenis van kommer en zorg,
één lange poging om geen kwaad te
zeggen van een kwal van een vent; een
gefluisterde camouflage van een mislukt
leven.
Het recht moet zijn loop hebben. Maar
ook voor de rechter is het wel eens
moeilijk de stoffige wetsartikelen zo te
hanteren, dat ze in het kader van het
werkelijke leven passen.
De officier bleek zichtbaar blij, dat
ons strafrecht de mogelijkheid van een
voorwaardelijke veroordeling kent. Een
week voorwaardelijk met een jaar proef
tijd.
„Dan merkt u er verder niets van,
want het zal toch wel niet meer gebeu
ren", troostte de rechter. De gebruike
lijke vermaning kon in dit geval achter
wege blijven.
Zonder iets te zeggen haastte ze zich
opgelucht naar de gang. En toen ge
beurde er iets, dat wel enig zal blijven
in de historie van onze rechtspleging.
Moeke kwam terug, met de kleine meid
aan de hand.
V;H
Deze vergiffenis van de graaf betrof
afval en gepleegd geweld tegen Hertog
Jan van Brabant en zijn echtgenote Ja-
coba van Bieren.
De oorzaak was gelegen in de ge
weldige beroeringen die Hoek en Kabel
jauw andermaal in vuur en vlam zette
en ontstonden uit de erfopvolging van
Jacoba van Beieren na het overlijden
haars vaders, Willem VI, op 31 mei
1417.
Zou Vrouwe Jacoba haar vader op
volgen of diens broer, haar oom, Jan
van Beieren? Zij was de Hoekse, hij de
Kabeljauwse partij toegedaan.
Jan van Beieren, de Luikse Elect,
vaste voet in Dordrecht verkregen heb
bende, maakte van daaruit met enige
schepen de Zeeeuwse stromen onveilig
en hield met zijn partijgenoten, ver
sterkt door Luikse benden, voortdurend
strooptochten.
Van oudsher werden te Kats vergade
ringen gehouden door of vanwege de
graaf en de edelen. De Heer van Heen-
vliet kleefde de politiek van Jan van
Beieren aan, mogelijk mede tengevolge
omdat deze bisschop van Luik Heer van
Oostvoorne en Brielle was, welke goe
deren hij verkregen had bij apanage;
Oost- en Westvoorne werden weleer tot
Zeeland gerekend.
In deze geweldige worsteling tussen
de ten ondergang nijgende adel en de
in macht wassende steden in Holland en
Zeeland waren de factiën van de adel
aan beide zijden te vinden en werden
kastelen en dorpen van weerszijden ver
brand: de Dordtse kapers maakten jacht
op de handelsvaartuigen en konden
slechts met moeite door de Zeeuwse
koggen in toom gehouden worden. Dat
men op de in deze fel beroerde tijden
gehouden bijeenkomsten te Kats niet
veilig was, daarvan spreekt het charter
duidelijke taal. Blijkbaar had Van Heen-
vliet voorzorgsmaatregelen getroffen,
temeer waar hij wel niet door vreed
zame bedoelinge zal geleid zijn gewor
den, wat nader blijkt uit het „ter ne
der worpen" van de sterkte Yerseke.
Voor Heer Aelbregt evenwel was deze
gratieverlening postuum, wijl hij, mo
gelijk wel op deze „bloetreijse", door
zijn oom, jan van Cruiningen, werd ge
dood. „Wat kan de blinde staetsucht
brouwen!" Willem, de broer en tocht
genoot van de verslagene, „ontlastte"
de dader nog in hetzelfde jaar van zijn
schuld. Op dit droef verscheiden wordt
in boven aangehaalde charter van 8 no
vember 1419 gezinspeeld met: „des God
gedencke".
Het zou te ver voeren alle bescheiden
te vermelden die ons in handen zijn ge
komen op het tochtje langs burcht en
bewoners, 'tls bovendien alles een en
't zelfde: onderlinge geschillen, vechte
rijen en doodslag, in beslagname van
eigendom en verzoening met de daarbij
behorende vaststelling der schaderege
ling. Wel triest, maar men bedenke dat
juist zulke aangelegenheden schriftelijk
werden vastgelegd. Als alles goed ging
bleven deze achterwege. Af en toe ook
komen er akten voor betreffende ver
koop van vaste goederen. Uit die van
28 april 1440 volgt hier een gedeelte:
„Olert Willemszoon van Oistee doe
cond allen dengenen, die desen brief
zullen zien of horen lezen, dat ic ver-
coft hebbe Adryaen van Remerswale al-
sulc steenhuus ende keucken mitten er
ve dair 'tup staet als staende is in den
dorpe van Yersyke, up ten hoeck van
der Koornmarckt, mit laste van thien
schelling groote tsiairs erflike, diere up
staet, te geven alle jare der cure van
Yersyke".
Dit „steenhuus" moet dus gestaan
hebben op de hoek Kerkplein-Paarden
markt, waar thans het gemeentehuis te
vinden is en wel op 't kerkhof rond de
kerk, op erfpacht, waarvoor de kerk
tien schelling groote moest worden be
taald. Waarvoor dit voor die tijd, toen
bijna alle huizen in hout werden opge
trokken gediend heeft, wordt niet ver
meld. In elk geval moet het een „be
kwame huizinge" zijn geweest. Hoogst
waarschijnlijk zal het kerkhof zich des
tijds wat verder hebben uitgestrekt en
dientengevolge de aanpalende straten
een ietwat andere ligging hebben gehad.
(Wordt vervolgd)
„Dankjewel, ome", zei die netjes, en
alle ooms achter de groene tafel kregen
een handje. Zelfs defoude griffier kwam
er even van uit de plooi.
,,'n Beentje in de vuilnisbak van de
beschaving", mompelde de deurwaarder.
WILLY H. HEITLING
(Nadruk verboden)
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bijsluiting van een postzegel van 12 cent voor doorzending van uw brief
Wij willen u met onze adviezen zo goed mogelijk van dienst zyn en geven
zo mogelijk advies op elke vraag. Wy kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Cocktail Trio. Kunt u mg het adres
geven van het Cocktail Trio?
Het adres van het Cocktail Trio onder
der leiding van Ad v. d. Gein is: Gaasp-
straat 17 te Amsterdam.
Rinus Ferdinandusse. Kunt u mg
de levensbeschrijving geven van Rinus
Ferdinandusse
Rinus Ferdiandusse werd geboren op
28 november 1931 te Goes. Hij heeft na
zijn H.B.S.-opleiding politieke en soci
ale wetenschappen gestudeerd te Am
sterdam en is momenteel redacteur van
Vrij Nederland. Zijn echtgenote Else
Hoog werd geboren op 26 juni 1937 te
Amsterdam. Zij studeerde Engels te
Leiden. De heer en mevrouw Ferdinan
dusse hebben vooral bekendheid gekre
gen door hun optreden met het Haagse
Studentencabaret voor de televisie. De
heer Ferdinandusse is redactielid en
mede-presentator van V.A.R.A's vier-
wekelijkse t.v.-programma „Zo is het
toevallig ook nog eens een keer".
Rijles. Als iemand tijdens een rij
les door een rij-instrueteur een aanrij
ding veroorzaakt, wie is dan aanspra
kelijk voor de schade?
Tijdens een rijles is de instructeur ge
heel verantwoordelijk voor de daden
van de leerling. Hij bezit het rijbewijs
en derhalve is hij aansprakelijk voor de
wijze van rijden onder zijn leiding. Hij
behoort daarop immers tijdig en vol
doende invloed te kunnen uitoefenen en
zal dit door de aanwezige dubbele be
sturing ook heus wel doen.
Veeverkoop. Als een veehouder
iemand een koe verkoopt en het dier nog
enkele dagen moet houden, is hij dan
verantwoordelijk voor het dier als het
sterft of ziek wordt?
Door de koop is de koper de eigenaar
van het betreffende dier geworden. Bo
vendien, al verblijft het dier nog enige
dagen bij de oorspronkelijke veehouder,
is overeengekomen dat de koper in ver
band hiermede alle risico's draagt. Bij
ziekte of sterfgeval van het bedoelde
stuk vee draagt de koper dus alle las
ten.
S.O.S. Als men een S.O.S.- of fa
miliebericht laat omroepen, is dat kos
teloos
Een S.O.S.- of familiebericht via de
radio is kosteloos, doch kan alleen
plaatsvinden middels een noodzakelijk-
heidsverklaring van de behandelende
dokter.
Alpinopet. Omdat ik gauw kou
vat als ik blootshoofds loop, draag ik
altijd een alpinopetje. Moet ik dat nu
ook afnemen als ik ergens binnnenkom
of met iemand sta te praten?
Wie in verband met zijn gezondheid
doorlopend het hoofd gedekt moet hou
den, kan dit inderdaad het beste doen
door een alpinopetje te dragen. Voor de
familie en goede bekenden behoeft hg
het dan ook niet af te nemen. Tegen
minder goede relaties, die van zijn vat
baarheid niet afweten, kan hij zeggen:
neem me niet kwalijk, dat ik m'n petje
ophoud in verband met mijn gezondheid.
Bij zeer speciale ontmoetingen, zoals met
autoriteiten enz., moet hij natuurlijk wel
het hoofddeksel afnemen en zeker als
hij daar binnenskamers is. Naar buiten
gaande kan het dan met een vluchtig
gebaar weer worden opgezet. Wie goed
gezond is, neemt bij het groeten en bij
het betreden van een huis natuurlijk
zijn hoofddeksel af. Dat hoort nu een
maal zo.
Kommiesbrood. Uit welke meel
soort bestaat het z.g. kommiesbrood of
het „staalmannetje" dat bij de Marine
werd gebruikt?
Kommiesbrood, voorheen van iets
zwaardere kwaliteit, het „staalmanne
tje" bij de Marine, is evenals weite
brood en doorstoken brood, een offici
ële naam voor bruinbrood: „brood,
waarin zemelen met het blote oog waar
neembaar zijn, met uitzondering van
roggebrood".
Minister. Kunt u mij het adres
geven van de minister van defensie?
Kan men deze minister ook te spreken
krijgen
Het departement van defensie, minis
ter: P. J. S. de Jong, is gevestigd Plein
4 te 's-Gravenhage. Een mogelijke audi
ëntie dient schriftelijk aangevraagd te
worden in een met redenen omkleed ver
zoekschrift.
Robertino Loretti. Kunt u mij wat
bijzonderheden geven over Robertino Lo
retti?
Het adres van Robertino Loretti is:
c/o Kongevej 91, Kopenhagen, Dene
marken. Deze lichte jongenstenor, thans
ongeveer 16 17 jaar oud, is geboren
te Rome en heeft gestudeerd op het
conservatorium aldaar, staande onder
leiding van Tito Schipa. Robertino is
wat men noemt een natuurtalent. Het
toeval wilde dat de knaap niet in Italië,
maar in Denemarken zijn eerste grote
succes boekte. Een Deense televisie-pro
ducer nodigde hem namelijk uit voor
een t.v.-uitzending in Kopenhagen. Daar
bij boekte hij zo'n succes, dat daar ook
zijn eerste grammofoonplaat werd ge
maakt. Niet alleen als zanger deed hij
zich gelden, maar hij had in Italië zelfs
al opgetreden als acteur, n.l. in de Don
Camillofilms, waarin hij het zoontje
speelde van Peppone. In Duitsland ver
wierf hij enige bekendheid door zijn op
treden in de Peter Frankenfeldshow.
Pruimeboom. Mijn pruimeboom
bloeit goed en de vruchtvorming is nor
maal. Veel jonge vruchten vallen ech
ter af en de rest rot aan de boom. Hoe
komt dat?
We onderscheiden hier twee zaken: 1.
Het afvallen van de jonge vruchten. Dit
wijst op z.g. steriliteit, d.w.z. dat de bo
men met eigen stuifmeel niet in staat
zijn goed uigerijpte vruchten te leveren.
U schrijft niet welke rassen het zgn,
maar er is zeker geen Reine Victoria
bij, daar die in de meeste gevallen goed
stuifmeel levert. Plant u er de Reine
Victoria bij en als die bloeit, zult u daar
zeer waarschijnlijk geen last meer van
hebben. Ook kunt u hier en daar een
ent van dit ras op laten zetten. 2. Het
rotten van de vruchten. Dit wordt door
een ziekte of door insecten veroorzaakt.
Zo kunnen de vruchten aangetast wor
den door de zwam van de Monilia.
Vruchten verdrogen of op de rottende
vruchten zwamhoopjes in concentrische
kringen. Vruchten oprapen of afpluk
ken en verbranden. Ook de Pruimezaag-
wesp kan de oorzaak zijn. Hiertegen
moet meermalen gespoten worden met
verschillende middelen. Eerste bespui
ting na de bloei, zodra de larven ge
vonden worden. Vraagt u eens advies
aan een loonsproeier in uw omgeving,
die zal u wel kunnen helpen.
WEMELDINGE
Van 12—18 april 1964
Zondag 12 april: Nieuwe Maan
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
3.35
4.00
9.11
9.26
Maandag
4.14
4.39
9.54
10.06
Dinsdag
4.54
5.19
10.35
10.45
Woensdag
5.33
6.02
11.18
11.26
Donderdag
6.13
6.43
11.53
Vrijdag
6.59
7.26
0.07
12.38
Zaterdag
7.45
8.15
1.00
1.37
Te Yerseke 5
minuten later
[Te Hansweert
40 minuten
vroeger
