NIEUWS- Eh
ADVERTENTIEBLAD VOO
R ZUID-
BEVELAND
oveRöenkmq
cVard
w
Gezuiverd Middenstandsonderwijs
>3
b-
rtfilLEGEN]
29STE JAARGANG
No. 38
28 FEBRUARI 1964
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE'
Verschijnt des vrijdags
DRUK Fa. F. VAN DER PEYL KRUININGEN
J. M. C. VAN DER PEYL KRUININGEN
Over en rond het Yersekse Burchtje
e
REDACTEUR:
J. A. WESTSTRATE MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 - TELEF. (01180) 2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1,40 per kwartaal
Franco per post 2,80 per halfjaar
ADMINISTRATIE
MARKT 19 - TELEF. (01130) 381 - GIRO 28425
Advertentieprijs 1-25 mm 3,verder 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
En de Here zeide: Simon, Si
mon, zie, de Satan heeft ulie-
den zeer begeerd om te ziften
als de tarwe, maar ik heb voor
u gebeden, dat uw geloof niet
ophoude. Luc. 22 31, 32a.
Satans begeerte is ingewilligd. Hij
heeft het recht gekregen om Christus'
discipelen te toetsen op hun werkelijk
gehalte en aan het licht te doen komen,
wat en hoe ze inderdaad waren: hen te
ziften.
Voor de tarwe gemalen kon worden,
om er brood van te bakken, moest ze
gezuiverd worden. Kaf, stof en steentjes
moesten er uit verwijderd en van het
koren gescheiden worden. En dat ge
schiedde, door dat de ongereinigde tar
we in een grote, ondiepe zeef gebracht
werd. Deze werd dan schuin gehouden
en krachtig geschud. Alle onreinheid
scheidde zich dan van het koren af en
kon gemakkelijk verwijderd worden.
De Here stond Satan toe, de discipe
len te ziften, hen te louteren, om hen
voor het gebruik, dat Hij van hun leven
wou maken, geschikt te doen worden.
De discipel van Christus moet door
schokkende ervaringen heen. En dan als
ge bekeerd, om en om geworpen en zo
gezeefd, en uw geloof en leven van de
verkeerde bestanddelen gezuiverd zal
zijn, zult ge een zegen kunnen zijn voor
uw medegelovigen en hun geestelijk le
ven kunnen sterken.
Satan gebruikt de omstandigheden
om onze verkeerde neigingen een kans
te geven en aan 't licht te brengen.
werkt op onze begeerte maar ook op
Beter zien
ezx er beter uitzien
MET EEN BRIL VAN
Kape
i Z.-B
01102-223
Uiisluiiend merkbrillen van iopklasse.
onze vrees. Bezwijken we niet voor ver
leiding, dan dreigt hij met moeilijkhe
den. En menigeen zal zich herinneren
hoe hij, door vrees gepakt, vaak vals
gesproken of oneerlijk gezwegen heeft
en zo zijn overtuiging en zijn Here ver
loochend heeft.
Wat ons hoop geeft is dit, dat niet
alleen Satan ons mag ziften, maar dat
onze Here voor ons bidt. Er is een
kracht aan het werk, die ons verderven
wil, maar ook een kracht, die kan be
waren en uitredden. De Heiland pleit
voor ons en komt van verschillende
kanten en met onderscheidene middelen
tussen ons en de verzoekingen van Sa
tan in. Het moge gemakkelijk schijnen
om te vallen het is zeer moeilijk om
te ontkomen aan de zoekende en naar
ons grijpende hand van de Heiland.
Het gaat in elke crisistijd, die wij
doormaken, om onze loutering voor de
grote dag van Christus' toekomst. Daar
toe bereidt Hij ons voor en moet Sa
tan zijns ondanks medewerken.
(Uit een Dagboek)
Een kort bericht heeft ons gemeld
dat het z.g. middenstandsexamen in
verband met de maatschappelijke ont
wikkelingen, ingaande 1965 zal worden
aangepast aan de structuurwijzigingen
in het sociaal-economische leven. In het
algemeen staat het vast dat deze aan
passing een verzwaring zal inhouden
van de exameneisen. De vraag rijst in
hoeverre er aan deze verzwaring be
hoefte bestaat.
De laatste jaren is de kritiek tegen
de vestigingseisen in het algemeen en
met name ook tegen het middenstands
examen toegenomen. Die kritiek kwam
van verschillende zijden. Van zaken
mensen, die jongelui in dienst namen
in het bezit van het middenstandsexa
men en er in de praktijk niets mee kon
den beginnen. Van onderwijsmensen, die
van mening waren dat degenen die zich
aanmeldden voor het middenstandsexa
men, in feite niet de geschikte kandi
daten waren.
Ook van de zqde van degenen, die
aan middenstanders kredieten moeten
verstrekken, kwamen er tal van bezwa
ren. Deze hadden ook betrekking op het
algemeen ontwikkelingsniveau van de
bezitters van deze middenstandsdiplo
ma's. Op grond van hun koopmanschap
vragen deze gediplomeerden soms gro
te kredieten en met alle soepelheid, die
tegenwoordig geldschieters eigen is, zag
men toch geen kans deze gegadigden
met enig verantwoordelijkheidsgevoel
kredieten af te schuiven.
Uit de tijd.
Laten wij er voor oppassen de op
leiding of de opleiders voor het midden
standsexamen aan de schandpaal te
binden voor deze teleurstellende ont
wikkeling. De gehele opleiding past niet
meer in de wereld van 1964, nog daar
gelaten het zakenleven van 1964.
In 1937 kwam het middenstandsexa
men vport uit de nood der tijden. Er
werd door de crisis zoveel gebeunhaasd
in het bedrijfsleven, dat men zich af
vroeg of een kleine ondernemer toch
niet een minimum aan algemene ont
wikkeling en handelskennis moest be
zitten. Deze vraag werd bevestigend
beantwoord en zo hebben zich tallozen
voor een vestiging moeten bekwamen.
Met het stellen van minimumeisen voor
koopmanschap heeft men in 1937 de
spijker op de kop geslagen. Dat is een
kwarteeuw geleden. Het economisch le
ven heeft sindsdien een geheel andere
structuur gekregen en de hele maat
schappij heeft een ander aangezicht.
Wij kregen een ontwikkeling te zien
naar een langere leerplicht voor meis
jes en jongens. De welvaart van de
meeste huisvaders is zoveel vermeerderd
dat het overgrote deel van ons volk
thans voortgezet onderwijs geniet.
Verschoven grootte.
De eisen van dit onderwijs zijn ver
anderd, vooral in die zin dat er meer
II
Daar de landadel over 't algemeen
groot-grondbezitter was, werd door hen
de landbouw beoefend en de daartoe
benodigde gebouwen ontbraken ook hier
niet. Ook een vluchtheuvel was aan
wezig om in tijd van nood berging te
vinden voor 'tbeestiaal en waar geen
kasteel hulp kon bieden, zoals hier wel
't geval was, ook veiligheid bood aan de
bedrijvers der boerderij. Deze hille was
gelegen tegenover de Burcht, thans de
tuin van de bewoner der Steehoeve, in
oude bescheiden genoemd ,,de kamer",
wat in de taal dier tijden betekende een
bepaald gedeelte, zowel van land als
van water.
Wanneer het geboorte-uur dezer rid
derlijke huizinge sloeg, is een vraag die
onbeantwoord moet blijven. Haar oor
sprong verliest zich in de nacht der
tijden en wordt voor de speurende blik
verborgen door een ondoordringbaar
floers, zodat hier slechts gegist kan
worden. Ongetwijfeld zeker echter zul
len de „Heeren van Yersicke" reeds
vroeg een hunner waardig verblijf heb
ben gesticht. Maar ook over deze mach
tigen huns tijds is uiterst weinig te boek
gesteld of verloren geraakt, welk lot
gedeeld wordt met hun tijd- en stand
genoten overal, maar inzonderdheid in
Zuid-Beveland.
O, die riddertijd! Traditie en poëzie,
sage en romance hebben reeds vroeg in
onze geest een onuitwisbaar beeld ge
grift der glorie van de middeleeuwse
riddertijd, trots de bezwaren die deze
vergezelden. Werd hierover verteld, dan:
„Blonken d' oogjes van verlangen,
Bleef men aan zijn lippen hangen,
Deelde men in 'tiot der helden,
En schoon d' uren henen snelden,
Nimmer deed men d' oogjes toe,
Nimmer werd men 't horen moe!"
Zoals reeds werd aangestipt is van
't weervaren dezer burcht benevens haar
stichters en bewoners zeer weinig ter
onzer kennis gekomen. Evenals hun ver
blijfplaats treden ook zij, die hier hun
leven sleten, plotseling te voorschijn en,
opmerkenswaardig, blijkt dan dat ze
reeds geschiedenis hebben gemaakt,
waarvan de hoge positie die door hen
wordt ingenomen, een bewijs is.
'tWas in het voor Zeeland zo gedenk
waardige jaar 1290 dat ze het forum
betreden in gezelschap van meerdere
Zuidbevelandse edelen die eveneens hun
acte de présence dan voor 't eerst ver
tonen.
Tengevolge de voortdurende staat
van woeling en strijd tussen Holland en
Vlaanderen om 't bezit van Zeeland Be-
wester Schelde, zwoer de Zeeuwse adel
in genoemd jaar hulde aan de Vlaamse
graaf maar als gevolg van 't loven en
bieden om de gunst dezer heren werd
nog in hetzelfde jaar de Vlaamse- voor
de Hollandse graaf verruild vanwege de
grotere voorrechten die deze schonk en
Zeeland bijna tot een adelsrepubliek
maakte; aldus Dr. Gosses en Dr. Ja-
pikse in hun „Staatkundige geschiede
nis van Nederland".
Hoe spannend deze tijden ook waren,
wij hebben er de kennismaking aan te
danken met de vroegst genoemde He
ren van Yerseke, die anders vrijwel ze
ker tot de verloren schatten behoord
zouden hebben.
In een charter van 12 juli 1290 ver
schijnt Aloud de Herseke ten tonele,
maar verder wordt niets meer van hem
vernomen, tenzij hij dezelfde is als
Aloud die in 1299 te Dordrecht werd
vermoord, zoals strakjes nader zal wor
den meegedeeld.
Weliswaar wordt in 1265 een Allaart
van Duvenee genoemd die krachtens he
raldische wetten verwantschap toont
met de bewoners van onze burcht. We
missen echter voldoende gegevens om
aan te tonen in welke graad de liëring
bestond.
Over de volgende vertegenwoordigers
van het geslacht Yerseke is meer be
waard gebleven en is hen zelfs in de
annalen een plaatsje ingeruimd.
Een charter van 17 december 1291
houdt de naam bewaard van Ridder
Boudewijn van Yerseke, die daar een
broeder genoemd wordt van Hollander
van Reimerswaal. Dat de Reimerswa-
lers vermaagschapt waren aan 'tHuys
Yerseke is overigens bekend.
Ridder Boudewijn, zoals hij wordt ge
noemd, stond zeer in de gunst bij het
grafelijk Hof om zijn getrouw- en be
kwaamheid. Bij de belegering van het
slot Oostende te Goes, door de Vlamin
gen en de Zeeuwse bannelingen, werd
deze sterkte hardnekkig door hem ver-
dedigd, zolang tot dat hij door zijn bo
vengenoemde broer ontzet werd, welk
heug'lijk feit plaats greep op 1 janu
ari 1301.
Melis Stoke, de tijdgenoot en secre
taris van graaf Floris V en Willem III
schrijft daarover in zijn Rymkronick
o.m.:
„Wat si bewesten Yerseke vonden
Sloech an hem ten zeiven stonden.
Ter Goes was een begyn ('tbegin)
Van enen huse, daer doe in
Bouden was, Kervinx sone,
Di hem pijnde te houden tgone
Metten knapen, die met hem waren,
Jegen de verdreven scaren.
Si quamen nachts bi der mane
In den lande, ende streden ane
Thuys, der Bouden inne was".
(Wordt vervolgd)
economisch inzicht wordt gevraagd. Dat
is nuttig en noodzakelijk nu iedereen
met financieringsvraagstukken worstelt.
In de dertiger jaren behoefden velen
daarmee niet te worstelen omdat zij
eenvoudig gezegd geen financiën be
zaten. Het grootste deel van koop en
verkoop speelde zich af in kleine be-
drijfseenheden, die van de koopman een
beperkte kennis vroegen.
Ook daarin is het een en ander ver
anderd, want het zakenleven speelt zich
nu af in veel grotere bedrijfseenheden,
die het aanvaarden van een grote ver
antwoordelijkheid vragen. Wij kunnen
het ook zo stellen dat de bedrijfsgrootte
in de kleine onderneming verschoven is.
Het punt waarbij de verhouding tussen
kosten en opbrengst een zeer gunstig
beeld vertoont, vraagt een zodanige
omzet dat een ondernemer niet meer
met een miniatuurbedrijfje kan vol
staan. Dit moet hem al worden bgge-
bracht voordat hij het land van de on
dernemers betreedt. De minimumeisen
van 1964 zijn andere en dus hogere dan
die van 1937.
Consumpite als maatstaf.
In de naaste toekomst ligt het zwaar
tepunt van het middenstandsexamen
nog meer op de bedrijfseconomische
kennis dan voorheen. Er wordt inzicht
gevraagd in efficiency problemen, in
rationalisatie, in kostenplaatsen en kos
tenstructuur.
Een koopman zonder personeel zal
meestal een te kleine bedrijfseenheid
hebben en daarom staat hem een oplei
ding in personeelsbeleid te wachten.
Steeds meer moet bovendien die koop
man aandacht schenken aan de wensen
van de consumenten en de koopmotie
ven. Niet het produktiepatroon van
morgen zal onze toekomst bepalen, maar
het consumptiepatroon zal maatstaf
zijn voor werkgelegenheid en alle eco
nomische aktiviteit.
Tenslotte is de kennis van de Neder
landse taal op de middenstandsexamens
zo erbarmelijk, dat hieraan moet wor
den gedokterd.
Dagonderwijs nodig.
Wij zijn van mening dat de opleiding
tot koopman zo veeleisend is geworden
dat dit in principe een zwak is gewor
den van het dagonderwijs, met name
het detailhandelsonderwijs. In deze
scholen wordt aan de nieuwe problema
tiek dan ook reeds jaren aandacht be
steed, tenminste als die scholen goed
zijn.
Het afnemen van middenstandsexa
mens buiten de dagscholen zal niet ge
mist kunnen worden. Tallozen scharen
zich pas op latere leeftijd onder de rijen
van de middenstanders, die nu allen
koopman moeten zijn, ongeacht of zij
zich in de ambachtelijke dan wel in de
handelssector bevinden. Als dit zo is
dan moeten wjj ook erkennen dat mid
denstandsexamens de afsluiting moe
ten vormen van een opleiding voor een
beroep en dat daar tijd voor nodig is.
Het geven van spoedcursussen met
hooi- en stromethoden moet eindigen.
Eveneens moet er een eindp komen aan
het afgeven van vrijstellingen voor de
vestiging in de middenstandsector aan
geslaagden van m.u.l.o.'s, huishoudscho
len, v.g.l.o.-scholen en tal van andere
onderwijsinstellingen, waarvan de lei
ders menen dat hun pupillen de mid
denstand wel in de zak hebben.
Aan deze miskenning en infiltratie
uit de hoek van de algemene vorming
gaat de commercie te gronde. Met al
gemene ontwikkeling doortrokken is
men beslist nog geen koopman. Dat leert
de praktijk wel. Het middenstandsonder
wijs is aan een zuivering toe. Moge die
grondig geschieden.
(Nadruk verboden) Drs. HERMES
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bijsluiting van een postzegel van 12 cent voor doorzending van uw brief
Wij willen u met onze adviezen zo goed mogelijk van dienst zijn en geven
zo mogelijk advies op elke vraag. Wjj kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Ziekenfonds. De premie voor mijn
vrijwillige ziekenfondsverzekering is met
33 verhoogd, terwijl ik onlangs las
dat deze verhoging slechts 20 mocht
bedragen. Hoe zit dat?
U bent niet de enige, er zijn ontelbare
ziekenfondsleden in ons land, die ge
schrokken zijn van de grote verhoging
van de premie der vrijwillige ziektever
zekering, die in vele fondsgebieden ver
boven een gemiddelde van 20 uitgaat.
De enige instantie, welke u in deze om
advies kunt vragen is de Ziekenfonds
raad, P. C. Hooftstraat 162166, Am
sterdam, telefoon (020) 710444.
Loongrens. Hoe hoog lag de loon
grens voor de inkomstenbelasting in
1962, 1963 en hoe hoog ligt deze grens
voor 1964 Bestaat er voor de zieken
fondsverzekering ook een dergelijke
grens
De loongrens lag in 1962 op 8000,
in 1963 op 8650,en in 1964 op
9700,De grenzen voor de verplichte
ziekenfondsverzekering lagen even hoog.
Duiken. Wat heb ik al zo nodig
voor een complete duikuitrusting en
wat zal dit allemaal kosten?
Deskundige voorlichting op dit gebied
kunt u bekomen bij de O.J.C., Onder
water Jagers Club, Sarpathipark 88 te
Amsterdam, telefoon (020) 716469.
Kastwand. Ik heb een teakhouten
kastenwand en zou die nu graag willen
afwerken. Waar kan ik dat het beste
mee doen? Ik bedoel dus niet een ge
woon onderhoudsmiddel.
Een prachtig politoermiddel voor uw
teakhouten kastwand verkrijgt u door 4
delen witte bijenwas en 3 delen terpen
tijn te smelten en tijdens het afkoelen
er 2 delen spiritus onder goed omroeren
bij te doen. Deze was wordt met een
linnen doek (tezamen gebald) ingewre
ven, wat een schitterend resultaat geeft.
Denk vooral aan het vuur bij het smel
ten!
C.A.O. Daar ik veel belangstelling
heb voor de c.a.o.'s in diverse bedrijfs
takken, zou ik graag weten waar ik die
c.a.o.'s kan kopen.
Een collectieve arbeidsovereenkomst is
een tussen een arbeidsorganisatie en
een werkgeversgroep gemaakte over
eenkomst nopens de arbeidsvoorwaar
den. Deze overeenkomsten zijn voor de
vele en diverse bedrijven verschillend en
voor bepaalde tijd geldig, waarna een
nieuwe c.a.o. wordt aangegaan. De be
palingen in een c.a.o. vervat, zijn alleen
maar van belang voor de betrokken be-
drijfsondernemingen en uiteraard niet
bestemd om in de handel te worden ge
bracht. Op het gebied van banken en
verzekeringen zijn verschillende arbeids
organisaties. Voor de bepalingen, vervat
in de c.a.o.'s, dient u zich te wenden tot
de besturen van de betrokken arbeids
organisaties.
Luchtvaart. Kunt u mij zeggen,
hoe ik een verkorte cursus van naviga
tie kan volgen?
Wendt u zich tot het Instituut voor
Scheepvaart en Luchtvaart, Burge
meester 's Jacobplein 10 te Rotterdam,
telefoon (010) 132040, welk instituut u
gaarne de nodige inlichtingen zal ver
strekken.
Voogdij. Heeft een minderjarige
gehuwde voor het aanschaffen van gro
te stukken de toestemming of hand
tekening van zijn voogd nodig of houdt
de voogdij op bij het huwelijk van de
minderjarige
Zodra de minderjarige trouwt, neemt
de voogdij een einde. Dit berust op art.
353 van het Burgerlijk Wetboek, welke
als volgt luidt: 1. De minderjarigheid
duurt tot het bereiken van de 21-jarige
leeftijd; zij eindigt vroeger door huwe
lijk of meerderjarigverklaring. 2. Iedere
minderjarige staat onder gezag van een
meerderjarige. Dit gezag is of ouderlijke
macht of voogdij. De nog geen 21-jarige
die gehuwd is, kan daardoor zelfstandig
rechtshandelingen verrichten; zijn voogd
heeft te zijner aanzien zelfs rekening
en verantwoording af te leggen van het
door hem gevoerde beheer over de goe
deren van de ex-pupil en kan deswege
door deze ter verantwoording worden
geroepen.
Opinie-onderzoek. Kunt u mij en
kele bureaus noemen, die opinie-onder
zoek verrichten?
Van de bureaus die opinie-onderzoek
verzorgen noemen wij u enkele, als bo
nafide bekend staande: de Nederlandse
Stichting voor Statistiek, afd. Markt- en
Opinie-onderzoek, Bankaplein la te Den
Haag, telefoon (070) 512661 en het Ne
derlands Instituut voor de Publieke Opi
nie (Nipo), Barentzplein 7 te Amster
dam, telefoon 248844. Verder verwijzen
wij naar de beroepengidsen van de
plaatselijke telefoonnetten.
Kinderbijslag. Heb ik recht op kin
derbijslag voor twee van mijn kinderen
die in een inrichting worden verpleegd?
Het recht op kinderbijslag vervalt
niet, wanneer een kind in een tehuis is
opgenomen. Evenzeer hebt u recht op
kinderaftrek voor alle kinderen beneden
16 jaar, waar zij zich ook bevinden. Het
inhouden van de kinderbijslag kan dus
betekenen, dat deze wordt ingehouden
voor het onderhoud van de kinderen en
overgemaakt aan het tehuis.
WEMELDINGE
Van 17 maart 1964
Vrijdag 6 maart: Laatste Kwartier
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
5.41
5.59
11.23
11.28
Maandag
6.13
6.31
11.54
11.57
Dinsdag
6.45
7.05
12.24
Woensdag
7.14
7.37
0.33
1.01
Donderdag
7.47
8.11
1.14
1.38
Vrijdag
8.25
8.56
1.55
2.18
Zaterdag
9.19
9.57
2.40
3.09
Te Hansweert 35 minuten
vroeger
Te Yerseke
5 minuten later