NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
oveRöenkinq
Economische
samenwerking
AlvWillegen Gzn
Kiest U een auto
met matglas?
Al vWillegen Gzn
29STE JAARGANG
No. 23
8 NOVEMBER 1963
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt des vrijdags
DRUK Fa. F. VAN DER PEYL KRUININGEN
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
MARKT 19 - TELEF. (01130) 881 - GIRO *8425
panics ~~r~~
ringen,
Fa. D. Pieierse - Wemeldinge
j. Kole - Yerseke Tel. 372
1— ^eteH rjnqen
REDACTEUR:
J. A. WESTSTRATE - MIDDELBURG
ROUAANSE KAAI 21 - TELEF. (01180) 2458
Abonnementsprijs bq vooruitbetaling 1,25 per kwartaal
Franco per post 2,50 per halfjaar
ADMINISTRATIE
Advertentieprijs 1-25 mm 3,verder 12 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór woensdag 12 uur
En de naam der stad zal van
die dag af zijn: de Here is al
daar. Ezechiël 48 35.
De profetie van Ezechiël culmineert
in de beschrijving van de stad met de
nieuwe naam. Evenals de Openbaring
van Johannes. Daar loopt alles op uit...
het nieuwe Jeruzalem! Maar deze stad
zal, zegt de profeet, voortaan niet meer
heten: ,,Jeroesjalem", maar „Jehoesjam-
ma", hetgeen betekent: de Here is al
daar. Of er prachtige pleinen plantsoe
nen in zijn, of er een vredespaleis of een
museum wezen zal, interesseert Ezechiël
maar matig. De Here is aldaar en
d&t is het voornaamste. Vroeger riep
men: des Heren tempel is hier! Maar de
Here Zelf was er niet. Nu zal zelfs de
schoonheid van de tempel eken bq
de glorie Gods.
Door deze inwoning des Heren wordt
Jeruzalem zelf anders. De naamswisse
ling is tevens wezensverandering. Men
kan St. Petersburg Leningrad gaan
noemen, maar de inwoners blijven er de
zelfde mensen om. Maar in Jeruzalem
verandert wèl iets, als de stad „Je-
hoesjamma" gaat heten. In heel de
structuur van het leven merkt men, dat
het anders is als anders. Wat maakt
alles zo mooi? Het is niet te beredene
ren. Het enige antwoord moet zijn: de
Here is aldaar!
Dit geldt natuurlijk in de hoogste zin
van het nieuwe Jeruzalem. Maar ook het
aardse Jeruzalem, de kerk hier beneden,
moet er een afschijnsel van zijn.
Kan men altijd van ons zeggen: de
Here is aldaar?
Men kan in onze kerk vaak van alles
vinden: een zuivere bediening van het
Woord, een prachtige jeugdorganisatie.
We leiden de mensen ,,onze" stad door:
vreemdelingen vestigt u bij ons! Maar
de vreemdeling zoekt wat andres. Hij
zoekt de Here. Vindt hij de Here?
Wij zijn 's zondags in de kerk geweest
in de gemeenschap des Heren. Maan
dagmorgen is alles weer „gewoon". Nie
mand merkt meer wat aan ons. Men
zoekt Christus' gestalte vergeefs in ons
spreken, ons doen en laten. Waar is de
Here dan toch? Kunnen er ergens le
vende, nieuwe mensen zijn, eeuwigheids
mensen, zonder dat dit nieuwe leven
opgemerkt wordt? Elk die God vreest,
bedroeft zich hierover, en verwacht met
spanning het nieuwe Jeruzalem Je-
hoesjamma! (Uit een Dagboek)
GOUD-ZILVER OPTIEK UURWERKEN
TEL:223 - KflPELLE Z B
Wil het midden- en kleinbedrijf zich
in de toekomst kunnen handhaven, dan
zal het zijn kracht, meer dan tot nu toe
is gebeurd, moeten zoeken in samen
werking. Samenwerking op economisch
terrein is mogelijk in velerlei vorm en
op verschillend terrein.
Economische samenwerking moet dan
ook niet beperkt blijven tot de klassieke
vormen van inkoopcombinaties e.d., doch
men zal ook moeten streven naar meer
moderne uitingen van samengaan, zelfs
over de branche-grenzen heen. Gelukkig
zijn er al enige initiatieven genomen en
zelfs gerealiseerd. Hierbij attenderen we
op het winkelcentrum „De Crabbehof"
te Dordrecht, een belangrijk initiatief
van een aantal Dordtse middenstanders,
en op de Maatschappij tot Exploitatie
van het Zeebad Breskens. Breskens, dat
industrie-arm is geworden, wil door het
aantrekken van toeristen men is
daarin al voor een goed deel geslaagd
een nieuwe bron van inkomsten opbou
wen.
Niettegenstaande deze resultaten, me
nen wij er goed aan te doen, aan eco
nomische samenwerking in het midden-
en kleinbedrijf enige aandacht te beste
den. Wellicht ter overtuiging van een
aantal twijfelaars.
Wij stellen hierbij nadrukkelijk voor
op, dat wij geen enkele vorm van sa
menwerking in het bijzonder aanbeve
len. Iedere geïnteresseerde ondernemer
zal er goed aan doen, nauwgezet na te
gaan, met inschakeling van deskundi
gen, die hij bij zijn organisatie en/of bij
de rijksmiddenstandsvoorlichtingsdienst
kan vinden, wat in zijn geval de beste
oplossing zou kunnen zijn. Uiteraard
blijft nadien de verantwoordelijke be
slissing altijd aan de ondernemer voor
behouden. Overwegingen met betrekking
tot het geheel of gedeeltelijk prijsgeven
van zijn zelfstandigheid, zullen bij het
nemen van een beslissing zeker een be
langrijke rol moeten spelen.
Wij menen, dat voor zover economi
sche samenwerking leidt tot handhaving
en verbetering van de positie van de
middenstand in het algemeen, en van de
betrokken ondernemer in het bijzonder,
men positief kan staan tegenover eco
nomische samenwerking.
Wij hebben eens gelezen, dat econo
mische samenwerking is begonnen in de
crisistijd van de dertiger jaren. Het is
dus ook hier, zoals bij zovel andere za-
zaken, dat bijzondere (nood) omstandig
heden dwingen tot prestaties, die voor
dien voor onmogelijk werden gehouden.
Er is nü weliswaar geen sprake van een
crisistijd, doch wél moet erop worden
gewezen, dat de tijd van sleur en af
wachten voorbij is. De middenstand zal,
door velen is daarop al gewezen, alle zei
len moeten bijzetten, om geen terrein
te verliezen. Op de ontwikkelingen in
de laatste jaren behoeven we hierbij niet
in te gaan. Die zijn aan iedere onder
nemer, ook in het midden- en klein
bedrijf, bekend.
Doel.
Het doel van economische samenwer
king is, het verkrijgen van economische
voordelen voor de samenwerkende on
dernemers. Oorspronkelijk ging het er
om de concurrentie van de midden-
stands-ondernemers t.o.v. de andere be
drijfsvorm te behouden en/of te verster
ken. Nadien werd economische samen
werking ook aangegaan, tot verbetering
van de bedrijfsresultaten van de indivi
duele ondernemer. Al samenwerkende,
kan men grotere projecten onder han
den nemen zonder dat men zijn zelf
standigheid geheel prijsgeeft.
Hoe samenwerken?
Zoals hiervoor reeds vermeld, kan er
op verschillend gebied en in velerlei
vorm worden samengewerkt. Bijvoor
beeld op het terrein van de inkoop, de
verkoop, de produktie, de reclame, de
financiering enz. Het zou ons te ver
voeren op ieder van deze vormen uit
voerig in te gaan. Bovendien zijn er
voor belangstellende ondernemers moge
lijkheden genoeg om de gewenste voor
lichting te verkrijgen. In het algemeen
stellen wij, dat het voor iedere onder
nemer, zowel in de detailhandel als het
ambacht en de dienstverlenende sector,
zonder meer duidelijk moet zijn, dat sa
menbundeling van krachten „macht" be
tekent.
Bij gezamenlijke massale inkoop,
kunnen lagere inkoopprijzen worden be
dongen. Gezamenlijke reclame-akties
kunnen veel grootser worden opgezet
dan individueel en daardoor meer effect
sorteren. Gezamenlijk opereren maakt
het mogelijk specialisten aan te trekken,
waardoor meer kans op succes ontstaat.
Samenwerkende producenten, het is
hiervoor reeds gezegd, kunnen grotere
projecten onder handen nemen dan
ieder van de deelnemers afzonderlijk.
Een zeer belangrijke vorm van sa
menwerking willen wij niet onvermeld
laten, n.l. „bedrijfsvergelijking". Hierbij
gaat het erom, dat een aantal branche
genoten in clubverband op geregelde tij
den bijeenkomt, en dan bedrijfseconomi
sche ervaringen en cijfers uitwisselt.
Zo'n discussie is voor ieder van de deel
nemers zeer leerzaam.
'n Conclusie mag dus zijn, dat econo
mische samenwerking het de midden
stands-ondernemers mogelijk maakt de
voordelen van het grootbedrijf binnen
hun bereik te brengen, zonder verlies
van de voordelen aan hun eigen bedrijfs
vorm verbonden.
Samenwerkingskrediet.
De rijksoverheid vindt samenwerking
belangrijk. Daarom is door haar een
„krediet voor economische samenwer
king" in het leven geroepen. De garan
tie die de overheid voor dit krediet geeft
maakt het mogelijk, dat samenwerken
de ondernemers een rationelere bedrijfs-
opzet kunnen financieren. Dit samen
werkingskrediet kan zowel dienen voor
financiering van investeringen (b.v.
aanschaffing van machines, uitbreiding
van bedrijfsruimte etc.) als voor het
verstrekken van bedrijfskapitaal (b.v.
ter financiering van voorraden en vor
deringen)
De kredietverstrekking moet in een
redelijke verhouding staan tot het door
de aanvragers reeds in hun ondernemin
gen geïnvesteerde eigen of op lange
termijn aangetrokken vreemd geld. Enig
kapitaal moet dus reeds ter beschikking
staan, hetgeen kan dienen tot deelname
in de financiering, of tot het stellen van
zekerheid. Aan het „economisch samen
werkingskrediet" is geen limiet gesteld.
De looptijd bedraagt maximaal 10 jaar.
De gebruikelijke debetrente en omzet-
provisie worden aan de kredietnemers
in rekening gebracht. Het krediet kan
bij een van de kantoren van de Neder
landse Middenstandsbank N.V. worden
aangevraagd. De gekoren vorm van sa
menwerking moet tevoren door de Mi
nister van Economische Zaken zijn goed
gekeurd.
Dit overzicht is niet volledig. Het be
vat echter voldoende gegevens voor een
eerste gedachtenbepaling.
Wat zou u als automobilist doen,
wanneer men u een wagen met ruiten
van matglas zou trachten te verkopen?
U zou de handelaar vragen, of hij van
Lotje getikt was. En u zou die auto
nóóit kopen, want u houdt van een be
hoorlijk uitzicht.
Zorg er daarom voor, dat het uitzicht
zo blijft. Veeg, bij koel of regenachtig
weer dat we vooral in dit seizoen
kunnen verwachten de natte aanslag
van uw ruit, vóórdat u zich in het ver
keer waagt. Rij nooit in een matglazen
stolp. Wees wijzer.
Denk er aan, dat de ruiten vaak pas
dèn beslaan, als u al enige tijd in de
auto zit. En dat passagiers (met natte
regenjassen aan) het euvel sterk helpen
vergroten. Het is een kleinigheid een
van de passagiers te vragen, even het
condensgordijn weg te vegen, of het uit
zicht vrij te maken. Het kost u in de
meeste gevallen nog géén minuut.
Door gebruik te maken van „middel
tjes" of af en toe vegen, voorkomt u een
rit vol risico's, want een automobilist
die gevangen zit tussen „matglas", zit
constant „in de mist". Het Verbond voor
Veilig Verkeer adviseert u een al dan
niet geprepareerde doek in de auto te
hebben. Uw zakdoek kan óók helpen,
maar dat kan thuis weer „mist" geven
„heb je de ramen er weer mee ge
lapt, smeerpoes..." want auto-ruiten
zijn altijd vuiler dan u denkt.
Controleer ook de bladen van uw rui
tenwissers die slijten óók en bescha
digen ook door zandkorreltjes op de
voorruit, en vegen dan minder goed
schoon de buitenkant van de ruiten
is even belangrijk als de binnenkant.
Ruitensproeiers hebben alléén nut, als er
water in hèt reservoir zit. En denk bij
vorst ook aan een beetje anti-vries. Ga
nooit uit rijden met een ijslaag op de
ruiten. Vertrek liever eventjes later, met
een veilige auto. U hebt een auto ge
kocht met mooi, doorzichtig glas.
Neem géén genoegen met matglas.
Gun uzelf een goed uitzicht. Dat rijdt
rustiger en is veiliger voor u èn voor
de anderen.
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bijsluiting van een postzegel van 12 cent voor doorzending van uw brief
Wij willen u met onze adviezen zo goed mogelijk van dienst zqn en geven
zo mogelijk advies op elke vraag. W\j kunnen echter geen aansprakelijkheid
aanvaarden voor elders verkregen inlichtingen of gegevens RED.
Levensbeschrijving. - Abonnee vraagt
uitvoerige gegevens over de schrijver A.
M. de Jong.
Adrianus Michael de Jong, geboren 29
maart 1888 te Nieuw Vosmeer en ge
storven 19 oktober 1943 te Blaricum,
was afkomstig uit een Brabants r.-k.
arbeidersgezin, werd onderwijzer en ging
over tot de journalistiek. In 1919 werd
hij redacteur van het socialistische blad
„Het Volk", later letterkundig medewer
ker aan de V.A.R.A- Van 1927 tot 1928
redigeerde hij met Is. Querido het tijd
schrift „Nu". Hij werd een bekend Ne
derlands romanschrijver en criticus en
maakte naam met „Notities van een
landstormman" in Het Volk (1917), la
ter bewerkt als „Frank van Wezels
roemruchte jaren" (1927); en met zijn
werk „Het Evangelie van de haat"
(1923). Hij begon in 1925 zijn cyclus
„Merijntje Gijzen" met „Het Verraad",
dat grote opgang maakte; deze cyclus
omvatte tenslotte 8 boeken en bleef een
bestseller. Verder schreef hij o.m. „Krui
sende wegen" (1929), „De Martelgang
van Kromme Lindert" (1930), „De erf
genaam" (1938), „De vreemde broeders"
(1940), „Poeske" (1941), „De Heks van
de Riethoek" en kort voor zijn dood
heeft hij nog de levensroman van Bre-
derode voltooid, n.l. „De dolle vaandrig"
(2 delen 1947). Van zijn kinderverhalen
is „De wereldreis van Bulletje en Bone
staak" (jeugdrubiek „Het Volk" 1921—
1935) in het Frans en Duits vertaald.
In 1939 schreef hij een felle brochure
tegen Hitier. Tijdens de Duitse bezetting
werd hij op last van de Duitse S.D.
(„Silbertanne") door Nederlandse S.S.-
ers op 19 oktober 1943 bij een sluip
moord om het leven gebracht.
Historie. 1. met wie was Henriëtte
Catharina, de dochter van Frederik Hen
drik en Amalia van Solms getrouwd?
2. Wie waren de zusters van Willem
van Oranje? 3. Wie was de vrouw van
koning Willem I en hoe heetten haar
kinderen? 4. Hoe heetten de zes doch
ters van Hendrik Casimir II en Amalia
van Anholt-Dessau aldus M. C. D.
1. Henriëtte Catharina, gravin van
Nassau (16371708, dochter van Fre
derik Hendrik en Amalia van Solms,
lowna van Rusland; Frederik (1797
prins van Anhalt-Dessau.
2. De zusters van prins Willem van
Oranje (Willem de Zwijger) waren
Magdalene (15221567), geh. met Her
man, graaf van Nieuwenaar; Maria
(15391599), geh. met Willem, graaf
v. d. Berg; Anna (15411616), geh.
met Albrecht van Nasasu-Weilburg; Eli
zabeth (15421603), geh. met Koenraad
van Solms; Catharina (15431624), geh.
met Gunther v. Schwarzburg-Arnstadt;
Juliana (15461588), geh. met Albrecht
v. Schwarzburg-Rudolstadt; Magdalene
(15471633), geh. met Wolfgang v.
Hohenlohe.
3. De eerste vrouw van koning Willem
I heette Wilhelmina van Pruisen. Uit
dit huwelijk zijn voortgekomen: Willem
II (17921849), geh. met Anna Pau-
lowna van Rusland)Frederik (1797
1881), geh. met Louise van Pruisen;
Marianne (18101883), geh. met Al-
bert van Pruisen (gescheiden in 1849).
Naderhand is hij nog gehuwd met Hen
riëtte d' Oultremont, welk huwelijk kin
derloos bleef.
4. Hendrik Casimir II, vorst van Nas-
sau-Ditz (geboren op 18 januari 1657
te 's-Gravenhage en overleden op 25
maart 1697 te Leeuwarden) was ge
huwd met Henriëtte Amalia van Anhalt-
Dessau, had zeven dochters en één zoon,
Johan Willem Friso. De namen van de
dochters worden in de algemene resp.
vaderlandse geschiedenis niet vermeld,
zelfs niet in de nieuwste encyclopedie
over Friesland. Mogelqk kunt u die te
weten komen bij de Provinciale Biblio
theek van Friesland, Kanselarq Turf
markt 13 te Leeuwarden, tel. (05100)
25784.
Godfried Bomans. Kimt u mq iets
naders vertellen over de schrijver God
fried Bomans? vraagt mevr. v. K.
Bomans, Godfried Jan Arnold, werd
op 2 maait 1913 geboren te 's-Graven
hage, is letterkundige, redacteur van El-
seviers Weekblad en de Volkskrant. Hq
volgde het gymnasium te Haarlem, stu
deerde aan de Gem. Universitiet te Am
sterdam van 19331938 rechten en aan
de r.-k. universiteit te Nqmegen van
19391942 wijsbegeerte. Zijn voornaam
ste publicaties zijn: Pieter Bas, Erik,
Sprookjes, Kopstukken, Bill Clifford,
Wonderlijke Nachten, Pa Pinkelman,
Buitelingen, Capriolen, Thomas Robert
Spoon, Rome, Aunt Pollewop, Op het
Vinkentouw enz. Hij is gehuwd en woont
Parkweg 10 te Bloemendaal.
Informatiebureau. Hoe luidt het
adres van het landelijk informatiebureau
betreffende het afbetalingssysteem?
Wij vermoeden dat u met een „lan
delijk informatiebureau betreffende het
afbetalingssysteem" bedoelt de Vereni
ging van Financieringsondernemingen in
Nederland, Keizersgracht 412, Amster
dam, telefoon (020) 221307.
Industriële vormgeving. Waar kan
ik lectuur krqgen voor mqn studie over
de industriële vormgeving?
Ter oriëntering op het gebied van de
industriële vormgeving kunt u zich in
verbinding stellen met de Rijksnijver-
heidsdienst, J. P. Coenstraat 26 te
's-Gravenhage, telefoon (070) 720186.
Deze dienst heeft de beschikking over
enige bibliotheken op dit gebied.
Boeren en tuinders. Rekent men
boeren en tuinders tot de arbeidersstand
of tot de middenstand?
Het behoren tot een bepaalde stand
is in de moderne beschouwing afhanke
lijk van velerlei maatschappelijke fak-
toren. Standen zijn nu sociale eenheden,
die zich onderscheiden in levenshouding,
handelingen en gedragingen der leden;
en op grond van dit alles door een be
wustzijn van maatschappelijke waarde
en door maatschappelijk aanzien en pres
tige (in tegenstelling tot de „klasse",
die gebaseerd is op gelijksoortige, eco
nomische belangen en bestaansgrond).
Op grond hiervan kunnen boeren en
tuinders tot de agrarische stand ge
rekend worden met een onderverdeling
in een arbeidersklasse en een bezittende
klasse.
Elktromotor. Als men een elektro
motor, gebruikt voor aandrijving van
machines, aansluit op een stroombron,
dan gaat deze motor draaien. Is het om
gekeerd ook mogelijk, dus als de elek
tromotor gaat draaien, er een stroom
bron ontstaat? Kan men de poolschoe-
nen van elk willekeurig materiaal ma
ken, dus b.v. van peperkoek?
Een elektromotor is een machine, die
door elektriciteit tot draaiing wordt ge
bracht en dus elektrische energie om
zet in mechanische energie. Elektromo
toren worden onderscheiden in gelqk-,
draai- en wisselstroommotoren. Een dy
namo is precies het omgekeerde, zodat
mechanische energie in elektrische ener
gie wordt omgezet. De werking berust
o.a. op sterke elektro-magneten. Pool-
schoenen (poolstukken) zijn de verbrede
ijzeren uiteinden van elk der polen van
een elektromagneet om een bepaalde
vorm te geven aan het magnetisch veld:
bij dynamo's en motoren om de scha
delijke ruimte tussen anker en magneet
polen te beperken. Als u de poolschoe-
nen van peperkoek zoudt maken, wer
ken de magneten niet meer, het ijzer is
dus onmisbaar.
GOUD ZILVER OPTIEK UURWERKEN
TEL:223 - KflPELLE Z B.
WEMELDINGE
Van 1016 november 1963
Zaterdag 16 november: Nieuwe Maan
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
10.47
11.26
4.12
4.50
Maandag
v
12.03
5.31
6.05
Dinsdag
0.44
1.08
6.39
7.01
Woensdag
1.39
1.59
7.26
7.45
Donderdag
2.27
2.44
8.05
8.24
Vrijdag
3.06
3.20
8.38
8.56
Zaterdag
3.40
3.55
9.11
9.31
Te Hans weert 35 minuten vroeger
Te Yerseke 5 minuten later