1 joo<lwill
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZUID-BEVELAND
oveRöenkinq
Voor de balie:
„Een bom viel op 'tLoo
I "WANDKLOKKEN
AXvWillegen Gzn
No. 37
21 FEBRUARI 1959
J.
A. WESTSTRATE - MIDDELBURG
STICHTING „DE SCHELDEBODE"
Verschijnt zaterdags
DRUK Fa. F. VAN DER PEYL KRUININGEN
J. M. C. VAN DER PEYL - KRUININGEN
waar een vrouw vocht voor haar volk
Ger0^«£#fef
AXvWillegen Gzn
24STE JAARGANG
REDACTEUR:
ROUAANSE KAAI 21 - TELEF. 01180—2453
Abonnementsprijs bij vooruitbetaling 1,25 per kwartaal
Franco per post 2,50 per halfjaar
UITGAVE
ADMINISTRATIE
MARKT 19 - TELEF. 01130—381 GIRO 28425
Advertentieprijs 1-25 mm 2,50, verder 10 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In te zenden vóór donderdag 12 uur
De naam des Heren is een
sterke Toren; de rechtvaardige
zal daarhenen lopen en in een
hoog vertrek gesteld worden.
Spr. 18 10.
De naam des Heren, dat is de open
baring van Zijn onveranderlijk Wezen.
Die is voor het hart, dat Hem kent, een
sterke toevlucht in dagen van benauwd
heid en moeite en verdriet. Daarheen
vliedt het als vanzelf, wanneer de
storm opsteekt en het donker wordt in
het leven. Maar daarheen vlucht ook
elk door zondemacht aangevochten
hart, elk door strijd bewogen gemoed,
elke door zonde en ontrouw neergebo
gen geest. Men versta toch wel dat
woord „rechtvaardige" in onze tekst.
Dat wil niet zeggen de zondeloze, de
reine. Dan immers zou niemand mogen
komen. Neen, naar de rijkdom van ons
Genade-Evangelie bedoelt het elk zon-
daarshart, dat ootmoedig naar God
vraagt. Elk hulpbehoevende, die in
Hem zijn Helper ziet. Elk door de storm
des levens geteisterde, die in Hem zijn
Redder aanschouwt.
Raakt gij heden in verlegenheid, door
omstandigheden buiten U, of door strijd
binnen in U, wat het ook zijn moge,
roep dan de naam van uw God aan! Eer
gij het weet, zullen de Eeuwige Armen
zich voor U openen. Dan zal uw angstig
bewogen hart een schuilplaats hebben
gevonden, hoog verheven boven storm
en golfslag. Daar zult gij U veilig ge
voelen in de beste Hoede.
Als de levensstormen loeien
Rondom mij, op zee of land,
Dan zal ik mgn toevlucht zoeken
In de schaduw van Gods hand.
(Uit een Dagboek)
GOUD-ZILVER-OPTIEK-UURWERKEN k
TEL:223 - KflPELLE Z B
GOED BEGIN
De buren van beneden en de buren
van boven hadden elkaar het hele jaar
vrijwel niet aangekeken. Het wekte
daarom enige bevreemding bij die van
boven, toen die van beneden op oude
jaarsdag plotseling zo vriendelijk gin
gen doen. Maar aangezien deze tyd van
het jaar zich kenmerkt door goede
voornemens, dachten zij er verder niet
over na. Het was wijzer geweest als zij
meer aandacht hadden besteed aan deze
frontverandering. Dan hadden zij zich
veel narigheid bespaard.
De klok wees twaalf uur, de radio
ging toespraken uitzenden waarnaar
alleen de spreker zelf luisterde, en alle
mensen in alle huizen begonnen elkaar
de hand te schudden. Op dit ogenblik
werd boven enigszins beschroomd aan
de deur geklopt. Het was buurman van
beneden. Of hij even binnen mocht ko
men. Het werd er even stil van, maar
men kan op zo'n plechtig ogenblik een
dergelijk verzoek niet weigeren. Buur
man mocht. Hij gaf handjes en wenste
veel voorspoed. Hij had een doos onder
de arm. Die mochten ze pas open ma
ken, zei hij, als hij weg was. En toen
ging hij.
Nieuwsgierig openden die van boven
de doos. Er zat gebak in. En, hoewel
het gezelschap zich die avond op het
gebied van hetgeen de banketbakker
produceert niet onbetuigd had gela
ten, toog men meteen aan het werk.
De taart werd in royale punten ver
deeld, en enkelen uit het gezelschap na
men er een flinke hap van.
Het jaar, dat zo goed was begonnen,
werd op die manier slecht voortgezet.
Want de taart bevatte een grote hoe
veelheid zachte zeep, en schuimbekkend
sprongen de snoepers op om in de keu
ken hun mond te ledigen.
Nu ontstond er evenwel een geraas
waarop alle boze geesten die onze voor
ouders met hun joelfeest probeerden te
■verjagen, spoorslags gevlucht zouden
zijn. Toen men de kamerdeur opende,
ontvlamde een listig verborgen voet
zoeker. Toen men over de overloop
"ep, ratelde de keukenuitzet de trap
af. Toen men de deur van de keuken
opende, ontplofte een donderbus. En
oen men schuimbekkend de kraan wil-
e opendraaien, bleek die onder stroom
te staan. Ondertussen schoot een schit
terende vuurpijl uit de geiser, en een
van groter formaat veroorzaakte onder
aan de trap een donderende slag.
De bovenbuurman was de enige die
onder dit tumult zijn kalmte bewaar
de. Hjj begon de trap af te rennen, naar
beneden, om buurman eens goed de
waarheid te zeggen. Maar op elke tre
de was met een dun zwart draadje een
booby-trap bevestigd en bovendien be
gonnen nu gillende keukenmeiden uit
het trapportaal omhoog te stijgen, ter
wijl het licht uitging
Nu bleek hoeveel geld buurman van
beneden aan de nieuwjaarsviering had
besteed. Men kon vrijwel geen stap
doen zonder dat ergens listig verborgen
vuurwerk ontplofte, onheilspellende
lichtstralen in de duisternis werpend.
Een ijlings door het raam naderbij ge
roepen agent draaide de hoofdschake
laar van het licht om, zodat men de
schade kon opnemen. 'tViel nog mee:
62,80 luidde de civiele vordering toen
buurman van beneden terecht moest
staan in verband met zijn zonderlinge
nieuwjaarswens.
„Een goed begin is het halve werk,
zeg ik maar", verklaarde hij schaamte
loos. Dat vond ae rechter ook. Hij
maakte er veertig gulden boete van,
zodat buurman ruim honderd gulden
kwijt is voor zijn goede begin, de kos
ten van het vuurwerk niet meegerekend.
WILLY H. HEITLING
(Nadruk verboden)
BIN N ENVERI NGBED
HAZET-FABRIEK EN ZEVENBERGEN
SCHUIMRUBBERBED
BRIEF UIT LONDEN:
weg de scheidslijn aangaf
Eede, een klein dorpje vlak aan de
Belgische grens, genoot de eer het
eerst de landsvrouwe te mogen aan
schouwen. En zij kwam. In een grijs
groene legerauto. Precies om één mi
nuut voor half een stond een koningin
tegenover de ruïnes van haar zo ge
teisterde grondgebied.
Een ontroerende stilte viel over de
weinige aanwezigen. De getroffen boe
ren en de eenvoudige arbeiders, die
zich in het eerste ogenblik verdrongen
hadden om maar een glimpje van de
naderende auto op te vangen, weken
nu stil en eerbiedig achteruit. Men be
greep, welk een overweldigende indruk
dit moment op deze sober geklede
vrouw moest maken.
Een vorstin, die gestreden en geleden
heeft voor haar volk en dan het land
terugvindt onder de puinhopen en schrij
nende oorlogswonden.
Iemand zet met schorre stem het Wil
helmus in. Het volkslied verwaait over
de akkers, waar kortgeleden de zware
tanks hun lugubere taak vervulden,
waar schoten knalden en zo vele jonge
mannen vielen.
Een koningin, terug in haar vader
land
Dan breekt het gejuich los, dan wordt
er met vlaggen en zakdoeken gezwaaid
en jubelen die kelen „We leven vrjj, we
leven blij". De grote figuur ziet om
zich heen, groet de mensen die zich
rondom haar verdringen.
Er blonken tranen in al die ogen.
En nu staan we, vandaag, weer voor
het landhuisje waar zij gewoond en
ook gewerkt heeft voor haar volk. Een
klein gebouw slechts. Het toevluchts
oord van een hoogstaande vrouw.
Stel je voor, dat die bom toen doel
getroffen had(Nadruk verboden)
Daar staan we, in gedachten verzonken voor het kleine landhuis in South
Maimms, onder de rook van Londen, waar prinses Wilhelmina in haar Londense
tijd verbleef. Een aardig buiten, maar een bescheiden ruimte, te bescheiden voor
een koningin der Nederlanden.
Het is o.a. over deze kleine behuizing, dat prinses Wilhelmina schrijft in haar
boek „Eenzaam maar niet alleen". Daar heeft H.K.H. haar spannendste avon
turen beleefd in de laatste wereldoorlog.
„Het Loo" zeiden de ministers onder elkaar, als ze op audiëntie gingen, ter
onderscheiding van die andere woning in Londen zelf, op Eatons Square, die door
onze ambtenaren als „paleis Noordeinde" betiteld werd. Maar „Het Loo" lag niet
zo rustig als het echte Apeldoornse, want de Duitse bommenwerpers wisten het
goed te vinden en op een kwade dag brak ook boven South Maimms de hel los.
Aan één zijde werd het gebouw getroffen. Een marechaussee kwam om het
leven, een andere werd met dodelijke wonden opgenomen. Onze landsvrouwe ver
toefde op dat ogenblik aan de andere zijde van het huis. Zij voelde, hoe het
bouwsel opsprong en centimeters verder op de fundamenten terugviel. Gas, rook
en vlammen sloegen Hare Majesteit tegemoet. Beneden riep de wachtmeester
Beerman: „Waar is de koningin?" Het antwoord kwam onmiddellijk: „Hier ben
ik, ik mankeer niets".
Herinneringen komen in ons op aan
die vijf bange jaren in een voortdurend
bedreigde stad. Waar herhaaldelijk vij
andelijke vliegtuigen rondbromden om
onrust te verwekken bij de verbeten
doorvechtende Britten. Waar de ver
sperringsballons hoog in de lucht waak
ten voor het welzijn van een soms sla
peloze bevolking. En waar, even rustig
als altijd, de koninklijke figuur van Ha
re Majesteit haar weg vervolgde.
Men heeft het in de meidagen van
1940 wel eens verkeerd begrepen. Sol
daten, die tot het laatste ogenblik ver
beten vochten voor de vrijheid van hun
land en meenden de overweldiger met
hun gebrekkige wapens te kunnen ke
ren, voelden zich verraden, onteerder,
zelfs haar portret. En zij zelve stond
die avond als een vluchtelinge tegen
over het Britse koningspaar.
Ten tweeden male moest een Oranje
de wijk nemen over onze grenzen, om
buiten het bereik van de vijand, de be
langen van het land het best te die
nen. Om nieuwe krachten te organise
ren en de strijd tot het zegevierend
einde voort te zetten.
Zelf schrijft prinses Wilhelmina in
haar boek, dat het haar bedoeling was
van Hoek van Holland over te steken
naar Zeeuws-Vlaanderen en zich daar
bij de nog strijdende Nederlandse troe
pen te voegen. Helaas mocht de tor
pedojager geen contact opnemen met
de wal en bleef er niets anders over,
dan naar Harwich over te steken.
Zo klopte onze koningin in dit don
kere uur op de deur van Buckingham
Palace in Londen
Welk een troost moet het onze lands
vrouwe geweest zijn, toen de koningin
van Engeland haar omhelsde en de eer
ste bemoedigende woorden sprak!
Op de bres
Engelandvaarders verhalen nu nog
van de eenvoud en hartelijkheid, waar
mede zij door de koningin werden ont
vangen. Alles moesten zij vertellen, van
hun reis, hun belevenissen en hun da
den, van de toestand in het land en
wat de mensen daar wel dachten. Soms
meenden zij reeds, toch wel wat erg veel
van haar kostbare tijd in beslag geno
men te hebben, doch van heengaan kon
niets komen, zolang er nog vragen ble
ven te beantwoorden. Als dan inmid
dels etenstijd was aangebroken, liet
hare majesteit er een bord bijplaatsen
en bleef de gast bij haar aan tafel lun
chen.
Men zegt hier in Londen, dat zjj de
enige vrouw was, waar Churchill bang
ALLE VRAGEN VOOR DEZE RUBRIEK UITSLUITEND TE ZENDEN AAN:
REDACTIE „MET RAAD EN DAAD", ROUAANSE KAAI 21, MIDDELBURG
met bysluiting van een postzegel van 12 cent voor doorzending van uw brief
voor was. En dat is te begrijpen, want
alleen onze vorstin was het gegeven zó
op de bres te staan voor haar konink
rijk, dat haar immers zo na aan het
hart lag. Dank zij haar optreden, haar
stem en haar gezag in Londen werd er
door de geallieerden rekening gehouden
met Nederland, zoals met geen enkele
andere bondgenoot.
Sinds deze donkere dagen in een be
dreigde stad, die zelf dreunde op zijn
grondvesten, staat de troon in Neder
land hechter dan ooit. Mag de kroon
ook fierder weer gedragen worden. Be
seft het buitenland vooral, waarom in
dat kleine landje, ergens aan de west
kust van Europa, haar naam gevierd
wordt nu. Weet ook het Nederlandse
volk, welke zegeningen het aan deze
groteske figuur te danken heeft.
Vijftig jaar regeerde zij haar onder
danen, doch van de vijftig tellen er een
vijftal dubbel: de oorlogsjaren, waarin
zij vocht voor het bestaan van het ge
hele koninkrijk, ver van haar getrou
wen, alleen in een vreemd land, als een
onversaagde vluchteling in Londen.
Het bleef geen geheim
In 1945, zodra de Nederlandse vlag
weer vrijuit wapperde boven vaderland
se grond, maakte koningin Wilhelmina
reeds plannen voor haar terugkeer.
Och, we weten hier in Londen nog
precies hoeveel hoofdbrekens het de
verantwoordelijke heren gekost heeft
om alles maar geheim te houden. Zo,
dat de Duitsers haar niet konden be
lagen. Want in het zuiden woedde nog
de strijd, vijandelijke vliegtuigen had
den Eindhoven gebombardeerd, geregeld
vielen V-1's (bestemd voor Antwerpen)
op het Brabantse en Zeeuwse land, zelfs
Den Bosch werd nog lang door granaat-
vuur bedreigd en in het bevrijde gebied
slopen saboteurs en spionnen rond.
Alle instanties, de officiële persoon
lijkheden die zjj zou ontmoeten, de pers
vooral, kregen opdracht niets over deze
reis uit te laten vóór H.M. weer veilig
terug was in Engeland. Maar er kwam
niets van terecht! Een duizendkoppige
menigte juichte haar toe, een dagblad
publiceerde de volledige route, en toen
was het hek van de dam!
De koningin zelve speet het nog hei
meest, dat zij zich toen nog niet blij
vend in haar land kon vestigen.
Een grens van meel!
Hoe herinneren de weinige ooggetui
gen zich nog die eerste schreden op 13
maart 1945 over de grens in Zeeuws-
Vlaanderen, waar bij gebrek aan verf
of witkalk een streep van meel over de
Die oude rijksdaalders! Onder het
motto „oude rijksdaalders" stelt men
ons een vijftal vragen over oude rijks
daalders.
1. Waarom stond er op de munten
van de koning wel en van koningin
Wilhelmina niet G.H.v.L. Titels zijn
toch erfelijk en waarom van alle titels
van ons vorstenhuis vroeger juist die
ent niet?
De betekenis van G.H.v.L. is U na
tuurlijk bekend, het wil zeggen Groot
hertog van Luxemburg. Vrouwen wa
ren echter van regering uitgesloten in
Luxemburg, destijds, zodat koningin
Wilhelmina daar niet opvolgde. Nu be
zet een zijlinie van het huis Nassau
daar de troon.
2. In welk jaar, behalve 1940, zijn er
nog meer betrekkelijk weinig rijksdaal
ders geslagen?
Zeldzame jaartallen zijn: W. I: 1840,
geslagen 44.376.
W. II: 1841, geslagen 53.535; 1845,
onbekend, indien horizontaal streepje
tussen kroon en wapenschild; 1846, on
bekend, idem, muntmeesterteken lelie;
1846, onbekend, idem, muntmeesterte
ken zwaard.
W. III: 1853, geslagen 234.128 stuks;
1863, geslagen 50.652 stuks.
Wilhelmina: 1898, geslagen 100.000
stuks (kroningstype).
3. In welk jaar kwamen de laatste
rijksdaalders van koningin Wilhelmina?
In Nederland is in 1940 de laatste
rijksdaalder met beeltenis van koningin
Wilhelmina geslagen (nog na 10 mei
1940). In de V.S. is nog in 1953 een
rijksdaalder van hetzelfde type gesla
gen voor Nederlands-Indië. In 1944 zijn
in de V.S. rijksdaalders geslagen voor
West-Indië, met beeltenis van Wilhel
mina en opschrift „munt van Curagao".
4. Zijn de munten, die de jaartallen
dragen van bezettingsjaren in Neder
land geslagen of pas na de bevrijding
ingevoerd
Tot en met 1941 is nog Nederlands
zilvergeld te Utrecht geslagen. Deze
dragen de gebruikelijke munttekens en
muntmeestertekens. Later zijn in de
V.S. munten geslagen met drie munt
tekens, in drie muntplaatsen, dus S
San Francisco, P Philadelphia en
D Denver. De voor Nederland ge
slagen munten dragen voorts de afbeel
ding van een eikel, die voor de over
zeese gebiedsdelen die van een palm
boom.
5. U schrijft dat de zilverprijs sinds
1875 sterk gedaald is, maar volgens mijn
mening zijn de zilveren voorwerpen in
de winkels duurder dan voor de oorlog,
of vergis ik mij daarin?
Uw opmerking is juist. De zaak is
zo, dat door de tijden heen de waarde
van het zilver gedaald is, dus de waar
de van zilver als economisch, goed in
vergelijking met de waarde van andere
goederen. Dit ging nu eens snel, dan
weer langzaam. Doordat echter de
waarde van de gulden sneller daalde
dan die van het zilver, leek het alsof
het zilver steeg, omdat de prijs welke
werd uitgedrukt in die guldens steeds
hoger werd. Omstreeks 1875 daalde de
zilverwaarde echter sneller dan de
waarde van de gulden, zodat ook de
prijs, in guldens uitgedrukt, daalde.
Tussen 1940 en 1945 en ook nog daar
na, is de gulden sterk in waarde ach
teruitgegaan, zodat alle prijzen, ook
die van het zilver, welke prijzen immers
in die gulden worden uitgedrukt, zijn
gestegen. Ten aanzien van het door U
genoemde zilverwerk komt daar nog
bij dat de ingevoerde bedrijfsorganisa
tie min of meer zelfstandig de prijzen
kan vaststellen.
Condenserend vocht. Het van bin
nen nat worden van het plaatijzeren
dak, heer G. R., wordt veroorzaakt
door het condenserende vocht tegen
het koude plafond. Een goede warmte
isolerende laag tussen het ijzeren dak
en het plafond is de remedie in dit ge
val. Zachtboard of' nog beter geperste
rietplaten zijn hiervoor goedi bruik
baar. Ook bestaan er schuimplastic
plafondtegels, die zeer goed warmte-
isolerend en geluiddempend zijn.
Filmoperateur. J. v. B. wil film
operateur worden en wil weten tot wie
hij zich kan wenden.
Om tot deze opleiding te worden toe
gelaten, dient U in het bioscoopbedrijf
werkzaam te zijn. Uw eerste werk is
dus te trachten een plaatsje te verove
ren in een bioscooponderneming. Slaagt
U hierin, dan ligt het aan uw intelli
gentie, gezondheidstoestand enz. of U
voor de door de Ned. Bioscoopbond sa
mengestelde cursus (schriftelijk), be
staande uit 6 vakken en duur twee Jaar,
wordt toegelaten. U moet minstens 18
jaar oud zijn en voor uw 23ste jaar
kunt U geen aanstelling krijgen tot de
door U gewenste betrekking. Dit laat
ste is rijksvoorschrift.
Plastic fles schoonmaken. Mijn
zoontje heeft een plastic melkfles mee
naar school, schrijft J. G. K. Weet U
er raad op om het dagelijks goed schoon
te maken en te houden?
Dit plastic melkflesje kunt U schoon
maken met warm sop van synthetisch
wasmiddel. Het verdient aanbeveling
uw zoontje te vragen, het flesje zodra
het leeg is, even onder de kraan te
houden.
Zo'n dun borsteltje, waarmede de
tuit van een theepot wordt schoonge
maakt, kan voor uw flesje ook heel
goed dienst doen.
GOUD-ZILVER-OPTIEK UURWERKEN
TEL:223 - KflPELLE Z B.
oor los
IvraKiwsaAam
WATERGETIJDEN YERSEKE
Van 2228 februari 1959
Maandag 23 februari: Volle Maan
HOOGW.
LAAGW.
v.m.
n.m.
v.m.
n.m.
Zondag
2.59
3.19
8.37
8.55
Maandag
3.42
4.01
9.16
9.33
Dinsdag
4.21
4.45
9.54
10.10
Woensdag
5.00
5.25
10.32
10.46
Donderdag
5.39
6.04
11.12
11.29
Vrijdag
6.23
6.47
11.55
Zaterdag
7.02
7.28
0.12
12.41
Te Wemeldinge 5 minuten vroeger
Te Hansweert 35 minuten vroeger