Jan Vantoortelboom
MSP Gold in Nieuwdorp sorteert met
66
\Ne zijn in de greep
der dwazen!
to
2
In Nieuwdorp staat de uienfabriek van
de toekomst. Heel de wereld komt zich
eraan vergapen. Iedereen wil weten
hoe MSP Onions dat nou doet: met
een paar man personeel moeiteloos
5000 ton per week puntgave uien de
wereld in sturen, naar 78 landen.
Boeiender
is de wraak
die hij op
zijn moeder
nam
Ér
met het MSP Onions-logo een van
de zeven laaddocks in, aan de zij
kant bij de sorteer- en distribu-
tieloodsen, In de productiehal
zoeven bijna geruisloos onbe
mande wagentjes rond, elektrisch
aangedreven. Alleen in de vijftien
meter hoge hal waar de uien langs
het ingenieuze sorteersysteem ge
leid worden, kun je maar beter
oorbeschermers opdoen. Welge
teld drie mannen lopen er rond.
Ieder in hun eigen cup je glijden de
uien onder de camera’s door die
foto’s maken van het uitwen
dige van de ui. Een sensor
meet het licht dat door de ui
heen schijnt. Het lichtspec-
trum verraadt of er inwen
dige gebreken zijn. Aan het
sorteren komt in de fabriek
van MSP Gold geen men
senhand meer te pas.
Boven, in de stille controle
kamer, staan rijen computer
schermen van waarachter de
operator het hele productieproces
volgt. Ah: daar. De infraroodca-
mera heeft een slechte ui ontdekt.
dividuele ui passeert diverse con
trolepunten en draait onderweg
rond zodat zes camera’s hem van
alle kanten kunnen bekijken. Al
leen, soms draait een ui niet hele
maal lekker en mis je een héél
klein stukje.”
Een doordeweekse dinsdag. MSP
Gold, zoals het nieuwe be
drijfspand heet, is in vol bedrijf.
En toch heerst er een serene rust
rondom het grijze gebouw. Op het
opvallend kleine parkeerterrein
staan bijna geen auto’s. Zo nu en
dan rijdt een grote vrachtwagen
et is weer zover. Na vier jaar kom ik met een
nieuwe roman getiteld Mauk. Het heeft zolang
geduurd, omdat ik een schrijfdipje heb gekend
na de dood van mijn vader in 2018. En in 2020
had ik veel werk aan het bouwen van mijn
schrijfhuis, waar sindsdien bijna elke maand wel een schrij
ver in zit. Eentje verbleef er deze winter zelfs zes weken
lang. Maar ook al schreef ik in die jaren niet aan een boek, ik
merkte wel dat ik een verhaal opbouwde in mijn hoofd.
Want toen ik eenmaal ging zitten om te schrijven, lag er na
een paar maanden een roman op mijn bureau. Zo is het wel
vaker gegaan: veel nadenken en voelen aan een onderwerp,
personages, conflict etc. en als dat goed zit, het er dan op
korte tijd uitrammen.
Mijn redacteur zei ooit: je moet niet actief gaan zoeken
naar datgene waar je een roman over wilt schrijven, want
op een dag vindt het verhaal jou. Best zweverig.
En misschien is dat wel zo. Er is namelijk een fascinerend
verhaal over een zonderlinge figuur door de krachtige
Scheldewind mijn kant opgewaaid. Een man die als enig
kind op een eeuwenoude hoeve in de Goese Poel is opge
groeid. Hij was zo verknocht aan de kreekruggen met mei
doornhagen, de knotessen en struwelen, de drassige akkers
met veedrinkputten, de
hoogstamboomgaarden met
oude rassen, dat hij zich met
hand en tand verzette tegen
de verkaveling van de Poel in
de jaren zestig en zeventig
van de vorige eeuw. Ruilver-
kavelaars bulderde hij van
zijn erf af.
Maar hij was geen boer in
hart en nieren, want zijn
grootste liefde was techniek.
Zijn hele leven lang verza
melde hij oude machines en
bijgevolg lagen die op ver
scheidene plaatsen in de
Zeeuwse jungle die zijn erf
ondertussen was geworden,
te roesten: tractoren,
maaidorsers, olietanks, tuin-
frezen, dorskasten, aardappel
rooiers, schijfeggen, kiepkar-
ren, boterkneders, stropersen
en nog veel meer. Veel van die
machines gingen natuurlijk
op den duur olie lekken en op
een slechte dag kreeg hij op
zijn nuchtere maag een inval
van de milieupolitie. Met veel
bombarie en negentien man
sterk klopten ze aan. „We zijn
in de greep der dwazen”, no
teerde een verslaggeefster van
de PZC uit zijn mond.
Maar het indringendste
verhaalelement, dat wat op
mij als romancier een magne
tische uitwerking heeft, is het volgende: Hij werd verliefd
op een vrouw. Echter, deze vrouw was van lagere komaf en
zijn moeder dwarsboomde de ontluikende liefde. Dat hij
dat liet gebeuren is op zijn minst merkwaardig te noemen,
dus boeiend. Maar nog boeiender is de uitgestelde wraak
die hij uiteindelijk op zijn moeder nam: die prachtige,
grootse boerderij, dat statussymbool, liet hij na haar dood
helemaal verkommeren en instorten, en toen het door de
gaten in het dak niet meer mogelijk was om nog in het
woonhuis te wonen omdat zelfs de talrijke teiltjes het re
genwater niet meer konden opvangen, en de hele boel aan
het beschimmelen sloeg, ging hij maar in een stacaravan le
ven. Hij bleef voor altijd alleen.
Het erf werd ook een ontmoetingsplaats voor jongeren
uit de buurt die er aan hun scootertjes kwamen sleutelen,
er een groot vuur maakten, rookten en biertjes dronken.
En die zonderlinge man, Adrie van der Meulen was zijn
naam, die genoot van die jonge mensen en hun vrijheid,
voelde zich thuis bij hen, voelde zich misschien ook een va
der voor die kinderen.
Als daar geen nieuwe roman in zit.
ienduizend ton
uien kunnen er
opgeslagen
worden in
Nieuwdorp,
midden in een
van de belang
rijkste teeltge-
bieden van Nederland. Mooie,
harde uien zijn het. Gaaf, goud
kleurig, strak in het vel en wit van
binnen. Wie een zak uien van
MSP Gold heeft, weet: daar zit niet
één onaangename verrassing bij.
Nou ja: op 0,01 procent na dan.
Verkoopdirecteur Lindert Moer
dijk: „Ons controlesysteem is 99,9
procent nauwkeurig. Elke in-
Perfecte
Nooit meer
een rotte
in de zak
ONDINE VAN DER VLEUTEN
ZATERDAG 18 MAART 2023 GO
