M
Zondagsdiensten op een doordeweekse dag
11
ZOGENAAMDE SPOOKWERKERS WORDEN BELABBERD BEHANDELD EN UITGEBUIT
ONLINE
Arbeidsrechten waar
decennialang voor
is gestreden, worden
nu gewoon omzeild
Het kan goed zijn dat u er nog
nooit van heeft gehoord, maar
toch heeft u elke dag met ze te ma
ken: spookwerkers. Iemand die
freelancewerk verricht voor een
kapitaalkrachtig techbedrijf, bij
voorbeeld Amazon of Microsoft.
Zij vervullen een essentiële rol in
de wereld van de technologie.
„Een algoritme, een eindige
reeks met instructies die de oplos
sing van een bepaald probleem be
schrijft, kan uit zichzelf niet na
denken en weet dus helemaal niks.
Het moet getraind worden met in
formatie. Deze mensen zorgen er
voor dat ruwe data wordt omgeto
verd in begrijpelijke informatie
voor de computer”, zegt hoogle
raar Claartje ter Hoeven, die voor
het onderzoek informatie kreeg
van 5200 van dit soort werkne
mers uit heel Europa.
Denk aan bijvoorbeeld het selecte
ren van zebrapaden in foto’s op
een website ter controle of je geen
robot bent. „Een computer weet
niet wat een zebrapad is en kan
een foto zelf niet interpreteren.
Spookwerkers labelen foto’s en
andere data, zodat een algoritme
leert wat een zebrapad is en wat
bijvoorbeeld een verkeerslicht is.
En ze ook kan onderscheiden van
elkaar.” Algoritmen worden ook
gebruikt voor andere technologi
sche systemen zoals ChatGPT, dat
uit zichzelf teksten kan schrijven,
of voor Google Home, de luidspre
ker die via spraakbesturing com
mando’s uitvoert in huis.
lijk wat er gaande is”, zegt ze. De
werknemers kampen met veel
werkproblemen en onzekerheden.
Spookwerkers hebben namelijk
geen arbeidsrechten, weten vaak
niet eens wie hun echte opdracht
gever is - en hebben geen leiding
gevende bij wie ze terechtkunnen
- en als het algoritme van het plat
form waar zij aan het werk zijn
iets ‘verdachts' aan hun account
ziet, kunnen ze van het platform
worden afgegooid. Wat ervoor kan
zorgen dat ze hun inkomsten mis
lopen. „Al die arbeidsrechten
waarvoor decennialang is gestre
den, door onder andere de vak
bonden, worden in dit werkveld
gewoon omzeild.”
Ook komt het regelmatig voor
dat mensen na het voltooien van
hun taak niet uitbetaald krijgen,
volgens de hoogleraar van de Eras
mus Universiteit. „Ze zijn afhan
kelijk van de bedrijven die achter
het taakje zitten. Als zij vinden dat
het werk niet goed is uitgevoerd,
wat allerlei redenen kan hebben,
zijn ze niet verplicht de spookwer-
ker uit te betalen. De opdrachtge
ver heeft alle macht.”
Onzichtbaar
De hoogleraar doet via de Erasmus
Universiteit onderzoek naar ‘de
onzichtbare gezichten achter de
technologie’. „Bedrijven, waaron
der Amazon, buiten mensen ge
woon uit. Ik vind het verschrikke-
Diploma’s
De meeste mensen vinden dit
soort ‘taakjes’ vaak na eigen
research op een platform als Ama
zon Mechanical Turk. Het achter
de computer uitvoeren daarvan
vereist geen diploma of specifieke
cursus.
„Het is erg flexibel en toeganke
lijk werk voor iedereen. Zo hebben
we met studenten gesproken die
het zien als ‘makkelijk’ geld ver
dienen, maar ook mensen die dit
als enige inkomen hebben en er
Miljoenen Europese ‘onzichtbare’ thuiswerkers in dienst van
grote techbed rijven werken in erbarmelijke omstandigheden en
worden uitgebuit door hun werkgevers. Deze ‘spookwerkers’
voeden bijvoorbeeld megacomputerprogramma’s als ChatGPT
afhankelijk van zijn.” Hoeveel
mensen het werk doen, is niet dui
delijk, omdat het werk online is en
de mensen het thuis vanachter
hun laptop doen. „Voor het onder
zoek hebben we ongeveer 5200
spookwerkers in Europa een vra
genlijst voorgelegd, van wie 8 pro
cent aangaf van de inkomsten te
moeten leven. Maar in werkelijk
heid gaat het om miljoenen men
sen”, legt ze uit.
Als we gebruik willen blijven
maken van het internet en andere
technologische innovaties waarbij
algoritmen een rol spelen, moet er
snel iets veranderen, stelt de hoog
leraar. „Het is belangrijk dat dit
werk fatsoenlijk wordt gewaar
deerd en daarvoor is een vorm van
regulering nodig. Dit is belangrijk
voor iedereen. Want zowel bedrij
ven als consumenten zijn ontzet
tend afhankelijk van de werk
zaamheden van de spookwerkers.”
L'hting
4T
1
ROTTERDAM FOTO ROBIN UTRECHT
Thuiswerkers voor
a Spookwerkers hebben geen arbeidsrechten, fotogetty
- Claartje ter Hoeven, hoogleraar
Personeel van het Maas
stad Ziekenhuis in Rotter
dam deden gisteren mee aan
de staking van zorgperso-
neel. Medewerkers van tien
tallen ziekenhuizen doen 24
uur lang alsof het een zondag
is, wat inhoudt dat in principe
alleen spoedzorg doorgaat.
„Op de afdelingen met een
zondagsdienst gaat ge
plande zorg, zoals operaties
en onderzoeken, niet door.
Ook zijn twee poliklinieken
gesloten”, meldde het Fran-
ciscus in Rotterdam. De vak
bonden hebben de acties op
touw gezet als druk op een
betere zorg-cao. Volgens
FNV en CNV namen in het
land 64 ziekenhuizen deel
aan de eendaagse staking.
De bonden willen met de sta
king hun eisen kracht bijzet
ten. Zo vragen ze om een
loonsverhoging van 10 pro
cent voor de ruim 200.000
medewerkers in de zieken
huizen en revalidatiecentra
om de inflatie te compense
ren. Ook zou het personeel
meer zeggenschap moeten
krijgen over hun werktijden
en dienstroosters.
Fabio Yasamin
Rotterdam
grote techbedrijven
zijn bijna vogelvrij
GO VRIJDAG 17 MAART 2023
1RUST Mf,
fma 1
NURSE
