MRT
Versplinterde
kiezer verzuipt
in de part ij-brij
M
2023
2
Edwin van Schaik krabbelt op na moord op z’n pa
Annemarie van de Vreugde
Toos&Henk
COLUMN
In die huizen
met posters
wonen
mensen die
weten wat ze
gaan
stemmen
Een voorbijrijdende auto met
Bulgaars kenteken maakt hem
onrustig. Naar misdaadseries
op televisie kijkt Edwin van
Schaik (42) al lang niet meer.
Het roept te veel herinneringen
op aan de moord op zijn vader,
nu bijna zes jaar geleden.
Dat geloof vinden lukt mij voor geen me
ter. Weer dat kieskompas ingevuld, weer is
de uitkomst het net niet. ‘Ik ben alles’ is dit
jaar het thema van de Boekenweek, maar
wat mij betreft ook van toepassing op de
verkiezingen. Ik voel me alles en net niks op
stemgebied. Geen zwevende maar versplin
terde kiezer. Natuurlijk zijn er partijen waar
ik zeker van weet dat ik er nooit op zal stem
men, net zo goed als dat ik in de boekhandel
de hoek met fantasyboeken snel voorbijloop.
Ik zie graag wat geloofwaardigheid in boe
ken en verkiezingsprogramma’s, geen ka
bouters.
De laatste jaren heb ik mijn
stem uitgebracht met in
mijn achterhoofd ‘dan win
nen zij tenminste niet’. Een
stem om erger te voorko
men, niet uit overtuiging.
Dit jaar is dat weer het
geval.
Daarom hadden wij thuis een poster met
oranje en blauwe kleuren achter het raam
geplakt, dacht ik. Als kind speurde ik, net als
de denkbeeldige mannetjes, de ramen van
het dorp af op zoek naar die oranje-blauwe
posters. Hoe meer van die posters ik zag in
Zoutelande hoe beter, want dan won de par
tij van mijn vader en was hij in z’n nopjes.
Zelf vond ik de rode poster met de roos
mooier, maar daar had mijn vader echt een
grote hekel aan.
Die partij waar mijn va
der zo veel vertrouwen
in had, wordt het zeker
niet. Al zou ik willen dat
ik zijn geloof in een par
tij zou hebben en een
poster achter het raam,
in plaats van een dooie
plant.
a.vandevreugde@pzc.nl
Zogezegd
in deze
krant
SOMMISS PROVINCIES BRENGEN KIEZERS MET
GRATIS VERKIEZINGSTAXI NAAR HET STEMBUREAU
stoppen. Het criminele contact van
Kees smeedde daarop het plan voor
een ripdeal (drugsroof, red.), die
voor Kees van Schaik fataal afliep.
De moord op de Rillander was
voor zoon Edwin en diens partner
Rose het begin van een periode vol
ellende. Edwin was compleet in
shock toen hij zijn verminkte vader
identificeerde en het huis in Ril
land zelf moest schoonmaken. De
reeks rechtszaken en de financiële
nasleep van de moord brachten
hem in een neerwaartse spiraal.
Geweldslachtoffers (FNG). Al die
inspanningen (weliswaar voor Ed
win te laat) droegen bij aan een
wetswijziging, die sinds i januari
2019 van kracht is.
De droomboerderij in Oud-Gas-
tel is nog steeds niet af. Edwin, die
werkt als docent in het bedrijfsle
ven, schat in dat hij op z’n vroegst
over een jaar klaar is. Hij hoopt dat
de inzamelingsactie, die hij en Rose
uit pure wanhoop zijn begonnen,
nog wat geld oplevert. Sinds twee
jaar zijn ze de trotse ouders van een
dochter van bijna 2. „We krabbelen
op, proberen vooral te kijken naar
wat we wel hebben. Maar omdat
hier zoveel pijn en verdriet ligt,
weet ik nu al dat we hier niet voor
altijd zullen blijven wonen. Ons
avontuur is om zeep gebracht.”
En zo lang het hoger beroep
speelt, kunnen ze het drama so
wieso niet achter zich laten. „Tot
die tijd blijft het een open wond”,
zegt de Brabander. „De impact is en
blijft groot. In het begin was ik pa
ranoïde. Onderweg naar Zeeland
stopte ik, bang dat ik achtervolgd
werd. En nu kijk ik nog over mijn
schouder bij het zien van een auto
met Bulgaars kenteken. Laatst gin
gen mijn collega’s een escaperoom
in, maar ik ging niet mee. Een
moord oplossen is niet leuk als je
het van dichtbij echt hebt meege
maakt.”
‘Sluiseinde met valse
nota’s 50.000 euro’
De Fiod heeft een 47-jarige
vrouw uit de gemeente Sluis
aangehouden op verdenking
van belastingfraude en valsheid
in geschrifte. Ze zou 50.000
euro hebben opgestreken, zon
der daar recht op te hebben. De
Belastingdienst tipte de Fiod
over de vrouw, die een bedrijf
heeft in interieurprojecten en
evenementen. Tijdens een con
trole was het de Belastingdienst
opgevallen dat de vrouw factu
ren had ingediend namens fir
ma’s die niet op de hoogte wa
ren van de nota’s.
Schulden
„De moord viel samen met onze
droom om een oude, uitgeleefde
boerderij in Oud-Gastel op te knap
pen”, zegt Edwin. „We zaten net
drie maanden in dat huis toen twee
agenten voor de deur stonden om
het slechte nieuws te brengen. Als
nabestaanden hadden we geen
recht op een schadevergoeding. We
hoorden overal dat we nergens ver
antwoordelijk voor waren, maar
konden wel alle schulden overne
men en kosten betalen. De verbou
wing van het huis lag daardoor stil.”
Een jaar na de moord vielen ze uit
met een burn-out. Eerst Rose,
daarna Edwin. Intussen deed hij er
alles aan om toch een schadever
goeding af te dwingen. Edwin trok
daarbij voor een groot deel gelijk op
met de Federatie Nabestaanden
IM et driftige passen liepen de manne-
tjes door de straten van het dorp.
W H Keurig gekleed, overtuigd van hun
missie, een kladblok stevig in de handen ge
klemd. Hun ogen speurend langs de ramen
van de huizen op zoek naar posters. Als ze
alle straten waren nagelopen en de posters
achter de ramen hadden geturfd, was de
winnaar van de verkiezing bekend. Zo dacht
ik als kind dat de stemmen werden geteld. In
mijn kinderbrein een uitstekend systeem.
Dat speuren naar verkiezingsposters ach
ter de ramen doe ik
nog steeds. Niet om
dat ik nog altijd
denk dat erop de
dag van de verkie
zingen een clubje
mannen door de
straten trekt met
kladblokken, maar
uit bewondering. In
die huizen wonen
mensen die weten
wat ze gaan stem
men. Zij zijn schijn
baar in staat geweest
in de partij-brij iets
te ontdekken waar ze in geloven.
Edwins vader is Kees van Schaik, de
Rillander die op 65-jarige leeftijd in
zijn eigen woning om het leven
werd gebracht. Een buurvrouw
vond hem op 20 maart 2017 in de
woonkamer van het huis aan de
Hontestraat. Van Schaik was vast
gebonden en zijn lichaam ver
toonde sporen van een marteling.
De daders waren uit op de hennep
kwekerij, die hij op zolder had
staan. Hun beloning: 1600 euro.
Vier Bulgaren kregen in 2018 cel
straffen tot 17 jaar opgelegd voor de
moord. Een man uit Bergen op
Zoom werd vorig jaar in hoger be
roep veroordeeld tot 8 jaar cel. Hem
zag het gerechtshof in Den Bosch
als ‘kwade genius’. Vandaag dient
het hoger beroep, dat één van de
veroordeelde Oostblokkers in
diende.
„Mijn vader was geen gevaarlijke
crimineel die willens en wetens
met dit soort dingen bezig was”,
vertelt Edwin. „Bij een ongeluk liep
hij in de jaren 80 een zware hersen
beschadiging op. Hij had een kri
tiek- en oordeelstoornis waardoor
het voor hem niet meer goed moge
lijk was om in te schatten of iets ge
vaarlijk voor hem was. Hij was
kwetsbaar en kende zorgen, ook
over geld. Waar ik kon, probeerde ik
hem te helpen, maar voor gedwon
gen hulp was hij ‘te goed’. Zelf vond
mijn vader dat hij geen hulp nodig
had.”
Beïnvloed door ‘foute vrienden’
liet zestiger Van Schaik zich verlei
den om een wietkwekerij in huis te
plaatsen. Toen Edwin dat ontdekte,
dwong hij zijn vader om daarmee te
Kees (links) en Edwin van Schaik. foto privé
ZEELAND 4
TIKVA
ZEELAND 5
SLUIS
Paul Kusters
EN ZEG6EN1 &AT JE WAGENIZIEK
Internet: toosenhenk.nl
15
Reageren?
„Van de week
heb ik ook
weer een
gouwe ouwe
herlezen, Ger-
brand Bakker
met Boven is
het stil. Fantas
tisch/’
- Anna de
Bruyckere
„Ik dacht eerst:
dit zal wel ge
woon yoga zijn
met een chris
telijk sausje er
overheen.”
- Angela
Dekker,
tikva-docent
BOEKENTIPS
VAN ZEEUWSE
SCHRIJVERS
Eldridge Pentury
Oud-Gastel
‘Een escaperoom
ga ik dus niet in’
WOENSDAG 15 MAART 2023 GO
