10
OORLOG OEKRAÏNE-RUSLAND
Op 11 november vorig jaar werd de stad Cherson bevrijd uit de handen
van de Russen. Stroom en internet werken weer en de bussen rijden.
Maar denk niet dat het leven in Cherson bijna vier maanden later zijn
gewone gangetje gaat. De stad is kapot, verlaten en uitgestorven.
deren op de binnenplaats onmid
dellijk voor paniekreacties zorgt.
Sinds de Russen in november vo
rig jaar halsoverkop uit Cherson
vertrokken, wordt de stad voort
durend onder vuur genomen.
Overal in het centrum zijn ge
bouwen geraakt door Russische
raketten. Vooral in de buurt van
het Vrijheidsplein, waarop niet
zo lang geleden nog uitbundig de
bevrijding werd gevierd, is de
schade aanzienlijk. Zowel het gou
vernementsgebouw als een aanpa
lend pand kregen een paar voltref
fers te verwerken. Een paar straten
verderop is het flatgebouw waarin
het Rode Kruis zijn hoofdkwartier
heeft al drie keer geraakt. Bij een
raketaanval op de markt alleen al
zouden zes doden zijn gevallen.
Alsof de Russen het niet kunnen
verkroppen dat ze Cherson uit
handen moesten geven, en dan
maar besloten om de stad aan flar
den te schieten. Een beetje zoals
een kind dat nog liever speelgoed
kapotmaakt, dan het een ander
kind te gunnen: ‘Als wij Cherson
niet mogen hebben, dan jullie
ook niet’.
Vannacht moet het trouwens
opnieuw raak zijn geweest in het
centrum. Op de hoek van de Oes-
jakov- en Perekopskijstraat is de
bovenleiding van de tram naar be
neden gekomen. Arbeiders voor
zien er de laaghangende kabels
van een strikje om de weinige au
tomobilisten te waarschuwen.
Meestal vinden de aanvallen
gelukkig ’s nachts plaats, wanneer
iedereen relatief veilig thuis zit.
Maar niets is zeker in tijden van
oorlog. De beschietingen in de
voorbije maanden zouden volgens
Oekraïense bronnen al aan hon
derden burgers het leven hebben
gekost.
Het heeft de achterblijvers -
want zoveel mensen wonen er
niet meer in de stad die ooit
300.000 inwoners telde - zenuw
achtig gemaakt. ‘Scheer je weg’,
‘beter van niet’ en ‘straks worden
we hier ook nog beschoten’ krijg
je te horen zodra je je mobieltje
omhooghoudt.
van de Dnjepr gelegerde Russen
onder vuur genomen en die schie
ten meestal terug. Lukraak, want
zij beschikken niet over de preci-
siewapens waarover de Oekraïners
beschikken - met alle gevolgen
van dien voor de wijk waarin Vova
woont.
In elk straat staat wel een huis
dat door een projectiel is getroffen,
hetzij door een raket, hetzij door
een fosforbom, want ook die wor
den door de Russen gebruikt. Vova
heeft ze al meer dan eens zien uit
eenspatten en als guirlandes naar
beneden zien dwarrelen. Bij het
monument voor de tijdens de
Tweede Wereldoorlog gesneuvel
de Sovjetsoldaten, o ironie, kun je
de restanten - verwrongen stukjes
metaal - trouwens nog zien liggen.
Voorlopig is zijn huisje gevrij
waard gebleven, al zijn de ramen
voor alle zekerheid wel bedekt met
triplexplaten. Vannacht nog wer-
Vertel me, is dat
verschrikkelijk of
niet verschrikkelijk?
den twee gebouwen verderop
geraakt. Het ene, een restaurant,
kwam ervan af met een paar ge
broken ruiten. Van de Russen
moetje het hebben, vertelt de
eigenaar, terwijl hij de scherven
bij elkaar veegt.
Hetzelfiie kan helaas niet wor
den gezegd van het huis aan de
overkant, waar het dak is wegge
rukt en gaten in het plafond zitten.
„Vertel me, is dat verschrikkelijk
of niet verschrikkelijk?" vraagt de
bewoonster, terwijl ze de kamer
laat zien waarin haar dochter lag te
slapen. Het mag een klein wonder
heten dat het meisje het er heel
huids vanaf bracht.
Pak slaag
Maar aan Vova is die commotie
niet besteed. Met zijn kameraden
heeft hij het hooguit over de plaats
waar de vorige nacht weer raket
ten zijn neergekomen. Misschien
ligt het aan zijn persoonlijkheid:
zelfs wanneer hij vertelt hoe hij
’s nachts samen met een collega
door de Russen werd opgepakt
terwijl ze een partij watermeloe
nen aan het bewaken waren, zijn
telefoon - met Oekraïense sim
kaart - kwijtraakte en met een zak
over zijn hoofd de bevelvoerder
hoorde vertellen dat ze een van
hen zouden vermoorden en begra
ven, zonder dat hij erbij vertelde
wie, en hem daarna wegvoerden,
een pak slaag verkochten en een
halfuur onbeweeglijk in een bos
lieten zitten, zelfs dan blijft hij de
nuchterheid zelve.
Maar het zou ook te maken kun
nen hebben met het feit dat hij
weet wat het is om een oorlog mee
te maken. In 2014 en 2015 vocht hij
met het Oekraïense leger in de
Donbas.
Vova woont samen met zijn
vriendin Tanja - van Russische
afkomst, maar daarom niet minder
patriottisch - in het zuiden van de
stad, in een wijk die het nog veel
zwaarder te verduren heeft dan
het centrum van Cherson. Van
daar worden de aan de andere kant
Verwelkomen
Aan de euforie van de eerste dagen
herinneren in feite alleen nog de
reclameborden die je verwelko
men bij het binnenrijden van de
stad: ‘11.11.2022, de dag dat we el
kaar opnieuw ontmoeten’, ‘blij dat
jullie weer vrij zijn’, ‘heidenstad
Cherson’.
En misschien ook nog de graffiti
bij het gebouw van de - eveneens
getroffen - Technische Universi-
teit: aan de ene kant een jongetje
dat op een tank met het Z-sym-
bool aan het plassen is, en aan de
andere kant een meisje dat de laat
ste overblijfselen van de Russische
JAN
HUNIN
oor de 35-jarige
^^k Volodimir - Vova
^^k voor vrienden-is
het een dag als elke
andere. Terwijl je
het in de verte kunt
horen donderen, staat hij met een
paar kameraden te keuvelen alsof
er niks aan de hand is.
Niet dat hij veel keuze heeft: op
de binnenplaats waar hij samen
met tientallen anderen staat te
wachten, wordt straks voedsel
hulp uitgedeeld. En die heeft hij,
net als de andere achtergebleven
inwoners van Cherson, broodno
dig. Werk is er niet in de stad die
vier maanden geleden door het
Oekraïense leger werd bevrijd.
En al zeker niet voor een tractor
chauffeur als hij.
Maar dan nog valt op hoe opval
lend rustig hij reageert op het hem
omringende gevaar. Hij maakt er
niet eens een probleem van dat hij
wordt gefilmd, iets wat bij veel an-
Overleven
in Cherson
Graffiti op
het gebouw
van de Techni
sche Universi-
teit: een
meisje poetst
de laatste
overblijfselen
van de Russi
sche staats-
symbolen weg.
Voedselhulp
voor de
inwoners van
Cherson:
bouillon met
pasta en bood
met corned-
beef.
- Bewoonster van een
kapotgeschoten huis
Cherson
WOENSDAG 15 MAART 2023 GO
"V'X
