u
lil
ii
5
FORUM VOOR DEMOCRATIE
PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN 2023
Forum voor Democratie
is een luis in de pels van
de Zeeuwse Staten,
maar meer dan ophef
heeft dat niet
opgeleverd. „Bij elk
onderwerp over
migratie beginnen”,
verklaart onderzoeker
Chris Aalberts, „je
bereikt er gewoon niks
mee en het is vooral erg
dom.”
Zeeland vind ik
het leukst.
Daarhebben
bij Forum
zoveel
wisselingen
plaats
gevonden, dat
je het niet
meer kunt
uitleggen
gauw valt de fractie uit elkaar. In au
gustus 2019 stapt Robèrt Brunke uit
de partij. Op 24 februari 2020 volgt
Robert Koevoets. Samen gaan ze ver
der onder de naam ProZeeland,
waaruit Koevoets in december 2021
weer vertrekt. Enkele maanden gele
den heeft hij zich weer bij Forum
aangesloten. Intussen houdt Eelco
van Hoecke het in december 2020
voor gezien. Hij flirt met JA21, sluit
zich aan bij de Partij voor Zeeland,
waar hij weg moet als hij een over
stap naar BBB overweegt, maar ook
die partij wijst hem de deur. Naast
Bos, aan wie hij halverwege de Sta
tenperiode het lijsttrekkerschap
overdoet, is Fred Walravens de enige
constante.
Grote winnaar
Bij de provinciale verkiezingen van
2019 komt FvD vanuit het niets met
vijf man de Middelburgse Statenzaal
binnen. Na CDA en SGP is het me
teen de derde partij. „Wij waren de
grote winnaar”, zegt Bos. „Dat zal
niemand ontkennen. Maar de coalitie
stond al vast voor de verkiezingen.
We zijn door CDA, SGP, WD en
PvdA aan de kant geschoven.” Tege
lijkertijd erkent hij dat de Statenle
den van Forum nieuw in de politiek
waren en als groentjes de coalitiebe-
sprekingen in gingen, waar ze best
wilden onderhandelen maar ook niet
zomaar compromissen wilden slui
ten. „Natuurlijk zeggen wij niet: 10
procent minder windmolens is goed,
maar we zeggen: weg met alle wind
molens, om er zo veel mogelijk uit te
halen als er in zit.”
FvD komt niet in het college en al
Niemand wilde op de lijst
„Dat is het grotere verhaal achter Fo
rum”, oordeelt Aalberts. „Ze hadden
echt geen mensen. Er wilde gewoon
niemand op die lijst. De partij wilde
in alle provincies meedoen, in Zee
land vonden ze zes kandidaten. Laten
we die maar doen dan. Dan wilde er
ook nog niemand lijsttrekker wor
den. Vanaf de eerste dag ging het ge
woon niet goed. Ze hebben geen trai
ning gehad. Ja, één keer debat- en
mediatraining, maar daar gaat het
niet over in de politiek. Ze hadden
moeten leren wat je in Provinciale
Staten voor je hebt, op welke manier
je echt iets kunt bijdragen. Dan was
er echt iets in gang gezet.”
Aalberts signaleert in zijn essay dat
het FvD’ers stoort dat andere fracties
regelmatig ‘vanwege compromissen
tegen hun eigen mening in stemmen.
Zij zien dit als een reden dat Forum
weinig of niets bereikt: andere Sta
tenleden zouden het eigenlijk wel
met FvD eens zijn, zo is de redene
ring, maar stemmen vanwege de ge
sloten compromissen anders.’ Dat is
precies wat Bos ook zegt als hem
wordt gevraagd wat Forum in vier
jaar in Zeeland heeft bereikt. „Wij
wilden wisselende meerderheden
zoeken, maar partijen opereren als
één blok. Als er één CDA’er spreekt,
zwijgen er zes. Dat hebben we niet
kunnen doorbreken.”
niets tot stand.” Weinigen hebben
zich zo in Forum verdiept als Aal
berts. Over de beweging van Baudet
heeft hij drie jaar geleden het boek
De partij dat ben ik gepubliceerd. En
recent heeft hij in een bijna honderd
pagina’s tellend essay uiteengezet
hoe het de afgelopen vier jaar is ge
gaan met de Statenleden van Forum.
„Zeeland vind ik het leukst”, vertelt
Aalberts. „Daar hebben zoveel wisse
lingen plaatsgevonden, dat je het niet
meer kunt uitleggen. Het is echt on
doorgrondelijk. Dan komt de weten
schapper in mij boven. Wat deden
die mensen van Forum daar nou en
waarom ging het niet?”
Voor de bühne
Anderzijds bevestigt hij onbewust
wat Aalberts ook constateert, dat
FvD’ers gewoon niet doorhebben dat
ze door te hameren op punten waar
de provincie niet over gaat niks tot
stand brengen. Bos: „Wij krijgen
vaak te horen dat onze voorstellen al
leen maar voor de bühne zijn. Ja, wij
willen een boodschap uitdragen.
Maar een voorstel om de Hedwige
weer in te polderen, vind ik niet on
realistisch. Als je tegen ontpoldering
bent, ben je voor ons voorstel.”
Mocht BBB straks met een grote
fractie in de Zeeuwse Staten komen,
dan sluit Aalberts niet uit dat onerva
renheid, onwetendheid en de onwil
om compromissen te sluiten ook daar
leiden tot ongelukken. „Caroline van
der Plas is een normaal denkend ie
mand, geen gek a la Baudet. Maar wil
je iets bereiken dan moet je compro
missen sluiten. Dat kan enorm gaan
botsen met de radicalen in de partij.”
Intens dom
„Martin Bos is een intens domme
man die wat variaties laat zien op wat
Baudet doet”, zegt schrijver en we
tenschappelijk onderzoeker Chris
Aalberts. „Het heeft totaal geen zin,
het kost veel tijd en je brengt ook
fgelopen vrijdag ont-
spint zich in de Staten-
vergadering een op-
merkelijk debat. Frac-
tievoorzitter Martin
Bos van Forum voor Democratie
(FvD), tevens lijsttrekker bij de ko
mende verkiezingen, dient een motie
in voor activiteiten die de provincie
op 15 mei zou kunnen organiseren ter
gelegenheid van de dag van het ge
zin. Vrijwel alle vrouwelijke Staten
leden spoeden zich naar het spreek
gestoelte om duidelijk te maken
waarom hun partij het voorstel niet
steunt. „Wij ervaren hierin een ver
borgen boodschap”, zegt CDA-frac-
tievoorzitter Hannie Kool. „Dat vrou
wen terug moeten naar het aan
recht.” Inez Flameling (PvdA) noemt
het voorstel ‘landelijk aangestuurd’
en somt een aantal vrouwonvriende
lijke opmerkingen op van Thierry
Baudet, de landelijke voorman van
FvD.
Bos speelt de vermoorde onschuld.
Hij heeft het over een ‘toneelstukje’
dat hij in Statendebatten in andere
provincies, waar ook vrouwelijke po
litici en masse naar voren kwamen
om te protesteren, al heeft gezien. Ze
moeten eens begrijpend leren lezen,
schampert hij, want nergens in de
motie gaat het over vrouwen. Wel
heeft Forum mooi even de ‘zouteloze
oppervlakkigheid’ doorbroken die er
in zijn ogen normaal gesproken
heerst in de Zeeuwse Statenzaal.
Niet voor het eerst voert Bos exact
uit wat Baudet twee jaar geleden
schreef op de site van zijn partij: ‘Dus
FVD zal ophef zijn - of zal niet zijn.
Enjoy the ride.’ Een toneelstukje is
het zeker, bewust door Forum uitge
lokt.
- Chris Aalberts,
schrijver en
onderzoeker
De fractie van Fo
rum voor Democratie
tijdens de eerste ver
gadering na de verkie
zingen van 2019:
Eelco van Hoecke,
Martin Bos, Fred Wal-
ravens, Robèrt Brunke
en Robert Koevoets
(vlnr). FOTO LEX DE MEESTER
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
Meer dan ophef heeft Forum
in Zeeland niet bereikt
WA DINSDAG 14 MAART 2023