Europees Hof kunnen het Europese topvoetbal volledig op zijn kop zetten
Belgische profclubs moeten schoolbanken in
19
Pro League Business School
naar de rechterlijk-juridische kant.
Het is opmerkelijk dat de UEFA de
enige en volledige jurisdictie heeft
om internationale competities te
organiseren. Dat er toen de Super
League werd aangekondigd zelfs
geen criteria of toetsbare procedu
res bestonden om als externe
partij een competitie te starten.
Vanuit het mededingingsrecht
bezien is dat bijzonder.”
Hoe oordeelt het Hof, schat u in?
„Een kans bestaat dat het Hof er
kent dat de UEFA zijn dubbelrol
als regulator én marktdeelnemer
moet scheiden. Dat de bond moet
kiezen tussen het een of het ander.
Dat zou een aardschok betekenen
die alles gaat veranderen. Op z’n
minst mag je verwachten dat het
Hof de UEFA opdraagt om objec
tieve criteria op te stellen voor
alternatieve competities.”
Maar er is meer dan alleen deze
zaak. Bij het Hof van Justitie in
Luxemburg dient dit jaar ook de
zaak rond Lassana Diarra, de
Franse voetballer die in 2014 in
conflict raakte met zijn club Loko
motiv Moskou en diverse rechts
zaken won. Diarra werd de laatste
jaren vaak getypeerd als ‘de
nieuwe Bosman’, aangezien hij
met zijn advocaat het bestaande
transfersysteem van de FIFA en de
nationale bonden aanvecht, met
daarbij het Europees recht in han
den. Pikant detail: zijn advocaat
Jean-Louis Dupont is dezelfde ju
rist die Jean-Marc Bosman in 1995
met succes verdedigde.
„Deze zaak is zo interessant om
dat het vrije verkeer van arbeid
binnen de EU ter discussie wordt
gesteld”, zegt Houben. „Oftewel:
strookt het transfersysteem zoals
we dat kennen wel met het Euro
pees recht? Dat kun je je ernstig af
vragen. Het huidige transfersys
teem kwam er na Bosman en werd
met steun van de politiek in een
FIFA-reglement gegoten. Bijzon
der is dat spelers hun contract niet
eenzijdig kunnen opzeggen en vrij
naar een andere werkgever kun
nen vertrekken, zoals een chirurg
of een journalist dat bijvoorbeeld
wél kunnen. Is het voetbal zo bij
zonder dat zo’n afwijking aan
vaardbaar is?”
„De exacte gevolgen zijn nog lastig
in te schatten, zoals dat destijds
ook bij het Bosman-arrest het ge
val was. Maar ik merk wel dat er bij
clubs nog amper kennis is over
deze zaak. De impact kan enorm
zijn. Gigantisch. Maar vrijwel nie
mand is echt op de hoogte van de
zaak-Diarra. Niemand is ook bezig
met het ontwerpen van een alter
natief voor de bestaande regels
voor het geval dat. Men voelt de
urgentie gewoon niet aan.”
De derde zaak die dit jaar dient
voor het Europees Hof, is die rond
een Luxemburgse semiprofclub.
Swift Hesperange vindt dat het
binnen de bestaande EU-wetten
óók in de Belgische of Duitse com
petitie zou mogen spelen”, aldus
Houben. „Want in Luxemburg
zijn hun economische en spor
tieve groeimogelijkheden danig
beperkt. Ook dat wordt interes
sant: kun je een sportbedrijf ver
bieden grenzen over te steken?”
Ook Swift Hesperange laat zich
bijstaan door die advocaat die het
internationale voetbal midden
jaren 90 al eens hevig op zijn kop
zette, Jean-Louis Dupont. „Binnen
een halfjaar zou het Europese
voetbal er op drie fronten volledig
anders uit kunnen zien”, zegt
Houben. „Dat belooft wat.”
„De UEFA is de baas over feite
lijk alle stakeholders (belangheb
benden. red.): clubs, spelers, com
petities, fans. En heeft twee,
misschien wel drie petten op. De
bond organiseert clubcompetities,
houdt het EK voor landenteams,
stelt regelgeving op én bepaalt hoe
het mediageld wordt verdeeld. En
bovendien verdient de UEFA zeer
veel geld aan die clubcompetities.
Het is dus regulator én marktdeel
nemer. De clubs zijn de onderne
mende partijen die alle risico’s
dragen, de spelers betalen, maar zij
hebben onder de streep weinig of
niets te vertellen. De vraag is of dat
wel houdbaar is. En juist daar
ageert de Super League tegen.”
„Dat valt niet uit te sluiten. Als er
dan geen werkbaar alternatief voor
in de plaats komt, komt het hele
ecosysteem van het internationale
voetbal onder druk te staan. Veel
clubs zijn afhankelijk van transfer-
inkomsten, zeker ook in België en
Nederland.”
„De huidige structuur van de
UEFA leidt tot veel onvermijde
lijke belangenconflicten. In de be
stuurstop van de Europese bond
zijn clubs en competities niet of
nauwelijks vertegenwoordigd:
alleen nationale bonden kunnen
lid zijn van de UEFA. Dat is best
wel gek. Het lijkt mij niet zo raar
dat clubs daartegen ageren. Dat ze
het monopolie van de UEFA be
vechten en stellen: laat ons een
eigen competitie opzetten.”
Deze bom is veel groter
In België is Robby Houben (41) al
jaren een bekende naam in het
voetbal. Hij zette onder meer de
Pro League Business School op,
een lesprogramma aan de Uni-
versiteit Antwerpen voor bestuur
ders van Belgische profclubs. Het
project is officieel geadopteerd
door de Pro League, de organisa
tor van de Belgische ere- en eer
ste divisie, die alle 25 profclubs in
het land verplicht tot deelname.
In het lespakket zitten ‘soft skills’,
zoals onderhandelingstechnie
ken. En het gaat ook over kennis
van financieel beheer. In het sei
zoen 2021/2022 boekten de Bel
gische profclubs samen een re-
cordverlies van netto 156 miljoen
euro. „Belangrijk is ook de uitwis
seling van ideeën”, zegt Houben.
„Er zijn elke keer gastsprekers.
Vorige maand bijvoorbeeld de
ceo van de Super League, Bernd
Reichart, en diens grootste te
genstander Javier Tebas (voorzit
ter van de Spaanse La Liga, red.).
We behandelen steeds thema’s
waar elke club mee te maken
heeft. Uitbreiden naar Nederland
en een BeNe Business School
opzetten, zou een interessante
volgende stap zijn.”
Maar is zoiets wel in het belang
van het voetbal als geheel? Van
de UEFA mag je verwachten dat
ze naar een collectief belang kij
ken, clubs kijken in de regel naar
zichzelf. De Super League werd in
essentie opgericht omdat deze
clubs meer wilden verdienen, om
zo hun geëxplodeerde salarispos
ten te kunnen blijven financieren.
„Ik ben er niet om de belangen van
de Super League te verdedigen.
Hoe zij denken de piramide van
het voetbal te kunnen bevorderen,
moeten ze zelf uitleggen. Ik kijk
Dat zou betekenen dat de rijkste
clubs nóg gemakkelijker de beste
spelers kunnen verzamelen.
Wat als Diarra gelijk krijgt? Ver
dwijnt dan het hele transfersys
teem zoals we dat kennen?
Is dat terecht?
GO ZATERDAG 11 MAART 2023
