Wat een zegen dat
hij nooit agressief werd
6
MEZZA 27
VI
‘Mijn vader werd geboren in voor
malig Nederlands-Indië. Hoewel
hij nooit veel vertelde over zijn
verleden, herinner ik mij hoe trots
hij sprak over zijn grond, die hij rijp
had gemaakt voor vanille.
Maar toen kwam de oorlog. Hij werd als krijgsgevangene
verscheept om te werken aan de Birmaspoorweg. Ik weet
nog dat hij door een ongeluk met een spoorbiels een groot
litteken op zijn scheenbeen had. De ontberingen overleefde
hij door een zinken teil die hij met zich meezeulde te
verhuren, in ruil voor eten of geld. Later werd hij tewerk
gesteld in de Japanse zilvermijnen, vanwaaruit hij een
van de atoombommen heeft zien vallen.
Na veel moeizame omzwervingen kwam hij in Nederland
terecht, trouwde met mijn moeder en na een dood
geboren dochtertje kwam ik. Heel soms vertelde hij
over vroeger, gruwelijke verhalen, maar mijn moeder
praatte er altijd overheen. En heel vaak kwam dit niet
MARIANNE BANKEMAN (71)
uit Den Haag leerde haar vader beter
begrijpen door De tolk van Java van
Alfred Birney.
voor; mijn vader was in zichzelf gekeerd.
Een paar jaar geleden las ik De tolk van
Java van Alfred Birney. Hij heeft dezelfde
leeftijd als ik, komt ook uit Den Haag
en heeft ook een vader met een tragisch
verleden in voormalig Nederlands-Indië.
Maar de verschillen zijn groot. Birneys vader bezorgde
hem trauma’s, was gewelddadig. De mijne daarentegen
was stil, nooit agressief en zijn trauma’s bleven binnen
in hem. Pas na het lezen van De tolk van Java heb ik me
gerealiseerd wat een zegen dit voor mij is geweest, hoe
bijzonder het is om met zo’n verleden zachtaardig te blijven.
Mijn vader overleed in 1982. Nu ik me wat meer in de
geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië verdiep,
vind ik het jammer dat ik niet meer heb gevraagd, dat
ik de weinige keren dat hij iets vertelde niet beter heb
geluisterd. Ik besef hoe bijzonder mijn zachtmoedige
vader John Frederik Eyzendooren is geweest en ik mis
hem met terugwerkende kracht.’
Marianne leerde haar getraumatiseerde vader beter begrijpen,
Amber kan nu praten over het verlies van twee vrienden en
Joocke laat zich dagelijks inspireren door de woorden van een
mysterieuze man. Zonder boeken had het leven van deze drie
vrouwen er anders uitgezien.
9
Nu pas besef ik
hoe bijzonder
mijn vader was
