u
r wk
Y; a
v
11
'S*
PROVINCIALE STATEN
NAAR DE STEMBUS
Na dramatische jaren
hoopt het CDA de weg
omhoog te vinden en
morrende boeren
binnenboord te houden.
„Ik wil niet weg bij de
partij, maar waarom
maken jullie dat zo
verdomd moeilijk?”
Als u de
overheid niet
gelooft,
geloof dan
nog een
beetje in mij
view te zeggen dat 2030 als stikstof-
deadline niet heilig is, ondanks harde
coalitieafspraken daarover. Dat heb
ben we toch maar mooi geforceerd en
gladgestreken, pronken CDA’ers nu.
Provinciale CDA-afdelingen varen
ondertussen een eigen koers, die
soms haaks lijkt te staan op de lande
lijke lijn, en Wopke Hoekstra voert
deels een staatsman-campagne zoals
VVD-leider Mark Rutte dat doet. Dat
betekent dat hij vooral zijn ministers-
werk uitvoert en op die manier ook
zegt: stem op de partij van de leider
die het land door crises loodst.
Rechtvaardig
De andere mannen staren naar hun
koffiemok en naar Boswijk, die vertelt
dat hij de pijn begrijpt en dat de over
heid te lang niet leverde. Ingrijpen is
nodig, maar wel rechtvaardig en met
oog voor de boer, vindt Boswijk. „Als
u de overheid niet meer gelooft, ge
loof dan in ieder geval nog een beetje
in mij, dat ik ga knokken.”
Boswijk staat binnen de partij be
kend als een van de grote talenten
voor de toekomst, potentieel partijlei
der zelfs. Maar als landbouwwoord-
voerder moet hij vooral brandjes
blussen. Als een mobiele klaagmuur
gaat Boswijk door het land en luistert
ren, van oudsher CDA-stemmers. Zij
willen van Boswijk horen of zij nog
kans maken om door te boeren, en zo
ja: hoe dan? Als Van den Berg het ge
sprek aftrapt, wordt hij emotioneel.
„Ik ben een geboren CDA’er, ik zei al
tijd: als ik dood ben, mag je een CDA-
vlag op mijn kist leggen. Maar dat ge
voel is voorbij. De wortels hebben we
nog, maar de rest van het boompje is
verschrompeld.”
aartoe zijn wij op
^B BB ^B aard? Aangejaagd
^HjB^KBv door beroerde ver-
^Hb B^y kiezingsresultaten
^B zoekt de partij van
Lubbers, Van Agt en Balkenende naar
vaste grond onder de voeten. Waar
staat het CDA voor? En hoe moet de
partij dat de kiezer duidelijk maken?
Na jaren kwakkelen hoopt de partij
van Wopke Hoekstra weer op te
klimmen met een mix van CDA-ba-
sisprincipes rond normen, waarden
(dienstplicht!), de regio, het gezin en
een rechts-conservatief geluid bij
grote thema’s als migratie. Hekken
om Europa zijn nodig, vertelde par
tijleider Wopke Hoekstra op het laat
ste partijcongres.
„Het zelfvertrouwen groeit”, klonk
de peptalk van partijvoorzitter Hans
Huibers op het congres, begin febru
ari. De CDA-voorzitter staat bekend
als rasoptimist en dat bleek wel, toen
de beroerde peilingen net wat min
der slecht werden. „Aan het begin
van de week hadden we goede peilin
gen. Ik roep al drie maanden, ‘niet
naar peilingen kijken’, maar ik heb
toch even gekeken!” De Tsjakka-
speech van Huibers daargelaten, is
het zelfvertrouwen broos na jaren
van verkiezingsverlies en opstand bij
de boerenvleugel.
Stikstof leek wel een verboden
woord op het congres, en BBB van
BoerBurgerBeweging verboden let
ters. Liever richten CDA’ers zich op
herstelwerk van de imagoschade. Dat
begint met goede politici en degelijke
plannen. Daarom produceert de par
tij in aanloop naar de Provinciale Sta
tenverkiezingen van 15 maart tiental
len pagina’s nota’s over beter regio
naal beleid en een gezinsvisie.
Maar bij melkveehouder Ad van
den Berg in Bleskensgraaf gaat het
maar over één ding: de toekomst voor
boeren. Van den Berg is CDA’er ‘in
hart en nieren’, maar voelt zich in de
steek gelaten door de partij, vertelt
hij aan CDA-Kamerlid Derk Boswijk,
die op een grijze februarimaandag
langskomt bij de boer in de Alblas-
serwaard.
Rond de grote tafel op de vide bo
ven de stal zitten zo’n vijftien boe-
hij naar dezelfde kritiek: de overheid
maakt er een potje van en het CDA is
onderdeel van dat probleem. Een boer
zegt: „Ik wil niet weg bij de partij,
maar waarom maken jullie dat zo ver
domde moeilijk?!”
Boswijk kan weinig anders dan
knikken, luisteren en proberen de
vele tinten grijs in het stikstof- en
landbouwdebat toe te lichten. „Mijn
frustratie is wel: wij hebben een ge
nuanceerd verhaal, en dat scoort niet
snel in de media.”
In de CDA-top wordt beweerd dat
migratie hét grote thema is de ko
mende tijd, stikstof zal niet meer zo
opspelen, zo verwacht - en hoopt - de
partij. Afgelopen zomer ontplofte het
landbouwdossier met protesten en
omgekeerde vlaggen en kon alleen
bemiddelaar Johan Remkes wat rust
brengen.
Op het congres verwees Hoekstra
trots naar de CDA-inbreng op dat
punt. Zijn partij stond aan de wieg
van het proces-Remkes en het was
Hoekstra zelf die probeerde de ‘kloof
tussen Binnenhof en de boerenstand
te dichten door in een kranteninter-
Schade
Al lijkt de schade beperken het
hoogst haalbare. Bij boer Van den
Berg in Bleskensgraaf blijkt hoe lastig
deze missie wordt. Als Boswijk na een
paar uur geduldig uitleggen vertrekt,
blikt een van de aanwezigen vooruit
op de komende verkiezingen. Ze zijn
best te spreken over Boswijk en diens
koers, hijzelf heeft CDA-dna. „Maar ik
denk dat twee derde hier op een an
dere partij gaat stemmen, net als ik
trouwens. De BoerBurgerBeweging.”
CV
CDA-leider Wopke
Hoekstra begin
februari bij de start
van de campagne
voor de Provinciale
Statenverkiezingen
in Hilversum.
FOTO'S ANP
- Derk Boswijk,
CDA-Kamerlid
Niels Klaassen
Bleskensgraaf
CDA probeert morrende
boeren terug te winnen
GO DINSDAG 28 FEBRUARI 2023
