Een poppenwiegje, adembenemend en vertederend om te zien
4
Vier boeken nodig voor Walcheren in de serie ‘Luchtoorlog boven Zeeland’
b»*
Tholen-Sint Phi-
NATUURJOURNAAL
Al in 1938, een jaar
voordat de Tweede
Wereldoorlog begon
met de invasie van
Polen, maakten de
Duitsers luchtfoto’s
van Walcheren
heen platgelopen maar bij de
boom zelf komt verder niemand.
Maar de boom had een loszit
tend stuk schors aan de stam en
dan is het altijd de moeite waard
om te kijken wat eronder zit. Pis
sebedden, duizendpoten en spin
nen weten zo’n mooie schuilplaats
te waarderen. Maar er was nog iets
anders wat de aandacht trok. Grote
roomwitte larven die ingebed la
gen tussen wat vermalen bast en
zogenaamd frass; een mengeling
van uitwerpselen en houtresten.
Die frass was gerangschikt in een
keurig patroon en al snel viel op
dat er holle kamertjes tussen za
ten, waarin de witte insectenlar
ven ingebed lagen. De larven wa
ren voor een deel al verpopt. Een
larve is gewoon een soort witte
lipsland.
Het verhaal van de luchtoorlog
worm met een bruine kop waar
verder niet zoveel aan te ontdek
ken valt. Maar als ze eenmaal tot
pop ontwikkeld zijn, worden de
contouren duidelijk van wat bij
verdere ontwikkeling een volwas
sen insect moet worden. In dit ge
val kon je al heel duidelijk een kop
met oogjes, twee voelsprieten en
zes pootjes ontdekken. Maar het
was toch nog wel een hele puzzel
om er achter te komen welk dier
zich hier aan het ontwikkelen was.
Na een reeks digitale omzwervin
gen op internet was het duidelijk.
De poppen waren zich ontwik
kelende exemplaren van de grote
populierenboktor, een vrij grote
kever die zijn eitjes onder de bast
van populieren legt. Een nestka-
mertje van zo’n boktor wordt een
In het boek zijn enkele hoofd
stukken gewijd aan de militaire
poppenwiegje genoemd en je zou
geen treffender naam kunnen ver
zinnen. De poppen liggen op hun
rug met de pootjes voor de buik
gevouwen in een soort foetushou
ding. Je zou het niet verwachten
bij een kever maar ze zijn werke
lijk adembenemend mooi en bijna
vertederend om te zien.
Heel voorzichtig hebben we de
bast van de boom weer terug in
zijn oorspronkelijke positie ge
plaatst. Gelukkig lukte dat won
derwel, zodat het niet meer zicht
baar was dat hij van zijn plaats ge
weest was. En nu maar hopen dat
de poppen niet door een specht of
een spitsmuis ontdekt worden en
dat zich een nieuwe generatie po
pulierenboktorren ontwikkelt.
veld van Vlissingen was gevestigd.
Vliegeniers poseren, dan nog zor
geloos, bij hun vliegtuigjes. Leer
lingen zetten later hun avonturen
n één van de Zeeuwse kreken
waarvan de omgeving met bos
H ingeplant is, was een enorme
populier tegen de grond gegaan.
Niet eens omdat het hard ge
stormd had. Nee de boom, die vlak
langs het water stond, was een fa
voriete zitplaats van aalscholvers.
En daar wordt een boom meestal
niet beter van. In ieder geval had
deze populier het loodje gelegd en
nu lag de boom dwars over het
wandelpad. Wandelaars hebben
inmiddels een lusje om de boom
Het is 12 mei 1940, de oorlog is pas
drie dagen oud, en Wim de Meester
en Kees Stoutjesdijk waren al toe
aan pagina 131 van deel 6 A van hun
standaardwerk over de luchtoorlog
boven Zeeland. Het is maar om aan
te geven hoeveel er is gebeurd in de
meidagen van 1940 op Walcheren.
Wim de Meester laat een foto zien
van een schip dat door de Luftwaffe
tot zinken is gebracht in de Vlis-
singse Buitenhaven. Het is de veer
boot Luctor et Emergo.
De 13-jarige Melva Buijsse en
14-jarige Julia van Besien kwamen
op eerste pinksterdag 1940 rond het
Vier boeken nodig
Konden de gebeurtenissen in de
andere regio’s nog in één of twee
delen worden beschreven, voor
Tientallen jaren onderzoek
over noodlandingen zelfs
noodsprongen in zee op papier.
De Meester en Stoutjesdijk
schenken in hun boek ook aandacht
aan de inzet van de Fransen bij de
verdediging van Zeeland. Al in de
eerste oorlogsdagen sneuvelden
Franse militairen op Zeeuwse bo
dem, onder wie de twee piloten
Georges Saméry en Eugène Le Ma-
resquier. Op 11 mei stortte hun door
Duitse vliegtuigen opgejaagde toe
stel neer in Vlissingen. De twee
vliegeniers overleefden het niet.
Hun lichamen werden in 1949
overgebracht naar de Franse mili
taire begraafplaats in Kapelle. Pas in
2021 kon aan de hand van dna-on-
derzoek worden vastgesteld welke
naam bij welk stoffelijk overschot
hoort.
Walcheren hebben de auteurs vier
boeken nodig. Eind maart presen
teren ze deel 6A, dat de periode 1939
middaguur aan in Vlissingen. De tot en met september 1940 beslaat.
Duitsers waren twee dagen eerder Het is het negende boek in de serie.
Nederland binnengevallen. Toen Zes jaar geleden kwam deel 1 uit.
Duitse vliegtuigen boven de haven Dat ging over Noord-Beveland, een
verschenen, vluchtten de meisjes overzichtelijk gebied. Daarna volg-
naar een schip waar de vlag van het den delen over Schouwen-Duive-
Rode Kruis wapperde, in de hoop land, Zeeuws-Vlaanderen, Zuid-
daar veilig te zijn. Maar de Luctor et Beveland en
Emergo, de veerboot van de PSD
die als hospitaalschip dienst deed,
werd midscheeps geraakt. Twaalf boven Walcheren begint voor de
mensen vonden de dood, onder wie oorlog. Al in 1938, een jaar voordat
Melva en Julia. de Tweede Wereldoorlog begon
met de invasie van Polen, maakten
de Duitsers luchtfoto’s van Wal
cheren. De Fransen bereidden het
zenden van troepen naar Zeeland vliegopleiding die tijdens de mobi-
voor. lisatie in 1939 en 1940 op het vlieg-
Heftige strijd bij begin WO II
Tijdens de oorlog was in
Zeeland de strijd in de lucht
nergens zo hevig als boven
Walcheren. De auteurs van
Luchtoorlog boven Zeeland
hebben vier boeken nodig om
alles te beschrijven.
Een tweewekelijkse rubriek
over natuur in Zeeland
- Chiel Jacobusse
chieven af en spraken met getui
gen en nabestaanden, in binnen-
maar vooral buitenland. Die ver
zamelde kennis is de basis voor
de serie Luchtoorlog boven Zee
land. Op donderdag 30 maart
zal deel 6A worden gepresen
teerd in het oude stadhuis in
Veere. Het boek is te bestellen
viaww2research.nl. Het tweede
deel over Walcheren verschijnt
eind dit jaar.
Theo Giele
Vlissingen
De auteurs wonen buiten de
provincie, maar hebben een
sterke band met Zeeland. Wim
de Meester is geboren in Bres-
kens en Kees Stoutjesdijk in Co-
lijnsplaat. Ze zijn al tientallen ja
ren bezig met het verzamelen
van feiten en verhalen uit de
Tweede Wereldoorlog over alles
wat te maken heeft met de strijd
in de lucht en de gevolgen daar
van op het land. Ze stroopten ar-
Nederlandse militairen van de Elementaire Vhegopleiding waren ingekwartierd op een boerderij in de buurt van Vlissingen.
FOTO UIT 'LUCHTOORLOG BOVEN ZEELAND, DEEL 6A'
Poppenwiegje.
FOTO CHIEL JACOBUSSE
WOENSDAG 22 FEBRUARI 2023 GO
-»
A'
