Gros van Nederlanders begrijpt niets van jaarrekening energiebedrijf
8
Jaarnota’s van energiebedrijven zijn onduidelijk en
slecht leesbaar, concluderen experts. Het is voor een
doorsneeconsument nauwelijks te controleren of
de rekening klopt en of het prijsplafond wel goed is
toegepast. Vooral Eneco maakt er een puzzel van.
I
De jaarrekeningen
moeten duidelijk zijn
zegt toezichthouder
ACM. Dat geldt ook
voor het prijsplafond
De korting van
het prijsplafond
is totaal niet
controleerbaar.
Alleen als je hebt
doorgeleerd voor
wiskunde of een
ander exact vak,
word je er wijs uit
Bij de nota van
Essent móest ik
drie keer lezen
voor ik überhaupt
de term
energieplafond
tegenkwam
bond of zij wijs konden worden
uit de jaarrekeningen. Ook werd
Eneco, die met stip de ingewik
keldste nota produceert, om uitleg
gevraagd.
De hamvraag voor de consu
ment is natuurlijk: krijg ik geld te
rug of moet ik bijbetalen? Dat is bij
alle bedrijven helder. In dikke
vette letters staat het eindbedrag
vermeld. Alhoewel... Op de reke
ning van Eneco krijgt de betref
fende klant bijvoorbeeld geld te
rug als er -720 euro op de nota
staat. „Als klant vraag je je dan di
rect af of het terugkrijgen van een
negatief bedrag hetzelfde is als het
betalen van een positief bedrag”,
zegt taalexpert Jacobs. „Bij een
aanslag van de Belastingdienst be
tekent een negatief bedrag dat je
moet betalen.”
Eneco blinkt uit door het vele
gebruik van vaktaal én ingewik
kelde berekeningen. De jaarreke
ning is een lange cijferbrij van tien
Aatjes. Het bedrijf stuurt lange ta
bellen met uitgesplitst de tarief-
wijzigingen van afgelopen jaar, die
om de drie maanden veranderen,
de btw-verlaging op 1 juli, de
btw-verhoging op 1 januari én de
veranderingen in de energiebelas
ting. En ook nog een kort regeltje
over het prijsplafond. Maar hoe die
korting is berekend, blijft duister.
Eneco trekt bovendien de ver
schillende onderdelen - vaste kos
ten, leveringskosten (daarmee
wordt de energieprijs zonder hef
fingen bedoeld) en belasting - op
de jaarrekening uit elkaar. Duizen
den cijfertjes dansen daardoor op
papier. Alleen al het jaartal 2022
staat 150 keer op de jaarrekening.
De poging om volledig te zijn,
komt volgens energie-expert
Kerkhof de duidelijkheid niet ten
goede. „Lange lijsten van periodes
met verschillende tarieven maakt
het minder overzichtelijk, voorna
melijk door de hoeveelheid perio
des. Ik vind dat er duidelijker ver
meld kan worden waarom er ver
schillende periodes kunnen zijn
en hoe dat dan precies is opge
bouwd.”
Taalexpert Jacobs: „De korting
van het prijsplafond is totaal niet
controleerbaar. Alleen als je hebt
doorgeleerd voor wiskunde of een
ander exact vak, word je er wijs
uit. Ik geloof echt dat de energie
maatschappijen het goed bedoelen
en dat het, als je er echt induikt,
klopt. Maar een eenvoudige ener-
gieconsument met een gemiddeld
taalniveau kan er geen chocola van
maken. En dan kun je niets anders
doen dan vertrouwen op je ener
giemaatschappij. En het versterkt
elkaar. Als de cijfers niet duidelijk
zijn en de uitleg al evenmin, dan
kom je er echt niet meer uit.”
De Eneco-tekst blijkt een puzzel
met zinnen als ‘Misschien had u een
contract met vaste looptijd dat is af
gelopen.’ Huh? Hoe zit dat bij mij?
Waarom weet Eneco dat niet van
zijn eigen klant?
Extra aandacht is er dit jaar bij
de korting vanwege het prijspla
fond. Eneco verwijst voor de bere
kening naar de website. Maar daar
wacht de klant niet zijn persoon
lijke berekening maar een alge
meen verhaal met zinnen als ‘Je
gewogen gemiddelde contracttarief
voor gas komt bijvoorbeeld uit op
3. Het ‘gewogen gemiddelde’: sla
de schoolboeken er nog maar eens
op na.
Jacobs wordt tureluurs van zin
nen als: ‘Uw nieuwe termijnbedrag
is berekend met de huidige tarieven
van uw contracten tarieven die pas
sen bij de markt voor de periode
daarna (tot aan uw volgende jaar-
nota). Ook houden we rekening met
uw verbruik en het prijsplafond.
Of deze dan: ‘Het prijsplafond is
verwerkt in uw jaamota. U ziet dit
terug als kortingsregel op de pagina
‘Uw verbruik in detail’. De regel
staat onder het kopje ‘leveringskos
ten’ bij uw verbruik van stroom, gas
of warmte.’
Grappig
Jacobs: „Het zou bijna grappig zijn
als het niet zo dieptriest is. Zo on
duidelijk is ook deze alinea weer.
Opnieuw strooit de schrijver met
jargon als prijsplafond, verwerken,
jaarnota, kortingsregel, verbruik,
leveringskosten, jaarnota. Geen
touw aan vast te knopen voor de
gemiddelde lezer. Ook de inhoud
van de tekst is complex. Bijvoor
beeld de eerste zin: ‘Hetprijspla
fond is verwerkt in uw jaarnota.
Wat betekent dat? Hoe is dat ver
werkt? Wat merk ik ervan? Wat is
het doel van deze zin? Om de lezer
gerust te stellen? Ik denk dat de
gemiddelde lezer de brief inmid
dels kreunend heeft weggelegd.”
Eneco probeert de begrippen op
de nota uit te leggen, maar in een
taal die even onbegrijpelijk is. „Al
leen die toelichting van de begrip
pen scoort al taalniveau B2. Terwijl
60 procent van de Nederlanders
niet verder komen dan taalniveau
Bi. Dat betekent dus dat het groot-
E
ecennialang was de
jaarrekening van het
SS energiebedrijf mis-
schien wel de saaiste
brief van het jaar,
maar sinds de energiecrisis is de
afrekening een belangrijk bericht
dat door tienduizenden consu
menten met knikkende knieën
wordt geopend.
Zoveel geld? Klopt dat wel? Ja,
probeer daar maar eens achter te
komen. Eneco, Vattenfall en Es
sent, de energiereuzen met samen
ruim 80 procent marktaandeel,
sturen op verzoek van deze krant
een recente, geanonimiseerde
jaarrekening van een klant. Maar
hoe begrijpelijk zijn die?
Die jaarrekeningen moeten dui
delijk zijn zegt de toezichthouder
Autoriteit Consument en Markt
(ACM). Ook de prijsplafondkor-
ting moet inzichtelijk weergege
ven worden. Of de eindnota’s van
de grote drie daaraan voldoen, wil
de ACM nu niet onderzoeken.
We vroegen daarom energie-
expert Joris Kerkhof van vergelij
kingssite Independer, taaldeskun
dige Martijn Jacobs van taalbureau
Loo van Eek en de Consumenten-
^^n/0
nu hogerea
feft u berirK^
'bbnt u vakflH
°Pba^het
SST*
19aSen^"'
eneroi 1831
frwn ^aeiijB^2 e 77-;
aanta
01
Abracadabra op de
jaarlijkse energienota
Ho
93lg
3243
- Martijn Jacobs,
van taalbureau
Loo van Eek
- Joyce Donat,
Consumentenbond
^01-
Van 01-01-2023 tot
<D
LU
O
CD
cc
CC
3
Ton Voermans
Rotterdam
S3«/»3
77,2*065
73,43
'63
^eoooo c Qf 0,00
0
golden op hfücmonWrdat het contragthoud-
Toon-.apparatuur en ,„,wff.n9en.
c’usseöl^’1
^Ppa^9
140,20
Jstroome»®’9'”'
OPdeW“"’
53®9^>edAg voor |t»y,gringskosten voor strooi
C 2 O(jia60^Idsheffinge46§j><stroom en gas
c Naast deJyj^en voor stroom aiQ^as, heft de óverhel;
drageB'Rij direct af^an de overheid. De overheid;1--
de periode voor 1 januari en e«\(ferekenlng over de
de overheidsheffinge^die golden op het moment dat
e
€EnerglebelasD§9 stroom 0-107000 kWh
Van 27-oAw? tot 01-07-2(^9
fan 01-tft®)22 tot gl-01-20^,67 j
An 01-01-2M£0tot 17-01-2023
Opslag durPza^sflnergie stroom 001TO00 kWh
- Vah 27-Ó1-2O22 tot 01607-2022
Var, 01-07-2022 tot 01-01-2023
Van 01-01-2023 tot 27-61-2023
Vermindering ^igBjSSelastfeg
Van 2g-01-20^,9*9? 01-07-20^
,Van 0^07-202,2 tot Ol-Of-1023
27-01-2923
ZATERDAG 11 FEBRUARI 2023 GO
van Eum?-
■.n
“aWa^^849r'even vo-
Tm <"'e over h
65.°6
ubtotaal vóór Energiebeladfi^op legering van'gas
otaaltjedrag voor overtólÊÈÏieffin^en op stroom en g<
le^ewëerkosten ypor stróom^i g<& 19,1
Urn stroom cajai hij u in de wonirig'relgügen, maakt u gefiBSlk vai
netbeh$0ïer. u betaalt hlfrvoor eetl.easte vergogdlng, afh^eSlijk
netbeheerder, ijeze tarlevea verandereniMjIijks ter 1 januari. Daar
1 januarl.fcS ,voorbeeldberekenlng<nP'’Jw)gontr act
Is gemaakt^tl^'netbeheerdet.voor strgjOWffn gas isr
■rheid belastingeifórtte^lagen op het gebruik van stroom‘enJgsfeaDeZ&Bïdragen
dshefflngen veranderen JbSÖijks per 1 januari. Daarom ziet u eenWrèflejing over 8-
- periode na 1 januari. In de voorbeeldberekening op uw contract ziet u alleen 8
t Is gemaakt. *4
I
s^nshp^u,len 378 kWh
0,425 jaar
enSl^r jaar
0,071 Jaar
^•'’’Subtotaagvoor Energiebe^ö$)'op ^È«n9^an^st?ittm>)e
JE A.ma»we
'uw
’ten om van F,
^"-tvangt e
Ing
eensoe
4OSot^824-77230'
42sn^/Vh 742-97670'
^<5 59MS67°-
- Bi
0,43950 C
B sfVe/pe^e^u 0,39591
125 nf e u Oraaa.e
fletBC«roómen9a5 neux»~-pj.r,
tefieSlk van h?'P8b|rW>aW'<sW®om- en gaWSSSèrk v
van WKafieeKMihg. Deze
januari. Daarom ziet u een bejekenir
11 ziet u allgepide netlneOBeHaneïgH.die r
is^Stedin M^jgfceer B.Ubonnem»^ en
-2027
D nu
feil
>22
tfhg i
L022j
>V
