De vaatwasser vaart wel bij een beetje aandacht en onderhoud
Ontsteking
23
Stinkt de vaatwasser of wordt je
serviesgoed niet meer goed schoon?
Je afwasmachine kan af en toe
wel een schoonmaakbeurt
gebruiken.
HUISARTSENPOST Rutger Verhoeff beschrijft wekelijks wat hij in zijn praktijk meemaakt.
4 TIPS
Onder de
oksel zit een
vuurrode
tennisbal met
puskop
a het horen van haar naam beent
mevrouw Van der Lubbe, gekleed in
trainingspak, mijn kant op. Haar
rechterarm ondersteunt de linker. Het
pubermeisje achter haar, ook in trainings
pak, lacht verlegen.
‘Das me stiefdochter Lena, ik had wat extra
support nodig,’ licht mevrouw Van der
Lubbe de rol van het meisje toe. ‘Ik kon
wel een tweede hand aan het stuur gebrui
ken. Ik ben Lies trouwens.’
‘Bent u met die pijn gaan autorijden?
Met ‘die pijn’ bedoel ik de door Lies ge
kwalificeerde ‘verschrikkelijke en er moet
nu iets gebeuren’-pijn, afkomstig van een
zwelling onder haar linkeroksel.
p zich houdt de zeef on
derin de vaatwasser de
ergste voedselresten en
vet wel tegen, maar na
tientallen draaibeurten,
hopen vet-, zeep- en etensresten zich
op. Het water loopt niet meer goed
weg en de machine gaat stinken. Met
een troetelbeurt zo eens in de twee
maanden, gaatje favoriete keuken-
vriend minstens acht jaar mee.
snel moeten opwarmen van het af-
waswater, niet in de looptijd van het
programma. Tijdens het lange pro
gramma gaat de opwarming geleidelij-
ker en daardoor verbruik je minder
energie. Maar of je nu de verkorte ver
sie of het volledige programma aanzet:
ze verbruiken allebei evenveel water.”
Walthaus is voorstander van eco-
programma’s op 50 graden vanwege
het lagere energieverbruik, maar ook
omdat die minder water verbruiken.
Hij raadt aan het volledige programma
te kiezen en de tijd-verkorten-knop te
negeren. „Een wasbeurt is een samen
spel van de chemie van je wasmiddel,
de temperatuur en de tijd. Als de tem
peratuur lager is, is de tijdsduur lan
ger. Je machine heeft de volledige
tijdsduur echt nodig om alles optimaal
schoon te maken.”
Een kort programma is vooral
bedoeld voor bijvoorbeeld glazen en
schaaltjes die eigenlijk alleen afge
spoeld hoeven te worden.
Kort of lang?
Zet jij de vaatwasser altijd op het
kortste programma, want dat is
lekker snel en dus het energie
zuinigst? Marja Middeldorp,
bekend van Hoe Schoon Is
Jouw Huis: „De piek van
het verbruik in korte
programma’s zit in het I—
‘Geen soda’
„Soda is een bekend en populair huis
middeltje om apparaten mee te reini
gen, maar raden wij niet aan”, zegt
Rob Walthaus. Hij is voorzitter van de
technische commissie van APPLiA
Nederland, de belangenbehartiger van
leveranciers en producenten van elek
trische huishoudelijke apparaten. „De
chemie van de soda heeft een nega
tieve invloed op de materialen in je
machine. Gebruik liever een speciale
machinereiniger.”
Maar dan ben je er nog niet. Ook het
filter moet regelmatig worden gerei
nigd. „Die bestaat meestal uit twee de
len”, aldus Walthaus. „Die haal je uit
elkaar en maak je schoon onder de
kraan. Haal ook de sproeiarmen los en
kijk of er pitjes of andere etensrestjes
in vastzitten. Met een cocktailprikker
krijg je die er vaak wel uit.”
Vergeet ook de rubberen randjes
langs de binnenkant van de deur niet
te poetsen, ze vormen een broeinest
van bacteriën en schimmels. Eens in
de maand de machine leeg laten
draaien met een bakje witte azijn in
het bovenste rek werkt ook goed tegen
nare geurtjes.
‘Me vriend moet werken en ik heb nie
mand anders.’
Ik laat deze logica even op me inwerken en
wijs hen de weg. Lies negeert de stoelen en
het bureau in de spreekkamer en gaat uit
zichzelf op de onderzoeksbank zit- -
ten. ‘Schat, de dokter wil vast
die puinhoop onder me oksel
zien. Zou je aan me mouw
kunnen trekken?’
Terwijl Lena begint te sjor
ren aan de linkermouw zet
Lies, af en toe onderbroken
door een ‘oe’ of een ‘au,’ in
een notendop haar kwaaltje
uiteen. ‘Jarenlange ontstekingen
in de oksels. Veel therapie gehad,
niets hielp. Nu spuit ik Humira, dat helpt.
Toch heb ik een abcesje hier en daar.’
Alles erin
All-in-one vaatwasblokjes zijn makke
lijk. Ze bevatten reinigingsmiddel,
glansspoelmiddel en onthardingszout.
Maar Middeldorp vindt los poeder net
zo goed: „Nu we toch bezuinigen, is
het goed om net als vroeger los poeder,
zout en glansmiddel te gebruiken. Dat
is zuiniger in gebruik en voordeliger.”
Walthaus ziet dat anders: „Het eind
resultaat is hetzelfde, welke van de
twee je ook gebruikt. Het voordeel van
blokjes is dat je nooit te weinig of te
veel doseert.”
Naast de vuile vaat stoppen mensen
ook andere spullen in de vaatwasser,
van speelgoed tot vaatdoekjes. Kan dat
zomaar? Middeldorp is enthousiast
voorstander: „Als je de vaatwasser
vertrouwt met je pannen, waarom
dan niet met andere dingen?
Vaatdoekjes, afdekplaatjes
van luchtreinigingssyste-
X. men, maar ook kleine
vuilnisbakjes: ik doe
J het er allemaal in.”
Haar slotzin triggert me: ‘Ik heb er werke
lijk alles aan gedaan, dokter.'
Dat betwijfel ik als ik de gele verkleurin
gen bij haar nagels en haar gebit zie.
‘Rookt u?’
- Mijn vraag wekt irritatie op. ‘I k
weet waar u heen wilt. Bespaar
me uw goedbedoelde ad-
vieze n.’
Ik geef niet op. ‘Roken is
oorzaak nummer één van
zweetklierontstekingen.’
Een wegwuifgebaar volgt.
‘Ik stop wel als alles in rustig
vaarwater is beland.’
‘Rustig vaarwater?’
‘Ik ben zwanger.’
Mijn klomp breekt. ‘O.’
Inmiddels is het duidelijk waar haar pijn
vandaan komt: onder de oksel zit een
vuurrode tennisbal met puskop. Lies is
kort maar krachtig. ‘Mes d’r in.’
Daarna tegen Lena. ‘Ogen dicht of wil je
het zien?’
Lena knikt zelfverzekerd. ‘Zien.’
Na een centimeterslange snee vloeit wit
gele drap uit de krimpende tennisbal. Lena
haast zich naar de wasbak tegenover en
begint te kokhalzen. Lies
ziet het met lede ogen aan
en schudt haar hoofd:
‘Kennelijk was het voor
haar toch geen goed
idee om te blijven kij
ken. Tja, je moet in het
leven geen dingen doen
die slecht voor je
zijn...’
Laat maar lekker draaien
SASKIA VAN WEERT
ILLUSTRATIE GETTY IMAGES
De namen zijn geanonimiseerd en/of er is toestemming gevraagd aan de patiënten
Begin onderin
Ruim eerst het on
derste rek van de
vaatwasser uit. In
het bovenste deel
bij de kopjes en
bakjes zit vaak
nog wat water.
Dat druipt op je
schone borden als
je de bovenkant
als eerste uitruimt.
2. Geen prikkers
Laat geen cock
tailprikkers, lolly-
stokjes en derge
lijke in de vaatwas
ser zitten. Als ze in
de pomp komen,
loopt die vast en
moet de monteur
komen.
3. Asbak apart
Rokers in huis? As
op asbakken laat
zich moeilijk weg
spoelen en kan in
de vaatwasser op
de vaat neerslaan.
Gewoon onder de
kraan afwassen
dus!
4. Ontkalk
Kalk zorgt voor
aanslag. Gebruik
onthardingszout
als je een wasmid
del zonder zout
gebruikt. Als je
een alles-in-een-
tablet gebruikt,
hoef je tot een wa
ter hard heid van
21dH geen zout
toe te voegen.
Y
z
HJ
CO
O
o
GO ZATERDAG 11 FEBRUARI 2023
