Wat zegt de wetenschap duidelijk genoeg Is dit de ware of niet? Onze pupillen geven het antwoord C W HL lu Geen miljarden om naar de ruimte te gaan? NewScientist Je lichaam geeft een signaal, het zegt: ‘let op9 15 Lanceer onze app en lees over de raadsels van de kosmos, kunstmatige intelligentie en een schat aan andere inspirerende wetenschap. L j Nu tijdelijk de eerste 4 weken gratis online toegang haven. Nu is dat lastig. Je hebt wel iswaar internationale gerechtsho ven, maar staten kunnen alleen ter verantwoording worden geroepen als ze daar zelf mee instemmen. Als ze de rechtsmacht van bijvoor beeld het Internationaal Gerechts hof niet accepteren, blijven ze weg. Rusland bijvoorbeeld. Het land is uit de Raad van Europa ge stapt, geen partij meer bij het Ver drag voor de Rechten van de Mens. Er kunnen geen nieuwe klachten wegens schending van dat verdrag tegen Rusland worden aange bracht bij het Europees Hof. De handhaving is nu veel te zwak.” „Tot op zekere hoogte wel. Een les is dat de Veiligheidsraad van de VN niet functioneert als een van de permanente leden bij een con flict is betrokken. In zo’n geval is het bijvoorbeeld ook moeilijk om mensen te vervolgen voor interna tionale misdrijven als oorlogsmis daden en agressie. Daarom worden er nu creatieve oplossingen be dacht. Over bijvoorbeeld het op richten van een tribunaal om Rus sische leiders voor agressie te vervolgen.” „Klopt. Is iemand in burgerkle ding met een AK-47 een boer die zichzelf wil beschermen of schiet hij op patrouilles van de vijand? Of allebei? En is iemand in militair te nue een reguliere soldaat of een medewerker van een privaat be drijf, zoals de Wagner-groep in Oekraïne? Een antwoord daarop verandert het recht niet, maar maakt het wel moeilijker om het toe te passen. Private bedrijven raken steeds meer betrokken bij militaire operaties. Zo repareren hun technici kunstmanen die ook door krijgsmachten worden ge bruikt. Wat betekent dat voor die mensen? Worden zij doelwit en zijn ze zich daarvan bewust?” „Binnen de krijgsmacht wordt er best veel aandacht aan besteed. Oorlogsrecht is niet iets wat je op de middelbare school krijgt en bij politici kan het ook wel wat beter. Maar ik heb vertrouwen in de Ne derlandse situatie. Je zult hier geen uitspraak horen naar het voorbeeld van Madeleine Albright, die tegen haar Britse collega van Buitenlandse Zaken zei toen hij aangaf dat hij iets niet mocht van zijn juridische adviseurs: ‘Dan neem je toch andere juristen’.” vertellen: ‘let op, je bentin ge vaar’.” Het verraderlijke van de na tuur is dat je lichaam hetzelfde re ageert op angst als op aantrek kingskracht. En die twee kunnen mensen dus met elkaar verwarren. „Het probleem is dat sommige mensen daardoor geleerd hebben de link te leggen tussen die kriebel in hun buik - die eigenlijk gevaar betekent - en aantrekkingskracht. Dat is ook precies de reden dat sommige mensen keer op keer op foute types vallen.” Pronk geeft daarom nog een laatste tip: „Voel met je lichaam, maar denk daarna ook na met je hoofd. Is dit eigenlijk een oude angst die de kop op steekt, omdat iemand bijvoorbeeld lijkt op je vervelende ex? Of is dit een per soon bij wie je hart echt in goede handen is?” iemands pupillen worden, hoe groter de kans is dat hij of zij die persoon accepteert als partner. „Het mooie is dat die verwijde pu pillen ervoor zorgen dat er meer licht in je ogen valt, waardoor je het beeld beter kunt registreren. Het groter worden van je pupillen is dus eigenlijk een heel slimme manier van het lichaam om inte ressante gebeurtenissen beter waar te nemen.” Je lichaam geeft je hiermee een simpel signaal, waarmee het zegt ‘let op’. Maar die ‘let op-reactie’ kan wel meerdere dingen beteke nen, volgens Pronk. „Dat kan dus zijn: ‘let op’ dit is je nieuwe echt genoot. Maar het kan ook zijn dat je lichaam je eigenlijk probeert te m de vonk tussen mensen B te laten overspringen, is in eerste instantie het uiter lijk van belang. Ook voor de men sen die beweren van niet, zegt psycholoog Tila Pronk (Tilburg University). „We zijn het over het algemeen verrassend met elkaar eens over wie we knap vinden. Denk aan mensen met een heel symmetrisch of juist gemiddeld gezicht, dus geen grote neus of gekke wenkbrauwen. Ook zien we dat vrouwen met een heel vrou welijk gezicht - bijvoorbeeld An gelina Jolie - of mannen met een heel mannelijke kaaklijn vaker worden gekozen als partner. Wat wetenschappers alleen nooit begrepen is waarom de ‘vonk’ specifiek overspringt. Hoe kan het dat de ene persoon als een blok voor iemand valt, terwijl ie mand anders diezelfde persoon to taal niet aantrekkelijk vindt? Pronk: „Dat is eigenlijk de black box van de liefde. Die proberen wetenschappers al jaren tevergeefs te ontcijferen. Lang deden ze dat door mensen te vragen op wat voor types ze vielen, of ze te mat chen op basis van persoonsken merken of gezamenlijke interes ses. Toch bleken dit allemaal geen goede voorspellers van wie op wie valt.” Pronk pakt het daarom anders aan. „Wij zij n gaan kijken naar li chamelijke reacties. Als je iemand ziet tot wie je je aangetrokken voelt, dan ervaar je opwinding. Je hartslag stijgt, je krijgt een kriebel in je buik, zweterige handen én je pupillen worden groter.” Pronk ontdekte dat hoe groter NewScientist FOTO GETTY ANNE VALK i Een toestel in de ruimte vernietigt een satelliet van de vijand. Rusland en de VS zouden al over dergelijke technolo gie beschikken. Onder: een boer met een geweer in Je men, communicatie technologie in een Oekraïens leger kamp en (onder) het verboden laserwa pen dat verblindt. FOTO’S GETTY IMAGESEHOSiF Het lijkt op ‘redden wat er te red den valt’. Is dat ook niet de les van het Oekraïneconflict? Ooit was oorlog een zaak van sol daten tegen soldaten. Nu woeden er ook propaganda- en proxyoor- logen, waarbij grootmachten een rol spelen op de achtergrond. Hierbij is niet meer duidelijk wie soldaat en wie burger is. Hoe staat het met de algemene kennis rond internationaal recht en rechtspraak? Kijk op de site bij /wetenschap VJii Grappig, intelligent of sportief; van tevoren hebben we vaak een duidelijk beeld van onze droomprins of prinses. Toch voldoet onze uiteindelijke partner meestal niet aan dat eisenlijstje. Onze pupillen blijken wél een goede voorspeller van een goede match, blijkt uit onderzoek. Maar waakzaamheid blijft geboden. I I UNIVERSITEIT VI VAN NEDERLAND GO ZATERDAG 11 FEBRUARI 2023 |f UIT DE WAR ALGORITMEN ONTRAFELEN KNOPENRAAOSEL I RAR1TE1TENJACHT 1 Toptelescoop scant het i hemelgewelf op zoek naar •I i zeldzame fenomenen M

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2023 | | pagina 63