Voor dit gebied een kans kreeg om door miljoenen mensen
1
if
P
Ik ben er zeker van dat we nog
maar een fractie hebben gezien
van wat is verdwenen
d
si
1 F
2^ j
10
if S.
fti
C
ZW
gag
eb VE6
len. Het ging om Atiye, internationaal
vertaald als The Gift en in veel landen
een kaskraker. Ik laat de plot even
voor wat hij is, maar wat ik wel ont
dekte was dat het bergheiligdom
Göbekli Tepe, vlak bij de provincie
Sanliurfa, een exceptioneel bijzon
dere archeologische vindplaats her
bergt, want daar zijn de oudste be
kende tempelcomplexen ter wereld
gevonden, inclusief tekeningen op de
pilaren van de eerste bewoners en
bouwers. De suggestie is dan ook dat
de landbouw in die streek zijn oor
sprong vond.
pen gezongen die bijna iedere Turk
kan meezingen. Hij is van het kaliber
André Hazes in Nederland, alleen ge
niet hij ook bekendheid in andere
landen en wordt hij zelfs door Ne
derlanders beluisterd, weet ik uit ei
gen ervaring.
In Sanliurfa zijn ze trots op alles
wat ze te bieden hebben, daarom
heeft deze man, die nog in leven is -
ondanks een aanslag op zijn leven in
2011 - zelfs zijn eigen museum in de
stad, een heuse toeristisch trekpleis
ter. Het is tekenend voor de veelzij
digheid van de stad: profeten worden
geëerd op dezelfde manier als
troubadours.
We reisden iets oostelijker en kwa
men terecht in Hatay, u zou inmiddels
de plek kunnen kennen omdat de
voormalige keeper van het Turkse na
tionale elftal huilend een smeekbede
deed aan iedereen die hem en zijn
stadsgenoten maar zou kunnen hel
pen - hij is inmiddels trainer van
Hatayspor, een ploeg in de eredivisie
van Turkije, daarom woont hij daar.
Toen wij er kwamen, waande ik me
plotseling in een ander land, zoals dat
bijna altijd gebeurt als je in Turkije
reist - de verschillen zijn enorm. Maar
deze keer ging het om wat anders: we
kwamen uit conservatief gebied en
plotseling stond ik in een centrum dat
evengoed een dorpje in Frankrijk had
kunnen zijn, nota bene in het oosten
van Turkije.
Frankrijk
Die gedachte bleek niet gek. In de
Eerste Wereldoorlog werd Syrië, waar
Hatay onder viel, veroverd door Frank
rijk en het land bleef onder het gezag
van de zuiderburen vallen. Maar de
Vijver van Abraham
Hoe dan ook, u zult begrijpen dat
mijn verwondering over deze streek
alleen maar toenam en om die reden
bedachten we met de redactie van
onze documentaires erie dat we ook
zeker twee afleveringen in het zuid
oosten van Turkije moesten maken,
op zoek naar schoonheid en geschie
denis die anderen nog niet kenden,
onder wie wijzelf.
Een andere stad die in onze docu
mentaire figureerde was Sanliurfa,
iets eerder in dit stuk genoemd. Wat
deze plaats zo bijzonder maakt, is dat
de etnische Turk al jaren zwaar in de
minderheid is. Het zijn Arabieren en
Koerden die vooral de populatie vor
men - twee kleinere groepen in het
grote Turkije. Religie is het grote
bindmiddel, dat houdt beide groepen
bij elkaar.
Op het moment dat ik de jongens
met wie ik ben opgegroeid vertelde
dat ik naar Urfa zou gaan, zoals we
Sanliurfa in de volksmond noemen,
vertelden ze allemaal dat ik Bahkhgöl
niet mocht overslaan, oftewel de vij
ver waar Abraham in viel toen hij in
het vuur werd geworpen, tevens de
piekwaar hij geboren zou zijn. Wat?’
riep ik vol verbijstering tegen de rest
van de mensen met wie ik op pad
was. ‘Komt Abraham hiervandaan?
Waarom weten we dat in Nederland
niet?’
Ik weet veel van de Bijbel. Dit ver
haal kende ik niet. In de vijver zwom
men ontelbaar veel karpers, een mys
tieke ervaring die je iedereen zou
toewensen. Het mooie en bijzondere
van Sanliurfa is dat ze deze univer
sele geschiedenis moeiteloos koppe
len aan de huidige populaire cultuur.
Hun grote held is namelijk Ibrahim
Tathses, en dat is niet zonder reden,
want deze volkszanger, al jaren de
grootste in zijn vak, heeft smartlap-
imposante land. Mijn eigen ouders
zijn geboren in de provincie Sivas,
dat ligt in het centrum van Anatolië -
daar hebben ze wel iets van de aard
bevingen gevoeld, maar de grote el
lende vond zuidoostelijker plaats. In
het rampgebied, grenzend aan Syrië,
Iran en Irak, zijn totale steden en
dorpen weggevaagd, een economi
sche opbouw van dertig jaar is in een
paar klappen compleet weggepoetst
De bewoners van het zuidoosten
verschillen ontzettend in karakter,
maar dat kunst, cultuur en culinaire
traditie er hoog in het vaandel staan,
weet iedereen die zich tussen deze
mensen begeeft Ik ben in Deventer
opgegroeid met jongens en meisjes
uit dit gebied, hun aanstekelijke
geestdrift en bourgondische levens
houding is jaloersmakend. Als in Ne
derland maar een glimp van de zon
was te zien, gingen zij al buiten pick
nicken.
Wat het zuidoosten ook erg aan
trekkelijk maakt, is de enorm gemê
leerde geschiedenis van sommige
steden. Om een voorbeeld te noe
men: Gaziantep, een van de oudste
steden in Turkije, viel onder het ko
ninkrijk Armenië, het Hittietenrijk,
het Perzische Rijk, het Romeinse
Rijk, het Byzantijnse Rijk en het
Ottomaanse Rijk. Het mooiste is dat
veel belangrijke plekken uit die tij
den nog gewoon te bekijken zijn, een
voorbeeld van de enorme historische
rijkdom die niet bij iedereen bekend
is.
Maar er is meer. Als kind van twee
Turkse ouders was ik twee jaar gele
den totaal overrompeld door een se
rie op Netflix die mij werd aanbevo-
Kilis_
A
•g.
11
w *'h
j
ZATERDAG 11 FEBRUARI 2023
VERVOLG VAN PAGINA 9
Foto’s van het nog ongeschonden
Sanliurfa, gemaakt door Akyol.
TURKIJE
SYRIË
©MAPCREATOR.IO IOSM.ORG
TURKIJE
Gaziantep
'•x
Okll||!!i!l II ISIÜI Hls E0
□k,---Tiru, i vcw-
A''5
jk
