schrijver spreekt
ROSEY
36
VI
Ze gaf les aan Anne Frank, was bevriend met Nina
Simone en reikte een prijs uit aan Nelson Mandela,
I maar niemand die activist Rosey Pool nog kent.
Daar wil LONNEKE GEERLINGS (36) verandering
in brengen met De vele levens van Rosey Pool.
2
n 1943 belandde de joodse Rosa Eva Pool in
Westerbork, waar ze later dat jaar toestemming
kreeg boeken te gaan verzamelen voor een biblio
theek in het kamp, omdat dat goed zou staan als
het Rode Kruis op bezoek kwam. Ze verliet Wes
terbork op een ‘dienstreis’, om er niet meer terug te
keren. In de jaren vijftig sloot Pool zich aan bij de
zwarte burgerrechtenbeweging in Amerika. Ze stierf
in Londen in 1971 en raakte in de vergetelheid.
Biograaf Lonneke Geerlings: ‘Voor zover ik weet, is
zij de enige Nederlander die actief was in de zwarte
burgerrechtenbeweging. Iedereen die ik over haar
vertel, vindt haar meteen razend interessant.’
Geerlings promoveerde drie jaar geleden op het
leven van Rosey Pool aan de Vrije Universiteit van
Amsterdam en ontdekte dat Pool overal in de wereld
geschiedenis is waar iets belangrijks gebeurt. De
Tweede Wereldoorlog en de burgerrechtenbeweging
in Amerika dus, maar ze is ook in Afrika tijdens de
bevrijding van het kolonialisme.
Ze raakt bevriend met Nina
Simone in Nigeria en reikt in
Senegal in 1966 een literaire prijs
uit aan Nelson Mandela. ‘Als
iemand zo vaak op keerpunten in
de geschiedenis staat, kan dat
niet alleen maar toeval zijn. Zij
zocht bewust het oog van de
storm op. Met haar charisma wist
ze iedereen voor zich te winnen.’
En toch raakte Rosey Pool vergeten?
‘Om in de geschiedenisboeken terecht te komen is
het handig als je man bent, wit en uitblinkt in één
ding. Zij blonk niet uit in één ding, maar had bijna
te veel talenten. Ze gaf les, acteerde, vertaalde Jip
enJanneke in het Engels. Bovendien had ze geen
kinderen die haar nalatenschap konden doorgeven.
Ze leefde samen met een vrouw. Ik had ook nog
nooit van haar gehoord, totdat ik een onderwerp
zocht voor mijn promotie en mijn promotor met
haar naam kwam.’
Wie was Rosey Pool?
‘Ze werd geboren in 1905 en groeide op in de joden
buurt. in Amsterdam. Haar ouders hadden een sigaren
winkel en waren socialist. Roosje, zoals ze werd
genoemd, was slim, sociaal en gedreven. Op haar
zeventiende sloot ze zich aan bij de Arbeiders Jeugd
Centrale. Het waren de idealistische jaren twintig,
de jongeren droomden van een nieuwe, betere
wereld. Hier begon ze met het voordragen van
poëzie. Ze had er aanleg voor en werd een bekende
voordrachtskunstenaar binnen de arbeidersbeweging.
Op haar drieëntwintigste verlooft
-> De vele levens van ze zich met een Duitse jurist en
Rosey Pool - Strijd- verhuist naar Berlijn. Vlak voor
baar van Westerbork de oorlog keert ze terug naar
Amsterdam, gescheiden.’
Tijdens de oorlog belandt ze als
gevangene in Westerbork, waar
ze poëzie-avonden organiseert
LONNEKE GEERLINGS
tot Mississippi
verschijnt op
14 februari bij Atlas
Contact €22,99
b
o
tn
(X
O
Q
O
C
<0
LU
O
m
5
DE
VELE
LEVENS
VAN
I Strijdbaar
M11111 Westerbork
B WV Bi lol Mississippi
'Rosey stond zó
vaak op keerpunten
in de geschiedenis’
