M
8
Gaan westerse tanks,
of misschien zelfs gevechtsvliegtuigen,
Oekraïne een beslissend voordeel geven?
Hoogleraar Tom Sauer hoopt van niet.
„Die zware wapens verhevigen de
oorlog alleen maar”, meent hij.
Poetin zal ook zwaardere
wapens inzetten, wellicht
ook kernwapens
OORLOG OEKRAÏNE-RUSLAND
„Allereerst: Rusland is de oorlog be
gonnen. Wat Poetin doet is illegaal, im
moreel en hij richt onnoemelijk veel
leed aan. Oekraïne staat dus in zijn
recht als het zichzelf verdedigt. En het
is niet verboden om daarbij te helpen.
Dat kan door vluchtelingen op te van
gen, door inlichtingen te delen of, in
derdaad, door wapens te leveren. Ik
constateer wel dat het begon met hel
men en scherfvesten en dat we inmid
dels zijn aanbeland bij moderne tanks.
De Oekraïense president Zelenski be
gint nu over gevechtsvliegtuigen. Mijn
pleidooi is dat we vooral voorzichtig
moeten zijn.”
„En doen wij altijd wat andere landen
willen? Hebben wij geen eigen belan
gen? Hadden we niet eens moeten be
denken waar dit zou eindigen? Je laat
wat landen toe en dan voelen de landen
die daaraan grenzen zich buitengeslo
ten. Dan laat je die toe, en uiteindelijk
„En dat maakt het risico van die leve
ranties alleen maar groter. Omdat Poe
tin dat niet zal laten gebeuren. Hij zal
dan ook zwaardere wapens inzetten,
misschien uiteindelijk ook kernwapens
als hij geen andere uitweg ziet. Ik zeg
niet dat het per se zal gebeuren, maar
wel dat we hier een heel groot risico ne
men. Om de ernst daarvan te begrijpen,
moet je niet alleen beseffen dat Poetins
lot, ja misschien zijn leven hiervan af
hangt. Je moet je vooral afvragen:
waarom is de Russische president deze
oorlog eigenlijk begonnen? Je hoort
veel dat het gaat om macht, en dat hij
niet kan verkroppen dat Rusland de
Koude Oorlog heeft verloren. En zelfs
dat hij gewoon ‘gek’ is. Ik geloof daar
niet in.”
door de achtereenvolgende Navo-uit-
breidingen. Dat ook Oekraïne in 2008
het Navo-lidmaatschap in het vooruit
zicht werd gesteld, was de druppel.
Poetin heeft zich van ons afgekeerd en
is eigen plannen gaan smeden. Ik denk
niet dat hij heel Oekraïne wilde verove
ren. Wel dat hij een Russisch-gezind
regime in Kiev wilde installeren. Dat
zou garanderen dat er een veilige buffer
zit tussen Rusland en de Navo. Het is
volkomen normaal dat hij zo’n buffer
staat wil. Poetin heeft zich alleen gru
welijk verkeken op de weerstand van de
Oekraïners en de eenheid van het Wes
ten.”
„Ik zeg niet dat het eerlijk is. De inter
nationale politiek is niet rechtvaardig.
Ik zeg dat het normaal is dat een groot
macht een buffer wil tussen een andere
grootmacht met wie die in het verleden
nare ervaringen had. De Russen heb
ben nooit aan de poorten van Brussel
gestaan. Napoleon en Hitler wel aan de
poorten van Moskou. 20 miljoen doden
hè, in de Tweede Wereldoorlog. Dat zit
daar heel diep.”
„Die nieuwe, zwaardere wapens zullen
de oorlog verhevigen. Er zullen dus
meer slachtoffers vallen, aan beide
zijden. Tegelijkertijd zullen ze waar
schijnlijk niet voldoende zijn om Rus
land helemaal te verdrijven, zeker niet
uit de Krim. Ze zijn dus geen funda
mentele oplossing.”
„Niet om macht, maar om veiligheid.
Rusland is zich onveilig gaan voelen
aar in het Westen
de meningen over
de oorlog in Oe-
kraïne behoorlijk
eensluidend zijn,
^^B ^^B laat de Vlaamse
hoogleraar internationale politiek Tom
Sauer een ronduit tegendraads geluid
horen. Tot zijn eigen verrassing, want
hij ziet zichzelf als nuchter.
Maar nuchterheid is inmiddels ver te
zoeken als het gaat over westerse steun
aan Oekraïne, vindt hij. Politici en me
dia laten zich leiden door emoties (‘Da
vid tegen Goliath’) en door westerse
waarden (‘mensenrechten’). Uiterst
nobel allemaal, maar zo werkt de inter
nationale politiek niet, zegt de Ant
werpse hoogleraar, die regelmatig in
Belgische media optreedt.
i „Laten we naar de feiten
T kijken. De Navo is het mach-
I tigste militaire bondgenoot
schap dat ooit heeft bestaan.
Europa en de VS geven jaarlijks meer
dan 1000 miljard euro uit aan hun
krijgsmachten. Als wij een defensief
bondgenootschap zijn, waarom hebben
we zoveel geld nodig? Dat vragen de
Russen zich dus af. Want hoeveel ge
ven zij uit aan hun defensie? 60 miljard.
Dat verschil zie ik zelden vermeld. En
dan, waarom is er eigenlijk nog een
Navo? Die was toch opgericht tegen de
Sovjet-Unie en het Warschaupact? In
de geschiedenis zijn allianties na een
oorlog altijd ontbonden. Na de Koude
Oorlog is het Warschaupact geïmplo-
deerd, de Sovjet-Unie uiteengevallen,
maar de Navo is blijven bestaan. Ook al
was er officieel geen vijand meer. We
hadden Rusland daar op een of andere
manier in moeten integreren. Jeltsin en
Poetin hebben er allebei om gevraagd.
Maar in plaats daarvan hebben wij de
Navo tot aan de grens met Rusland uit
gebreid.”
Fló’s sturen nu
- Tom Sauer, hoogleraar
Toch stuurt ook België nu bijna
100 miljoen euro aan zwaar militair
materieel richting Oekraïne. Wat vindt
u daarvan?
Wij? De landen in Oost-Europa wilden
dat zelf.
De Oekraïners hebben ons vaker ver
rast. Misschien kunnen ze de Russen
wel verdrijven?
Hans Nijenhuis
Antwerpen
Volkomen normaal? Oekraïne is een
zelfstandig land.
Waarom?
Waarom begon Poetin deze oorlog dan
wel?
Wat heeft hij te vre
zen? De Navo is
toch een defensieve
organisatie?
VRIJDAG 3 FEBRUARI 2023 GO
