Louise Ottilie Fresco
VI
een beetje vlees, rijst, aardappelen,
brood en kaas allemaal best
betaalbaar. Wat het duur maakt,
is al dat verwerkte voorverpakte
voedsel. Als je heel hard moet
werken, zeker als je ook nog in je
eentje verantwoordelijk bent voor
een gezin, zal ik de laatste zijn om
te zeggen: je mag je kinderen geen
pizza geven. Maar doe het niet
elke dag.’
uitgebreide fotoreportage van een hongers
nood ooit in de westerse pers. Het was ook
de eerste systematische uithongering sinds
de Tweede Wereldoorlog. Louise was zestien.
En kwam in actie. Met klasgenoten wist ze
gedaan te krijgen dat de hele school tussen
de middag droge rijst geserveerd kreeg in
plaats van de warme lunch die in Brussel
gebruikelijk was. Om de scholieren bewust
te maken van wat zich afspeelde.
‘Ik wist al vroeg dat ik bevoorrecht was,’ zegt
ze. ‘Dat krijg je als je vaak in een ziekenhuis
ligt en beseft hoe fijn het is als je weer naar
huis kunt.’ Over haar medische toestand
wil ze niet te veel zeggen. Wel dat ze arts
wilde worden, om de zieke kindjes te redden.
Totdat na de beelden uit Biafra het kwartje
viel: ‘Waarom zouden we mensen medicijnen
geven als ze niet te eten hebben?’ Landbouw
en voedsel, daar moest ze alles van afweten.
Ze ging naar de Universiteit van Wageningen,
ook al had ze toen nog zelden een boer in het
echt gezien. Louise studeerde af, promoveerde
cum laude en begon een loopbaan die haar
langs meer dan zestig landen leidde.
‘Dat zijn conventies hè. In India eten veel
mensen juist geen koe. Moslims en joden
eten geen varkensvlees. Onrein, zegt hun
geloof, maar dat heeft ook een
praktische reden: varkens concur
reren met mensen om hetzelfde
voedsel. Dus daar moet je er in
een arm land niet te veel van
willen hebben. Wij eten geen
zwanen, omdat ze voorbehouden
waren aan de adel en we ze sierlijk
vinden. We eten ook geen sprink
hanen, omdat we ze eng vinden.’
Sprinkhanen lijken heel erg op
garnalen, schrijf je in je boek.
‘Zozeer zelfs dat ze naar verluidt
door sommige Arabische groepen
de ‘garnalen van de hemel’ worden
genoemd. Als je al je moed bij
elkaar raapt, blijken ze zonder
kokhalzen te nuttigen. Je kunt
eraan wennen. Maar we eten ook
geen sprinkhanen omdat we ze
hier gewoon niet hebben, hè.
Ons eetpatroon is bepaald door
morele principes, maar ook door
ecologische en economische
omstandigheden. Daarom kan
een eetpatroon ook veranderen.’
Ja, waar is het broodtrommeltje
gebleven?
‘Een scholier in de jaren vijftig
zou de lunch van nu niet meer
32
Je hebt overal ter wereld gereisd. Waarom
eten wij wel koe, maar geen zwaan?
DAT ZE ZO MET VOEDING bezig is,
komt niet doordat Louise Fresco
al jong een lekkerbek was of
kookboeken las. Boeken las ze
wel, heel veel zelfs. Bij haar thuis
in Brussel, waar ze opgroeide
omdat haar vader daar werkte,
stonden de kasten vol. En omdat
de kleine Louise nogal aan bed
gekluisterd was - te vroeg geboren
en kampend met slechte nieren
en longen - had ze ook volop tijd
om te lezen. En toen kwam Biafra.
Oudere lezers weten het nog: als
gevolg van een burgeroorlog werd
een heel volk in de oksel van
Afrika van voedsel afgesneden.
Op 4 mei 1968 verscheen de eerste
GEBOREN 11 februari 1952 in Brussel STUDIE
Wageningen Universiteit, waar zij in 1986 ook
cum laude promoveerde, van 1990 tot 1997
hoogleraar plantaardige productiesystemen
was en vanaf 2014 tot vorig jaar bestuursvoor
zitter. Daartussendoor verschillende functies
bij de VN; ze bezocht voor haar werk meer
dan zestig landen. Ook bekleedde ze tal van
nevenfuncties, van bestuurder bij Rabobank
en Unilever tot aan jurylid van de Libris Lite
ratuurprijs. Ze is voorzitter van de raad van
toezicht van de Nationale Opera Ballet en
lid van de Raad van Ambassadeurs van het
Nationaal Holocaust Museum in oprichting,
én houder van vijf eredoctoraten. BOEKEN
naast haar wetenschappelijke werk en haar
boeken over voedsel schreef ze vijf romans
en een verhalenbundel. Zojuist verscheen
Ons voedsel -Een levenslang verhaal
LOUISE FRESCO IN 1984 IN DE CENTRAAL AFRIKAANSE REPUBLIEK,
IN EEN LOKAAL ZIEKENHUIS GERUND DOOR NONNEN, WAAR FRESCO
BEZIG WAS MET EEN STUDIE NAAR ONDERVOEDING
