Alweereen
vluchtauto
van ‘Lucky’
gevonden
15
RUMOER ROND NAVO-LIDMAATSCHAP SCANDINAVISCHE LANDEN
TOETREDING
De Turkse president Erdogan lijkt
met de dag koppiger te worden.
Zweden hoeft niet te rekenen
op zijn steun voor het Navo-
lidmaatschap. Hoe erg is dat?
VS volgt Duitsland
en stuurt 31 tanks
richting Oekraïne
Recep Tayyip Erdogan laat er geen
misverstand over bestaan. „Als je
geen respect toont voor de Turkse
republiek of het geloof van mos
lims, kun je ook geen steun van
ons krijgen wat de Navo betreft”,
aldus de president in een reactie
op het optreden van de Zweeds-
Deense extreemrechtse activist
Rasmus Paludan. Die verbrandde
afgelopen zaterdag voor de Turkse
ambassade in Stockholm een ex
emplaar van de Koran.
De kritiek vanuit Ankara op de
toetreding van Finland en met
name Zweden komt niet uit de
lucht vallen. Beide landen bieden
tot groot ongenoegen van Erdo
gan onderdak aan leden van de
Koerdische PKK. Toch leek het
land met het op één na grootste
leger binnen de Navo (de VS staat
op 1) afgelopen voorjaar milder
gestemd. Zeker toen de drie lan
den een overeenkomst tekenden,
waarin afspraken zijn gemaakt
over wapenexport en terrorisme
bestrijding. Onlangs voerde de
Turkse regering de druk weer op
door te eisen dat Zweden en Fin
land 130 mensen uitleveren die
Ankara ziet als Koerdische terro
risten. Dat Koerden vervolgens in
Stockholm een Erdogan-pop aan
een lantaarnpaal hingen, droeg al
lerminst bij aan het wegnemen
van de spanningen.
O singa stelt dat Zweden in een
moeilijk parket is gebracht door
de Turken. „Ze sluiten graag aan
bij de Navo, maar willen zich ook
niet laten gijzelen door Erdogan.
Het is balanceren op een dun
koord.”
Amerikanen, de EU en de Britten.
Deze landen werken sowieso al
veel samen.”
De samenwerking tussen de
Navo, Zweden en Finland is al
heel sterk. Toch wil de militaire
alliantie graag dat de Scandinavi
sche landen erbij komen. Ze be
schikken over een modern en
groot leger - zeker Finland - en
hun ligging is strategisch.
Jens Stoltenberg, secretaris
generaal van de Navo, riep Turkije
op de gesprekken niet te blokke
ren. „De vrijheid van meningsui
ting en de vrijheid van denken
zijn een kostbaar goed, in Zweden
en in alle andere Navo-landen.
Dat is ook de reden waarom onge
paste daden niet per se illegaal
zijn”, zei hij, verwijzend naar on
der meer de koranverbranding in
Stockholm.
Volgens Osinga is de kans groot
dat Turkije na de verkiezingen
alsnog het lidmaatschap goed
keurt. „Zeker de Amerikanen voe
ren de druk op. Er staat veel op
het spel. Sommige commentato
ren schrijven dat de Navo zich
niet moet laten ringeloren en dat
Turkije desnoods moet worden
ingeruild voor Zweden en Fin
land. Maar dat vind ik onzin,
daarvoor is de positie van Turkije
te groot. Dat land wil je erbij hou
den. De hele situatie heeft vooral
tijd nodig. En er is veel vertrou
wen in de rol van Stoltenberg. Hij
is in staat de laatste rimpels glad
te strijken.”
Alleen al vanwege de ruim 1300
kilometer lange grens met Rus
land is het voor de Finnen belang
rijk om zich bij de Navo aan te
sluiten. „Voor Finland zijn de vei
ligheidsbelangen groter dan voor
Zweden”, zegt Osinga. „Ze bou
wen niet voor niets een muur aan
de grens. Ze trekken samen op,
maar de Finse minister van Bui
tenlandse Zaken, Pekka Haavisto,
liet al doorschemeren dat ze
mogelijk op eigen houtje verder
gaan met de procedure als Turkije
zich blijft verzetten tegen het
Zweedse lidmaatschap. Finland
kan wat Ankara betreft lid wor
den.”
Haavisto gaf deze week aan
dat het verstandig is ‘een time
out’ in te lassen voordat de drie
landen weer gesprekken gaan
voeren. „We moeten kijken waar
we staan wanneer het stof is neer
gedaald na de huidige situatie.
Dus er mogen nog geen conclu
sies worden getrokken”, aldus de
Finse minister.
Ondanks dat ze nog niet bij de
Navo zijn aangesloten, hoeven
Finland en Zweden volgens
Osinga niet te vrezen voor hun
veiligheid. „Ze hebben al veilig
heidsgaranties van in elk geval de
De Zweedse premier Ulf Kris-
tersson meldde begin deze maand
dat het geduld bij de Zweden op
is. Hij zei dat zijn land genoeg
heeft gedaan, maar dat Turkije te
veel eisen blijft stellen. Nu de
toon van Erdogan nog harder is
geworden, is het juist Kristersson
die inbindt. Hij wil de dialoog
met Turkije zo snel mogelijk her
vatten, zei de premier dinsdag.
„Geen enkele andere veiligheids-
kwestie is belangrijker dan dat
wij, samen met Finland, snel lid
worden van de Navo. We zijn er
van overtuigd dat ze een beslis
sing zullen nemen. We weten al
leen niet wanneer, de beslissing
ligt in handen van Turkije.”
De Amerikaanse president Joe Bi
den deed die toezegging nadat
Duitsland al eerder op de dag over
stag was gegaan om vergelijkbare
Leopard-tanks te sturen. Kiev
vraagt al maanden om de wapens
en verwacht dat die belangrijk zijn
voor het terugdringen van de Rus
sische troepen. De Oekraïense pre
sident Volodimir Zelenski be
dankte Biden op Twitter voor zijn
besluit: ‘Dit is een belangrijke stap
op weg naar de overwinning. Van
daag is de vrije wereld verenigd als
nooit tevoren voor een gemeen
schappelijk doel: de bevrijding van
Oekraïne.’
Volgens Frans Osinga, hoogleraar
oorlogsstudies aan de Universiteit
Leiden, komen de incidenten Er
dogan op dit moment goed uit.
„In aanloop naar de presidents
verkiezingen op 14 mei probeert
hij er politieke munt uit te slaan.
Hij wil in eigen land overkomen
als de sterke man die opkomt voor
de Turkse staat. Daarom speelt hij
gretig de religie- en terreurkaart.”
Vóór de verkiezingen hoeven
we niet te verwachten dat Turkije
alsnog over de brug komt, zegt
Osinga. „Zeker Zweden kan het
voorlopig vergeten. Erdogan heeft
zichzelf in een hoek gemanoeu
vreerd waar hij voor mei niet uit
komt. Turkije is een machtig
Navo-lid en weet dat de bondge
noten voorlopig niet zullen in
grijpen.”
et plan was duidelijk.
Zweden en Finland
I zouden dit jaar met
I veel elan toetreden
I tot de Navo. De Scan
dinavische landen wilden na de
Russische inval in Oekraïne, vorig
jaar februari, hun neutraliteit op
geven voor de militaire veiligheid
van het Noord-Atlantische bond
genootschap. Alle Navo-leden
(dertig landen) moesten dan wel
akkoord gaan met deze uitbrei
ding. Dat is een probleem: Turkije
blokkeert de toetreding van Zwe
den. Wat zijn de gevolgen voor de
betrokken partijen?
De vermeende schutter Minh
Nghia Vuong (49) zou zaterdag zijn
ex-partner en haar moeder hebben
neergeschoten. De laatste overleed,
zijn ex raakte zwaargewond.
De derde auto waarin de man
heeft gereden na het schietdrama
op een overvolle parkeerplaats bij
winkelcentrum Walburg in
Zwijndrecht, werd gevonden in de
buurt van een huis van een vriend
van hem aan de Dolphijnstraat. Het
gaat om een zwarte Seat Ibiza. Vol
gens een politiewoordvoerder kan
Vuong niet met de boot in Hoek
van Holland het land verlaten.
„Overal waar grenscontrole is, kan
hij er niet langs.”
De politie is al sinds zaterdag be
zig met een klopjacht. Tot nu toe
zonder groot succes. De man, die
volgens de politie levensgevaarlijk
is, is nog altijd voortvluchtig. Dins
dag besloot het Openbaar Ministe
rie een beloning van 30.000 euro uit
te loven voor de gouden tip die leidt
tot de vindplaats en aanhouding
van de man die in criminele krin
gen ook wel ‘Lucky’ genoemd
wordt, vanwege zijn behendigheid
de politie te ontlopen. Bovendien
wordt hij sinds dinsdag officieel
verdacht van moord.
Vuong is vanaf het winkelcen
trum weggereden in een zwarte
BMW. Die auto heeft hij ongeveer
een kilometer verderop geparkeerd,
in de Veldslahof in Zwijndrecht.
Daarna is hij, zo vermoedt de poli
tie, in een andere auto gestapt: een
Skoda Octavia. Die werd dinsdag
teruggevonden in de Rotterdamse
wijk Zevenkamp.
WASHINGTON
Navo
Turkije
Finland
Zweden
De politie heeft de derde vlucht
auto van de verdachte van de
schietpartij bij een winkelcen
trum in Zwijndrecht gevonden
in Hoek van Holland.
De Verenigde Staten zullen
31 Abrams-tanks naar Oekraïne
sturen voor de strijd tegen Rus
land.
Erdogan zit
Zweden
Sanne Schelfaut
Rotterdam
Amy van den Berg
Rotterdam
nog wel
even dwars
Demonstraties over en weer: in Istanboel, als reactie op de koranverbranding in
Zweden, en in Stockholm, waar Koerden zich richten tegen (een afbeelding van) Erdo
gan. FOTO'S AFREPA
GO DONDERDAG 26 JANUARI 2023
