Je legende is terug
We snoeien niet per se voor
de plant, waarom dan wel?
19
EIGEN TUIN EERST
ROMKE VAN DE KAA
,,Jk y
•^30'
Laagdrempelig
F
Nadelen
oek nu en ontvang een gratis programmaboek. Nu vanaf 32,90.
anaf februari te zien in de Nederlandse theaters!
iestel nu op pzc.nl/lesmiserables
N
en aangrijpend en tijdloos verhaal over vriendschap, vrijheid
i liefde. Met o.a. Milan van Waardenburg en Freek Bartels.
‘Als het lezen
van boeken in de
toekomst helemaal
vervangen raakt
door luisteren, is
dat een verlies’
die van Harry Potter kun je bij ons
zelfs luisteren in drie verschillende
stemmen, zodat je een voorlezer
kunt vinden die het beste bij je past.”
De meeste mensen
deugen
TOP 10
VANSTORYTEL
IN 2022
APPSEN
ABONNEMENTEN
Waarom snoeien we überhaupt?
Dat gebeurt meestal om de bloei te
bevorderen, om de oogst te vergro
ten, of omdat een boom te groot is
geworden. En een enkele maal omdat
we een buxusstruikje in de vorm van
een kip of pauw willen snoeien.
Heesters en sierbomen kun je,
wat snoeien betreft, in twee
groepen verdelen: de vroeg-
bloeiende (vóór de langste
dag) en de laatbloeiende.
Vroege bloeiers, zoals bijvoor
beeld de forsythia en de ri-
bes hebben hun bloem
knoppen al voor de win
ter aangelegd. Vandaar
hun vroege bloei. Zou
je dergelijke struiken
in het najaar of in de
winter snoeien, dan
Laatbloeiers snoei je dus
k in de wintermaanden,
maar er is één uitzonde
ring. En dat zijn struiken
die niet gegarandeerd
winterhard zijn, zoals
tuinfuchsia’s, vlin-
derstruiken, en
k sommige rozen. De
A snoei van deze
W categorie kun je
beter tot het voor-
F jaar uitstellen.
Wij
hebben
voordeel van
snoeien, niet
de boom of
struik
„Het voornaamste nadeel is dat de
lezer niet werkt aan de ontwikkeling
van de leesvaardigheid”, vindt Bak
ker. „Onder ‘taligheid’ scharen we
vaak vier processen: luisteren, lezen,
spreken en schrijven. Luisteren en
lezen slaan op de opname van taal,
spreken en schrijven op het uiten in
taal. Audioboeken helpen bij het ont
wikkelen van luisteren en spreken,
maar niet bij lezen en schrijven.
Spelling pikje natuurlijk niet op bij
een luisterhoek.”
Terwijl luisterhoeken bij tieners en
jongvolwassenen zeer in trek zijn,
weet de onderzoeker. „Uit onderzoek
blijkt dat digitale media leerlingen
op de basisschool en middelbare
school stimuleren om te lezen. Luis
terhoeken vallen daar ook onder.”
Een verrijking in het boekenland-
schap, vinden ze bij Stichting Lezen.
Maar het moet het lezen niet volledig
gaan overnemen. Bakker: „Als het le
zen van boeken in de toekomst hele
maal vervangen raakt door luisteren,
is dat een verlies. Met name op het
gebied van taalvaardigheid, zoals
spelling. Maar we zien natuurlijk wel
liever een luisterhoek dan helemaal
geen boek.”
Ook maakt het veel
boeken laagdrempe-
liger”, meent De
I Jager. „Een lijvig
boek zoals Een
Klein Leven van
Hanya Yanagihara
of Sapiens van Yuval
Noah Harari pakje
misschien niet snel op
als fysiek boek, maar de
drempel wordt lager als je naar
het boek kunt luisteren.”
Laatbloeiers snoei je ook na de
bloei, maar bij deze bomen en strui
ken valt de snoeitijd in de winter, in
december, januari of februari. Het
doet er niet zoveel toe, zolang je maar
niet tot laat in de winter wacht want
dan is de groei allang weer begon
nen. De sapstroom - het trans
port van vocht en voedings-
stoffen in een boom of
struik - komt vroeg op
gang. Hetzelfde verhaal
geldt voor klimplanten,
j zoals de clematis.
Vroege bloeiers, zoals
Clematis montana,
snoei je na de bloei in
mei en latere bloeiers in de
winter. Als je een laatbloei
ende clematis koopt, dan lees je op
het etiket dat je in het vroege voor
jaar moet snoeien. Nonsens: een cle
matis heeft veel deugden, maar een
van zijn ondeugden is dat hij ’s win
ters hardnekkig zijn oude verdorde
blad vasthoudt. Dat is geen mooi ge
zicht. Wie zich geen winter lang wil
ergeren kan dus beter in het najaar
snoeien. Tenzij het een soort is die
mooie zaadpluizen maakt waarvan je
ook ’s winters kunt genieten.
knip je wel het grootste deel van de
bloemknoppen weg. Snoei ze dus di
rect na de bloei.
f\ at d°en we m de
Z\ tuin in januari?
Niks, zou ik zeg-
gen. Moet er dan
V V niet gesnoeid? Tja,
wat moet ik antwoorden? Over
snoeien bestaan evenveel waarheden
als misvattingen. Dat maakt het geen
gemakkelijk onderwerp.
De grootste misvatting is dat
snoeien moet, dat snoeien goed zou
zijn voor bomen en struiken. Alsof
die zouden profiteren van systemati
sche amputatie. Dat is natuurlijk on
zin. Bomen en struiken zijn levende
wezens en bij het afhakken van lede
maten hebben zij geen voordeel.
Snoeien past in óns straatje.
Wij hebben er voordeel
van, niet de boom of
struik. Tuinieren is
niets anders dan de
baas spelen over de
natuur.
Een tweede misvat-
ting is dat snoeien op
een precies tijdstip
hoort te gebeuren, bij
voorbeeld op de tweede za
terdag na Driekoningen om drie
uur ’s middags. Natuurlijk is voor al
les in de tuin een optimale tijd, maar
die tijd kan aardig worden opgerekt.
«ia»
-J-..
1
Syringa patula ‘Miss Kim
k.
SCAN SHOP
Harry Potter
door J.K. Rowling
De zeven zussen
door Lucinda Riley
Daar waar de rivier
kreeften zingen
door Delia Owens
Ik ga leven
door Lale Gül
Roadtrip
door Suzanne Vermeer
door Rutger Bregman
De nachtroos
door Jennifer Donnely
n De gunst
door Nicci French
De ontvoering
van Alfred Heineken
door Peter R. de Vries
Sapiens
door Yuval Noah Harari
luisterhoeken. Een
abonnement kost 8,99
euro per maand.
Story tel biedt zo’n
500.000 boeken
aan, waarvan 2000 ex
clusief bij Storytel. Een
abonnement kost 12,99
euro per maand.
Nextory, waar je
zowel e-books als
luisterhoeken vindt, kost
11,99 euro per maand.
BookBeat telt
meer dan 700.000
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen.
Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje.
(D
LU
O
1
o
o
Luisterlozen heeft dus zeker zo
z’n voordelen, maar kleven er ook
nadelen aan?
Een boek of e-reader hebben we
niet altijd op zak, maar onze tele
foon tegenwoordig wel. Dat maakt
dat je haast altijd en overal
je luisterhoek erbij kunt
pakken.
Rod lm o, waar ook
podcasts te vin
den zijn, kost 4,99 euro
per maand.
Bij de online
Bibliotheek kun je
luisterhoeken lenen als
je een bibliotheekabon-
nement hebt. Dat kost
42 euro per jaar.
PC ZATERDAG 21 JANUARI 2023
Syringa meyeri ‘Palibin’
Kh
wf J
Syringa microphylla ‘Superba’
