Opening in strijd tegen
..5' T
W. i
fel
W'l
Oud Nieuw l 3
Dieter en
Marleen
1 w Pientka
V stapten
Ir naar de
rechter
ff'
Voor de Pientka’s is 2022 het jaar van de doorbraak. Een
doorbraak in de strijd tegen houtrook. Ze wonnen een zaak bij
de Raad van State met als belangrijk wapenfeit de erkenning
van hun zorg-vuldig verzamelde meetgegevens over fijnstof.
De
waardes
die we
hier
hebben
gemeten
vind je
ook bij
Schiphol
BI
het gewoon een beetje een kutpu-
of er komen rare donkere wolken
aan, ben ik oplettender. Dan word
ik onrustig en moet ik echt tegen
mezelf zeggen: kappen! Zo’n tor
nado is niet iets wat dagelijks ge-
is ook wetenschappelijk aange
toond dat die stoffen effect heb
ben op een ongeboren vrucht”,
zegt Marleen. Dieter en Marleen
sloten zich aan bij Stichting
HoutrookVrij. Een stichting die
ijvert voor een houtrookvrij Ne
derland. Marleen is daar nog
steeds actief bij betrokken. Dieter
is actief voor Scapeler, een open
data netwerk van vrijwilligers die
de luchtkwaliteit meten.
Maar terug naar de rechtszaak.
Twee jaar geleden dienden Dieter
en Marleen een handhavingsver-
zoek in bij de gemeente Borsele
omdat ze bij noordenwind over
last hebben van een kachel in de
buurt. Ze onderbouwden hun
verzoek met een bijgehouden log
boek met meetgegevens, video-
en fotomateriaal. Borsele stuurde
één keer een ambtenaar langs om
te snuffelen en daar bleef het bij.
De Pientka’s stapten naar de rech
ter, maar daar kregen ze geen ge
lijk. Het ontbrak aan regelgeving.
Ze gingen in beroep bij de Raad
van State en daar werd een opval
lende uitspraak gedaan: de ge
meente Borsele had meer onder
zoek moeten doen. De Raad van
State wijst daarbij op een passage
uit het Bouwbesluit, waarin staat
dat het verboden is om ‘voor de
omgeving hinderlijke of schade
lijke rook, roet, walm of stof te
verspreiden’. Borsele moet dus
Kachelpijpen
Het begon allemaal ruim zeven jaar ge
leden. Het gezin zag in hun woonomge
ving steeds meer kachelpijpen op de da
ken verschijnen en kreeg last van de
rook. Dieter had al meetapparatuur
staan om het weer te meten en hij be
sloot om ook eens de fijnstof te meten.
Zowel Dieter als Marleen heeft een op
leiding in de chemie. Ze weten hoe ze
de meetgegevens moeten analyseren en
schrokken toen ze de uitslagen zagen.
Ze hadden te maken met een gevaarlijke
hoeveelheid stoffen in de lucht. „Hout
rook is twaalf maal schadelijker dan si
garettenrook.” Ze leggen uit dat in hout
rook stoffen zitten die kanker, long- en
hartaandoeningen veroorzaken. „En het
ik hier vrijwillig voor heb geko
zen...”
eerst goed uitzoeken of de rook
‘hinderlijk of schadelijk’ is, voordat
het kan beweren dat dat niet zo is,
vindt de Raad van State. Zeker ook
omdat het stel zelf fijnstofmetin-
gen verrichtte en die aanleverde
bij de gemeente.
„En dat is een doorbraak”, zegt
Dieter. „Burgermetingen moeten
meegewogen worden.” Want de
langdurige en zorgvuldige metin
gen die hij doet, tonen aan hoe het
is gesteld met de luchtkwaliteit
zodra de houtkachels aangaan. Hij
laat een grafiek zien waarbij dui
delijke pieken te zien zijn in de
ochtend en in de avond na het eten
als het vuurtje wordt opgestookt.
„Dat had voor de gemeente vol
doende indicatie moeten zijn om
zorgvuldig onderzoek te doen”,
zegt Dieter. „Op zich is deze zaak
niet uniek. Er zijn meer zaken ge
weest maar de meeste lopen dood
op wazige regelgeving. Wat onze
zaak wel uniek maakt is dat we
onze eigen metingen hebben inge
zet. En wat ook geholpen heeft, is
dat we allebei chemisch opgeleid
zijn en weten waar we over pra
ten.” „Op het moment dat je feiten
hebt, heb je geen emotie. Wij pro
beren zo feitelijk mogelijk te zijn
en dat is belangrijk in een rechts
zaak”, vult Marleen aan.
Serieuzer onderzoek
Wat de Pientka’s uiteindelijk wij
zer worden van deze uitspraak is
onduidelijk. „We zijn erg be
nieuwd wat de gemeente nu gaat
doen.” Borsele zal in ieder geval
serieuzer onderzoek moeten doen
naar de klachten. „En er ligt nu ju
risprudentie, daar hebben anderen
ook wat aan.” De Pientka’s hebben
na de uitspraak hun expertise aan
geboden aan de gemeente. „Wij
hebben geadviseerd richting de
gemeente hoe ze dat onderzoek
kunnen uitvoeren”, zegt Dieter.
„We hopen dat de gemeente het
onderzoek nu wel op een goede
manier gaat uitvoeren en uiteraard
dat hieruit blijkt dat er wel sprake
is van overmatige stankoverlast.”
En dat zou dan moeten leiden tot
vermindering van overlast.
outrook. Het is een terugke
rend onderwerp aan de eettafel
van Marleen en Dieter Pientka
uit ‘s-Gravenpolder. Al zeven
jaar binden ze de strijd aan tegen de
overlast van houtkachels, vuurkorven of
andere apparaten waarin hout wordt
verbrand. Niet omdat ze anderen geen
romantisch en gezellig avondje gunnen,
maar omdat de rook zo verschrikkelijk
ongezond is. „De waardes die we hier
hebben gemeten vind je ook bij Schip
hol. Over die vervuiling maakt iedereen
zich terecht zorgen, maar het zijn pre
cies dezelfde deeltjes die je ook in huis
haalt met een houtkachel.”
naao is met iets wat aageiijks ge-
beurt; het was nu toevallig hier en
het zal waarschijnlijk nooit meer
gebeuren! Het is al minder, maar
het houdt me zeker nog bezig.”
De plek waar tot augustus nog
ber”, lacht ze. „Maar ik ben ge
woon supertrots op mijn zoon.
Hoe hij vanaf de eerste seconde
heeft gehandeld en de tegenwoor-
zijn onze herinneringen. Hij is in
één klap volwassen geworden. Op
een bepaald gebied hè!”, lacht ze
weer.
Naast de bank in de woonkamer
staat nog één verhuisdoos, met
een Wii-spelcomputer. En boven
liggen nog ingepakte boeken en
cd’s. Stukje bij beetje beginnen
Christel en Quinten te aarden in
de Gravenstraat. „Maar het is nog
wel vreemd hoor. Je veilige plekje,
waar alles zo vertrouwd was, dat is
er niet meer. De geluidjes zijn an
ders. De vogels in de tuin, ambu
lances die dichterbij zijn met die
huisartsenpost hier hemelsbreed
een paar honderd meter vandaan.
Dat klinkt misschien allemaal heel
vaag, maar voor mij is dat gewoon
een dingetje.”
Oplettender
Na krap een half jaar zit de wind-
hoos nog steeds in haar hoofd.
„Een beetje. Als het slecht weer is,
een blok van vijf woninkjes uit de
jaren zestig stond, is nu kale grond
met grote regenplassen en een hek
er omheen. Een trieste aanblik.
Christel voelt geen drang daar af
en toe nog langs te gaan. Ook niet
wanneer straks de nieuwbouw er
staat. „Nee, waarom? Het komt er
toch heel anders uit te zien. In het
begin had ik dat nog wel. Maar het
zal toch nooit meer worden zoals
het was. Nooit meer! En dan ga je
terug naar die omgeving en wordt
het een tegenvaller. Want niks is
meer hetzelfde. Het wordt anders
gebouwd, je weet niet wie je bu
ren worden. Dan kan je beter hier
zitten”, kijkt Christel haar ‘nood
woning’ aan de Gravenstraat rond.
„En hier opnieuw beginnen. Alsof
digheid van geest had om in die
kelderkast te duiken. Maar ook
daarna weer. Toen ik het niet kon
opbrengen om in ons oude huis
op zoek te gaan naar persoonlijke
spulletjes, heeft Quinten dat ge
daan. En hij heeft de keuzes ge
maakt die ik ook zou maken. Zoals
de kindertekeningen. Hij heeft
echt door dat huis gelopen van: dit
I
- uk
I
I
i
I
I
I
Dieter en Marleen
Pientka voeren al
jaren strijd tegen
de overlast van
houtkachels.
FOTO
JOHAN VAN DER HEIJDEN
MELITA LANTING
‘S-GRAVENPOLDER
GO ZATERDAG 31 DECEMBER 2022
besef’
w 3
fa.iKfo
